Փաշինյան-Էրդողան նյույորքյան հանդիպումը և Էրդողանի գաղտնազերծումը, թե Փաշինյանը դիմել է Թուրքիային Երևան-Բաքու միջնորդության համար, շարունակում է լայնորեն քննարկվել հայկական մամուլում։
«Միջին միջանցքից խոսելով՝ Փաշինյանը կրկնում է ամերիկացի պաշտոնյաներին»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց Կովկասագետ, «Հայկական նախագծի» համահիմնադիր Կարեն Իգիթյանը՝ անդրադառնալով ՄԱԿ ԳԱ ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանի ելույթի այն հատվածին, որը վերաբերում էր նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի 9-րդ կետին։
ՀՀ-ն Ադրբեջանի վասալ է, մ«Մենք փաստորեն այլևս անկախ պետություն չենք, հերթով կատարում ենք Ադրբեջանի պահանջները, հաջո՞րդը որն է լինելու»,- այս մասին այսօր 168․am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը՝ անդրադառնալով ՄԱԿ-ի ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանի ելույթին և ՀՀ իշխանությունների քաղաքականությանը։ենք այլևս անկախ պետություն չենք․ Խաչիկյան
«Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի տնօրեն, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանի կարծիքով՝ Նյու Յորքում գտնվող «Թուրքական տուն»-ը մեծ հաշվով համարվում է թուրքական պետության տարածք, և հակահայկական, հակահունական, ինչ-որ տեղ՝ նաև հակաամերիկյան լոբբինգը հենց այդ շենքում է մշակվում:
ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի 79-րդ նստաշրջանի շրջանակում կայացած հանդիպումները կարծես առանցքային փուլ են խոստանում Հայաստանի շուրջ ծավալվող ռեգիոնալ զարգացումների կոնտեքստում։
Խաղաղության օրակարգը միակողմանիորեն վերահաստատելով՝ Նիկոլ Փաշինյանը նաև ՄԱԿ ամբիոնն օգտագործեց «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը ներկայացնելու համար՝ բաց ակնարկներ ուղղելով.
«Սահմանազատումը ևս միջազգային սկզբունքներ ու նորմեր ունի,- արձագանքելով վերջին գործընթացներին՝ լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ շեշտեց Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության ԳՄ անդամ Սամվել Նիկոյանը՝ մանրամասնելով,- Եթե սահմանն անցնում է դպրոցից մի քանի մետր հեռավորության վրա, դա սահմանազատում չէ, եթե սահմանազատման հետևանքով ռազմավարական բոլոր բարձունքները հայտնվում են ինչ-որ մի կողմի իշխանության տակ, դա սահմանազատում չէ․․․ Դրանք նոր պատերազմների թաքնված ռումբեր են»։
Հայաստանը՝ որպես պետություն, շատ մոտ է այդ համախտանիշին, ինչի վկայություններից մեկն այն է, որ հասարակությունը դեռևս անվրդով ընդունում է իշխանությունների կողմից որպես իրականությունից փախուստի մոդիֆիկացիա ներկայացվող «հոգեբանական փախուստ հայրենիքից» առաջարկը։ Չմտածելով անգամ հարցնել, այդուհանդերձ, ինչպե՞ս է հնարավոր «պոզիտիվ խոսույթով» պայքարել նեգատիվ ռումբերի դեմ։
Փաշինյանն Ալիևի հետ մտել է մրցավազքի, թե Էրդողանի փոքր եղբայրն ով է: Նրանք էլ են սխալվում, ովքեր ասում են՝ Նիկոլը Հայաստանը տանում է դեպի Արևմուտք, նրանք էլ են սխալվում, ովքեր ասում են՝ Նիկոլը Հայաստանը տանում է դեպի Ռուսաստան. բովանդակային առումով Հայաստան արդեն չկա, կա Էրմենիստան: Նա Հայաստանը տեղավորել է պանթուրքիստական պետության բերանի մեջ:
Մանհեթենի կենտրոնում գտնվող «Թուրքական տանը» (Turkish House, «Тюркеви») 36-հարկանի երկնաքերում կայացել է Էրդողանի առաջին հանդիպումը իրանցի պաշտոնակից Մասուդ Փեզեշքիանի հետ: Այն տևել է ընդամենը մեկ ժամ, սակայն փորձագետներն ուշադրություն են դարձրել, որ գործընկերները երկխոսել են թուրքերենով, որում որոշակի բազմիմաստ սիմվոլիզմ է նկատվում։
Ադրբեջանը բանակցություններ է վարում թուրքական ASELSAN ընկերության հետ օդային հարձակման նախազգուշացման «Herikks» համակարգերի ձեռքբերման շուրջ:
«Եթե նույնիսկ ուշադրություն դարձնենք թուրքական հաղորդագրությանը, ապա դրա կեսը Երևան-Բաքու հարաբերությունների և ռեգիոնի մասին է»,- ասաց Արեշևը՝ ակնարկելով, որ դա նշանակում է՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հարցում այդ օրակարգն ունի առանցքային դեր։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ Ազգային Կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
168․am-ը թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանից հետաքրքրվեց Փաշինյանի՝ այլ երկրի դիվանագիտական տարածքում հանդիպման գնալու պատճառների և Թուրքիայի նախագահի ակնարկած «արդարության» մասին։
«Միջազգային հանցագործությունների հետ կապված՝ Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի կատարած աշխատանքն ակնառու է եղել»,- Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի հիմնադրման 20-ամյակին նվիրված գիտաժողովի ժամանակ իր ելույթում նշեց Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) ռազմագերիների ներկայացուցիչ, Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահ Սիրանուշ Սահակյանը։
Ամիսներ առաջ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեբ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել էր, որ պետք է լինեն շատ ուժեղ, որ Իսրայելը չկարողանա «անել այն, ինչ անում է Պաղեստինի հետ»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
Մինչ ՄԱԿ ԳԱ «Ապագայի գագաթնաժողովի» ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանը միջազգային հանրությանը դրական մտածողության՝ «positive thinking»-ի դասեր էր տալիս՝ տխրահռչակ «Ապագա կա» կարգախոսը տեղափոխելով այդ հարթակ, ինչպես նաև հեծանիվ քշում Նյու Յորքի փողոցներով, Իլհամ Ալիևը սպառնալիքների հերթական չափաբաժինը տարածեց՝ հրապարակայնորեն պայմաններ թելադրելով և պատերազմով սպառնալով Հայաստանին։
«Դարի գործարքին» մասնակցել են այնպիսի ընկերություններ, ինչպիսիք՝ «Բրիթիշ Պետրոլիումը», «Ամոկոն», «Ստատոյլը», «Լուկոյլը», «Դելտան», և այլք՝ Բրիտանիայից, ԱՄՆ-ից, Ճապոնիայից, Նորվեգիայից, Ռուսաստանից, Սաուդյան Արաբիայից, Թուրքիայից:
«Հաշվի առնելով հարցի կարևորությունը, հետաքրքրությունը, ինչպես նաև՝ հանգամանքը, որ, ըստ իս, մի շարք հարցերի պատասխաններ հնարավոր էր ստանալ գործի բանավոր քննության շրջանակներում, ես առաջարկեցի հետաձգել-անցնել բանավոր քննության, բայց դատարանը մերժեց»,- Սահմանադրական դատարանի բակում 168․am-ի հետ զրույցում նշեց ՍԴ դատավոր Հրայր Թովմասյանը՝ անդրադառնալով Հայաստան-Ադրբեջան սահմանազատման հանձնաժողովների համատեղ աշխատանքի մասին կանոնակարգի սահմանադրականության հարցի քննությանը։
Սահմանադրական դատարանում մեկնարկել է Հայաստան-Ադրբեջան սահմանազատման հանձնաժողովների համատեղ աշխատանքի մասին կանոնակարգի սահմանադրականության հարցի քննությունը գրավոր ընթացակարգով։
«Հայաստանին պետք չէ միջանցք որևէ տեսքով․ պետք չէ միջանցք, որտեղ կանգնելու են թուրքերը, կամ՝ ռուսները, և կամ՝ որևէ ընկերություն, որը, հնարավոր է՝ վաճառի ՀՀ շահերը,- շեշտեց Հրանտ Միքայելյանը, ապա անդրադառնալով այս իրավիճակի այլընտրանքներին՝ նկատեց,- Իրավիճակն արդեն բավականին խորացել է․ հեշտ չի լինելու հաստատ։ Այդ ելքը պետք է փնտրել․ կան երկրներ, որոնք ևս չեն ուզում այդ միջանցքը՝ սկսենք Իրանից, չեմ կարծում, թե Ֆրանսիան ու Հնդկաստանն են շահագրգռված։ Այս հարցում, օրինակ, կարող ենք դաշնակիցներ ունենալ, բայց պետք է ունենալ հստակ դիրքորոշում, ինչը Փաշինյանը չունի»։
Ռուսաստանից ու Իրանից ներկրում ենք գազ, որոշ ժամանակ առաջ Ադրբեջանից հայտարարություններ էին հնչում, որ ապագայում խաղաղության հաստատման դեպքում կարող է Հայաստանը գազ ներկրել նաև Ադրբեջանից: Այս մասին սեպտեմբերի 18-ին Համաշխարհային հայկական գագաթнաժողովի ժամանակ հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ չիբացառելով, որ Հայաստանն Ադրբեջանից նույնպես կարող է գազ ներկրել։
Ազգային ժողովի «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանին հերթական անգամ հիշեցնում է՝ երկրի պաշտպանունակության և մարտունակության մասին խոսելիս՝ առաջին հերթին պետք է շեշտը դնել երկրի ղեկավարի կողմից դա անելու քաղաքական կամքի, ապա նոր՝ սպառազինությունների գնման վրա։
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի՝ Փաշինյանին և Ալիևին ուղղված հեռախոսազանգերից հետո ռեգիոնալ այց կատարեց ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Ջոշուա Հաքի գլխավորած պատվիրակությունը։
«Արցախի հանձնողը հենց ինքը՝ վարչապետ Փաշինյանն է, որ Պրահայում Ալիևի հետ հայտարարեց՝ Արցախը պատկանում է Ադրբեջանին, հետևաբար՝ Նիկոլ Փաշինյանն իրավունք չունի ո՛չ նախկիններին մեղադրելու, և ո՛չ էլ Արցախի այդ օրերի իշխանություններին»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Կալիֆոռնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր, ամերիկահայ գործիչ Հարութ Սասունյանը՝ արձագանքելով ՀՀ իշխանական բուրգից հնչող տարատեսակ հայտարարություններին, որոնցով Արցախի կորստի բեռը փորձում են դնել Արցախի իշխանությունների ուսերին։
Սեպտեմբերի 20-ին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հերթական անգամ խոսել է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմում իր բանակի զինվորականության հերոսություններից՝ նշելով, որ կարողացել են հաղթահարել և ճեղքել Արցախի օկուպացված պաշտպանական շրջանների աշխարհագրական բարդ տեղանքները և այլն:
«Այդ երևույթներին մենք գնահատական տալիս ենք, բայց գրեթե չեն անդրադառնում իրավապաշտպաններ, մարդու իրավունքներով զբաղվող տարբեր միջազգային կազմակերպություններ, որոնց պարտավորությունն է դրանով զբաղվել: Իրենք չնկատելու են տալիս այդ խնդիրը, որ Հայաստանում այսօր սարսափելի անառողջ ատելության մթնոլորտ է էթնիկ հայերի հանդեպ՝ զուտ ծննդյած վայրով պայմանավորված»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ ՀՀ իշխանություններն Ադրբեջանի հետ զուգահեռ՝ ուղղորդված հակաարցախյան աշխատանք են տանում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Paris Pantheon Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին փոխքարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն է։
«Արցախը Հայաստանի իշխանությունը հանձնել է գիտակցված՝ ունենալով հակառակի այլընտրանքը։ Առանց Հայաստանի իշխանության հետ գործակցության, Ադրբեջանը չէր կարող Արցախը հայաթափել։ Իսկ ինչ վերաբերում է ՀՀ դե ֆակտո վարչապետի կողմից օգտագործվող ձևակերպումներին, ապա դրանք պատկանում են նրա հոգևոր հորը, որը ժամանակին ասել էր՝ Արցախը պատրաստ էր ճանաչել Ադրբեջանի կազմում՝ սակայն որոշակի ինքնավարությամբ։ Հետևապես, Փաշինյանն ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ծագումնաբանական առումով նույն էլիտայի էվոլյուցիան են»,- ասաց Էլբակյանը։
