Ամբողջ պրոցեսը կառուցվել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծում ներդրումներ իրականացնելու ԱՄՆ հետաքրքրության վրա. նույնն առաջարկվել է ՌԴ-ին. Փաշինյան

Նիկոլ Փաշինյանը Վաշինգտոնում ասուլիսի ձևաչափով պատասխանել է հայաստանյան լրատվամիջոցների հարցերին:

Մասնավորապես, նրան հարց է ուղղվել` ինչո՞ւ Հայաստանն ու Ադրբեջանն ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ նախաստորագրեցին խաղաղության պայմանագիրը, ի՞նչ շահ ունի ԱՄՆ-ը, և եթե, օրինակ, Ռուսաստանն առաջարկի բանակցել, կհամաձայնի՞:

Այս հարցադրմանն ի պատասխան՝ Փաշինյանն ասել է, որ բոլոր գործընկերներին առաջարկվել է ներդրումներ անել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի շրջանակում, որ ԱՄՆ-ի հետաքրքրվածությունը «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի շուրջ տարբերվել է, եղել են առավել ակտիվ, թեև գործընկերներից մի մասը նախնական  ներդրումներ անելու հետաքրքրություն ցուցաբերել էին:

«Այս ամբողջ պրոցեսը կառուցվել է հենց «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծում ներդրումներ իրականացնելու ամերիկյան հետաքրքրության հիման վրա: Մենք ոչ թե Ադրբեջանի հետ որոշեցինք, որ չենք կարողանում երկկողմ ձևաչափով բանակցել, այլ այս պրոցեսը մի փոքր այլ նշանակություն ունի, որովհետև այն կենտրոնացած է «Խաղաղության խաչմերուկ»-ում ներդրումներ իրականացնելու ԱՄՆ-ի ակտիվ ցանկության վրա»,- շեշտել է նա և հավելել, որ այս նույն տարբերակը Հայաստանն իր մասով առաջարկել է Ռուսաստանին ու մյուս գործընկերներին, և այն, որ ԱՄՆ-ում են, պատճառն այն է, որ ԱՄՆ-ըշատ ակտիվ էր, Թրամփն անձամբ էր ներգրավված։

«Մենք ԱՄՆ-ի կողմից շատ ակտիվ ու կենդանի ըմբռնում տեսանք մեր արձանագրած սկզբունքների նկատմամբ: Խոսքը տարածքային ամբողջականության, ինքնիշխանության, իրավազորության ու փոխադարձության սկզբունքի մասին է, և այդ առանցքային պատճառով է, որ առավել ակտիվացավ և հաջողություն գրանցեց այս ուղղությունը»,- շարունակել է Փաշինյանը։

Իսկ թե ինչով է տարբերվում ամերիկյան միջնորդությունը ռուսական միջնորդությունից, և հաշվի առնելով ադրբեջանական կողմի հաճախ դրսևորած ապակառուցողական մոտեցումը, արդյոք չկա՞ մտավախություն, որ այս անգամ ևս կարող է նման բան լինել, Փաշինյանը մանրամասնել է.

«Միշտ էլ այդ հարցը կարելի է տալ ցանկացած պայմանավորվածության և ցանկացած պայմանագրի նկատմամբ, բայց նաև այսօրվա արարողության, հռչակագրի ստորագրման տրամադրությունը, իմ հայտարարությունները, նախագահ Թրամփի հայտարարությունները, Ադրբեջանի նախագահի հայտարարությունները, կարծում եմ, խոսում են որոշակի մթնոլորտի փոփոխության մասին: Եվ ստացվեց այնպես, որ հայաստանցի լրագրողի հարցին, որը հենց դրա վերաբերյալ էր, նախագահ Ալիևի տված պատասխանին ես իսկապես անկեղծորեն բան չունեի ավելացնելու:

Ես կարծում եմ, որ կա հետաքրքրվածություն, և նաև Միացյալ Նահանգների ներկայությունը մեզ համար ակնհայտ է դարձնում, որ գործ ունենք մի շրջադարձային նշանակության պայմանավորվածության հետ, որից հրաժարումն օգտավետ չի կարող լինել կողմերից որևէ մեկի համար:

Սրա մասին է խոսքը, որ այն, ինչ որ մենք որոշել ենք, ես արդեն էլի ասեմ, որ հաջողություն է և’ Հայաստանի, և’ Ադրբեջանի, և’ տարածաշրջանի համար: Եթե մի բան համարվում է հաջողություն, մենք համարում ենք հաջողություն, ինչո՞ւ հրաժարվել, հրաժարվել, որ ի՞նչ նպատակի հասնել: Եթե կար այդ նպատակը կամ այս պայմանավորվածությունը չէր բավարարում, կարելի էր չհամաձայնվել այս պայմանավորվածությանը:

Ի վերջո, այս պայմանավորվածությունը ձեռք է բերվել բավականին տևական, մանրամասն բանակցությունների արդյունքում, և կողմերն էդ բանակցությունների արդյունքում որոշել են, վերլուծել են, որ այն տեքստը և այն բանաձևը, որն առաջարկվում է, համապատասխանում է իրենց ղեկավարած երկրների շահերին: Հետևաբար, ինչո՞ւ հրաժարվել դրանից: Կարծում եմ, որ մենք, ընդհակառակը, պիտի այս հենքի վրա կառուցենք և ամենօրյա աշխատանք իրականացնենք, որպեսզի այն, ինչի պատճառով այսօրվա իրադարձությունը համարվում է պատմական, դա տեղի ունենա, այդ պատմությունը դառնա իրականություն: Ես դժվար եմ պատկերացնում հետդարձի շահագրգռությունը, որ ի՞նչ լինի, հանուն ինչի՞:

Հայաստանի Հանրապետությունն ապաշրջափակվում է: Ադրբեջանն իր հերթին՝ հնարավորություն է ստանում Հայաստանի տարածքով հուսալի կապ ունենալ Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ: Իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը հնարավորություն է ունենում Ադրբեջանի և Նախիջևանի տարածքով Սյունիքի մարզի հետ երկաթուղային կապ ունենալ։ Սա ներքին հատվածն է: Հայաստանի Հանրապետությունը ստանում է հասանելիություն միջազգային երկաթուղային ցանցին դեպի Ռուսաստան, Իրանի Իսլամական Հանրապետություն, Կենտրոնական Ասիա, Չինաստան:

Այստեղ կարող է հարց հնչել, որ, օրինակ, այսօր Ադրբեջանն ունի երկաթուղային կապ Ռուսաստանի հետ, և այդպես շարունակ: Բայց մենք այս նախագծով ահռելի տարանցիկ բեռներ ենք հրավիրելու կամ այդ բեռներն ուղղորդվելու են այս ճանապարհից օգտվելու, և դա ահռելի եկամուտներ է բերելու թե’ Հայաստանին, թե’ Ադրբեջանին: Ինչո՞ւ հրաժարվել դրանից, ի՞նչ նպատակի համար: Ես այդ նպատակը, ճիշտն ասած, գոնե այս պահին չեմ տեսնում, և նաև Ադրբեջանի նախագահի, մեր բոլորիս հայտարարությունները դրա մասին չեն վկայում, այլ վկայում են հակառակի մասին, որ մենք հիմա շատ ոգևորված պետք է զբաղվենք պայմանավորվածությունների իրագործմամբ և նախագծերի իրականացմամբ»։

Մանրամասները` տեսանյութում