Նիկոլ Փաշինյանը, որը ժամանակին հայտարարում էր, թե քաղաքականությունն ու բիզնեսը պետք է տարանջատել, սկսել է բիզնեսն ակտիվորեն ներգրավել քաղաքականության մեջ։ Բիզնեսը քաղաքականության մեջ, հատկապես, երբ այն գործում է իշխանության թիմում, միանշանակ օլիգարխիայի ձևավորման հիմքն է։ Բիզնեսը իշխանության մեջ նշանակում է՝ վայելել իշխանության հովանավորությունը։
Նախորդ ընտրություններից 2,5 տարի հետո Հայաստանում կրկին արտահերթ ընտրություններ են։ 2018թ. ընտրությունների արդյունքներով իշխանության եկած Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական թիմը կարճ ժամանակահատվածում հասցրեց ամբողջությամբ ձախողել այն նախընտրական խոստումները, որոնց կատարման համար ստացել էր վստահության քվե։
Երեք տարում ամեն համայնքներում մի քանի հարյուր մետր ասֆալտ ենք փռել, կարծում եք՝ մեծ բան ենք արել։ Քանի՞ նոր հանրապետական նշանակության ճանապարհ ենք կառուցել այս ընթացքում, կամ հիմնովին վերանորոգել։ Միայն ասֆալտ փռելով՝ երկիր չեն կառուցի, տնտեսություն չեն զարգացնի, մարդկանց սոցիալական վիճակը չեն բարելավի։
Անցած տարի մարտի վերջից երկրի տնտեսությունը հայտնվեց լոքդաունի վիճակում: Բոլոր քաղաքներում նույնիսկ ներքաղաքային տրանսպորտը չէր աշխատում: Երկրում աշխատում էին միայն հացի գործարաններն ու արտադրամասերը: Նույնիսկ մթերային խանութներն աշխատանքի հատուկ ռեժիմ ունեին՝ հաճախորդներին բաժանել էին տարիքային խմբերի ու սպասարկման հատուկ ժամեր մտցրել: Նույնիսկ բաց շինարարական աշխատանքներն էին արգելվել:
Հինգ ամսում բյուջեի հարկային եկամուտներն ավելացել են 5,9 տոկոսով։ Ընտրություններից առաջ սա իշխանությունների համար լավ առիթ է հերթական «մեծագույն» ձեռքբերումը ներկայացնելու համար։ Այլ բան՝ դա ձեռքբերո՞ւմ է, թե՞ ոչ։
Այսօր մենք հայտնվել ենք շատ պարադոքսալ վիճակում։ Մեզ պետք է երկարաժամկետ մտածողություն։ Բայց աղքատ երկրում գրեթե անհնար է երկարաժամկետ մտածելը։ Մեզ պետք են խնդիրների ճիշտ լուծումներ։ Բայց ճիշտ լուծումները թանկ արժեն ու ժամանակ են պահանջում։ Իսկ էժան լուծումները ստեղծում են փոփոխության պատրանք՝ էլ ավելի վատթարացնելով մեր վիճակը։
«ԱՄՆ-ը վերանայում է Թուրքիայի, Իրանի հետ քաղաքականությունը, որը կազդի տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի՝ Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Հայաստանի վրա, կփոխի Իրանի ու ԱՄՆ-ի ազդեցությունը: Հայաստանն ամերիկյան տարածաշրջանային քաղաքականության տարրերից միայն մեկն է, օրինակ՝ Թուրքիայի ուղղությամբ քայլ էր Ցեղասպանության ճանաչման թեմայի շրջանառումը Բայդենի կողմից: Ի վերջո, ԱՄՆ-ը ՀՀ անվտանգային ոլորտում դաշնակիցը չէ, ավելին՝ ԱՄՆ-ը նույնիսկ իր դաշնակիցների հարցում է բավականին զուսպ: Ուստի արձագանքը դիվանագիտական է, ավելի քան զուսպ, որովհետև հակամարտության գոտում դիտորդություն կամ ներկայությունը բավականին լուրջ թեմա է, դա նույնիսկ մեկ արձագանքով լուծվող հարց չէ:
Հայաստանում քաղաքականությունն ու բարոյականությունը երբեք այնքան միահյուսված չեն եղել, որքան լինելու են հունիսի 20-ի ընտրություններում։ Լայն իմաստով, դրանք քաղաքական ուժի ընտրություն լինելուց առաջ, նախ՝ բարոյականության ու անբարոյականության ընտրություններ են։
Հայաստանի բանկային համակարգում, այսպես կոչված, ոչ ռեզիդենտները կամ օտարերկրացիները բավական մեծ ծավալի ավանդներ ունեն։ Բանկային ավանդների գրեթե 25 տոկոսը նրանց է պատկանում։ Խոսքն ընդհուպ 1 տրիլիոն դրամի կամ շուրջ 2 մլրդ դոլարի մասին է։
Հայաստանում սպասվող արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին ընդառաջ հայ-ադրբեջանական սահմանային միջադեպերի ֆոնին նոր թափ է ստացել աշխարհաքաղաքական մրցակցությունը Հարավային Կովկասում ազդեցության համար: Եվ ՀՀ իշխանությունները դարձել են այդ պայքարի լավագույն գործիքը: 17 օր անց սպասվող ընտրություններից առաջ տարածաշրջանային մամուլի ուշադրության կենտրոնում Նիկոլ Փաշինյանի եվրոպական վոյաժներն են դեպի Փարիզ ու Բրյուսել, որտեղ շարունակվում են վերջինիս բարձրաստիճան հանդիպումները՝ ուղղված տարածաշրջանում արևմտյան ներգրավման վերականգնմանը: Փաշինյանի և Մակրոնի շեշտադրումները կարևոր են՝ հասկանալու համար, թե ինչպիսի տեսք է ունենալու բանակցային գործընթացն առաջիկայում:
Հայաստանում ամենաչգնահատվող արժեքը մարդն է։ Ընդ որում, չի գնահատվում ինչպես մարդկային կյանքը, այնպես էլ՝ անգամ մահը։ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունն անարգում է և՛ ապրողներին, և՛ մահացածներին՝ տարրական հարգանք չցուցաբերելով անգամ նրանց մասունքների նկատմամբ։
Հայաստանի խորքային, բայց լատենտ խնդիրներից մեկը զուգահեռ իրականությունների գոյությունն է, ոչ թե ուղղակի գոյությունը, այլ դրանց միջև առկա անդունդային կոնտրաստը։ Իրականություններից մեկում մարդիկ պատրաստվում են ընտրությունների, նախընտրական ճառեր ու կենացներ են ասում, գրեթե բոլորը մրցում են հայրենասիրության, ոմանք՝ թշնամասիրության հարցում։
«168 Ժամ»-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ դեմարկացիայի հարցում կա գլոբալ կոնսենսուս, և այն կփորձեն իրականացնել կա՛մ Ռուսաստանը, կա՛մ Արևմուտքը, քանի որ այդ գործընթացին Փաշինյանի կողմից մասնակցելու հրավիրվեց Արևմուտքը, այն դեպքում, երբ բոլոր քարտեզները միայն Երևանի և Բաքվի ձեռքին են, և Մոսկվան առաջարկում է նրանց՝ միասին քննարկել այդ հարցը։ Բայց նրա արձանագրմամբ՝ սահմանային այս իրավիճակի հետևանքով ստեղծվեց նաև Արևմուտքի մասնակցության հնարավորություն։
Նիկոլ Փաշինյանն ամեն ինչ անում է, որպեսզի առաջիկա ընտրությունները վերածվեն ապաքաղաքական միջոցառման։ Նա իր յուրաքանչյուր հայտարարությամբ ու ելույթով ապացուցում է, որ հանրությունն ընդամենը մեկ անելիք ունի այդ ընտրություններում՝ բժշկի, սանիտարի ֆունկցիա, որի նպատակը պետք է լինի պետությունը հակաբանականից բանական դաշտ ու հիվանդագինից առողջ հարթություն վերադարձնելը։
Անցած տարվա մարտ-ապրիլի համատարած լոքդաունի ու տնտեսության գահավիժման ֆոնին, այս տարվա նույն ամիսներին պաշտոնական վիճակագրությունը տնտեսական ակտիվության աճ է արձանագրել։ Բայց դա ուրախանալու և տնտեսության վերականգնման մասին խոսելու առիթ չի տալիս։ Այլ կերպ չէր էլ կարող լինել, եթե հաշվի առնենք, որ 2020թ. մարտին ունեինք՝ 4,9, իսկ ապրիլին՝ 17,2 տոկոսանոց անկում։ Նման անկումից հետո, եթե նույնիսկ ոչինչ չարվեր, միայն տնտեսության սահմանափակումների վերացումը բավական էր, որպեսզի աճ արձանագրվեր։
Տնտեսական ճգնաժամի ու սոցիալական դժվարությունների հետևանքով՝ ֆինանսական համակարգում չաշխատող կամ խնդրահարույց վարկերի պորտֆելը կտրուկ ավելացել է։ Դա նկատելի է հատկապես երկարաձգված վարկերի պարագայում։ Խոսքն այն վարկերի մասին է, որոնց սպասարկման ժամկետները, մարման դժվարությունների պատճառով, վերանայվել և երկարացվել են։
Մայիսի 24-ին զինվորի ինքնասպանության լուրը հուշեց, թե որքան անտարբեր է հասարակությունն ինքնասպանությունների հանդեպ: Մասնագետները սա հավանաբար կբացատրեն 2018-ի հասարակական էյֆորիայով, ապա՝ կապիտուլյացիայով ավարտված պատերազմով:
Մեզ հիմա պետք են «մեծ ու բանական գլուխներ»։ Միայն այդ դեպքում հնարավոր կլինի հասկանալ իրականությունը և փոխել մեր ապրելակերպը։ «Փոքր» ու ոչ բանական գլխով երազելը շատ վտանգավոր է։
Շատ կարևոր է մտածել նաև վարկառուների վարկային գրագիտության բարձրացման մասին։ Երբեմն մարդիկ վարկեր են վերցնում՝ առանց բավարար հիմքերի։ Երբեմն էլ, իհարկե, պարտադրված են դա անում՝ սոցիալական դժվարություններից ելնելով։
«Այստեղ շեշտն այդ ոլորտում ամերիկաադրբեջանական համագործակցության վրա պատահական չէ: Այս ցուցիչը որոշող է լինելու: Մյուս շեշտը և ուղերձն ադրբեջանական կողմի համար չափազանց կարևոր՝ վերաբերում է Ղարաբաղյան հակամարտությանը և հանգամանքին, որ այն կարգավորված չէ: Ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ դա ասվում է Ադրբեջանի նախագահին, որը համարում է, որ լուծված է հակամարտությունը, և չկա չլուծված որևէ հարց: Դիմումի մնացած հատվածներում նշված են հարաբերությունների անկյունաքարային կապող թեմաները»,- ասաց Ստյուարտը:
168.am-ի տեղեկություններով՝ իրականում ռազմաքաղաքական պայթյունավտանգ այս իրավիճակում «Պատիվ ունեմ» դաշինքը սահմանի պաշտպանությունն ուժեղացնելու և մեր տղաներին սատարելու նպատակով մոտ 10 օր առաջ պաշտոնապես դիմել էր ԶՈՒ Գլխավոր շտաբին (ԳՇ)՝ նշելով, որ մտադիր է ձևավորել ջոկատ, որն ըստ անհրաժեշտության կարող է մարտական հերթապահություն իրականացնել Հայաստանի կամ Արցախի սահմանագծի ցանկացած ուղղությամբ, կամ հնարավոր ռազմական գործողությունների դեպքում ընդգրկվել այնտեղ, որտեղ նպատակահարմար կհամարի ԶՈՒ ԳՇ-ն:
Երեկ հրապարակվեցին արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող կուսակցությունների ու դաշինքների նախընտրական ցուցակները։ Դրանք խայտաբղետ են, տեղ-տեղ՝ գուցե լուսավոր, տեղ-տեղ՝ շատ հիասթափեցնող, դրանցում կան՝ ինչպես իրական հայրենասերների ու նվիրյալների անուններ, այնպես էլ՝ պատեհապաշտներ, թաքնված, բացահայտ գործակալներ ու խաբեբաներ։
Հայաստանը նման է ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվող հիվանդի, որին միացված է արհեստական շնչառության սարք։ Մինչ այդ, այն արդեն մի քանի անգամ կլինիկական մահ է ապրել՝ պատերազմ, նոյեմբերի 9-ը, հունվարի 11, մայիսի 12, մայիսի 25․․․
Մայիսի 12-ին Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզեր ադրբեջանական զինվորականների ներխուժման ֆոնին սպասվում է Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտաքին գերատեսչության ղեկավար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆի այցը տարածաշրջան, մասնավորապես՝ Երևան և Բաքու:
Հայաստանում ու Հայաստանի շուրջ կատարվող տեսանելի ու թաքնված գործընթացները վստահաբար մշակվում են ինչ-որ կենտրոնների կողմից և տեղի են ունենում համապատասխան տեխնոլոգիաների տրամաբանության շրջանակներում։ Պատերազմի ավարտից հետո հայ հասարակության նկատմամբ հետևողականորեն կիրառվում են մոլորեցնող շատ որոշակի տեղեկատվական, քարոզչական տեխնոլոգիաներ, որոնց նպատակը հանրության գիտակցության բթացումն է, որը, վերջին հաշվով, հանգեցնում է անգամ ամենադժոխային իրադարձությունների անընդվզում ընդունմանն ու համակերպմանը։
Վերջին շրջանում դրսի գնորդները մեծապես պասիվացրել են մասնակցությունը Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայում, ինչը նախորդ 2 տարիներին դարձել էր շուկայի ակտիվացման հիմնական գործոններից մեկը։ Այդ երևույթը նկատվեց համավարակի սկզբնական շրջանում, բայց խորացավ հատկապես ղարաբաղյան պատերազմից հետո։
Հայաստանում ու Հայաստանի շուրջ ստեղծված անկայուն իրավիճակը շարունակում է լուրջ ահազանգ ու սպառնալիք լինել՝ ինչպես երկրի, այնպես էլ՝ տնտեսության համար։ Իրենց աթոռներին ամեն գնով կառչած մնալու մոլուցքով տառապող իշխանությունները հասան նրան, որ նույնիսկ պատերազմի ավարտից 6 ամիս հետո եղած մարտահրավերն ու ռիսկերը չեն թուլանում։ Ոչ թե չեն վերանում, այլ չեն թուլանում։
Օտարերկրացիների գործարքները մեր երկրի անշարժ գույքի շուկայում արդեն այլ իմաստ ու ընկալում ունեն: 2019-ից պաշտոնական վիճակագրությունն առանձնացնում և հրապարակում է օտարերկրյա քաղաքացիների վաճառած ու գնած անշարժ գույքը:
Ատոմակայանը մայիսի 15-ից դադարել է էլեկտրաէներգիա արտադրել։ Արդիականացման և շահագործման ժամկետի երկարաձգման շրջանակներում էներգաբոլկը հարկադիր կանգառի վիճակում է։ Կանգառն այս անգամ անհամեմատ ավելի երկար կտևի, քան սովորաբար լինում է ամենամյա պլանային նախազգուշական վերանորոգման և վերալիցքավորման ժամանակ։
Աշխարհի լավագույն հոգեբաններից մեկը՝ Նոբելյան մրցանակակիր Դանիել Կահնեմանը նոր գիրք է հրապարակել իր 2 գործընկերների հետ։ Գիրքը կոչվում է «Աղմուկ»։ Կահնեմանը, որը ընթեցողներին հայտնի է «Մտածել արագ և դանդաղ» գրքով, շատ կարևոր գաղափարի վրա է ուշադրություն հրավիրում։ «Մտածել արագ և դանդաղ» գրքի հիմնական գաղափարներից մեկն այն էր, որ մարդն ունի մտածողության 2 համակարգ, որոնցից մեկն արագ է գործում, մյուսը՝ դանդաղ։ Ընդ որում, երկուսն էլ շատ անհրաժեշտ են մարդուն։ Պարզապես պետք է հստակ իմանալ՝ որ դեպքում համակարգերից որն ենք օգտագործում։
