Փաշինյան-Էրդողան ուղերձների փոխանակումից, իսկ ավելի ճիշտ՝ Թուրքիայի կողմից պայմանների հստակեցումից հետո Թուրքիայի ԱԳ նախարարն է ներկայացնում հայ-թուրքական հարաբերությունների հնարավոր կարգավորման գլխավոր պայմանը: Փաստորեն ակնհայտ է դառնում, որ այն, ինչ իրականում պայման է, ՀՀ իշխանությունները ներկայացնում են որպես դրական ուղերձ` հասարակությանը փորձելով նախապատրաստել հնարավոր գործընթացների հայ-թուրքական հարաբերություններում:
Որևէ մեկի սեփականությունն ուրիշին հանձնելու համար, ի թիվս այլ գործոնների, անհրաժեշտ է, որպեսզի սեփականատերը հանձնվելիքն առնվազն հոգեբանորեն չհամարի իրենը, այսինքն՝ ներքուստ հրաժարվի իրեն պատկանողից։ Հայաստանում հիմա տեղի է ունենում մոտավորապես դա․ հայ հասարակության լուռ համաձայնությամբ կտոր-կտոր թշնամուն է հանձնվում Հայաստանը, որին անհրաժեշտաբար պետք է նախորդեր Արցախի հանձնումը։
Ֆինանսական միջոցների արտահոսքը Հայաստանից շարունակվում է։ Եվ ոչ միայն շարունակվում է, այլև գնալով թափ է հավաքում։ Խոսքը բացառապես քաղաքացիների կողմից մասնավոր տրանսֆերտների տեսքով դուրս բերվող գումարների մասին է, որոնք հասել են ահռելի չափերի։
Զբոսաշրջիկները չեն շտապում ի կատար ածել էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնակատար Վահան Քերոբյանի սրտի ցանկությունը. խոսքն այս տարվա զբոսաշրջային հոսքերի վերաբերյալ արված հայտնի հայտարարության մասին է, որը ժամանակին զարմացրեց շատերին։
Պաշտոնական վիճակագրությունն այս տարվա առաջին եռամսյակում Հայաստանում գործազրկության մակարդակի նվազում է արձանագրել։ Դրան շտապել է արձագանքել նաև կառավարությունը։ Աշխատաշուկայի վերաբերյալ վիճակագրական տվյալների հրապարակումից հետո կառավարության ֆեյսբուքյան էջում այսպիսի մի գրառում էր հայտնվել՝ «Հայաստանում գործազրկության մակարդակը 2021թ.-ի առաջին եռամսյակում 2020թ.-ի նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 2,7 տոկոսային կետով՝ 19,7 տոկոսի փոխարեն կազմելով 17 տոկոս։
Տնտեսական վիճակագրությունը շարունակում է հրապարակել այն ցուցանիշները, որ արձանագրվում են մեր տնտեսական կյանքում: Ամեն հրապարակում իր հերթին շարունակում է ապացուցել, որ տնտեսությունը բավական իներցիոն երևույթ է, և որ իշխանությունների խոստումները տնտեսական հեղափոխության ու թռիչքաձև աճի մասին դատարկ խոսքեր դուրս եկան:
Պաշտոնական տվյալներով՝ այս տարի անշարժ գույքի, մասնավորապես, բնակարանների գներն ավելի ցածր են, քան անցած տարի էին։ Մայրաքաղաքում տարբերությունը 4,5 տոկոս է, մարզերում՝ 3 տոկոս։
Այս տարի բուհերի ընդունելության քննություններին մասնակցել է 86-ամյա նոյեմբերյանցի Սմբատ Հարությունյանը։ Նա քննություն է հանձնել Մաթեմատիկայից և ստացել 14 միավոր։ Սմբատ պապիկը Մաթեմատիկայով տարվել է այն ժամանակ, երբ դպրոցում սովորող թոռները դիմել են իր օգնությանը։ Թոռներին օգնելու համար, նրանց դասագրքերով սովորել է, հարստացրել իր գիտելիքները, խնդիրներ լուծելուց հաճույք ստացել։
Երեկ Սահմանադրական դատարանը (ՍԴ) սկսել է արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցած չորս ուժերի դիմումների քննությունը՝ կապված ընտրությունների ընթացքում տեղ գտած խախտումների հետ։ ՍԴ-ն իր որոշումը կայացնելու է 8-օրյա ժամկետում, այդ ընթացքում դատարանում պահպանվելու են բոլոր իրավական ընթացակարգերը, հնչելու են տասնյակ ելույթներ, ծավալվելու են բանավեճեր և այլն։ Բայց դրանք որևէ ազդեցություն չեն ունենալու ՍԴ-ի կողմից կայացվելիք որոշման վրա, ինչպես որ դրա վրա չեն ազդելու դիմումատուների հիմնավորումներն ու փաստարկները։
Արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո Ազգային ժողով անցած ու չանցած իրական ընդդիմության խնդիրը լինելու է քաղաքական օրակարգ թելադրողի կարգավիճակի պահպանումը։
«Ինչ պատճառաբանությամբ ՌԴ-ն օպերացիա սկսեց Սիրիայում՝ պայքար ահաբեկչության դեմ, որպեսզի ահաբեկիչները Սիրիայից չտարածվեն և չմոտենան ՌԴ սահմաններին: Սա, կարծում եմ, խոսուն է: Իհարկե, հայ-ադրբեջանական սահմանին ևս խնդիր կա, դա ևս քննարկման արժանի է, տարբեր կարծիքներ են հնչում։ Կարծում եմ՝ բարձրաստիճան մակարդակով այդ հարցը ներկայումս քննարկվում է ղեկավարների հանդիպմանը»,- ասաց նա:
Հայաստանի ու Արցախի շուրջ աշխարհաքաղաքական զարգացումներն առաջիկայում ակտիվանալու են։ Դրանք լինելու են սահմանազատման ու սահմանագծման գործընթացների, Հայաստանի տարածքում ռուսական նոր խաղաղապահների տեղակայման, կոմունիկացիաների բացման, Մեղրիի միջանցքի կառուցման և, ի վերջո, Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի կնքման տեսքով։
Կառավարությունը որոշել է վերանայել այս տարվա տնտեսական աճի կանխատեսումը և 3,2-ից դարձնել 6 տոկոս։ 6 տոկոսը, անշուշտ, ավելի բարձր է, քան նախորդ՝ 3,2 տոկոսը։ Բայց պետք է հաշվի առնել, որ դա լինելու է անցած տարվա 7,6 տոկոս անկումից հետո։ Եթե նույնիսկ հաջողվի տարին փակել 6 տոկոս տնտեսական աճով, միևնույն է, մենք ամբողջությամբ հետ չենք բերելու նախորդ տարվա կորուստները։ ՀՆԱ-ն կշարունակի մնալ ավելի ցածր, քան եղել է 2019թ.։
Սենսացիաների սիրահար Նիկոլ Փաշինյանն ընտրություններից առաջ մեր ժամանակների ամենասենսացիոն նորությունն էր խոստանում։ Եվ ոչ միայն խոստանում էր, այլև դա ներկայացնում էր՝ որպես կատարված իրողություն, պատմական ձեռքբերում՝ վերջին 60 տարվա կտրվածքով, որին հասել է իր կառավարությունը։
Համաշխարհային բանկը հունիս ամսին հրապարակեց «Համաշխարհային տնտեսության հեռանկարները» հաշվետվությունը, ուր կանխատեսված են 2021թ․ տնտեսական գործընթացները:
Նախորդ տարվա համատարած անկումից հետո վերջին 2-3 ամիսներին Հայաստանի տնտեսությունն աճ է արձանագրում։ Բայց այդ աճը գերազանցապես անցած տարվա ցածր բազայի արդյունք է։ Տնտեսության լիարժեք վերականգնման մասին դեռ վաղ է խոսել։ Իսկ եթե հաշվի առնենք նաև այս տարվա բարձր գնաճը, ապա կստացվի, որ տնտեսությունը շարունակում է անկումային լինել՝ անգամ անցած տարվա անկման նկատմամբ։
Վերջին օրերին լրատվամիջոցներում և սոցիալական ցանցերում հայտնվեցին տվյալներ, որոնք խոսում են մեր դպրոցական կրթության ցածր ցուցանիշների մասին։ Մասնավորապես, մամուլում հրապարակվեց 2020թ. Կրթության պետական տեսչության անցկացրած ստուգումների արդյունքները։ Դրանք անցկացվել են Երևանի և մարզերի 9 դպրոցներում։ Ըստ արդյունքների, Հայոց լեզվի միջին միավորը 10 բալանոց համակարգում 5 է, իսկ Մաթեմատիկայինը՝ 4։
Տարածաշրջանային այցի շրջանակներում Եվրոպական հանձնաժողովի հարևանության և ընդլայնման հարցերով հանձնակատար Օլիվեր Վարհեին հուլիսի 8-ին կժամանի Հայաստան՝ երկօրյա այցով։ ՀՀ ԱԳՆ փոխանցմամբ, այցի նպատակն է՝ վերահաստատել ԵՄ պատրաստակամությունը՝ խթանելու Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում կայունությունը և կանխատեսելիությունը։
Աշխարհին սկսել է անհանգստացնել Covid 19-ի նոր՝ հնդկական շտամը, որն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունն անվանել է «Դելտա»: ԱՀԿ-ն հայտարարել է, որ այս շտամը դառնում է Covid 19-ի ամենատարածված տարբերակն ամբողջ աշխարհում: Հայաստանում այդ շտամը դեռ չի հայտնաբերվել, սակայն, ինչպես ավելի վաղ հայտնել էր ՀՀ Առողջապահության նախարարի պաշտոնակատար Անահիտ Ավանեսյանը, այն մեծ տարածում ունի Ռուսաստանում, դեպքեր կան գրանցված նաև Վրաստանում: 168.am-ը բժիշկ, համաճարակաբան Էդուարդ Հովհաննիսյանից հարցրեց, թե նոր շտամի դեմ արդյունավե՞տ են մեզ արդեն հայտնի պատվաստանյութերը:
Նիկոլ Փաշինյանն իշխանությունը պահպանեց «Ապագա կա» կարգախոսով, թեև նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում նա խոսեց առավելապես անցյալի մասին։ Իրականում նրա «Ապագա կա»-ն ոչ թե ապագայի մասին ծրագրերի, գործողությունների ներկայացում էր, այլ այն բանի հավաստումը, որ «անցյալ չկա»։
Պատկերացնելու համար ասենք, որ 2012թ. սպառողական վարկերի 3,5 տոկոսն է եղել խնդրահարույց։ Այսինքն՝ ընդամենը 3,5 տոկոսի հետ կապված են եղել վերադարձման դժվարություններ։ Հետագա 3 տարիներին այդ ցուցանիշն աստիճանաբար ավելացել է՝ հասնելով 9,5-10 տոկոսի։ Այնուհետև նորից նվազել է և 2017թ. եղել է 6 տոկոսի սահմաններում։
Մինչ Հայաստանը հետընտրական շոկն է հաղթահարում, կտրված և անհաղորդ իրեն առնչվող տարածաշրջանային և աշխարհաքաղաքական զարգացումներից, տարածաշրջանի շուրջ բանակցությունները եռում են: Ընդ որում, դա տեղի է ունենում տարածաշրջանով հետաքրքրվող բոլոր խաղացողների մասնակցությամբ՝ Ռուսաստան, Թուրքիա, ԵՄ, ԱՄՆ, Իրան, Վրաստան:
Նիկոլ Փաշինյանին հաջողվեց պահպանել իշխանությունն առավելապես հասարակության ցածր կրթական ցենզի, արժեքային դեգրադացված համակարգի ու տեղեկատվական մանիպուլյացիաների նկատմամբ դիմադրողականության բացակայության շնորհիվ։ Դա խոստովանում է անգամ ինքը՝ իշխանությունը, որի ներկայացուցիչներն իրենց հաղթանակը ներկայացնում են՝ որպես «ինտելեկտուալ ապուշների» դեմ հաղթանակ։
Ընտրությունների հաջորդ օրը հրավիրված հանրահավաքում՝ համարելով, որ այլևս ունի պողպատե մանդատ, Նիկոլ Փաշինյանը կոչ արեց ապօրինի ծագում ունեցող գույքի սեփականատերերին անհապաղ սկսել բանակցություններ՝ «գողացածը» վերադարձնելու համար, այլապես կգործի պետության թափանիվը։
Իհարկե, ԱՄՆ-ը ու ԵՄ-ն Փաշինյանի հետ աշխատում են, բայց Սյունիքում բազա ձևավորում է Ռուսաստանը: Սա վճռական փաստ է: Դինամիկ աշխարհաքաղաքական հավասարակշռություն է տարածաշրջանում, և ամեն բան կախված է ոչ թե նրանից, թե ինչպես մեր երկրները կաշխատեն, այլ, թե ինչպես համաշխարհային քարտեզը կձևավորվի: Մեր հնարավորությունները դրա վրա ազդելու քիչ են, բայց եռակողմ կոնտակտները կարող են որոշակի դեր ունենալ: Ամենալավը կլիներ, որ այս համագործակցությունը հնարավոր լիներ առանց արտաքին մասնակցության նաև, այդպես այդ համագործակցությունն ավելի կայուն կլիներ:
Անցած հանգստյան օրերին և այսօր Արմավիրի մարզում տեղի ունեցած իրադարձությունները շատ խորհրդանշական էին․ քաղաքացիները ոռոգման ջրի հետ կապված խնդիրների պատճառով փակել էին մայրուղին և իշխանություններից պահանջում էին ապահովել իրենց ջրամատակարարումը։ Բողոքող քաղաքացիների խոսքում կարմիր թելի նման անցնում էր միտքը, որ ընդամենը մի քանի օր առաջ իրենք ընտրել են Նիկոլ Փաշինյանին, ինչին ի պատասխան՝ դադարեցվել է իրենց ջրամատակարարումը։
Վերջին օրերին արժութային շուկայում նոր միտումներ են նկատվում։ Տևական ժամանակ արժեզրկվելուց հետո՝ դրամը սկսել է արժևորվել։ Նվազել է ինչպես դոլարի, այնպես էլ՝ եվրոյի ու ռուբլու փոխարժեքը։
Ո՞նց կարելի է հավատալ, որ երեք տարի երկիրը համառորեն քանդած ու հասարակությանն այսքան տառապանք պատճառած իշխանությունը կարող է ընտրություններով վերարտադրվել։ Նման բան անհնար էր պատկերացնել նույնիսկ ամենավատ երազում։ Ո՞ր արժանիքի համար։ Քանդեցին երկիրը ու այդքանից հետո դեռ պիտի շարունակեն քանդել։
Բարդ չէր կանխատեսելը, որ այս տարվա առաջին կիսամյակի տնտեսական հաշվետվություններն իշխանությունները ներկայացնելու են՝ որպես առաջընթաց: Բարդ չէր կանխատեսել, որովհետև հիմքում շատ պարզունակ պատճառ կա:
Համապետական բոլոր ընտրություններից հետո Հայաստանում խոսվում է կրթության համակարգը վերափոխելու կարևորության մասին։ «Կրթությունից պիտի սկսենք»,- արձանագրում են շատերը։ Արձանագրենք, որ այս անգամ էլ նախընտրական ծրագրերում կրթությանը վերաբերող հատվածը վերջին էջերում էր։ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի (ԿԳՄՍ) նախարար Վահրամ Դումանյանն էլ ընտրություններից հետո խորհրդակցություն է հրավիրել, որի ընթացքում նշել է, որ հասարակությունը մեծ սպասելիքներ ունի կրթությունից։
