Թրամփի վարչակազմի հերթական ներկայացուցիչն անդրադարձել է Հայաստան-Ադրբեջան, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման թեմային։
«Ընտրություններից հետո չտեսանք այնպիսի գործընթացների մեկնարկ, որը հայ ժողովուրդը ցանկանում էր տեսնել: Մի քանի ամիս խոսվում էր, որ Գյումրիի ընտրությունները գուցե դառնան այն հարմար առիթը, որով հնարավոր կլինի ընդվզման մեծ ալիք գեներացնել գործող իշխանության հանդեպ: Ընդդիմության ֆավորիտ թեկնածուն ուներ այդ հնարավորությունը, այս պահին ևս ունի, և հուսով եմ՝ այդ հնարավորությունից կօգտվի: ՔՊ-ի պարտության տրամաբանությունը կարելի է օգտագործել երկրում ընդվզման ալիք բարձրացնելու համար: Դրա համար շատ տարբեր բաներ կարելի էր անել»
«Մինչ իրենց հավաքական վերադարձն Արցախ՝ արցախցիները պահանջում են արժանապատիվ կեցության հնարավորություն ՀՀ-ում: Սա վերաբերում է և՛ սոցիալական խնդիրներին, և՛ մեր հիմնական պահանջին՝ վերադառնալ և մեր իրավունքն իրացնել: Երրորդ պահանջը գերեվարված, պատանդառված մեր հայրենակիցների ազատ արձակման ուղղությամբ աշխատանքներ տանելու պահանջն է»:
Անթալիայում՝ Թուրքիայի «տուրիստական մայրաքաղաքում», հերթական դիվանագիտական ֆորումի նախապատրաստական աշխատանքներն ընթացքի մեջ են։ Անթալիայի Դիվանագիտական 4-րդ ֆորումը, որը կազմակերպվել է Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարության կողմից Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի հովանու ներքո, տեղի կունենա 2025 թվականի ապրիլի 11-13-ը Թուրքիայի Անթալիա քաղաքում։ Այս տարի ֆորումը տեղի է ունենում «Վերականգնել դիվանագիտությունը մասնատված աշխարհում» խորագրի ներքո և, ըստ կազմակերպիչների, թեման արտացոլում է դիվանագիտության հրատապ անհրաժեշտությունը՝ վերահաստատելու իրեն որպես կայունացնող ուժ՝ աճող գլոբալ բաժանումների ֆոնին:
Մյունխենի անվտանգության համաժողովի շրջանակներում (2025-ի փետրվար) Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարար Փարվիզ Շահբազովի հանդիպումն ատոմային Էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսիի հետ հերթական անգամ վկայեց՝ Ադրբեջանը պատրաստ չէ վերջնականապես հրաժարվել ԱԷԿ-ի կառուցումից։
Հարավային Կովկասում էսկալացիայի մտահոգությունների ֆոնին այս ամիս սպասվում է Իրանի Իսլամական Հանրապետության նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի այցն Ադրբեջան։ Սա կլինի նախագահի պաշտոնում Փեզեշքիանի առաջին այցն Ադրբեջան։
Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերը մարտի 30-ին պաշտոնական այց կատարեց Հայաստան։ Ըստ Գերմանիայի նախագահի պաշտոնական կայքի՝ Շտայնմայերը տարածաշրջանում կլինի մինչև ապրիլի 2-ը, կայցելի նաև Ադրբեջան։ Սա Գերմանիայի նախագահի առաջին այցն է Երևան և Բաքու, որի ընթացքում նա ռեգիոնում խաղաղության ուղերձ պետք է փոխանցեր և նպաստեր ռեգիոնալ լարվածության նվազեցմանը, հակամարտող կողմերի միջև համաձայնությանը, սակայն այցն անակնկալ ու աղմկահարույց ընթացք ունեցավ։
Իրանի Իսլամական Հանրապետության ԱԳ նախարարի Երևան կատարած այցից օրեր անց կայացել է ԻԻՀ նախագահի հեռախոսազրույցն Իլհամ Ալիևի հետ։
Ադրբեջանը փոքր դադարից հետո մարտի 30-ին դարձյալ ապատեղեկատվություն է տարածել և ՀՀ զինված ուժերին մեղադրել «հրադադարի ռեժիմը խախտելու համար»՝ հայտարարելով, թե «ՀՀ զինված ուժերի ստորաբաժանումների կողմից մի քանի անգամ՝ դադարներով, հրաձգային զենքից թիրախավորվել են Գորիսի, Վարդենիսի և Ճամբարակի ուղղությամբ տեղակայված ադրբեջանական դիրքերը»:
«Բոլորս խոսում ենք քաղաքական կատեգորիաներով և ասում՝ դու ոչ միայն կորցրել ես քաղաքական լեգիտիմությունդ, որովհետև այն քաղաքական վարքը, որ նրանք այսօր դրսևորում են, ինքնահերձում է… Այն քաղաքական հետագիծը, որ իրենք թողել են, խոսում է թե՛ քաղաքական, թե՛ բարոյական լեգիտիմության զրոյության մասին: Նրանք, ովքեր ականատես եղան կառավարության հետ հարցուպատասխանին անբարո և անհավասարակշիռ մարդու վարքագծին, նաև բժշկական ցուցումով ՀՀ հավաքական անվանգությանը հակոտնյա է այդպիսի մարդու պահել Հայաստանի քաղաքական ղեկին»,- ասաց նա:
Երկար դադարից հետո նախօրեին տեղի ունեցավ Ռուսաստանի ու Թուրքիայի ղեկավարների հեռախոսազրույցը։ Ռուսական պաշտոնական «Կրեմլին»-ի հաղորդմամբ, Վլադիմիր Պուտինը հանգամանալից հեռախոսազրույց է ունեցել Թուրքիայի Հանրապետության նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի հետ։ Ի դեպ, պաշտոնական հաղորդագրությունն արդեն իսկ խոսուն էր իր ծավալով և ներառում էր թեմաներ, ինչպիսիք են երկկողմ շահավետ համագործակցությունը, ռուս-ամերիկյան երկխոսությունն Ուկրաինայի շուրջ և Թուրքիայի աջակցության պատրաստակամության հարցը, «սևծովյան նախաձեռնություն»-ը և Սիրիայի հարցը։
«Խախտումը միայն քվեատուփ գողանալը կամ լցոնելը չէ, այսօր տեղի են ունենում ճնշումներ՝ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց խոսույթի միջոցով, մարդկանց պատեպատ խփելու, ֆիզիկական հաշվեհարդար տեսնելու իմաստով, և նաև իրավապահ համակարգն է ծառայեցվում տարբեր թեկնածուների քարոզարշավը խոչընդոտելու նպատակով»,- ընդգծեց նա:
Ադրբեջանի հետ «Խաղաղության համաձայնագիրը» մտասևեռում դարձրած Նիկոլ Փաշինյանին իրականում չի հետաքրքրում խաղաղությունը՝ հասկացության բովանդակ ու ընդգրկուն իմաստով։ Այդ փաստաթուղթը նրա համար սոսկ իրենից ուժեղից ապահովագրվելու երաշխիք է՝ Հայաստանում իշխանությունը պահպանելու նպատակով։
«Տարածաշրջանում հնարավոր է այլ ապագա»,- այս մասին իր սոցիալական ցանցի էջում գրել է ՀՀ-ում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին՝ անդրադառնալով Սյունիքի մարզի Մեղրի քաղաքում գտնվող երկաթուղային կայանին։
Թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանի գնահատմամբ, սակայն, այս ցույցերի հետևանքով տարածաշրջանում և Հայաստանում լուրջ ազդեցություն չպետք է սպասել, բայց աշխարհաքաղաքական իրողությունները նոր զարգացումներ կբերեն տարածաշրջան։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
«Հայրենիք» կուսակցության ղեկավար, ԱԱԾ նախկին տնօրեն Արթուր Վանեցյանը 24News-ի տաղավարում անդրադարձել է Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականի վերաբերյալ ՔՊ-ականների շահարկումներին՝ նշելով, որ Արայիկ Հարությունյանն առնվազն երեք անգամ հայտարարել է, որ ինքն այլևս չի տիրապետում իրավիճակին և ուզում է հրաժարական տալ։
«Խաղաղություն լինում է միայն իրական ուժային բալանսի պարագայում, կամ, եթե նույնիսկ այդ ուժային բալանսը երկուսի միջև հնարավոր չէ շատ մոտեցնել, ապա հենց դրա համար էլ գոյություն ունեն դաշնակիցներ, դիվանագիտություն: Փաշինյանը սա շատ լավ հասկանում է, ուղղակի խաղաղության պայմանագիր կամ համաձայնագիր անվանումն ունեցող որևէ փաստաթուղթ իրեն պետք է զուտ իր ներքին քաղաքական հեռանկարների համար»:
Օրերս ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հատուկ բանագնացն ակնարկեց Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երկխոսությանն ԱՄՆ մասնակցության մասին։ Այս մասին Սթիվ Ուիթքոֆն ասել էր լրագրող Թաքեր Կարլսոնին տված հարցազրույցում։
Ադրբեջանը 44-օրյա պատերազմի ավարտից հետո գրեթե անխտիր բոլոր ուղղություններով շարունակում է Հայաստանի դեմ հիբրիդային պատերազմը։
Մարտի 20-ի կառավարության նիստում որոշում էր կայացվել՝ մարտի 21-31-ը Թուրքիայի հետ սահմանի «Մարգարա» անցակետը կբացի, որպեսզի այդ երկրի տարածքով հումանիտար բեռներ ուղարկի Սիրիա։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
«Իմ տպավորությամբ՝ Նիկոլ Փաշինյանն արդեն զբաղված է ինքն իրեն համոզելով, համոզելով, որ ինքը ճիշտ ուղով է ընթանում»,- Նիկոլ Փաշինյանի հերթական հարցազրույցի մասին 168․am-ի հարցադրումներին այսպես արձագանքեց «Իմ քայլը» դաշինքից ՀՀ ԱԺ 7-րդ գումարման պատգամավոր, պատմաբան, ադրբեջանագետ Տաթևիկ Հայրապետյանը։
Ցանկացած օբյեկտիվ չափանիշով Նիկոլ Փաշինյանը ապացուցել է, որ Հայաստանի երբևէ ունեցած ամենաձախող բանակցողն է։ Վեց տարիների ընթացքում, ինչ նա իշխանության է եկել, նրա դիպչած յուրաքանչյուր դիվանագիտական կամ ռազմավարական հարց վերածվել է մոխրի։ Մի ժամանակ կենսունակ և դիմացկուն պետությունը՝ Հայաստանը, այժմ կանգնած է ամայացած վիճակում՝ կորցրած Լեռնային Ղարաբաղը, օկուպացված տարածքներ, թուլացած պաշտպանություն, քայքայված դաշնակցային կապեր և հիասթափված ժողովուրդ։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են Հայաստանի և Ադրբեջանի կողմից ամբողջությամբ համաձայնեցված, բայց այդպես էլ չհրապարակված, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագրի» տեքստին, թշնամական նոր պահանջներին, Թուրքիայի և Ադրբեջանի ջանքերին՝ ամեն գնով Հայաստանից նոր զիջումներ կորզելու, և այս օկուպացիոն վարչախմբի վարքագծին՝ համաձայնելու այդ զիջումներին։
«Ո՞ւմ եք հիմարի տեղ դնում, ուզում եք ռուսական զորքերը հանել այստեղի՞ց: Լավ, հանեցիր, ուղիղ շփվում եք իրար հետ, կոնֆլիկտ առաջացավ, հայերն ու ադրբեջանցիներն են լուծելո՞ւ իրար հետ: Դուք լո՞ւրջ եք: Այս ամենի հեռանկարն իրենք տեսնում են: Ադրբեջանում մի լուրջ հատված կա, որ Փաշինյանի այս քաղաքականությունից զգուշանում է, որ սա չի արտահայտում Հայաստանի և հայ ժողովրդի մոտեցումը: Իրենք մեզ գիտեն, գիտեն արժանապատվության համար մեր կռիվ տալու պատմությունը: Իրենք շատ լավ հասկանում են, որ սրան հաջորդելու է փոթորիկը: Դա է պատճառը, որ Ալիևը ձգձգելով՝ փորձում է ածանցյալ սկզբունքների վերաբերյալ համաձայնություն ունենալ»:
«Ադրբեջանը ներկայումս հետաքրքրված չէ համաձայնագրի ստորագրմամբ»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց «Կովկաս» ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը՝ անդրադառնալով Հայաստան-Ադրբեջան, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման շուրջ ստեղծված իրավիճակին։
«Հաջորդը՝ Թուրքիայի հետաքրքրության, նրա ազդեցության անկայունությունն է Հարավային Կովկասի նկատմամբ, այսինքն՝ դժվար է կանխատեսել, Թուրքիան որքանով է ներգրավված լինելու Կովկասում մոտագա ապագայում»,- ասաց նա։
«Ահաբեկված հասարակությունն ավելի դժվարությամբ կմոբիլիզացվի, կկարողանա միավորվել ու դիմակայել ագրեսիային: Ահաբեկված հասարակությանը հաղթելը շատ ավելի հեշտ է, քան դիմադրելու պատրաստ հասարակությանը: Հետևաբար, պատերազմով ահաբեկելը, այն, ինչ անում է Նիկոլ Փաշինյանը, պատերազմ բերելու նախերգանքն է: Չենք ուզում պատերազմ, ուրեմն՝ պետք է պատրաստվենք պատերազմին»:
Օրեր շարունակ Ադրբեջանն ապատեղեկատվություն է տարածում և հայկական զինված ուժերին մեղադրում սահմանագոտու տարբեր հատվածներում տեղակայված ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ կրակ բացելու համար:
