Արցախ

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի» ղեկավար, ԱՄՆ քաղաքականության հարցերով փորձագետ Սուրեն Սարգսյանն է։

«Թուրքիայի հետ սահմանի բացումը Հայաստանի տնտեսության համար կատաստրոֆա է լինելու։ Ինչ վերաբերում է սահմանը երրորդ երկրի քաղաքացների համար բացելուն, ապա դա ևս անօգուտ է. որևէ երրորդ երկրի քաղաքացի առանց այդ սահմանի բացման էլ հասնում է Թուրքիա։ Իրականում Թուրքիան Հայաստանի հետ սահմանը չի բացելու»,- ասաց նա։

Սեպտեմբերի 3-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն ուղարկել է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին:

Նժդեհ Իսկանդարյանը նշեց, որ ոստիկանությունից են իրեն զանգել, որից հետո հանդիպել են քաղաքացիական հագուստով ոստիկանների հետ, իսկ գողություն անողների հետ երբ տելեգրամով կապվել են, նրանք հստակ ասել են, որ Իսկանդարյանը ոստիկանների հետ է հանդիպել՝ չնայած զգուշացումներին:

Պատմաբանը նկատեց՝ պատմական բոլոր հրապարակումները ենթակա են վերաիմաստավորման, որովհետև ընդհանուր պատմությունը՝ անկախ նրանից, թե որ ժամանակահատվածում է գրված, հայությանն ինքնուրույն պայքարելու գաղափարից զրկում են։

Հետաքրքիր է՝ Ռուբինյանն Արցախում մարտական հերթապահությո՞ւն է արել, թե՞ ռազմական հանցագործություն. Էդգար Ղազարյան

«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Լեհաստանում Հայաստանի Հանրապետության նախկին դեսպան, հասարակական-քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանն ու քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն են։

«Դա այդքան չեմ համարում միջադեպ ԴԱՀԿ-ի հետ, ինչքան համարում եմ միջադեպ ՔՊ-ի հետ, մանավանդ, որ ճշտեցինք, որ անձամբ այն մարդը, ով տարել էր այդ սադրանքին, այսինքն՝ ԴԱՀԿ Շիրակի մարզային պետը, կարկառուն ՔՊ-ական է, ինչ-որ ՔՊ-ական Խուդաթյանի սանիկն է: Ես դա համարում եմ սադրանք, որովհետև մասնավորապես զանգ եմ ստացել, ինձ հրավիրել են ԴԱՀԿ, գնացել եմ և դեռ աշխատասենյակ չմտած՝ այդ անձնավորությունը սադրիչ արտահայտություններ թույլ տվեց»:

«ՔՊ-ականների շրջանում կոռուպցիոն ռիսկեր կան։ Օրինակ, Արմեն Փամբուխչյանի՝ 70-ն անց հայրը բանկից 4 միլիոն դոլարի վարկ է վերցրել, «Սպայկան» երաշխավոր է կանգնել։ Վաղարշակ Հակոբյանն ու Խաչատուր Սուքիասյանը Ծաղկաձորում 20 մլն դոլարի շինարարություն են անում։ ԱՆԻՖ-ի սկանդալը հիշենք։ Փաշինյանն այնպես է ասում՝ սխալվել ենք, կարծես ոչ մի խնդիր չկա։ Եթե իմպիչմենտը չհաջողվի, ընդդիմադիր դաշտը պետք է կոնսոլիդացվի մեկ ընդհանուր գաղափարի՝ երկիրը փրկելու շուրջ»,- ասաց Հովիկ Աղազարյանը:

«Լսե՛ք, հեքիաթներ մի՛ պատմեք, ձեր ասածները Գյուլնազ տատու հեքիաթներ են, թե Մեղրիով Ադրբեջանին ճանապարհ տալով՝ Ադրբեջանի հետ վստահություն կստեղծվի։ Չկա՛ նման բան։ Իրական ապաշրջափակում ասելով՝ մենք պետք է հասկանանք այնպիսի ենթակառուցվածք, որը կողմերից յուրաքանչյուրին զերծ կպահի ուժի գործադրումից, իսկ Մեղրիի 42 կմ-ն նման հնարավորություն չի տալիս, և վերջ»,- ասաց Հարությունյանը։

Նրա խոսքով՝ մինչև 2018թ․ Ալիևը հասել էր ընդամենը մի բանի, որ այստեղ-այնտեղ բողոքում էր՝ իրեն ճնշում են, բայց ինքն ու իր արտաքին գործերի նախարարը գլուխը կախ ստորագրում էին փաստաթղթեր, որտեղ ասվում էր, որ Արցախի հարցը պետք է լուծվի ինքնորոշման իրավունքի շրջանակում։

Հայության զգալի մասը դուրս եկավ Հայրենական՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։ Երիտասարդության մի մասը զոհվեց պատերազմում, մյուս մասը վերադարձավ։ Խորհրդային իշխանությունը 1960-70-ական թվականներին որոշում ուներ բուհն ավարտած երիտասարդներին՝ գյուղատնտեսության, մանկավարժության, բժշկության բնագավառում ապահովել աշխատանքով։ Նախիջևանի տարածքում դա ևս իրագործեց Ադրբեջանը։ Գյուղ էին ուղարկում գյուղատնտեսի, հետո նրա ընտանիքն էր գնում, և այդպես շարունակ։ Նրանք 6-10 երեխա էին ունենում ու մի քանի տարի հետո դպրոց էին բացում։

Սեպտեմբերի 5-ին Բաքվում կայացել է հերթական «դատական» նիստը, որի ժամանակ ավարտին է հասցվել Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության նախաքննական «ցուցմունքների» հրապարակումը։

Արցախի մշակութային ժառանգության օմբուդսմեն, կովկասագետ Հովիկ Ավանեսովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ այս պահին փորձում են տարբեր աղբյուրներից տեղեկանալ, թե ո՞ր հուշարձաններն են մասամբ վնասվել, որո՞նք են ոչնչացվել, և առհասարակ հրդեհից հետո Արցախում որևէ հուշարձան կանգուն մնացե՞լ է, թե՞ ոչ։

«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը վստահեցնում է՝ պատերազմի հրձիգ, Հայաստանին և Արցախին պատերազմներ բերած Նիկոլ Փաշինյանն իրավունք չունի խոսել խաղաղության մասին, որովհետև խաղաղություն բերել ուղղակի չի կարող։

Ցավալի բան է կատարվում մեր ժողովրդի հոգեբանության հետ։

«Այս պահին սպասում եմ՝ ոստիկաններն ինչ-որ բան կպարզե՞ն, թե՞ չէ։ Որոշ հարցեր կան ինձ համար, արդեն պարզել եմ, եթե առաջիկա օրերին որոշակի պարզաբանումներ չլինեն նրանց կողմից, հաջորդ շաբաթ ես եմ այդ փակագծերը բացելու»,- 168․am-ի հետ զրույցում գիշերվա միջադեպին անդրադառնալով՝ նշեց Արցախի Հանրապետության՝ վերջերս նշանակված պետնախարար Նժդեհ Իսկանդարյանը։

«1992 թվականից գործող ՄԽ գործունեության նպատակներն էին՝ խաղաղության գործընթացի առաջմղումը՝ ԵԱՀԿ բազմազգ խաղաղապահ ուժերի տեղակայման միջոցով, հակամարտության կարգավորման համար համապատասխան շրջանակի ապահովումը՝ Մինսկի խմբի կողմից աջակցվող բանակցային գործընթացի միջոցով, զինված հակամարտության դադարեցման մասին համաձայնագրի կնքմանը հասնելը․․․։ Եվ, փաստորեն, այս ձևաչափից հրաժարումը հրաժարում է Արցախյան հակամարտությունից, Արցախյան հարցից՝ իր բոլոր կոմպոնենտներով»,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց Գոհար Մելոյանը։

Հանրապետականն ու Սերժ Սարգսյանը 2016-ի Ապրիլյան հաղթական պատերազմից հետո օրակարգ են բերել Վիեննայի,Ժնևի ու Սանկտ Պետերբուրգի հայանպաստ հայտարարությունները։

«Բաջիների հանդիպում էր: Երեք բաջիների հանդիպում, որոնք ունեն նույն նպատակները, գնում են նույն ճանապարհով, իրարից գոհ են, նույնիսկ այն աստիճանի, որ շատերն են նկատել Մեհրիբանի դեմքի զարմանքը, թե՝ էս ի՜նչ գանձ է մեր ձեռքում հայտնվել, որ նույնիսկ չէին էլ երազի»:

«Խորհրդարանի ներսում պետք է ձևավորվի միասնական ընդդիմադիր ճակատ, որին պետք է միանա արտախորհրդարանական միասնական ճակատը։ Հանրությունը, տեսնելով, որ դաշտը բաժանվել է երկու մասի՝ Փաշինյանի կողմնակիցներ և նրան չաջակցողներ, հանրային ճնշում է գեներացնելու, որի ազդեցության տակ բանակցելու ենք ՔՊ-ականների հետ, որոնք ցանկանալու են դուրս գալ այդ վիճակից, բայց դոփում են տեղում՝ շնորհիվ Ռոբերտ Քոչարյանի։

Ադրբեջանական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, Բաքվում տեղի է ունեցել «Հաղթանակի իրավունքը» խորագրով միջոցառում՝ նվիրված 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախում իրականացված ադրբեջանական «հակաահաբեկչական օպերացիայի» 2 տարվան:

«Իրականությունն այն է, որ Հարավային Կովկասը և նրան շրջապատող տարածաշրջանը մշտապես փոփոխության մեջ են։ Ոչ ոք չի կարող վստահությամբ կանխատեսել, թե ինչպես կզարգանան տարածաշրջանային իրադարձությունները, հատկապես գերտերությունների մրցակցության պայմաններում։ Ասել, թե այս համաձայնագրերը երաշխավորում են կայունություն, նշանակում է անտեսել պատմությունը․ տարածաշրջանը բազմիցս ցույց է տվել, թե որքան արագ կարող են փլուզվել թվացյալ հաջողությունները»:

Դեռևս հուլիսի 15-ին Գլխավոր դատախազությունը Կադաստրի կոմիտեի դեմ հայց էր ներկայացրել Վարչական դատարան՝ պահանջելով անվավեր ճանաչել Երևանում գտնվող Արցախի ներկայացուցչության շենքի նկատմամբ Արցախի Հանրապետության կառավարության սեփականության իրավունքի պետական գրանցումը։

Նիկոլ Փաշինյանը ոչ միայն որոշել է Արցախի էջը փակել, այլեւ արցախցիների սոցիալական խնդիրները լուծելու ցանկություն չունի: Ամիսներ առաջ դադարեցվել էր սոցիալական աջակցության ծրագիրը՝ տասնյակ-հարյուրավոր արցախցիների, բառի բուն իմաստով, թողնելով փողոցում՝ զրկելով բնակարանի վարձը վճարելու գումարներից։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին փոխարտգործնախարար, տարբեր երկրներում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Մանասարյանն է։

«Եթե իրենց նավթն ու գազը չվաճառվի, կարծում եմ՝ կընկալեն: Երբ Կասպից ծովում հայտնվի ՆԱՏՕ-ի ռազմաբազա, կընկալեն: Դժվար է պատկերացնել, որ նույնիսկ դրանից հետո չընկալեն: Այդ հեռանկարից խուսափելու հնարավորությունները շատ չեն, բայց կարծում եմ՝ պետք է վերադառնալ այն բանաձևին, որը կար մինչև խայտառակ 44-օրյա պատերազմը: Այդ ժամանակ որևէ մեկի մտքով չէր կարող անցնել, որ իրենք կհայտնվեն մի իրավիճակում, երբ Ադրբեջանն այդքան լկտի կվարվի իրենց հետ»:

«44-օրյա պատերազմում Հայաստանի պարտությունն անխուսափելիություն չէր, Նիկոլ Փաշինյանի ընտրությունն էր. մենք պետք է էն գլխից պարտվեինք։ Ինձ այս հարցում ոչ ոք չի կարող հակառակը համոզել»,- ասաց Խոսրով Հարությունյանը։

«Ցանկացած խաղաղություն սին է, քանի դեռ կան գերիներ: Իրական կայունությունը չի կարող կառուցվել գերիների տառապանքների վրա»։ Այս մասին հայտարարել է ԵԽԽՎ-ում ՀՀ Ազգային ժողովի պատվիրակության անդամ, «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Գևորգյանը՝ այսօր հանդես գալով ԵԽԽՎ սոցիալական, առողջապահության և կայուն զարգացման հարցերի հանձնաժողովի նիստում:

Օգոստոսի 6-ին 168.am-ը գրել էր, որ Ցորի զորամասի գործով տուժող կողմը վճռաբեկ բողոք չի ներկայացրել: