Հոգևոր

Միանշանակ և՛ սեպտեմբերին, և՛ հոկտեմբերին, և՛ օգոստոսին և՛ մնացյալ բոլոր ամիսներին: Եկեղեցին հստակ ցուցում է տալիս. չի՛ կարելի պսակադրվել պահոց օրերին և Մեծ պահքի շրջանում:

Դնե՛նք այնպէս՝ ինչպէս Եբրայեցիները դրին կարմիր ծովուն մէջէն ցամաքով անցած ատեննին: Մեր ձեռքերը երկարենք անոր։ Երկարենք այնպէս՝ ինչպէս Պետրոս առաքեալ երկարեց երբ ջրամոյն կըլլար: Այո՛, Տէր Յիսուս Քրիստոս իր ձեռքերը երկարելով մեզ ջուրերուն խորերէն դուրս բերող մեծ Աստուած է:

Ներքին ուշադրությամբ և մեղքի դեմ մշտական պայքարով մարդուն հայտնի է դառնում, թե որքան խորն է իր էությունը վնասվել հպարտությունից: Երբ հաղթահարվում է հպարտությունը, հաղթահարվում են և մյուս մեղքերը: Մեղքերի մեջ անկում ապրած մարդը ոտքի է կանգնում, երբ ձեռք է բերում խոնարհություն, երբ իր վիճակի համար սկսում է մեղադրել իրեն և ոչ թե ուրիշներին:

Տխրությունն ունի տարբեր անվանումներ և աստիճաններ, ինչպես՝ տրտմություն, թախիծ, վիշտ, ցավ, կսկիծ և այլն: Երբեմն հուսահատությունը անվանում են տխրություն, սակայն իրականում դրանք տարբեր հոգեվիճակներ են: Այսօր տխրությունը հաճախ դեպրեսիա են անվանում, բայց այստեղ էլ կարող ենք տեսնել տարբեր մոտեցումներ: Այս կյանքում չկա այնպիսի մարդ, որ տխրությունը շրջանցի: Մենք չենք կարող անտարբեր լինել կյանքի ծանր ցնցումների հանդեպ:

«Աստված ստեղծեց ողջ տիեզերքը և մարդուն դրեց որպես իշխան, որ խնամի: Նրան տվեց կարողություն, իշխանություն բոլոր արարածների նկատմամբ: Ընտանիքում հորն ու մորը տրված է իշխանություն զավակի նկատմամբ: Եկեղեցին, իր կառույցով, նման է երկնքին: Երկնային իշխանությունը իջնում է կաթողիկոսից մինչև քահանա: Քահանան կոչվում է հայր, որովհետև նրան տրված է այդ շնորհը: Նա ունի հանձնառություն հովվելու իր հոտին, հոգալու նրանց կարիքները:

Քրիստոնեության ընդունման ժամանակներից սկսած՝ սրբապատկերի հետ միասին, որպես հավատի խորհրդանիշ, որպես քրիստոնեական կրոնի հաստատման փաստի հավերժացում, ընդունվել և օգտագործվել է խաչապատկերը:

Հնում աստղագուշակները մեծ հարգանք էին վայելում և կային անգամ պալատական աստղագուշակներ: Սա ենթադրել է տալիս, որ մեր հեթանոս թագավորների օրոք էլ եղել են նման աստղագուշակներ, ովքեր իրենց ծառայությունն են բերել արքունիքում: Մեր գրավոր աղբյուրներից հիշատակելի է 16-րդ դարում հայ առաջին տպագրիչի` Հակոբ Մեղապարտի կողմից հրատարակված գրքույկը` «Աղթարք» վերնագրով, որտեղ հավաքված են մեծ մասամբ արաբերենից և պարսկերենից թարգմանաբար հայերենի փոխադրված ժողովրդական հավատալիքներ, նախապաշարմունքներ` կապված երազների մեկնության, աստղագուշակության, բժշկության իրողությունների հետ:

Վատիկանի Արևելյան Եկեղեցիների բաժնի նախագահ Կարդինալ Կլաուդիո Գուջերոտտիի Բարեգալուստի խոսքը Վեհափառ Հայրապետի՝ այդ հիմնարկությունը այցելության առիթով։

Ջավախքից մի խումբ հավատացյալներ բաց նամակ են տարածել:

Աստուծոյ շնորհքին ապաւինիլը՝ զԱստուած պատուել ու փառաւորել է, իսկ Օրէնքին ապաւինիլը՝ քու սեփական ճիգերուդ վստահիլ է, եւ հետեւաբար, քու անձդ փառաբանել է։

Սամվել դպիր Գրիգորյանը Տեր Արամ քահանային, ըստ իր տարիքի, 33 կետերից բաղկացած հարցեր է ուղղել։

Վստահէ՛ Փրկիչիդ եւ ո՛չ թէ փրկութեան կարօտ անձիդ գործերուն։ Քրիստոս միակ արդարն ու արդարացնողն է։ Միակ արդարացնողին վստահիլը կարդարացնէ քեզ։ Արդարութիւնդ Օրէնքի գործադրութենէն չի՛ գար, այլ՝ Քրիստոսի հանդէպ ունեցած հաւատքէդ (Փլպ 3.9)։

Վեհափառ Հայրապետը հանդիպեց Վատիկանի պետքարտուղար կարդինալ Պիետրո Պարոլինի հետ։

«Աստուած ա՛յնքան սիրեց աշխարհը, որ մինչեւ իսկ իր միածին Որդին տուաւ, որպէսզի անոր հաւատացողը չկորսուի, այլ յաւիտենական կեանք ունենայ» (Յհ 3.16)։

Մաստրիխտի Սուրբ Կարապետ հայ առաքելական եկեղեցին որպես սեփականություն այսուհետ պատկանում է համայնքին։

Սեպտեմբերի 16-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը պատվիրակության և Սուրբ Աթոռի Քրիստոնեական միության խթանման բաժնի նախագահ կարդինալ Կուրտ Քոխի ուղեկցությամբ Վատիկանից մեկնեց Կաստել Գանդոլֆոյի առաքելական պալատ, ուր հանդիպում ունեցավ Հռոմի Սրբազան Քահանայապետ Լևոն 14-րդ Պապի հետ։

Նա, ով մարմնավոր ջանք է գործադրում Ս. Գրքի ընթերցանությամբ հոգին մարզելու, այդպիսի մեկը, ըստ Ս. Եփրեմ Ասորու, կպահպանի իր մաքրությունը: Ս. Հովհան Ոսկեբերանը նշում է, որ պահքը հոգու և ոչ թե մարմնի մարզում է, եթե մարմնի մարզում լիներ, կսներ մարմինը. «Քանի որ պահքը հյուծում է մարմինը, ապա այն չի կարող մարմնի մարզում համարվել: Մարմնի մարզումը կապված լինելով մեծ ջանքերի հետ մեծ օգուտ չի բերում՝ ի տարբերություն հոգու մարզման, որ բերում է անփոխարինելի և մեծ օգուտ: Երկրորդ մարզումը պտուղներ է բերում թե՛ այս և թե՛ այն կյանքում»:

Աշխարհի մէջ ո՛չ ոք փրկուած է եւ ո՛չ ոք պիտի փրկուի պարզապէս Քրիստոսի Փրկիչ ըլլալը գիտնալով կամ յայտարարելով։ Փրկուողները պիտի ըլլան անոնք՝ որոնք ընդունած են զՔրիստոս իբրեւ իրենց անձերուն Փրկիչը եւ ապրած են փրկուած ըլլալու ուրախութիւնը։

Այսօր`սեպտեմբերի 14-ին, հայ առաքելական եկեղեցին տոնում է Խաչվերացը։ Խաչվերացը Հայ Եկեղեցու հինգ տաղավար տոներից վերջինն է:

Այն երկխօսութիւնը որ տեղի ունեցաւ Յիսուսի եւ Պետրոս առաքեալի միջեւ առաւե՛լ հարստացուցին եւ իմաստալից դարձուցին ոտնլուայի արարողութիւնը։ Յիսուս սեղանէն ելլելով, ղենջակ մը առաւ եւ մէջքին կապեց եւ սկսաւ իր աշակերտներուն ոտքերը լուալ։

Աղթամար կղզու Սուրբ խաչ եկեղեցում պատարագ է մատուցվել։ Այս մասին հայտնում է «Շողակաթ» հեռուստաընկերությունը։

Քրիստոս «Մտի՛ր սենեակդ, գոցէ՛ դուռը եւ ծածուկ կերպով աղօթէ քու երկնաւոր Հօրդ» (Մտ 6.6) խօսքով, մեզ կը հրաւիրէ անկեղծ եւ խոր յարաբերութեան մէջ մտնելու Աստուծոյ հետ։ Իսկ անկեղծ եւ խոր յարաբերութիւնը՝ սիրտի յարաբերութիւնն է։ Այլ բացատրութեամբ մը, Յիսուս կոչ կուղղէ իւրաքանչիւրիս մեր աղօթքները բղխեցնելու մեր սիրտի խորերէն։ Սիրտէ բղխած աղօթքը կը սրբէ մեզ։ Եզնիկ Կողբացի կըսէ. «Այն աղօթքը որ սիրտէն կը բղխի՝ պատարագի փրկութիւն կը գործէ»։ Սրտաբուղխ աղօթքը կենդանի պատարագ մըն է։

«Հայ Եկեղեցու նորություններ» ֆեյսբուքյան էջը տարածել է Տեր Մուշե քահանա Վահանյանի հաղորդագրությունը:

Արագածոտնի թեմը հայտարարություն է տարածել:

Բոլոր ժամանակներում էլ մարդկային կյանքում առկա են եղել անհամաձայնություններ, որոնք առաջ են գալիս տարբեր պատճառներով՝ կարևոր և ոչ կարևոր, սկզբունքային և ոչ սկզբունքային հարցերի վերաբերյալ: Անհամաձայնություն կարող է ծագել բոլորի մոտ՝ անկախ նրանից ընկեր են, թե թշնամի, հարազատ են, թե անծանոթ, հավատացյալ են, թե անհավատ: Դա բացատրվում է նրանով, որ մարդկանցից յուրաքանչյուրն ունի իր կարծիքը, աշխարհայացքն ու սովորությունները: Այդ պատճառով է ժողովրդի մեջ տարածում գտել «Ճաշակին ընկեր չկա» ասացվածքը:

Արդ, ով վստահում է հորոսկոպներին, հայտնվում է այդ մոլորության սարդոստայնում: Իսկ ով հավատում, վստահում է Հիսուս Քրիստոսին, ամենևին կարիք չունի հորոսկոպների, որովհետև Երկնային Նախախնամության հոգածության ներքո է և տեսնում է իր հետագա կյանքի ընթացքը և ապագայի լուսավոր հորիզոնը:

Հավատքի նշանակալի պտուղներից է վճռականությունը, որն առաքինություններից մեկն է, որ զարդարում է մարդուն: Առանց դրա հոգևոր կյանքի ընթացքը կարող է դոփել միևնույն տեղում:

Սիրելի՛ ու սիրո՛ղ Աստուծոյ մը զաւակ եղողը՝ սիրելի՛ ու սիրո՛ղ զաւակ մը պէտք է ըլլայ: Ինչպէս վարդը վարդ է իր բոյրով ու տեսքով, այնպէս ալ քրիստոնեան քրիստոնեայ է իր սիրով։ Սէրը սիրտի անուշահոտութիւնն է: Չսիրող սիրտ մը կը գարշահոտի: Սիրող սիրտը, իր անուշահոտութեամբ կառինքնէ մարդոց հոգիները:

Հայցելով Վեհափառ Հայրապետի օրհնությունը՝ Տեր Խաչատուրն ընդգծեց, որ Սրբոց Վարդանանց եկեղեցու համայնքը, լինելով հնագույններից մեկն ԱՄՆ-ում, ամուր է պահել իր ինքնությունը, հավատքն ու հայրենասիրական ոգին

«Խաղաղութիւն կը թողում ձեզի. Իմ խաղաղութիւնս է որ կու տամ ձեզի, որ այս աշխարհի տուած խաղաղութենէն տարբեր է։ Մի՛ խռովիք ու մի՛ վախնաք» (Յհ 14.27)։