«Պետք է գիտակցել, որ այս տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն չի լինելու. այդ խոսույթը պետք է աղբաման նետել, պետք է ստեղծել այդ կայուն խաղաղությունը՝ ոչ թե խոսելով, այլ ստեղծել մեխանիզմներ, որոնք դա կպարտադրեն Ադրբեջանին: Պետք է համաձայնեցնել մեր քաղաքականությունն այլ երկրների հետ և Հայաստանի կարողությունների բարձրացում իրականացնել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Այս թեմայով իր առաջին գրառմամբ միջազգային փաստաբան Գենսերը չափազանց կարևոր զարգացում է որակել ԱՄՆ Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ուոլթսի գրառումն ու Սպիտակ տան դիրքորոշումը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում ամերիկահայ հայտնի փաստաբան, «Քերքոնյան & Դաջանի» (Kerkonian Dajani) ընկերության գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ, Արցախի ժողովրդի հավաքական հայրենադարձության և հիմնարար այլ իրավունքների պաշտպանության հանձնախմբի անդամ, Հայ փաստաբանների միության (Armenian Bar Association) ներկայացուցիչ Գառնիկ Քերքոնյանն (Karnig Kerkonian) է։
«Գլխավոր պատճառներից մեկը, թե ինչու չպետք է դա անենք, այն է, որ 1.5 տարվա ընթացքում՝ սկսած սեպտեմբերի 23-ից, վերադարձի որոշման իրավական հիմնավորման հարցը ներառվել է միջազգային իրավական փաստաթղթերում, Եվրախորհրդարանի որոշումներում, Արդարադատության միջազգային դատարանի որոշումներում, մասնավորապես՝ անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի իրավունքի վերաբերյալ: Մենք ունենք բազմաթիվ էական իրավական հիմքեր այդ վերադարձն իրականացնելու համար, ինչը նշանակում է, որ ձեր քարտերը սեղանին թողնելն ու հեռանալն ավելի վատ է, քան պահանջների բավարարումը: Դա նշանակում է՝ մեջքով շրջվել իրավունքի ուժին և միջազգային իրավական համակարգին»
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Գագիկ Մինասյանի դիտարկմամբ՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից համաձայնեցված խաղաղության պայմանագրի տեքստը եղել է Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի նկատմամբ ուժի սպառնալիքի կիրառման ներքո:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, սահմանադրագետ Վարդան Պողոսյանն է։
«Տպավորություն է, որ չնայած տեքստի համաձայնեցման մասին կողմերը հայտարարեցին, սակայն ինտրիգ կա, քանի որ կրկին լարված հայտարարություններ են հնչում։ Դա ցույց է տալիս, որ տեղի չի ունենում այն, ինչ պետք է տեղի ունենա կողմերի միջև իրական համաձայնության դեպքում, լարումը չի պակասում, վստահության որոշակի մթնոլորտ չի ձևավորվում, հիբրիդային պատերազմը չի դադարում»։
«Հայկական կողմի նախաձեռնությամբ կայացել է Վլադիմիր Պուտինի հեռախոսազրույցը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ»,- այս մասին հաղորդում է ռուսական պաշտոնական Kremlin.ru կայքը։
Թող Ադրբեջանին հստակ ասեն՝ գույքագրի ու ներկայացնի իր հստակ պահանջները, որպեսզի Հայաստանը կողմնորոշվի՝ այդ պահանջներով նման պայմանագիր իրեն անհրաժե՞շտ է, թե՞ ոչ։ Իսկ եթե այսպես են շարունակելու, հնարավոր է՝ մինչև 3000 թվական նման պայմանագիր չստորագրվի։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ամերիկահայ հայտնի փաստաբան, «Քերքոնյան & Դաջանի» (Kerkonian Dajani) ընկերության գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ, Արցախի ժողովրդի հավաքական հայրենադարձության և հիմնարար այլ իրավունքների պաշտպանության հանձնախմբի անդամ, Հայ փաստաբանների միության (Armenian Bar Association) ներկայացուցիչ Գառնիկ Քերքոնյանն (Karnig Kerkonian) է։
Նա վստահ է՝ Նիկոլ Փաշինյանն ի սկզբանե իմացել է, որ Ալիևը ոչ մի թուղթ չի ստորագրելու, բայց մտել է պրոցեսի մեջ. «Նա այդ թեման օգտագործեց վերընտրվելու համար: Տեսեք՝ այդ խաղաղության պայմանագրի բովանդակությունն ինչ փոփոխություններ է կրել: Այդ ամբողջ ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը զիջելով խաղաքարտեր ու զոհելով մարդկային կյանքեր, կոնկրետ պետության տարածք, ասում է՝ դե էս է: Ալիևի նպատակը Հայաստանի չգոյությունն է: Հայաստանի իշխանություններն իրենց գործողություններով արձակում են Ալիևի ձեռքերը»:
«Պահը ճակատագրական է։ Ժողովո՛ւրդ, մենք պետք է սեպտեբերի 21-ի նման կա՛մ «այո» ասենք մեր անկախությանը, կա՛մ ասենք՝ «ոչ»։ Ժողովուրդ, էլ կորցնելու բան չունենք։ Փաշինյանը խուրդում է Հայաստանը. Նիկոլի ևս մեկ վերարտադրությունը հավասարազոր է նրան, որ հայ ժողովուրդը մասնակցի ևս մեկ Անկախության հանրաքվեի և ասի՝ «ոչ»»,- ասաց Սուրենյանցը։
Ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը շեշտում է՝ տեղի ունեցող գործընթացները Հայաստանի համար մեծ աղետ են բերելու, հատկապես՝ ՀՀ Սահմանադրությունը փոխելու պարագայում։
Սակայն գլխավոր հարցը դեռևս մնում է անպատասխան. արդյո՞ք SOCAR-ը կդառնա էքսպանսիոնիստական ազգային նավթագազային կորպորացիա, թե՞ նոր նախաձեռնությամբ ընդամենը վերակազմավորման/ռեբրենդինգի խնդիր է լուծվում՝ Ադրբեջանի իշխանությունների ներքին նպատակներին համապատասխան:
Տարածաշրջանում և Հայաստանի շուրջ լուրջ զարգացումներ են սպասվում, Ադրբեջանը չի հրաժարվել ռազմական սցենարով հարցերի կարգավորման իր ձեռագրից, իսկ Նիկոլ Փաշինյանը զբաղված է ներքաղաքական, ներկուսակցական հարցերով՝ փորձելով նախկինների դեմ գործեր հարուցելով ցույց տալ, որ կատարում է «թավշյա հեղափոխության» ժամանակ տված խոստումները։
Հարավային Կովկասի հարցերով փորձագետ, դասախոս, պ․գ․թ․, Էհսան Մովահեդիանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում անդրադարձավ Ադրբեջանին «անխոչընդոտ ճանապարհ» տրամադրելու Փաշինյանի պատրաստակամությանը՝ ընդգծելով, որ եթե առանց ստուգումների, առանց մաքսային վերահսկողության ապրանք տեղափոխվի Հայաստանի տարածքով, ապա դա ամբողջովին սխալ մոտեցում է:
ՀՀ վաստակավոր արտիստ, Արցախի այա Մադլեն Ասրյանը ցավով է հետևում Բաքվում ընթացող շինծու դատավարությանը, առավել մեծ ցավով է նայում այն լուսանկարները, որոնցում հայ պատանդները, գերիները հյուծված տեսք ունեն։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանն է։
«Մենք պետք է պահենք Սյունիքը. ոչ ոք մեր երկրին տիրություն չի կարող անել՝ մեզանից բացի, իսկ դրան հակառակ՝ Հայաստանի իշխանությունն ի՞նչ է անում, խոսում է Խաղաղության խաչմերուկի մասին, ինչն իրականում քողարկված ձևով Մեղրիով Ադրբեջանին Թուրքիայի հետ կապելու ծրագիր է։ Պետք է մտոք կույր լինել սա չհասկանալու համար,- ասաց Հարությունյանը՝ հավելելով,- Հայրենի իշխանությունը դարձել է Հայաստանի դեմ նոր սպառնալիքների աղբյուր, հետևապես, եթե ուզում եք արտաքին սպառնալիքները չեզոքացնել, չեզոքացրեք Փաշինյանի իշխանությունը»։
Ադրբեջանի ԱԳ նախարարը շարունակում է խոսել, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման գործընթացի խոչընդոտների մասին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ակադեմիկոս, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն է։
«Արցախը հանձնելու բոլոր փաստաթղթերը Նիկոլ Փաշինյանը ստորագրել է եվրոպական հարթակում. Վերահաստատեց Ալմա Աթայի հռչակագիրը, հետո արդեն ճանաչեց Ադրբեջանի 86.600-ը, կնքեց Արցախի հանձնումն ու այն էթնիկ զտումը, որն Ալիևն իրականացրեց: Հիմա նույնը կատարվում է Սիրիայում. Եվրոպացիք, ժողովրդի լեզվով ասած՝ պեչատ են դնում տեղի ունեցողի վրա, ասում են՝ նորմալ է, որ Սիրիայի «իշխանությունը» կոտորում է մարդկանց»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Կարեն Իգիթյանը՝ շեշտելով, ԵՄ-ն հստակ ցույց է տալիս՝ միավորված են ոչ թե արժեքների, այլ շահերի շուրջ:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն արևելագետ, իրանագետ Արտյոմ Տոնոյանն ու տնտեսագետ, պետական կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն են։
«Որևէ երկրորդ կարծիք չի կարող լինել այն հարցի վերաբերյալ, թե ով պետք է վերահսկի «Զանգեզուրի միջանցքը»։ Դա պիտի լինի Հայաստանը, որովհետև այդ տարածքը մեր սուվերեն պետության մաս է: Այլ հարց է, որ կան ճնշումներ տարբեր աշխարհաքաղաքական կենտրոնների կողմից։ Ադրբեջանը փորձում է «Զանգեզուրի միջանցքը» «ծախել» Չինաստանին։ Մեր տարածքով Չինաստանի հետ առևտուր են ուզում անել, և սա այն դեպքում, երբ Չինաստանը Հայաստանում 7 ամսից ավելի է՝ դեսպան չունի»:
«Ինչ էլ ասեն այս իշխանությունները, միևնույն է, փաստ է՝ տնտեսական և էներգետիկ առումով Հայաստանը զրո է։ Փոխարենը՝ այս իշխանությունն անում է Ադրբեջանի քիմքին հաճո բաներ՝ Արցախի հանձնում, եվրոպական դատարաններից Ադրբեջանի դեմ հայցերի հետքաշում, Խաղաղության խաչմերուկ ասվածը, Հայաստանի ատոմակայանի փակման պլանավորում, նոր մոդուլային ատոմակայանների կառուցման մասին խոստումներ»,- ասաց ՀԱԿ փոխնախագահը։
Այս հոդվածը հերթական արձագանքն է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի օրեր առաջ արված հայտարարությանը, որ Նախիջևանն իբր ադրբեջանական պատմական տարածք է:
«Թուրքիան ատոմակայան է կառուցում, Ադրբեջանն ուզում է կառուցել։ Իսկ Հայաստանի այս իշխանություններն ուզում են փակել մեր ատոմակայանը: Եթե Հայաստանի այս իշխանությունների քաղաքականությունը շարունակվի, և այս սցենարը կյանքի կոչվի, վաղը մենք ստիպված կլինենք էլեկտրաէներգիա ներկրել Թուրքիայից և Ադրբեջանից՝ դրանից բխող հետևանքներով, որովհետև եթե դու ոչ թե արտադրող, այլ սպառող երկիր ես, չես կարող առաջ տանել քո սուբյեկտայնությունը։ Հայաստանը նոր ատոմակայան կառուցելու որոշում պետք է կայացնի»,- ասաց Վահե Դավթյանը:
«Դատավարության դեմ անհարկի քարոզչություն իրականացնելու փոխարեն՝ Հայաստանի կառավարությունը պետք է համագործակցի՝ նպաստելու անցումային արդարադատության վերականգնմանը և տարածաշրջանում տևական խաղաղության հաստատմանը: Խաղաղության և Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների նոր սկզբի անկեղծ ձգտումը, ի թիվս այլ բաների, ցույց կտար Հայաստանի պատրաստակամությունը՝ ընդունելու իր պատասխանատվությունը և հանձնելու նրանց, ովքեր մեղադրվում են ռազմական հանցագործությունների մեջ»,- X-ում գրել է Ալիևի խորհրդականը:
Վերջինս նկատեց՝ չպետք է մոռանալ, որ Ֆրանսիայի և Ադրբեջանի միջև առևտրաշրջանառությունը Հայաստանի համեմատությամբ գնալով աճում է։ Դա է պատճառը, որ Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանը հանդես է գալիս ու գալու է ադրբեջանահաճո հայտարարություններով՝ որոշակի մեսիջ հղելով Ադրբեջանին։
«Ես դեմ եմ այս արհեստածին տոներին, որովհետև ինձ համար հասկանալի չէ, թե ինչու ենք կլարացետկինյան, ռոզալյուքսեմբուրգյան օրերը փորձում տրանսֆորմացնել մեր իրականության մեջ՝ իբր կնոջ իրավունքների պաշտպանության օր։ Արդյո՞ք այսօր կնոջ իրավունքները պաշտպանված են Հայաստանում՝ ո՛չ»։
