Պատմական գիտությունների դոկտոր, Ս.Պետերբուրգի Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոց ազգային հետազոտական համալսարանի Պատմական ուսումնասիրությունների կենտրոնի հետդոկտորական գիտայցելու Պիետրո Շաքարյանը Հայ Առաքելական եկեղեցու հանդեպ գործող իշխանությունների հարձակումն ավելի լայն համատեքստում է դիտարկում:
Այսօր Արաբական Միացյալ Էմիրություններում տեղի ունեցան Փաշինյան-Ալիև բանակցությունները։ Շուրջ 5 ժամ տևած բանակցությունների ընթացքում Փաշինյանն ու Ալիևը բանակցել են թե՛ ուղիղ՝ առանց պատվիրակությունների, թե՛ պատվիրակությունների մասնակցությամբ, որի արդյունքներով տարածեցին մամուլի հաղորդագրություն։
Նման պնդումների համար որևէ իրատեսական նախադրյալ չկա։ Ադրբեջանի կողմից վարած քաղաքականությունն ու գործողությունները ցույց են տալիս, որ թե՛ ռազմական, թե՛ հոգեբանական ճնշումը Հայաստանի վրա շարունակում է մնալ օրակարգում։
Այն, ինչ «կարողացել» է Հայաստանը մինչ այժմ, դա արտաքին ներդրումային որևէ խոշոր ծրագրի հանդեպ հանրային կասկածամտությունն է, ներդրողին ոչ թե գործընկեր, այլ «գաղութարար» ընկալելու նեղմտությունը:
Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն Գագիկ Հարությունյանն այն կարծիքին է, որ ռուսները լավ չեն տիրապետում փափուկ ուժի տեխնոլոգիաներին, հետևաբար՝ Հայաստանում հեղաշրջում չեն նախապատրաստել:
«Բայց ենթադրենք, եթե նույնիսկ ՌԴ ազդեցությունը կրճատվում է, հնարավո՞ր է պատկերացնել, որ երկարաժամկետ հեռանկարում, ունենալով իրենց կողքին երկիր՝ աշխարհում 4-րդ տնտեսությամբ, միջուկային զենքով, հսկայածավալ դեմոգրաֆիական ներուժով, Հարավային Կովկասի երկրները չեն զգալու ազդեցություն. չեմ կարծում, որ դա հնարավոր է: Հենց այդ պատճառով եմ ասում, որ ծրագիրը դատապարտված է անհաջողության»,- ասաց վերլուծաբանը:
«Խնդիրն անձերը չեն, այո, նա անձերի դեմ չի պայքարում, նա նպատակ է դրել ծառայել մեր թշնամիներին, որոնք ասել են՝ պետք է ինքնությունդ փոխես: 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Ալիևը երբ հարվածել էր Շուշիի Ղազանչեցոց եկեղեցուն, ասաց, որ ոչ թե շինության է հարվածել, այլ՝ հայ ազգի միասնությանը և ինքնության գլխավոր արժեքներին, որովհետև եկեղեցին, բացի ֆիզիկական շենքից, ավելի մեծ բան է: Հիմա էլ այս պայքարը դրա մասին է՝ ինքնության դեմ է: Եթե իրենց մոտ ստացվի, մարդը բավարարված է զգալու, հայելու մեջ նայելու է, ասի՝ ինչ լավ է, ես Կաթողիկոս նշանակող տղա եմ: Նա դա է ցանկանում»:
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի Չինաստան կատարած պաշտոնական այցից մեկ շաբաթ անց ՀՀ ԱԳ նախարարությունը հայտարարեց ՇՀԿ-ին անդամակցելու ցանկության մասին։ Պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն` «Կիսելով Շանհայի համագործակցության կազմակերպության հիմնարար սկզբունքները, մասնավորապես՝ տարածքային ամբողջականությունը, ուժի չկիրառումը և սահմանների անձեռնմխելիությունը՝ Հայաստանի Հանրապետությունը հայտնել է ՇՀԿ անդամ դառնալու ցանկություն»:
Նիկոլ Փաշինյանը՝ անցած յոթ տարիներին բազմաթիվ անգամ ամենալկտի կերպով ոտնահարելով Սահմանադրությունը՝ միևնույն ժամանակ կառչում է դրանից սեփական իշխանությունը պահպանելու նպատակով: Վերջին ամենաթարմ օրինակը Հայ Առաքելական եկեղեցու դեմ վարվող նողկալի արշավն է, որն ինքնին Սահմանադրության կոպտագույն խախտում է՝ եկեղեցին անջատ է պետությունից:
«Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը ծիծաղելի է համարում իշխանությունների կողմից այդքան թմբկահարվող «ահաբեկչության փորձ» կոչվածը, որի արդյունքում եղավ կալանավորումների նոր ալիք:
Կասկած չկա, որ Իրանի դեմ Իսրայելի իրականացրած բլիցկրիգը նպատակ ուներ ոչնչացնել Իրանի ռազմական և միջուկային բոլոր ենթակառուցվածքները, գլխատել երկրի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը, Իրանում ստեղծել ուժի վակուում, անկառավարելի քաոս, հրահրել քաղաքացիական անհնազանդության շարժում Իրանը ներսից քայքայելու, և դրանով իսկ հասնել գլխավոր նպատակին՝ ռեժիմի փոփոխություն, ինչի մասին պատերազմից առաջ և հետո բարձրաձայնում էին Իսրայելի պետական, քաղաքական տարբեր կալիբրի դեմքեր: Այսինքն, վերջնանպատակն Իրանի՝ որպես պետական միավոր, կազմաքանդումն ու մասնատումն էր:
«Դա ժողովրդի այն քանակը չէր, որը պետք է պաշտպաներ իր եկեղեցին, այն պարագայում, որ զանգերը հնչեցին: Դա եղել է մի անգամ 1918թ., երբ թուրքն էր յաթաղանով հարձակվել և այս փոքրիկ Հայաստանն էր ուզում գրավել, և մեկ դարից ավելի անց, արդեն սեփական իշխանություններից պաշտպանվելու համար եկեղեցին կոչ արեց, և մենք տեսանք՝ ժողովրդի որ հատվածն էր դրսում՝ պաշտպանելու իր եկեղեցին»,- շեշտեց նա:
Իրանի դեմ Իսրայելի սանձազերծած պատերազմական գործողության դադարեցումից հետո թեման հայ հանրության շրջանում զգալիորեն մարել է, ինչը, թերևս, հասկանալի է, առավել ևս, որ Հայաստանի ներքին կյանքում ավելի մեծ թափով է բորբոքվել Հայ Առաքելական եկեղեցու (ՀԱԵ) բարձրաստիճան հոգևորականության դեմ քաղաքական իշխանության գործողությունը:
Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին ֆեյաբուքյան իր էջում գրել է, թե ՀՀ-ն թուղթ է ստորագրել Թուրքիայի հետ։ Նա մասնավորապես պնդել է, որ Հայաստանը խաղաղության համաձայնագիր է ստորագրել Թուրքիայի հետ, բացում է սահմանը և դեսպանատուն:
«Այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը» Իրանի կարմիր գիծն է»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպան Մեհդի Սոբհանին։
168․am-ի աղբյուրները նախօրեին տեղեկացրել էին՝ Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար, վերջին շրջանում համատեղությամբ՝ «հավատաքննիչ» Դավիթ Խուդաթյանը պատրաստվում է մեկնել Թուրքիա։
Վերջին շաբաթների ընթացքում Իրանի և Իսրայելի միջև լարվածությունը հասավ իր գագաթնակետին, երբ ԱՄՆ-ի ուղիղ միջամտությամբ հարվածներ հասցվեցին Իրանի մի շարք ռազմավարական նշանակության ենթակառուցվածքներին, ներառյալ՝ միջուկային հետազոտությունների ու վերամշակման խոշոր կենտրոններին։ Իսրայելը և ԱՄՆ-ը իրենց առջև խնդիր էին դրել կասեցնել Իրանի միջուկային ծրագրի առաջընթացը, թույլ չտալ, որ Թեհրանը մոտենա միջուկային զենքի արտադրության հնարավորության շեմին։
««Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ պետականացման պլանը պատրաստ է։ Շատ շուտով կմտնենք գործնական փուլ։ Պրոցեսները տեղի կունենան Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան»,- պաշտոնական դարձրած իր սոցիալական էջերում օրերս տեղեկացրել էր Նիկոլ Փաշինյանը։
Հունիսի 24-ին ՀՀ իշխանությունները շրջանառության մեջ դրեցին ընդդիմության «հեղաշրջման» պլանը: Իսկ արդեն հունիսի 25-ի առավոտյան իրավապահները գործողություններ սկսեցին «Սրբազան պայքարի» առաջնորդ Բագրատ Սրբազանի կեցավայրում, շարժման աջակիցների, ինչպես նաև՝ ՀՅԴ մի շարք անդամների բնակարաններում և տներում, ինչՆ իր «իրավական» շարունակությունն ունեցավ և դեռ կունենա:
Մինչ համաշխարհային ու ռեգիոնալ տերությունների ուշադրությունը կենտրոնացած էր Իրան-Իսրայել պատերազմի ուղղությամբ, Ստամբուլում կայացած Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի 51-րդ նստաշրջանի ընթացքում հայատյաց բանաձևերի մի ամբողջ շարք ընդունվեց։
Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է կրկնել «Հայ Առաքելական եկեղեցի-ՀԷՑ» «մանտրան»․ եթե նախօրեին նրա գրառումը Մայր Աթոռի մասին էր, ապա այսօր՝ արդեն ՀԷՑ-ի։
«Իրանը, թեկուզ պատերազմական իրավիճակում, իր վերահսկողության տակ է պահում «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցը»,- այս մասին այսօր 168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդաշարի ընթացքում ասաց իրանցի քաղաքագետ, միջազգային լրագրող Խայալ Մուազզինը՝ անդրադառնալով Իրան-Իսրայել պատերազմին, ԱՄՆ ներգրավմանն ու Իրանի «զբաղվածության» ֆոնին՝ Հարավային Կովկասում Ադրբեջանի հնարավոր ռազմական սադրանքներին:
«Սյունիքի հետ կապված անհանգստությունները բնական են, որովհետև ցանկացած մտածող մարդ հասկացել է, որ Իրանից եկող նախազգուշացումները զսպիչ գործոն են այդ հարցում: Ես դեմ եմ խուճապի տարածմանը, բայց ռիսկերը չտեսնելը մեկ այլ ծայրահեղություն է: Հավանաբար, ըստ Փաշինյանի դեղատոմսի՝ մենք պետք է օրը երեք անգամ ասենք՝ պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն, կերակրացանկում ներառենք դմակով խաշլամա և երևակայական առումով նստենք «Խաղաղության խաչմերուկի» ձախ բորդյուրին, որ հանկարծ պատերազմ չլինի»:
Ստամբուլում կայացած Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի 51-րդ նստաշրջանն ավարտվել է մի շարք բանաձևերի, այդ թվում՝ առաջին անգամ, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջանի» համայնքին վերաբերող բանաձևի ընդունմամբ։
Ստամբուլում կայացած Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի 51-րդ նստաշրջանն ավարտվել է մի շարք բանաձևերի, այդ թվում՝ առաջին անգամ այսպես կոչված «Արևմտյան Ադրբեջանի» համայնքին վերաբերող բանաձևի ընդունմամբ։ Այս մասին հաղորդում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները։
«Աստված անի՝ Իրան-Իսրայել պատերազմն ավարտվի քաղաքական հանգուցալուծմամբ, ու ԱՄՆ նախագահ Թրամփի ջանքերն արդյունք տան»,- «Պրեսսինգ» հաղորդաշարում ասաց Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, ՀՀ պաշտպանության նախարարի նախկին առաջին տեղակալ Արտակ Զաքարյանը։
«Երբ որ ասում ենք «Զանգեզուրի միջանցք», ի՞նչ ենք նկատի ունենում: Դա ՀՀ ինքնիշխան հսկողության տակ գտնվող ճանապա՞րհ է, որտեղից Թուրքիան և Ադրբեջանն օգտվում են ճիշտ այնպես, ինչպես աշխարհի մնացած երկրները, թե՞ դա արտոնյալ ռեժիմ է նախատեսում առանձին երկրների համար»։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովն ասաց, որ ՌԴ փոխվարչապետն իրականում հանդես է գալիս ոչ թե քաղաքական, այլ հստակ տնտեսական գնահատականներով, որպեսզի թե ԵԱՏՄ-ում, թե ՀՀ-ում պարզ լինի, թե վեկտորային որոշումներն ինչ տնտեսական հետևանքներ կարող են ունենալ։
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների հաղորդմամբ, Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության սահմանադրության մեջ փոփոխություն է մտցվելու, և համաձայն ներկայացված նախագծի՝ Ադրբեջանի կազմում գտնվող ինքնավար հանրապետության նախարարների կաբինետը ենթարկվելու է ոչ թե Գերագույն մեջլիսին, այլ Ադրբեջանի նախագահին՝ իր աշխատանքի կարգը համաձայնեցնելով հենց նրա հետ:
Նիկոլ Փաշինյանը Թուրքիայում է․ Ստամբուլի միջազգային օդանավակայանում նրան դիմավորել է Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Բերրիս Էքինջին։ Այսօր Ստամբուլում նախատեսված է Էրդողան-Փաշինյան հանդիպում։ Նախօրեին անդրադառնալով Թուրքիա կատարելիք այցին՝ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ այցի օրակարգի վերաբերյալ կլինի համատեղ հայտարարություն։
