#Շրջափակված Արցախ

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության նախագահի խորհրդական, հատուկ հանձնարարությունների գծով ներկայացուցիչ, ԱԳ նախկին նախարար Դավիթ Բաբայանն ասաց, որ, բնականաբար, այդ բեռները պետք է նման ճակատագրի արժանանային, որովհետև գործ ունեն Ադրբեջանի հետ, մի երկիր, որտեղ հայատյացությունը, կարելի է  ասել, կրոն է։

244-րդ օրն է՝ Արցախի Հանրապետությունը շարունակում է շրջափակված մնալ Ադբեջանի կողմից։ Հազարավոր ընտանիքներ շրջափակման հետևանքով հայտնվել են դժվարին կացության մեջ, այդ ընտանիքների անդամների մի մասը մնացել է Հայաստանում, մյուս մասը՝ Արցախում։ Կան ընտանիքներ, որոնց անդամները եկել են Հայաստան՝ բուժվելու, և այժմ չեն կարողանում վերադառնալ Արցախ։

Գեղամ Մանուկյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Քիչ անց լինելու եմ Թբիլիսյան խճուղի 3/9 հասցեում գտնվող հակակոռուպցիոն դատարանում, ուր կայանալու է քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանի կալանքի վերաբերյալ դատական նիստը։

Արցախի Հանրապետությունը, 243-րդ օրն է՝ գտնվում է ադրբեջանական շրջափակման մեջ, մոտավորապես 2 ամիս է՝ որևէ հումանիտար օգնություն Արցախ չի մտել։ Ճգնաժամն աստիճանաբար խորանում է, հատկապես այն դեպքում, երբ ադրբեջանական կողմը սկսել է Հակարիի կամրջի մոտ տեղադրված ապօրինի անցակետից հայ տղամարդկանց առևանգել ու տեղափոխել Բաքու։

«Իհարկե, Ադրբեջանը մշտապես է կրակել գյուղերի ուղղությամբ, մեծ մասամբ օդ են կրակել՝ վախեցնելու համար, բայց այս անգամ նպատակադրված կրակել են հենց քաղաքացիական մեքենայի ու անձանց ուղղությամբ. թիրախը հենց մարդիկ են եղել։

Վավերագրող, կինոռեժիսոր, սցենարիստ Սամվել Թադևոսյանի խոսքով՝ այն իրավիճակը, որում այսօր հայտնվել է Արցախի Հանրապետությունը, բոլորի ամոթն է, հայ ժողովրդի։

«Դժվար է, վիճակն ահավոր է, հատկապես դժվար իրավիճակ է ստեղծվել այն առումով, որ բուժման կարիք ունեցող մարդիկ հնարավորություններ չունեն այցելելու բժշկի։ Ամեն ինչ գտնվում է պարալիզացված վիճակում, դեղորայք դեռևս ունենք, բայց դա էլ անսահմանափակ չէ, կարծում եմ՝ կարճ ժամանակահատվածում նաև դեղորայքի խնդիր ենք ունենալու։

«Օրինակ. 90-ականներին ադրբեջանական կողմը մտել էր Քարինտակ, անասնաֆերմայից անասուններին գողացել էր, բնակիչներից մեկն իր բանջարանոցում աշխատելիս է եղել, առևանգել էին, մինչև այժմ տեղեկություններ չկան, թե նա որտեղ է, երիտասարդ տղային սպանել էին պոպոքի ծառի վրա, երբ նա պոպոք է հավաքել, նման պատմությունները շատ են»։

168.am-ի հետ զրույցում Շուշիի շրջանի Հին Շեն գյուղի ղեկավար Սամվել Սարգսյանն ասաց, որ ադրբեջանական կողմից գերեվարված հայը Հին Շենի բնակիչ չէ, գյուղում չի ապրել։ Մեկ անգամ է գյուղ եկել, հետո գնացել է Ստեփանակերտ, վերադարձի ճանապարհին նրան գերեվարել են։

«Մենք եկեղեցին վերանորոգում ենք՝ մեր հավատն ենք վերանորոգում։ Վերանորոգում ենք այն բացթողումները, որ երկար տարիներ՝ խորհրդային տարիներին, դրանից հետո 30 տարի  չենք եկել այն գիտակցության, որ Աստծո տունը պետք է վերանորոգելով պահենք մեր տունը։ 5-րդ դարում, Վաչագան Բարեպաշտ թագավորի օրոք կառուցվել է 365 եկեղեցի՝ տարվա ամեն օրվա համար։ Մի՞թե այն ժամանակ հացի խնդիր չի եղել, այսինքն՝ մեկը մյուսի հետ կապ չունի։

168.am-ը ԿԽՄԿ Արցախի գրասենյակի հաղորդակցության բաժնի պատասխանատու Էթերի Մուսայելյանից հետաքրքրվեց՝ Կարմիր խաչից որևէ ներկայացուցիչ կա՞ առևանգված հայ քաղաքացու հետ, ի՞նչ քայլեր են ձեռնարկվում նրան վերադարձնելու համար։

ՀՀԿ խորհրդի անդամ Լևոն Նազարյանի խոսքով՝ Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսում առաջ քաշած թեզերի մեջ խորանալու կամ բովանդակային ինչ-որ վերլուծություններ անելու իմաստ չկա։ Սակայն կարիք կա ընդհանուր երևույթին անդրադառնալու։

ԿԽՄԿ Արցախի գրասենյակի հաղորդակցության բաժնի պատասխանատու Էթերի Մուսայելյանի խոսքով՝ Արցախում առկա իրավիճակում փոփոխություն չկա, օրերս Կարմիր խաչը պաշտոնապես տեղեկացրել էր, դրան ավելացնելու որևէ նոր բան չկա։

Ըստ Մոխրաթաղի գյուղապետի, քննադատությունները, թե արցախցին հող չի մշակում՝ անհիմն է, քանի որ անմշակ հող չկա, այլ բան է, որ կարկուտը կարող է վնաս հասցնել, ու բնակիչն իր մշակած հողից չկարողանա բերք ստանալ։

«Հասարակական տրանսպորտն այլևս չի գործում, շրջաններից օրեցօր դեպի մայրաքաղաք Ստեփանակերտ կրճատվում է։ Այսինքն՝ օրեցօր վիճակը վատթարանում է»,- նշեց Սանթուր Սարգսյանը։

168.am-ի հետ զրույցում Վերա Նարիմանյանն ասաց, որ իր մտքով չի էլ անցել, որ իրենից հետո երեխաները քնից կարթնանան ու իր հետևից կգնան, իսկ ճանապարհին կհոգնեն ու կայանված մեքենայի մեջ կմտնեն, կքնեն ու կմահանան։ Եթե մտածեր՝ այդպիսի ողբերգություն կլինի, երբեք չէր գնա։

«Երեկ վերջին ավտոբուսը, որ պետք է գնար Ստեփանակերտ, Շուշիից հետ եկավ գյուղ, թուրքերն արգելել են։ Դե, Ալիևը Շուշիում էր, մեր «դժբախտ ու դժգույն» Շուշիում էր, բայց այնտեղ իրեն շատ լավ էր զգում, որովհետև Շուշին նրա համար ո՛չ դժբախտ է, ո՛չ դժգույն։ Քանի որ նա հայկական Շուշիում է, թուրքերն էլ Շուշիի տակ մեր ավտոբուսին արգելել են անցնել Ստեփանակերտ, ասել են՝ անվտանգության նկատառումներից ելնելով։ Նախկին վախն արցախահայությունից դեռ Ալիևի մեջ մնացել է»,- շեշտեց Մեծ Շենի գյուղապետը։

168.am-ի հետ զրույցում Ասկերանի շրջանի Սարուշեն գյուղի ղեկավար Կարեն Գասպարյանն ասաց, որ, փառք Աստծո, որևէ մեկը չի վնասվել, պարզապես այդպես թշնամին խանգարում է գյուղատնտեսական աշխատանքներին։

20-ամյա Գագիկ Մնացականյանը Մարտակերտի շրջանի Ներքին Հոռաթաղ գյուղից է: Նա այժմ ապրում է Ստեփանակերտում և սովորում է  Շուշիի տեխնոլոգիական համալսարանի «Դիզայն» բաժնի երրորդ կուրսում: Նկարչության հանդեպ սերը դեռ մանկուց է ի հայտ եկել Գագիկի մոտ: Մոտ մեկ տարի առաջ սկսեց սիրողական նկարել հագուստի վրա: Հետագայում հասկացավ, որ մարդկանց մոտ դա հետաքրքրություն է առաջացնում, ու շատ մարդիկ սկսեցին դիմել, որ իրենց հագուստներին էլ նկարի։ Այդպես հոբբին դարձավ նաև գումար վաստակելու աղբյուր…

Արցախցի երեխաների համար դժվարությունները սկսվեցին դեկտեմբերի 12-ին, երբ նրանք եկել էին մասնակցելու «ԱրմՌոբոտիկս» մրցույթին։

168.am-ի հետ զրույցում Մաճկալաշենի համայնքապետ Լեռնիկ Ավանեսյանն ասաց, որ կրակոցներից անմիջապես հետո իրենք վերսկսել են աշխատանքները, հակառակ պարագայում, եթե ամեն կրակոցից հետո չաշխատեն, գյուղատնտեսական աշխատանքներ ընդհանրապես չեն կարողանա անել։

Արդեն 201-րդ օրն է՝ Արցախի Հանրապետությունն Ադրբեջանի կողմից գտնվում է շրջափակման մեջ։

Արդեն 195-րդ օրն է՝ Արցախի Հանրապետությունը 120 հազար արցախահայերով գտնվում է ադրբեջանական շրջափակման մեջ։

ԵԽԽՎ-ն նաև կոչ արեց Եվրոպայի խորհրդի պատվիրակությանը՝ փաստահավաք առաքելությամբ այցելել Լաչինի միջանցք և Լեռնային Ղարաբաղ՝ տեղում իրավիճակը գնահատելու համար:

Արցախում հումանիտար իրավիճակը ժամ առ ժամ սրվում է. Անահիտ Ավանեսյան

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության նախագահի խորհրդական, հատուկ հանձնարարությունների գծով ներկայացուցիչ, ԱԳ նախկին նախարար Դավիթ Բաբայանն անդրադառնալով այս միջադեպին՝ ասաց, որ դրա վերաբերյալ պետք է ստանան շատ ճշգրիտ տվյալներ, որպեսզի ունենան 100 տոկոսանոց պատկերը։

168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության փաստաբանների պալատի փաստաբան, «Իրավագիտակից հասարակություն» ՀԿ նախագահ Արմեն Բաղդասարյանն ասաց, որ չնայած այս տոտալ շրջափակմանն ու հնչող հայտարարություններին, թե՝ վերջ, Արցախն արդեն Ադրբեջանինն է, միևնույն է՝ արցախահայությունը իրավիճակից դուրս գալու տարբեր ծրագրեր ու տարբերակներ է քննարկում, քանի որ իրեն երբեք չի տեսնում Ադրբեջանի կազմում։

Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայել Արքեպիսկոպոս Աջապահյանի խոսքով՝ Արցախը հայկական պահելու ու չկորցնելու համար պետք է ունենալ պետություն ու բանակ։

Տեսական բան եմ ասում, որը քիչ հավանական է, տեսականորեն, եթե վաղը Հայաստանն իր Զինված ուժերով փորձի Բերձորի միջանցքը բացի, միշտ կունենա արդարացում միջազգային հանրության առջև։ Այսինքն՝ կարող է ասել՝ դատարանը որոշում է կայացրել, տարբեր միջազգային կառույցներ ընդունել են, որ ցեղասպանական վտանգ կա, և որպես ՄԱԿ-ի անդամ՝ կատարում եմ Կոնվենցիայի այն կետը, որն ինձ վրա պարտավորություն է դնում կանխարգելել ցեղասպանությունը։

168.am-ի հետ զրույցում Եղցահողի համայնքապետ Արտակ Հակոբյանն ասաց, որ Եղցահողում որևէ մեկը չի պատրաստվում հանձնվել ու չեն էլ պատրաստվում անցնել Ադրբեջանի կողմից տեղադրված մաքսակետով։