Հայկական կենցաղում հաստատուն ունի «փողին մուննաթ» արտահայտությունը, որը, մեղմ ասած, դրական նրբերանգներ չի պարունակում և որպես կանոն՝ օգտագործվում է այն դեպքերում, երբ ցանկանում են ցույց տալ, որ դրանով բնորոշվողը հանուն գումարի պատրաստ է ամեն ինչի, նույնիսկ աներևակայելի թվացող գործողությունների։
Հայկական իրականության ամենացայտուն օքսիմորոնը «Նիկոլ Փաշինյան․ ՀՀ վարչապետ» արտահայտությունն է։
Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է չհայտարարված քարոզարշավը՝ կառավարության ու խորհրդարանի նիստերի դահլիճում, մարզային այցերով, ֆեյսբուքյան դիտումներն ու բաժանորդագրությունները հաշվելով։
Այս տարվա սեպտեմբերի 15-ին՝ ժամը 00:15-ի սահմաններում, Երևանի քաղաքապետարանի մոտ կրակոցներ էին հնչել: Ինչպես հայտնել էր shamshyan.com-ը, պարեկները նկատել էին Գրիգոր Լուսավորիչ և Բեյրութ փողոցների խաչմերուկում կայանված Mercedes G 55 և Toyota Camry ավտոմեքենաներ։ Վարորդները, նկատելով պարեկներին, դիմել էին փախուստի, սակայն պարեկները հետապնդել են նրանց։
Քաղաքական և պետական կառավարման հավակնություններ ունեցող միավորները արագ պետք է վերափոխվեն այդ առումով՝ դառնան հստակ։ Եվ երկրի հանրային օրակարգը վերցնեն նրա ձեռքից՝ հստակ ասելիքով։
Սա կոռուպցիայի այն մեթոդն է, որով պետական գումարների ծախսն ու փոշիացումն ամենահեշտն է, չկան մրցույթներ, մրցութային թեկուզ ձևական ընթացակարգեր և ռիսկ, որ մրցույթին մասնակցող որևէ տնտեսվարող կարող է բողոքարկել ու բացահայտել՝ ինչպես է պետության կարիքների բավարարումը հանգեցնում որոշ պաշտոնյաների անձնական կարիքների բավարարմանը։
Մեր բոլոր աղետներն անմիջականորեն կապված են իշխանությունը զավթած այս մարդկանց հետ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ, քաղաքական վերլուծաբան Կարեն Քոչարյանն է։
«Այդ գործընթացների ժամանակ նրանք բոլորին վստահեցնում էին, թե տալիս են տարածքներ, իսկ դրա դիմաց Ադրբեջանը տալու է 90-ականներին իր կողմն անցած տարածքները։ Բայց ստացվեց այնպես, ինչպես այս իշխանության դեպքում միշտ է լինում՝ Հայաստանը զիջեց, Ադրբեջանը որևէ բան չտվեց օկուպացրած հատվածներից։ Ադրբեջանն իր խնդիրն աստիճանաբար կատարում է․ անունը դնում է դելիմիտացիա, այդ անվան տակ խրամատավորվում է ու գործելու է իրավիճակին համահունչ՝ ինչպես և որ պահին իրեն ձեռնտու է»,- ասաց պատգամավորը։
Մեկը վախենում է՝ ունեցվածքը, մյուսը՝ ազատությունը, երրորդը՝ կոմպրոմատի նյութ դարձած բարոյականության մասին պատրանքը կորցնելուց, և այդպես շարունակ։ Փաշինյանական իշխանության ներկայացուցիչների կրեդոն դարձել է «վախենում եմ, ուրեմն կամ» բնազդային զգացումը, որով նա մինչև այժմ կառավարում է կամակատարներին։
Նիկոլ Փաշինյանը, քիչ է, բիզնեսին ճնշում, հազար ու մի պատճառաբանություն է բերում՝ բիզնեսի հարկային բեռն ավելացնելու, ավելի շատ գումարներ գանձելու համար, հիմա էլ Աննա Հակոբյանն է որոշել օր ու մեջ միջոցառումներ կազմակերպել ու բարեգործության անվան տակ՝ բիզնեսից «նալոգներ» հավաքել իր «Իմ Քայլը» հիմնադրամի համար։
Իհարկե, սա Հակոբ Արշակյանի սեփական մեկնաբանությունն է, քանի որ քննադատությունները, որոնք մշտապես հնչում են հանրային շրջանակների կողմից՝ ուղղված են օրեցօր աճող պարտքային ու վարկային բեռին ու դրա ոչ արդյունավետ օգտագործմանը։
Ինքնիշխանությունը, անկախությունն ու ազատությունը գործող իշխանությունը հռչակել է՝ որպես իր գործունեության առաջնահերթություն ու ուղենիշ։ «Ինչ անում ենք, ինքնիշխանության ու ազատության համար ենք անում»,- մոտավորապես սա է այն փաստարկը, որով այս իշխանությունն արդարացնում է իր գործողությունների արդյունքում պետությանը պատուհասած բոլոր աղետները։
Օրերից մի օր, ավելի կոնկրետ՝ 2024թ. օգոստոսի 11-ին, Նիկոլ Փաշինյանն այցելելով Իջևան՝ հայրական տուն, ի լուր հպարտ քաղաքացիների՝ հերթական փայլուն մտքերն արտանետեց սեփական տնամերձի ու տնտեսական էֆեկտիվության բացակայության մասին։
«Սակայն կենսաթոշակների, պետական ծառայողների աշխատավարձերի լուրջ աճի․․․ մասին խոսակցություն ընդհանրապես չկա,- նշեց նա՝ նաև այս համատեքստում ցավով արձանագրելով նաև, որ բացարձակապես հաշվի չի առնվում կանխատեսվող աճի ներառականության և անհավասարության խորացող պրոբլեմը»։
«Վերջին 100 տարվա կտրվածքում այս իրավիճակն աննախադեպ էր, և այն պետք է մեզ մղի խմբային ռեֆլեքսիայի՝ հասարակության մի լայն հատված փորձի հետադարձ կապ հաստատել առկա իրավիճակների, այն ամենի հետ, ինչ տեղի է ունեցել: Դա կարևոր է՝ հասկանալու համար այն վերջնակետը, որտեղ մենք հայտնվել ենք, և հասկանալ՝ ուր և ինչ միջոցներով պետք է շարժվենք: Դա կարևոր է, որովհետև հայտնվել ենք որոշակի փակուղում և չենք հասկանում՝ ինչու է իրավիճակը փակուղային»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Երևանի նախկին քաղաքապետ, դերասան Հայկ Մարությանն ու իր թիմն այսօր դարձյալ մայրաքաղաքում շարունակում էին տրանսպորտի թանկացման դեմ իրենց ստորագրահավաք-շրջայցը։ Մինչ ստորագրահավաքի մեկնարկը Հայկ Մարությանը լրագրողներին տեղեկացրեց՝ 3 օրվա ընթացքում հավաքվել է ավելի քան 6500 ստորագրություն։
Նոյեմբերի 7-ը Շուշիի իրական անկման օրն է, տարելիցը։ Ուղիղ 4 տարի առաջ այս օրը՝ 2020թ․ նոյեմբերի 7-ին, Շուշին ամբողջությամբ անցավ ադրբեջանական ուժերի վերահսկողության տակ։ Բայց այդ մասին հայտնի էր լինելու տևական ժամանակ հետո, որովհետև մինչև այսօր համացանցում՝ ՀՀ Կառավարության պաշտոնական էջում, պահպանվում է 2020թ․ նոյեմբերի 9-ի ժամը 19։19-ի հրապարակումը․ «Շուշիի համար մարտերը շարունակվում են, Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ»։
«Ընտրությունների ժամանակ նրանց օգտին քվեարկել է 300.000-ից ավելի մարդ, և արհեստականորեն ասել, թե ձեզ այդ հնարավորությունից զրկում ենք, թող մասնակցեն այլընտրանքային ուժերը. իսկ այն մարդիկ, որոնք նրանց ընտրե՞լ են»,- հերթական ասուլիսի ժամանակ նշեց GALLUP International Association-ի հայաստանյան ներկայացուցչության ղեկավար Արամ Նավասարդյանը՝ անդրադառնալով վերջին շրջանում ՀՀ նախկին նախագահներին առնչվող գաղափարներին` դրանք որակելով արհեստական։
ԱԺ վերջին նիստում ընդունվեց «Ոստիկանության գվարդիայի» մասին օրինագիծը, դրանից մի քանի օր անց ԵԿՄ նախագահ Սասուն Միքայելյանը հայտարարեց, թե «մենք այսօր ոչ մի հնարավորություն չունենք ադրբեջանցու դեմ կռվելու», իսկ երկու օր հետո Գլխավոր շտաբի պետ Էդվարդ Ասրյանն ասաց, թե Հայաստանը զինված ուժերի միջոցով չի պատրաստվում վերադարձնել ադրբեջանական զորքերի կողմից օկուպացված ՀՀ ինքնիշխան տարածքները։
Պետությունը վերացումը սկսվում է ազգային ինքնության վերացումով, ինչով և զբաղված է Հայաստանի իշխանությունը, որը մի կողմից՝ փորձում է դատարկել հանրային հիշողությունը (Միրզոյանի հայտարարությունը դրա խտացված արտահայտություններից է) և լցնել ստամոքսը («Այստեղ հաց, այստեղ կաց», ուտելիքի պաշտամունքի փաշինյանական, ՔՊ-ական այլ կարգախոսներ)։
Հովհաննես Ավետիսյանի տեքստերում, գրավոր ու բանավոր հարցազրույցներում կարելի է գտնել ոչ թե 6, այլ 600 և 6000 այնպիսի տողեր, որոնց համար, ներկայիս իշխանության տեսանկյունից, նրան «կարելի է կախել»։ Որովհետև այն, ինչ անում է Հովհաննեսը, ի վերջո, ծառայելու է այսօր նրա դեմ քաղաքական հետապնդում իրականացնողների կախաղանին։ Բառի ինտելեկտուալ իմաստով, բնականաբար։
Մեխանիզմը հայտնի է՝ իրավապահ մարմինները «հիշեցին» Գյումրիի նախկին քաղաքապետ, գործարար Սամվել Բալասանյանին առնչվող մի քանի տարվա վաղեմության քրեական գործը, ձերբակալեցին նրա որդուն ու մերձավորներին, հետախուզում հայտարարեցին Բալասանյանի նկատմամբ, և հաշված օրերի ընթացքում վերջինս իր հովանավորյալ քաղաքապետին ու ավագանուն ստիպեց հրաժարական ներկայացնել։
Հայաստանում կա համոզում, որ կայուն խաղաղության հեռանկարի բացակայությունն էապես ազդում է երկրի ներդրումային գրավչության վրա, քանի որ ներդրումները հոսում են այնտեղ, որտեղ կա խաղաղության և կայունության հուսալի հեռանկար: «Ներդրողները հերթ չեն կանգնած մեր դռանը»,- հաճախ հնարավոր է լսել ի պատասխան, երբ փորձ է արվում քննական հայացք գցել Հայաստանի տնտեսական քաղաքականության տրամաբանությանն ու կառուցվածքին:
Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն 9 ամսում աճել է 8.7 տոկոսով․ Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած վերջին տվյալներն են։ Իսկ քանի դեռ հայրենի իշխանությունները չեն սկսել ներբողել հերթական աճի մասին ցուցանիշը, տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանը 168․am-ի հետ զրույցում հարկ է համարում հիշեցնել․ «Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը տնտեսությունը բնութագրող ցուցանիշ չէ, այն իմպերատիվ չէ և չի կարող արտացոլել տնտեսության իրական զարգացումը, աճը»։
Փաստացի, մեր երկրի ղեկավարությունը կրկին ցույց է տալիս, որ հույսը դրել է օդում կախված հրաշքների վրա։ Եվ, մինչ իշխանությունը թաքնվում է իր լավատեսության ետևում, ժողովուրդը շարունակում է զգալ իրական սոցիալական ծանրաբեռնվածությունը:
Ի թիվս այլ հարցադրումների՝ 168.am-ը Գառնիկ Դանիելյանից հետաքրքրվեց նաև Սրբազան պայքարի հեռանկարի, խոստացված վճռական փուլի, ինչպես նաև` նախօրեին ԱԺ-ի այն դրվագի մասին, երբ Նիկոլ Փաշինյանն արձանագրեց, թե պատգամավորը Կիրանցի մասին այլևս ասելիք չունի։
Վրաստանում հոկտեմբերի 26-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին ընդառաջ՝ Թբիլիսիում «Վրաստանն ընտրում է Եվրամիությունը» կարգախոսով բազմահազարանոց հանրահավաք անցկացվեց։
«Կարծում եմ՝ ամենահետաքրքիրն Ադուևի ժպիտն է և աչքերի փայլը։ Երբ մտնում եմ առաջին անգամ բեմ և հանդիպում կերպարիս քեռուն, պետք է փոխանցեմ աչքերիս փայլը, որ ինքն իրոք կարողանա վերջում ասել, որ իմ աչքերի փայլը կորել է: Ու դա կապված չէ ակնոցի հետ, այլ այն ուղիղ կապ ունի իմ հոգու փայլի հետ»։
Երեկ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է Շիրակի մարզ ու ճանապարհամերձ գյուղերում կատարած հանդիպումների ընթացքում զրուցել է իրեն ուղեկցող պաշտոնյաների ու գյուղի բնակիչների հետ։
