Նիկոլ Փաշինյանը թոշակառուների փոխարեն որոշել է, թե ո՞րն է նրանց համար ավելի ձեռնտու՝ թոշակների բարձրացո՞ւմը, թե՞ առողջության ապահովագրությունը։ Որոշել է, որ առողջության ապահովագրությունն ավելի նախընտրելի է, քան թոշակների բարձրացումը։
Մինչ իշխանական քարոզիչներն, իրենց խաղաղության խաչմերուկի շրջանակներում, Հայաստանի տնտեսության վերելիքի ու զարգացման նոր հնարավորությունների վերաբերյալ առասպելներ են հյուսում, միջազգային հայտնի ֆինանսական կառույցներից մեկը՝ ի դեմս Համաշխարհային բանկի, առաջիկա տարիներին Հայաստանի տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում է կանխատեսում։
Իրավապահների ձեռքն ընկնելու ահից էլ բիզնեսը ստիպված է լինում գործարքի գնալ ու վճարել այն գումարները, որոնք պարտադրվում են իրեն։ Թե սա դեռ ինչքա՞ն կշարունակվի՝ կախված է բիզնեսից։
Մի երկրում, որտեղ իշխանությունը ընդդիմախոսներին լռեցնելու համար ոչնչի առաջ կանգ չի առնում՝ սա չափազանց վտանգավոր միջոց է լինելու իշխանության ձեռքին։
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամն անդրադառնում է ՀՀ 2026թ. պետական բյուջեին։
Բայց դա ո՞ւմ է հետաքրքիր: Կարևորը՝ իրենք «պադավատներով» են շրջում։ Ոչինչ, որ երբեմն էլ արժանանում են իրենց համար ճանապարհ ազատելու հետևանքով տևական ժամանակ խցանումների մեջ սպասող քաղաքացիների այդքան խորհրդանշական ազդանշաններին ու հայհոյանքներին։
Ընտրություններից առաջ՝ իշխանությունները որոշել են հիմա էլ առողջության «ֆիկտիվ» ապահովագրությամբ խաբել քաղաքացիներին։ Իբր ապահովագրություն են ներդնում՝ բժշկական ծառայությունների 70 տոկոսը դուրս են թողել ապահովագրությունից։
Ընտրություններից առաջ իշխանությունները հերթական կաշառքն են նախապատրաստում. «Տաշիր կապիտալ» ընկրությանն էլեկտրաէներգիայի բաշխման լիցենզիայից զրկելուց հետո մտադիր են նվազեցնել հոսանքի սակագինը։
Անցած տարի, երբ Ազգային ժողովում քննարկվում էր 2025թ. պետական բյուջեի նախագիծը, այն ժամանակ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Գնել Սանոսյանը հայտարարում էր, թե 2025թ. Հայաստանում կսկսվի 5 փոքր ջրամբարների կառուցումը։ «Կշարունակվեն խոշոր նախագծերի` Վեդիի և Կապսի ջրամբարների աշխատանքները, և կսկսվի փոքրերի շինարարությունը։ Բացի նշված 5 փոքր ջրամբարներից, պատրաստ են նաև 28 շատ փոքր ջրամբարների […]
Հայաստանի արտաքին առևտուրն այս տարի մեծապես կրճատվել է։ Ավելի մեծ է հատկապես արտահանման կրճատումը։ Արտահանումը գրեթե կիսով չափ նվազել է։ Եթե անցած տարվա առաջին 9 ամիսներին Հայաստանից 10.6 մլրդ դոլարի ապրանք էր արտահանվել, այս տարի արտահանվել է 5.6 միլիարդի ապրանք։
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է ՀՀ տնտեսության սոցիալ-տնտեսական զարգացումները 2025թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին։
Ազգային ժողովում հաջորդ տարվա պետական բյուջեի նախագծի քննարկումներից 1-2 օր առաջ պաշտոնական վիճակագրությունը շտապեց հրապարակել կարճ զեկույց 2024թ. աղքատության վերաբերյալ։
Այս օրերին Ազգային ժողովում ընթացող հաջորդ տարվա պետական բյուջեի նախագծի քննարկումների ժամանակ կառավարության անդամներն ու ՔՊ խմբակցության պատգամավորները ջանք չեն խնայում ցույց տալու, թե ինչ բարգավաճ ապագա են ապահովել Հայաստանի քաղաքացիների համար։ Թարսի նման, պաշտոնական վիճակագրությունն արձանագրում է, որ վերջին ամիսներին քաղաքացիների եկամուտները կրճատվել են։
Բոլորովին վերջերս Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե տուրիզմը Հայաստանում իր լավագույն ժամանակներն է ապրում, թե տուրիզմի ոլորտում զբաղված մեր տնտեսվարողները կարիք չունեն ասելու՝ լավ ա լինելու, որովհետև հիմա արդեն լավ է, որովհետև այն ապագան, որի մասին մտածում էինք տարիներ առաջ, այսօր է, ու շարունակ այսպես է լինելու։
Պետական պարտքն ավելի քան կրկնապատկած ՔՊ-ական վարչախումբը որոշել է հիմա էլ պարտքի աննախադեպ աճն այլ կերպ վաճառել ժողովրդին։ Մինչև վերջերս պարտքի ահռելի ավելացումն արդարացնում էին նրանով, որ պարտք են վերցրել տնտեսություն զարգացնելու համար։ Տեսան՝ չի ստացվում, ժողովուրդը չի հավատում իրենց զարգացրած տնտեսությանը, չի տեսնում դրա արդյունքները, հիմա էլ փորձում են պարտքի ավելացումը շահարկել զգայական թեմաներով։
Բյուջեի դեֆիցիտը փակելու համար կառավարությունը խելքից դուրս վարկեր ու պարտքեր է վերցնում։ Շատ հաճախ արդարանում են, թե այդ գումարները վերցնում են տարբեր ծրագրեր իրականացնելու համար։ Բայց դա էլ չեն կարողանում անել։ Վարկային ծրագրերի իրականացումը խայտառակ վիճակում է։ Առավել ևս՝ նպատակային վարկային ծրագրերինը։
Առավելագույնը, որ Հայաստանը կարող է ստանալ սահմանների բացումից՝ այլ շուկաներ հասանելիություն ստանալն է։ Դա էլ դեռ բազմաթիվ խնդիրների հետ է կապված։ Մինչ այդ՝ պետք է դիմանալ թուրքական աշխարհի տնտեսական ճնշումներին, հետո էլ մտածել այլ շուկաների համար արտահանելի ապրանքներ արտադրելու մասին։ Այսօր այդպիսի ապրանքները խիստ սահմանափակ են։ Հեռանկարում էլ հույսեր չկան, որ բան կարող է փոխվել։
Դպրոցաշինության ու բանակաշինության ծրագրերը ձախողելուց հետո, Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է ընտրություններից առաջ հիմա էլ զինվորականների ու մանկավարժների աշխատավարձերը շահարկման առարկա դարձնել։ Փորձում է տպավորություն ստեղծել, թե միայն իրենց աշխատավարձերը չէ, որ կրկնակի-եռակի բարձրացրել են։ Կտրուկ բարձրացրել են նաև զինվորականների ու ուսուցիչների աշխատավարձերը։
Մինչ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը՝ հանձնաժողովի նախագահի գործուն մասնակցությամբ, պատրաստվում է կատարել իշխանությունների կամքն ու սեփականատիրոջ ունեցվածքը խլելու համար՝ մտադիր է նրան զրկել ՀԷՑ-ի կառավարման լիցենզիայից, ցավոտ իրողություններ են ի հայտ գալիս էլցանցերում։
ՔՊ-ն իշխանության եկավ, որպեսզի պետությանը վերադարձներ նախկինների թալանը, բայց ինքը դարձավ իսկական թալանչի։ Օրինական ու անօրինական միջոցներով թալանում են պետությունն ու վատնում պետական միջոցները։
Երբ որոշ ՔՊ-ական քարոզիչներ ինքնամոռաց գլուխ են գովում, որ 1 շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն կրկնապատկել են, պիտի իմանան, որ դա ոչ թե թղթի վրա գրված դատարկ թվերով պետք է արտահայտվի, այլ քաղաքացիների գրպանի պարունակությամբ։ Իսկ այդ պարունակությունը տարիներ շարունակ չի ավելանում, ու դա երևում է նաև աղքատության ցուցանիշներում, որոնք գրեթե չեն նվազում։ Ծայրահեղ աղքատությունը 2018թ. Հայաստանում նույնիսկ ավելի ցածր էր, քան այսօր է։
ՀԷՑ-ի ղեկավարության այն հայտարարությունը, որ դեռևս մինչև ընկերության սեփականատեր Սամվել Կարապետյանի հետ կապված հայտնի իրադարձությունները դիմել էին Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովին՝ հոսանքի սակագինը նվազեցնելու առաջարկով, բայց ՀԾԿՀ-ն մերժել է իրենց առաջարկը, հոգեխանգարման մեջ է գցել ՔՊ-ականներին։
Այն պարագայում, երբ հարյուր-հազարավոր քաղաքացիներ ճռռում են սպառողական վարկերի, դրանց բարձր տոկոսների տակ ու ամեն ամիս իրենց եկամուտների զգալի մասը հատկացնում են թանկարժեք վարկերը սպասարկելու համար, բանկային համակարգը ռեկորդային շահույթներ է ստանում։ Այս տարի էլ բանկային համակարգի շահութաբերությունը շարունակում է շատ բարձր լինել. մեծապես գերազանցում է տնտեսության շահութաբերությանը, առավել ևս՝ քաղաքացիների եկամուտների աճին։
Ղարաբաղյան պատերազմի ծանր պարտությունից հետո, երբ իշխանության դիրքերը սկսել էին սասանվել, Նիկոլ Փաշինյանին սատարելու, քաղաքական աջակցություն ցույց տալու ու ժողովրդին փողով սիրաշահելու համար, դեռևս 2021թ., Եվրամիության պաշտոնյաները հայտարարեցին առաջիկա 5 տարիներին Հայաստանին 2.6 մլրդ եվրոյի ֆինանսական օժանդակություն տրամադրելու մասին։
Նիկոլ Փաշինյանի ղեկավարած կառավարությունը խոստացել էր աղքատությունը Հայաստանում կիսով չափ կրճատել։ Հինգ տարում աղքատությունը, կարելի է ասել, գրեթե չի կրճատվել։ Այնինչ՝ պիտի կրճատվեր առնվազն 13 տոկոսային կետով։
Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ այսօր Հայաստանը ծաղկող ու զարգացող պետություն է։ Որտեղի՞ց է վերցրել, որ այդպես է, հավանաբար միայն ինքը գիտի ու իր շրջապատը։ Այն, ինչ տեղի է ունենում Հայաստանի տնտեության մեջ, հակառակի մասին է խոսում։ «Ծաղկող ու զարգացող» պետության տնտեսությունն այնպիսի խղճուկ վիճակում է, որ ամենախոշոր հարկատուն առևտրով զբաղվող ընկերություն է։ Այն էլ այնպիսի ընկերություն, որի գործունեությունը Հայաստանի տնտեսության հետ այնքանով է կապված, որ տարբեր երկրներից բջջային հեռախոսներ, տեխնիկա է ներմուծում ու արտահանում Ռուսաստան։
Ինչպե՞ս է կառավարությունը ստացել 56 հազար դրամ, հավանաբար դժվար չէ հասկանալ։ Շատ մեծ է եղել բարձր թիվ ցույց տալու գայթակղությունը։ Հատկապես որ, խոստացել էին մինչև 2026թ. նվազագույն կենսաթոշակի և կենսաթոշակի միջին չափերը հավասարեցնել պարենային և սպառողական զամբյուղների արժեքներին։ Երկու դեպքում էլ խոստումը չեն կատարել։ Թե՛ նվազագույն կենսաթոշակի, և թե՛ կենսաթոշակի միջին չափերն այսօր անհամեմատ ավելի ցածր են, քան պարենային և սպառողական զամբյուղների արժեքները։
ՔՊ-ական վարչախմբի իշխանության գալուց հետո, Հայաստանի գյուղատնտեսության ոլորտում գրեթե ամեն տարի անկում է գրանցվել։ Արտադրության ծավալները տարին տարվա վրա նվազել են։ Նվազել է նաև գյուղմթերքների արտահանումը։
Պարտքերով են երկիրը պահում։ 7 տարում ավելի շատ պարտք են կուտակել, քան Հայաստանի նորանկախ պատմության նախորդ ամբողջ ժամանակաշրջանում։
Այն բանից հետո, երբ տարվա կեսերին, մի քանի ամսվա անկումից հետո, մի կարճ ժամանակահատված զբոսաշրջային հոսքերը Հայաստան ավելացան, Գևորգ Պապոյանի ու Նիկոլ Փաշինյանի լեզուն բացվեց. Սկսեցին պարծենալ, թե Հայաստանը վերածել են տուրիզմի օջախի։ Զբոսաշրջային հոսքերն աննախադեպ տեմպերով ավելանում են, ու այսուհետ միշտ այդպես է լինելու։
