Հարգարժան դասախոսի հուղարկավորությանը եկել էին նրա ուսանողները, գործընկերները, հարազատներն ու ծանոթները: Կորուստը մեծ էր ու ցավալի, սակայն ներկաներից գրեթե ոչ ոք չգիտեր, թե իրականում ում էին հողին հանձնում: Պիտի պահանջվեին ևս մի քանի երկար ու ձիգ տարիներ, որպեսզի բացահայտվեր այդ մեծ առեղծվածը: Իսկ բացահայտումը ցնցող էր լինելու` անխտիր բոլորի համար:
Մեր իշխանությունները շարունակում են զարմացնել ռուսներին՝ Մաքսային միությանն անդամակցելու քայլերի արագությամբ, իսկ ընդդիմադիրները զարմանում են ռուսների վրա, որ վերջիններս չեն նկատում՝ որքան ավելի արագ կլինեին Հայաստանը Մաքսային և ռուսական որևէ միություն խցկելու քայլերը, եթե իշխանության գային իրենք:
Մեզ այնքան փայտ են բերել, որ կարող ենք առանց խնայելու վառել ու ձմեռն անցկացնելուց հետո էլ դեռ ունենալ: Երեխաներիս` հագուստ, ամեն ինչ, Էրիկիս համար բոլոր անհրաժեշտ բաները: Սնունդ և անձամբ թաղապետի կողմից ուղարկված դրամական օգնություն:
Սխալ է, առհասարակ, Շեքսպիրի ողբերգություններում պարզ տրամաբանություն որոնելը և, այդպիսին չգտնելով` նրան քննադատելը: Չէ՞ որ կյանքում էլ ողբերգությունները տեղի են ունենում` հակառակ առողջ տրամաբանության:
Իմ կարծիքով` Ռուսաստանի ամենամեծ խնդիրը` ոչ միայն Հայաստանում, այլև ողջ հետխորհրդային տարածքում, այն է, որ նա սերտորեն աշխատում է իշխանությունների, խոշոր բիզնեսի ներկայացուցիչների հետ, բայց գրեթե չի շփվում ընդդիմության, քաղաքացիական հանրության հետ:
Նարնջի հյութը կարգավորում է ճարպերի փոխանակությունը, նվազեցնում է ցածր խտություն ունեցող ճարպասպիտակուցների (վատ խոլեստերինի) մակարդակն արյան մեջ, կարգավորում է մարսողությունը, ունի նիհարեցնող հատկություն։ Ըստ իտալացի գիտնականների` կարմիր պտղամիս ունցող նարինջը կանխարգելում է գիրությունը և ուռուցքների առաջացման հավանականությունը։ Հյութը քամելուց առաջ նարինջը 10-15 րոպե պահեք գոլ ջրի մեջ։
Մի օր Հայաստանում էլ, ինչպես որ Ուկրաինայում ասացին` «достало», կասեն` «լավ, վերջ, հերիք է», դանակը կհասնի ոսկորին, ու մարդիկ դուրս կգան փողոց: Եվ մենք չգիտենք, թե ի՞նչը կարող է ստիպել մարդուն ասել` «հերիք է»: Ուկրաինայում Եվրամայդանն ուղղակի կապված է ապրելակերպի հետ. ժողովուրդը չի ուզում ապրել այնպես` ինչպես ապրում է:
ՀՀ կառավարության ՓՄՁ ծրագիրն ու իրականում վարած քաղաքականությունն իրար չեն համապատասխանում: Մեր կառավարությունը 2014-ի ՓՄՁ աջակցման ծրագիրն է հաստատել, որտեղ նշվում է, որ ՓՄՁ ԶԱԿ-ը գումարներ է ծախսելու և ծրագրեր իրականացնելու, որի արդյունքում` 250-300 նոր փոքր ձեռնարկություններ կստեղծվեն, որոնց շնորհիվ 500 աշխատատեղ կստեղծվի: Սա ծիծաղելի է` 10 հազարը փակեցին, 500-ը ստեղծում են:
Մենք շատերս Հայաստանում ասում ենք՝ ինչո՞ւ սա չի փոխվում, ինչո՞ւ նա չի փոխվում, ինչո՞ւ խորհրդային տարիների ավանդույթները չեն փոխվում, և այլն… գիտե՞ք՝ ինչու, որովհետև չկան նոր երիտասարդներ, չկան երիտասարդներ, որոնք կրում են այդ արժեքները, որոնք կրում են ավելի զարգացած գիտության արժեքները:
Առաջին խումբը կարելի է անվանել` թանկարժեք մեքենա ունեցողների խումբ։ Դրա մեջ մտնում են հանրապետական գործադիր մարմինների ղեկավարները, ՀՀ Նախագահի, ՀՀ ԱԺ-ի և ՀՀ կառավարության կողմից նշանակվող գործադիր իշխանության մարմինների ղեկավարները, ՀՀ ԱԺ նախագահի տեղակալները, ՀՀ գլխավոր դատախազը…
Ահաբեկիչների համար մեծ տարբերություն չկա, թե որտեղ են գտնվում իրենց թիրախները` Ռուսաստանի Դաշնությունո՞ւմ, թե՞ Հայաստանում: Ահաբեկիչների համար կարևորն այն է, որ դրանց արդյունքում զոհվեն Ռուսաստանի քաղաքացիներ:
Գուցե հենց Բանակի օրը պետք է, անհրաժեշտ է խոսել այն վատ երևույթների, «գաղջ մթնոլորտի» մասին, որը ոչ միայն հպարտության, այլև բազմաթիվ ծնողների ու երիտասարդների մոտ բանակից զգուշանալու, ավելի հաճախ՝ վախենալու զգացողություններ է առաջացնումգ Բանակը հասարակության հայելին է. սովորաբար արդարացիորեն հիշեցնում են մեր պաշտոնյաները:
Իշխանական շրջանակներին մոտ կանգնած աղբյուրների համաձայն` «Էմիրաթ Կովկաս» կազմավորման ղեկավար Դոկա Ումարովը ծրագրավորել է ահաբեկչական գործողություն իրականացնել Հայաստանում գտնվող ռուսական օբյեկտներից մեկում: Թե որքանով են ստույգ այս տեղեկությունները, դժվար է պարզել: Համենայնդեպս, նույն աղբյուրների փոխանցմամբ, Հայաստանի իրավապահ մարմիններն այդ մասին տեղեկացված են:
Հայերիս համար որբության թեման առանձնահատուկ է` մեր ժողովրդի գոյության ընթացքում անվերջ պատերազմները, Ցեղասպանությունը, 88-ի երկրաշարժը, սոցիալական տգետ քաղաքականությունը ստիպել են բոլոր դարերում ունենալ որբերին խնամող հաստատություններ:
Կոնկրետ Հայաստանում օֆշորը հասարակության լայն շերտերի կողմից ընկալվում է` որպես մի վայր, որտեղ հայրենի պաշտոնյաները պահում են ժողովրդից թալանած փողերը։
Վաղենակի (կալենդուլա) քսուքն ունի հակաբորբոքային և հակամանրէ հատկություն, բուժում է թարախային վերքերը, արագացնում է դրանց ապաքինումը։ 100 գ խոզի ներքին ճարպը լցրեք արծնապատ կաթսայի մեջ, տաքացրեք ջրային բաղնիքի վրա` մինչև եռալը, ավելացրեք 25 գ վաղենակի մանրացրած ծաղիկներ, 15 րոպե եփեք, անընդհատ խառնեք, քամելու կարիք չկա, կարևոր է, որ ստացվի համասեռ զանգված։
Լուվրն ուղղորդում է դեպի ամբողջ երկրի թանգարանները և արժեհամակարգերը: Մեզ մոտ քաղաքում տեղադրված բոլոր սլաքները ցույց են տալիս դեպի դեսպանատներ: Քաղաք ես մտնում և հսկայական պաստառները քեզ ուղղորդում են երկրից դուրս: Դու դեռ չմտած՝ ինքն ասում է` որտեղից վիզան վերցնես, որ դուրս գնաս: Բայց ո՞ր պաստառն է ցույց տալիս դեպի թանգարաններ տանող ճանապարհը…
2008թ. եղավ այդ մեծ պայքարը, ժողովուրդը հավաքվեց, համախմբվեց, բայց ի՞նչ եղավ, ի՞նչ արեցին: Արդյունքում եղավ այն, որ կազմակերպիչները թողեցին ժողովրդին, գնացին տուն, կեսը լցվեցին բանտերը, կեսը` արտագաղթեցին… Ասենք՝ հիմա էլ համախմբվեցին, ի՞նչ են անելու, ի՞նչ պիտի անեն էդ ուժերը: Կարծում եմ, այս ամենը հերթական խաղ է, ու այս խաղերին ես չեմ հավատում:
Մի՞թե խելամիտ ղեկավարը կարող է իր երկիրը տանել ավերման և սեփական ժողովրդի հարյուր հազարավոր ներկայացուցիչների մահվան պատճառ դառնալ: Սեփական երկիրն ու ժողովրդին նման արհավիրքի տանողն առնվազն հոգեկան լուրջ խանգարումներ պետք է ունենա:
Որքանո՞վ է` պատերազմի վերսկսման հնարավորությունն իրական. պատասխանելով 168.am-ի այս հարցին ԼՂՀ Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղարի տեղակալ Ռուդիկ Հյուսնունցը, սակայն, մեր թղթակցի հետ զրույցում ասել է. «Մեր ռազմական փորձագետների հաշվարկներով` նոր պատերազմի դեպքում կորուստներն ու ավերածություններն առնվազն 20-25 անգամ ավելի ծանր ու մեծ կլինեն, քան նախորդ պատերազմի ժամանակ…»:
Իրականում Ս. Սարգսյանի այդքան օպերատիվ արձագանքն ուղղված էր ոչ թե քաղաքացիներին, այլ իշխանական համակարգին, որպեսզի վերջինիս ներկայացուցիչները ՍԴ-ի որոշումը հանկարծ չընկալեին` որպես քաղաքացիներին ընդառաջ գնալու, այսինքն՝ «հանձնվելու» նախանշան:
Ընդդիմությունը դժվար թե նրան ների 2008 թվականի մարտի մեկը: Նույնիսկ, եթե Վաշինգտոնն ու Մոսկվան, ձայն ձայնի տված, ասեն` Քոչարյանը վարչապետի թիվ 1 թեկնածուն է, այնուամենայնիվ, Հայաստանն ունի ներքին լսարան, որին որևէ կերպ չի կարելի արհամարհել:
Արտագաղթն, իհարկե, Հայաստանում այժմ ամենաքննարկվող թեման է. բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների և արդյունավետ աշխատողների և ունակ գործարարների պակասը Հայաստանում գնալով ավելի է սրվում: Ցավոք, երբեմն չեմ տեսնում մարդկանց, ովքեր պատրաստ են փոխարինել 1990-ականների սերունդին, իսկ եթե կան էլ, ապա նրանց թիվը շատ մեծ չէ, քանի որ բոլորն են գնում: Հաճախ կարելի է լսել այն մասին, որ Հայաստանը վերածվում է գլոբալ մրցակցային ՏՏ կենտրոնի, բայց որտե՞ղ է Ձեր գլոբալ մրցակցային աշխատուժը:
Ողջ աշխարհում սիրված ու մեծ հեղինակություն վայելող Ժանսեմի նկարչությունն այսօր համարվում է գծանկարչությամբ մարդկային ողջ էմոցիոնալ դաշտը շարժող այն սպեցիֆիկ ներուժը, որտեղ գիծը դառնում է հույզ, իսկ պատկերը՝ հիշողություն:
Մեր հասասարակությունը սովորել է գեղեցիկ խոսքերին և ստեղծված (կամ ստեղծվելիք) աշխատատեղերի մասին ունի իր ուրույն պատկերացումը։ Սակայն, ի դժբախտություն ՀՀ իշխանությունների, հրապարակվում են նաև հետազոտություններ` միջազգային հեղինակավոր կազմակերպությունների կողմից, որոնք արտացոլում են ՀՀ աշխատաշուկայի խայտառակ պատկերը։
Մեր կառավարությունը չարաշահումներին ու վատնումներին վերջ տալու ազնիվ նպատակով քաջաբար վերացրեց գործազրկության նպաստը: Հիմա կարծես հերթն արդեն հասել է հղիության նպաստներին: Նույն՝ կոռուպցիայի ու վատնումների դեմ պայքարի շրջանակում: Սա ինչո՞վ թամաշա չէ: Թերևս, միայն իր ողբերգականությամբ:
Ես տեսնում եմ մի շարք դատապարտյալների, որոնք բոլոր ցուցանիշներով համապատասխանում են վաղաժամկետ պայմանական ազատմանը, նրանք իրենց վարքով, կարգապահությամբ և աշխատանքով բազմիցս ապացուցել են, որ ենթակա են վաղաժամկետ պայմանական ազատման, սակայն նրանց պատժի նվազագույն ժամկետը վաղուց է լրացել, նրանք բազմիցս ներկայացվել են վաղաժամկետ պայմանական ազատման և մերժվել, ինչո՞ւմն է կայանում պատճառը։
Իր սննդարարությամբ և բուժիչ հատկություններով լավագույնն է համարվում սև բողկը, որն աչքի է ընկնում կալիումի առատությամբ (1200 մգ` 100 գ հումքի մեջ, սպիտակի մեջ` 357 մգ է)։ ՀՀ-ում մշակվում է «Սև կլոր» տեսակը։
ՄՄ մտնելու կանոնակարգը դեռ վերջնական չի մշակվել, և պարզ չէ, թե որ անկյունից ինչ անակնկալ կմատուցվի մեզ: Ներկայումս ՄՄ-ի հետ կապված ամեն օր շատ բուռն, ակտիվ քննարկումներ են ընթանում` թե՛ դրույքաչափերի, թե՛ կանոնակարգերի, թե՛ աշխատանքի պայմանների վերաբերյալ: Ամբողջ աշխատանքային համակարգը վերանայելու կարիք կա:
Մեզ հետաքրքիր էր նաև, թե ինչպե՞ս է պատրաստվում Է. Նալբանդյանն աշխատել ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Վահան Հովհաննիսյանի հետ, նրա նոր` Գերմանիայում Հայաստանի դեսպանի պաշտոնում, երբ ՀՅԴ-ն, այդ թվում` Վահան Հովհաննիսյանը, պահանջում էին իր` Էդվարդ Նալբանդյանի հրաժարականը, ընդդիմանալով հայ-թուրքական արձանագրություններին:
