Որևէ երկրի անվտանգության հիմքն աշխարհագրությունն է՝ տարածքը, սահմանները, ճանապարհները, ժողովրդագրությունը, վերջապես՝ աշխարհագրական միջավայրը՝ այն տարածաշրջանը, որի մասն է տվյալ երկիրը:
Կրթության զարգացմանը նպաստող, թերևս, ամենակարևոր փոփոխականը երկրի մթնոլորտն է, գերիշխող արժեքային համակարգը։ Անկախության տարիներին Հայաստանում արմատավորված վայրի կապիտալիզմը կրթությունը մղեց լուսանցքային գոտի։
Վերջին շաբաթներին անդադար խոսվում է էլեկտրաէներգիայի սակագնի հնարավոր նվազման մասին: Առաջնագծում, բնականաբար, քաղաքական ու հասարակական դեմքեր են: Կառավարությունը խոստացել է, որ առաջիկա մեկ տարվա ընթացքում արտահերթ ընտրություններ կանցկացնի:
Դպրոցների ապագան մշուշոտ է։ Հատկապես բարձր դասարաններում սովորող աշակերտների մեծ մասը դժկամությամբ են դպրոց գնում։ Ծնողները դժվարությամբ են կողմնորոշվում, թե որ դպրոց ուղարկեն իրենց երեխաներին։
Օրվա լրահոսն անսպասելի էր: Անակնկալները վերջին շաբաթների լրահոսում եզակի չեն: Բայց այս անգամ երկու առերևույթ տարբեր ու միմյանց հետ չկապվող լուրեր հայտնվեցին քով քովի: Մեկը տեղական լուր էր: Մյուսը` արտերկրից էր:
Անկախության տարիներին Հայաստանի կրթական համակարգը մշտապես գտնվել է փոփոխությունների գործընթացում։ Այդ ընթացքում պարբերաբար բարձր սպասումներ են ձևավորվել կրթության հանդեպ։
Մսի շուկայում գերիշխող տնտեսվարողներ չկան: Համենայն դեպս, այսպես է հայտարարել ՏՄՊՊՀ բարդ հապավում-անուն ունեցող հանձնաժողովը: Հայտարարել ու ահագին լուրջ բացատրություններ է հրապարակել:
Ակնհայտ է, որ Հայաստանի կրթության ոլորտի վիճակը շատ ծանր է։ Ակնհայտ է նաև, որ տարբեր կազմակերպությունների կողմից իրականացվող ծրագրերը չեն կարող լուրջ արդյունքների հասնել, եթե չլինի դրանց համակարգված ու խելամիտ իրագործում։
Այս օրերին տնտեսական տեղեկատվությունը կարելի է շփոթել քրեականի հետ: Տնտեսվարող անհատների ու ընկերությունների մասին տեղեկատվությունն ավելի հաճախ համեմված է ստուգումների, խուզարկությունների և դրանց հնարավոր հետևանքների մասին ակնարկներով:
Վերջին օրերին ամենաշատ քննարկվող թեմաներից մեկը դպրոցներում իրականացվող դրամահավաքն է։ Այս երևույթը տարբեր դրսևորումներով ու չափերով առկա է Հայաստանի շատ դպրոցներում։ Բայց որպեսզի երևույթի դեմ արդյունավետ պայքար լինի, պետք է հասկանանք դրամահավաքի խորքային պատճառները։
Կտրուկ փոփոխությունները բավական լուրջ մարտահրավեր են ցանկացած հասարակության համար: Այդ շրջանում դժվար է, պարզ բառապաշարով ասած՝ «թացը չորից զատել»: Հասարակական ցնցումների շրջանում հարցականի տակ են ընկնում նաև ժամանակների քննությունը բռնած դարավոր արժեքներ ու արժեհամակարգեր:
Հայաստանում տեղի ունեցած վերջին քաղաքական փոփոխությունները լայն հնարավորություններ են բացում կրթության համակարգի առջև։ Հայաստանի կրթական համակարգը հայտնվել էր մի իրավիճակում, որում, պատկերավոր ասած, կար թթվածնի պակաս։ Հիմա այդ թթվածինն առկա է։
Լրագրողների համար տխուր ժամանակներ սկսվեցին: Նոր կառավարության կազմը պաշտոնապես չի հաստատվել: Այսինքն՝ վարչապետը կառավարության գործունեության ծրագիր դեռ չի ներկայացրել ԱԺ: Հետևաբար՝ իրավական տեսանկյունից կառավարության կառուցվածքը, կազմը և ծրագիրը հաստատված չէ:
Նոր իշխանություններն ինչ-որ իմաստով տնտեսապես կայուն համակարգ ստացան նախորդներից։ Ազգային դրամի կուրսը նույնիսկ հակամարտության «թունդ» օրերին կայուն էր։
Օր օրի ընթացող բողոքի շարժումն ընդլայնվում է ու զարմացնում։ Միաժամանակ։ Իրավիճակը վերլուծողները, որպես կանոն, հենց իրենց համար անսպասելիության ու դրանից բխող զարմանքի փաստն են արձանագրում։
Իրավիճակը չափազանց սրընթաց է զարգանում: Դեպքերն այնքան արագ են հաջորդում իրար, որ ըմբռնելու (առավել ևս՝ վերլուծելու) ժամանակ չի մնում: Բայց դա բավարար հիմք չէ գլխավոր խմբագրին ասելու, որ հոդված գրելն անհնար է:
Օրերս Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոնը հրապարակել է հանրակրթության 2017 թվականի վիճակագրությունը։ Ներկայացնենք հանրակրթության վիճակագրական որոշ համեմատական տվյալներ, որոնք արձանագրվել են վերջին 10 տարիներին։
Երկրի կառավարման քաղաքական համակարգի փոփոխության ընթացքում տնտեսության որևէ ոլորտ չարձագանքեց: Ազգային դրամն իր կայունությամբ ապացուցեց, որ «քաղաքականությամբ չի հետաքրքրվում»:
Երեխայի զարգացման կարևոր տարիքային փուլերից մեկը նրա կյանքի առաջին տարիներն են՝ մինչև երկու տարեկան։ Երեք տարեկանից արդեն սկսում է այլ ճգնաժամային փուլ, երբ երեխան սկսում է գիտակցել իր լինելիությունը՝ որպես անձ, իր Ես-ը՝ որպես առանձին Ես, և, հետևաբար, դրսևորում է ինքնուրույնություն։
Մաքսիմ Գորկին ընտանեկան փոխհարաբերությունները սահմանել է հետևյալ կերպ. «Ընտանիքում փոխհարաբերությունները կառուցվում են միասնական ցանկության հիման վրա, այն է՝ սովորել հասկանալ միմյանց:
Շատ է խոսվում այն մասին, որ ուսուցիչները կարևոր դեր ունեն որակյալ կրթություն ապահովելու գործում։ Բայց փաստն այն է, որ Հայաստանում դեռևս չկա ուսուցիչների հանդեպ համակարգված քաղաքականություն։
Ապրիլի 6-ին ԱՄՆ-ը հրապարակեց ՌԴ-ի նկատմամբ պատժամիջոցների հերթական (կարծեմ՝ հոբելյանական 50-րդ) ցանկը: Ռուսաստանի իշխանությունների պատասխանը նույնն էր` նորույթ չէ և հետևանքներ չի ունենա: Այդպես ԽՍՀՄ ղեկավարությունն էր խոսում ԱՄՆ նախագահ Ռեյգանի պատժամիջոցների մասին:
Որպես կանոն, նման զարգացման փուլերն իրենցից ներկայացնում են համալիր տեղեկատվություն, թե որ ամսականում երեխան ինչ պետք է կարողանա անել։
Հայաստանը պատերազմական իրավիճակում գտնվող երկիր է։ Դա նշանակում է, որ Հայաստանում ռազմական կրթությունը և ռազմական գործի կազմակերպումը կարևոր են։ Դա նաև նշանակում է, որ այս ոլորտում տեղի ունեցող յուրաքանչյուր քայլ պետք է կշռադատված լինի։
Մեր Էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարությունը վաղուց կազմել էր Հայաստանի արևային էներգետիկայի ներուժի քարտեզը: Կազմել ու բաց-բաց տեղադրել էր իր կայքում:
Խաղահրապարակներում շատ հաճախ կհանդիպեք ծնողների, ովքեր շատ մտահոգ կերպով հարցնում են մյուս մայրիկներին նրանց երեխայի տարիքը և մի քանի հարցեր հղում՝ կապված երեխայի տարիքին համապատասխան գործունեության հետ։
Ժամանակակից աշխարհում ամեն բան բիզնեսի առարկա է դառնում, այդ թվում՝ երեխաները։ Եթե Կեմերովոյի առևտրի կենտրոնում երեխաների համար նախատեսված խաղային տարածքները լինեին առաջին հարկում, ապա զոհերի թիվը հաստատ այդքան մեծ չէր լինի։
Կառավարությունը քննարկեց անասնաբուծության զարգացմանն ուղղված ծրագրեր: Համենայն դեպս, հենց այսպես է վերնագրված պաշտոնական տեղեկատվությունը: Այն, ի դեպ, գրված է հավուր պատշաճի ու խիստ գրագետ: Պարզվում է՝ կառավարությունը քննարկել է «Անասնաբուծության ներկա վիճակը, առկա խնդիրները և զարգացման ուղիները»:
Համակարգչի ազդեցությունը կարող է շատ բացասական հետևանքներ թողնել երեխայի վրա, եթե ծնողները պատշաճ ուշադրություն չդարձնեն այս խնդրին:
Երկու օր առաջ, երբ հերթական մանագիտական վերապատրաստման դասընթացին էի մասնակցում, մենք քննարկում էինք արտ-թերապիայի մի գործիք, որն աշխատում էր մարդու երազների հետ։