Տպագիր թերթի վերջին համարը

Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Էդգար Սեդրակյանը որպես եկամտի միակ աղբյուր` իր հայտարարագրում նշել է աշխատավարձը: Նա տարեսկզբին ունեցել է 30.500.000 դրամ, 93.000 դոլար և 21.000 եվրո: Տարեվերջին նրա գումարները պակասել են՝ կազմելով՝ 29.500.000 դրամ, 92.500 դոլար և 20.500 եվրո: Նույն դատարանի դատավոր Սլավիկ Թորոսյանի դրամական միջոցները նույնն են մնացել. նա հայտարարագրել է 30 մլն դրամ, 10000 դոլար և 10000 Խորհրդային Միության ռուբլի:

Իշխանությունը մարտահրավեր է նետում կուտակային համակարգի դեմ պայքարող քաղաքացիներին ու նրանց աջակցող ոչ իշխանական ուժերին: Գուցե նաև այն պատճառով, որ վերջիններիս հետ արդեն «հարցերը լուծված է» համարում (նախօրեին այդ ուժերից որևէ մեկը չէր մասնակցում ընդդեմ կուտակային համակարգի «Իրավունքի նվաճման» երթին):

Փետրվարի 3-ին Զանգու գետում արձանագրվել է մեծ թվով ձկների անկում: Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը տեղեկատվություն էր տարածել այն մասին, որ Երևանի Դավիթաշեն կամրջից մինչև «Հաղթանակի» կամուրջն ընկած հատվածում ձկները սատկել են և ափ դուրս եկել:

Անցած ամռան վերջից քաղաքային տրանսպորտի ուղեվարձի թանկացման սպասումը պարբերաբար դառնում է սոցիալական առաջնային խնդիր: Բոլորը սպասում էին հունվարի 1-ին: Չթանկացավ: Հետո քաղաքապետարանում քննարկումներ սկսվեցին ու ավարտվեցին: Ավարտվեցին անհասկանալի հեռանկարով:

Բոլորովին չենք զարմանա, եթե իմանանք, որ մեր այսօրվա պաշտոնյաները չեն հասկացել մեթոդոլոգիայի իմաստը: Ի դեպ, մեր պետական կառավարման մարմինների ցածր մակարդակի մասին մենք բազմիցս գրել ենք մեր զեկույցներում: Կրթության պակասին ավելանում է նաև վերադասին ամեն գնով հաճոյանալու մեր այսօրվա միջին վիճակագրական պաշտոնյայի անսահման ցանկությունը, ինչի արդյունքում էլ մեղավորը դառնում է մեթոդոլոգիան:

ՏՏ ոլորտն ինքնին մեծ աղբյուր է ոչ միայն` ինովացիոն և ստեղծագործման գաղափարների, այլև ընկերությունների ստեղծման, ինչը գնալով ավելի ակնհայտ է դառնում: Այսինքն, եթե մեկ, երկու կամ երեք տարի առաջ խոսեինք Հայաստանում նորաստեղծ ընկերությունների (start-up) մասին, ապա դրանց թիվը Հայաստանում ընդամենը մեկ ձեռքի մատների վրա կարելի էր հաշվել, իսկ այժմ ինքներս էլ տեսնում ենք, որ այս ոլորտի յուրաքանչյուր մրցույթում, լինի դա` Հեքըթոն կամ որևէ նմանատիպ մեկ ուրիշ մրցույթ, արդեն տասնյակ ընկերություններ են մասնակցում:

Հասկանո՞ւմ եք, այդ ապաշնորհ, անբարեխիղճ վիրահատահության համար, մարդու հետ նման ձևով վարվելու համար, ի վերջո, որևէ բժիշկ պիտի՞ պատասխան տա: Իմ ոտքը, ոտքիս մատները, որոնք այսօր ինձ չեն ծառայում՝ որակում են նրանց կատարած աշխատանքը: Բժիշկն ինձ այսօր խեղանդամ է դարձրել, Ոստիկանություն, ինչո՞ւ չես կանչում պատասխանատվության:

«Նաիրիտ» գործարանի աշխատակիցների թերահավատությունն ավելի են բորբոքել այն լուրերը, որ շուտով Մովսիսյանն այլևս չի զբաղեցնելու նախարարի աթոռը և որպես դեսպան` կգործուղվի Իրան:

Մանրացրեք, խառնեք մեկ միջին սոխ, սխտորի 5 ատամիկ, հալվեի 1 տերև, մոտ 14 խորանարդ սանտիմետր զանգված ունեցող մեղվամոմի կտոր, ավելացրեք 1 ճ/գ հալած յուղ։ Խառնուրդը դրեք թույլ կրակի վրա, 1 րոպե եռալուց հետո անջատեք կրակը։ Համասեռ զանգվածը բարակ շերտով քսեք հիվանդ հատվածին, ծածկեք վուշե լաթով, ամրացրեք վիրակապով։

Սարգսյանի այս որոշումն ավելի կախյալ դարձրեց Հայաստանը: Հայ հասարակությունը շատ ավելի պասիվ է, քան ուկրաինացիները` լավ կյանքի, ավելի ժողովրդավարական ապագայի, մարդու իրավունքների, ազատության և օրենքի իշխանության համար պայքարելու իմաստով:

«Դե հիմա, որ ասենք` իշխանափոխություն` լինելո՞ւ է էդ իշխանափոխությունը: Ես ասել եմ, որ իշխանափոխությունը մենակ իշխանափոխություն ասելով չի լինում, և հետո իշխանափոխությունից հետո ո՞վ է գալու: Մենք պետք է այդ հարցն այդպես չդնենք: Ես ասել եմ` պետք է ուժեղանանք, հզորանանք, օրենքի բոլոր խողովակներով գործենք, բերենք նրան, որ կուրսը փոխենք: Ասել ու կողքի քաշվե՞լ… պարզ չէ, թե դրանից հետո ինչ է լինելու, ասենք` իշխանափոխություն, քայլեր չանենք, դրանից մեր վարկանիշը իջնի»:

ՀՀ պաշտոնյաների հայտարարություններից ստացվում է, որ որքան բիզնես միջավայրը բարելավվում է, այնքան թուլանում է օտարերկրյա գործարարների հետաքրքրությունը մեր երկրի նկատմամբ։

Ընդդիմության համար փողոցը, այսինքն` իշխանափոխությունը, դարձել է ոչ թե պահանջ, այլ իշխանությունների հետ սակարկության առարկա, որն իշխանությունը համառորեն չի ընդունում: Հավանաբար այն պատճառով, որ «անհատական գործընկերության» ձևաչափով գործարքներն ավելի արդյունավետ են, քան «լայն քաղաքական օրակարգի» շուրջ սակարկությունները:

«Բոլորովին չենք զարմանա, եթե իմանանք, որ մեր այսօրվա պաշտոնյաները չեն հասկացել անօրինական ֆինանսական արտահոսքերի վերաբերյալ Global Financial Integrity-ի զեկույցում կիրառված մեթոդոլոգիայի իմաստը: Ի դեպ, մեր պետական կառավարման մարմինների ցածր մակարդակի մասին մենք բազմիցս գրել ենք մեր զեկույցներում»,- 168.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է Policy Forum Armenia վերլուծական կենտրոնի ներկայացուցիչը:

Արդյո՞ք պետությունը կցանկանա պատասխանատու լինել իր քաղաքացիների դեմ կատարված հանցագործությունների համար: Խոսքով` իհարկե, բայց այս կոնվենցիան պահանջելու էր նաև ֆինանսական պատասխանատվություն, որն իշխանության համար անընդունելի է:

Հիմա չեմ կարող ասել` Արագածի լանջերից մեկի վրա պահպանվե՞լ են վթարված ինքնաթիռի բեկորները, թե՞ ժամանակը դա էլ է իր հետ սրբել-տարել (ըստ որոշ տեղեկությունների` այն արդեն լեռնալանջին չէ), սակայն հրաշալի հիշում եմ, որ տարիներ առաջ մարդիկ հաճախ էին խոսում այդ մասին ու զանազան պատմություններ էին պատմում:

Վերջին տարիներին պատմական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան է ստացել Սյունիքի նախկին մարզպետ Սուրեն Խաչատրյանը, ԱԺ ՀՀԿ-ական պատգամավոր Կարեն Ավագյանը և այլք: Մամուլում վերջերս նաև տեղեկություններ եղան այն մասին, որ առաջիկայում թեկնածուականներ կպաշտպանեն Հովիկ Աբրահամյանի որդին` Արգամ Աբրահամյանը, ԲՀԿ-ական Յուվեցի Կարոյի որդին` Վիլիկը, ՀՀԿ-ական Ջերմուկի Աշոտի դուստրը:

Հայաստանում ընտանիքի գաղափարի հիմքում հաճախ գոյատևման խնդիրն է, այլ ոչ թե ինքնուրույն մարդկանց կամավոր համակեցությունը` կամավոր փոխօգնության հիմունքներով: Հակառակ դեպքում` Հայաստանում ծերանալն այսքան տագնապներ չէր առաջացնի:

Սրտամկանի ինֆարկտը սկսվում է սուր, կտրող, սկզբից, կետային ցավով, որը հետզհետե տարածվում է ամբողջ կրծքավանդակով, հասնում է ձեռքերին, պարանոցին, ծնոտին։ Ցավը երկարատև է` կես ժամ և ավելի։ Մարդը գունատվում է, ուժասպառ է լինում, ուժեղանում է քրտնարտադրությունը։ Ինֆարկտի պատճառ կարող է դառնալ գերհոգնածությունը, ոչ համաչափ, կարճատև ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, հոգեկան ցնցումները։

Մասնակիցների մի մասը հանդես է եկել արմատական առաջարկներով. չզբաղվել ավելորդ քննարկումներով` գնալ և վերցնել նախագահական նստավայրը: Ազատամարտիկները վստահ են եղել, որ դա կարելի է անել քիչ ուժերով և կարճ ժամկետում, քանի որ իրենց դիմադրություն ցույց տվող չի լինի:

Ես պիտի ասեմ՝ դու ասում էիր` պիտի 10000 բանվորի ապահովես, հետո Հայաստանը դարձնես ադամանդի, ոսկու արտադրության ծաղկուն կենտրոն, մենք էլ պիտի դառնայինք քո աշխատողը, դու մեզ պիտի աշխատեցնեիր, այդ ապրանքները տանեիր, վաճառեիր, Ռուսաստանից էլ բարձր մակարդակով, մեծ քանակությամբ, 10-15 տոկոս էժանով պիտի բերեիր և մեր ժողովրդին աշխատեցնեիր, ի՞նչ եղավ դա, ո՞վ քեզ խանգարեց, ո՞վ չթույլատրեց, ինչի՞ համար գումարը ստացար, միանգամից ուղարկեցի՞ր օֆշորային գոտի:

ԱԺ ոչ իշխանական խմբակցությունները չեն համարում, որ ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի երեկվա հայտարարությունը որևէ կերպ կարող է ազդել «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության հետ իրենց համագործակցության վրա:

Կա՞ արդյոք ռացիոնալիզմ ոչ իշխանական ուժերի գործունեության մեջ: Բացարձակապես` ո՛չ: Այդ նույն տրամաբանությամբ նրանք պետք է բոյկոտեն ԱԺ բոլոր մշտական հանձնաժողովների աշխատանքները, քանի որ նրանք այնտեղ էլ են փոքրամասնություն և զրկված են նախագահ ունենալու հնարավորությունից:

Հայտնի հոլովակում սատանան, այնուամենայնիվ, ավելի ճիշտ է, քան հրեշտակը, և միգուցե ավելի ճիշտ կլիներ, եթե հոլովակում նրանց դերերը փոխվեին։

Ինչպե՞ս հասկանալ, որ ընդդիմությունը բոյկոտում է աննշան ու որևէ ազդեցություն չունեցող հանձնաժողովի աշխատանքները՝ միևնույն ժամանակ` գուրգուրելով կեղծված ընտրությունների արդյունքում իրենց բաժին հանված մանդատները: Սա հիրավի սկզբունքայնության բացառիկ դրսևորում է…

Այն, ինչ ՌԴ-ին Հայաստանում հետաքրքրում է` բիզնեսի տեսանկյունից, նա ունի. անցանկալի բիզնեսներն արգելափակելու հնարավորություն, ինչպես ցույց տվեց «ՀայՌուսգազարդի» վերջին փորձը, նույնպես ունի: ՀՀ-ում խաղադրույքներն այդքան մեծ չեն, որպեսզի նա դրա համար առանձնակի լարվի:

Ազատամարտիկ Արթուրենց տունը շնանոցում է: Տարածքն այդպես են կոչում, քանի որ շինության մեջ նախկինում ոստիկանական շներ են պահել, ու 1990 թվականից Արթուրը մոր հետ եկել է շների տեղը զբաղեցնելու: Շնանոցն իսկական շնանոց է, ու թեև ինչպես` աշխարհում, այնպես էլ՝ Հայաստանում 21-րդ դար է, բայց կառուցվող շենքերը մնում են դատարկ, իսկ շնանոցներում «ապրելու» համար մարդկանց հերթեր են գոյանում:

Իմ սերունդն անգամ մեկ գործով որևէ տեղ ներկայացված չէ, այս շերտը կորում է, և մի քանի տարի անց նույնիսկ զրույց, խոսելու նյութ չի լինի մեջտեղում. ինչի՞ հիման վրա պիտի խոսեն… Պետությունն այն ժամանակ առաջադեմ նկարիչներից գնում և արխիվացնում էր ոչ աբստրահարված, մոդեռնիստական, բայց գոնե ֆիգուրատիվ, պահպանողական գործեր, մեր դեպքում՝ դա էլ չկա, հեղինակին մոտենալու բանալի չկա:

Այս պահին դժվար է պնդել` լա՞վ է դա, թե՞ վատ. ամեն ինչ կախված է մանրամասներից, թե հատկապես ո՞ր ոլորտների մասին է խոսքը գնում, և դա ի՞նչ շղթայական, տնտեսական գործընթաց է ենթադրում: Եթե ռուսական ընկերությունները սկսեն վերագործարկել, աշխատել, ապա դա, միանշանակ, օգտակար կարող է լինել մեզ համար:

Ե՛վ դեպորտացիան, և՛ վարչական վտարումը հանդիսանում են վարչական պատասխանատվության միջոցներ: Դեպորտացիան հանդիսանում է պարզապես ազդեցության միջոց: Վարչական վտարումը հանդիսանում է վարչական տույժ:
Դեպորտացիան կիրառվում է այն պարագայում, այն օտարերկրյա քաղաքացու նկատմամբ, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու նկատմամբ, ով խախտել է Ռուսաստանում ժամանակավորապես գտնվելու ժամկետը: