#Իշխանություն

Տնտեսությունների վիճակի, հեռանկարների գնահատման համար տնտեսագետներն օգտագործում են «տնտեսական աճի որակ» հասկացությունը։ Դրանով ցույց է տրվում տնտեսական աճի, տնտեսական ակտիվության կառուցվածքը՝ այն իմաստով, թե ինչ տեսակարար կշիռ ունեն դրանցում գիտելիքի, նոր տեխնոլոգիաների, աշխատանքի արտադրողականության բարձրացման վրա հիմնված ոլորտներն ու ճյուղերը, որքանով է տնտեսությունն իրական նոր արժեք ստեղծում, և հակառակը՝ ինչ տեսակարար կշիռ ունեն ավելի մակերեսային, հիմնարար բնույթ չունեցող ոլորտներն ու ճյուղերը։

«Քանի դեռ իր վարկանիշն ադրբեջանական հասարակության մոտ բավականին բարձր է, քանի որ ինքը համարվում է հաղթանակ տարած ղեկավար, մարդ, ով կատարել է իր խոստումները, ինքը հիմա փորձում է արագընթաց, է՛լ ավելի ամրապնդել իր դիրքերը՝ իշխանության աթոռին: Այսպիսով նա հնարավորություն կունենա նաև շարունակելու իր նեոպանթուրանական ու նեոպանօսմանական ծրագիրը, որի կնքահայրը Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն է»,- ասաց քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:

Հայաստանում արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների մասին պաշտոնական որևէ պարզաբանում չկա, սակայն քննարկումներ կան, թե իշխանությունը նախապատրաստական աշխատանքներ է իրականացնում այդ ուղղությամբ:

Հայաստանի քաղաքական դաշտի ամենամեծ անոմալիան ներկայիս հանդարտությունն է։ Արցախի կորստից, հայաթափումից հետո ու Հայաստանին սպառնացող անվտանգային մարտահրավերների պայմաններում քաղաքական դաշտն ընդամենը հերթապահ ներկայություն է ապահովում։ Հասարակությունը ամբողջության մեջ ապրում է միանգամայն այլ իրականությունում, որը կտրված է ինչպես իշխանությունից, այնպես էլ ընդդիմությունից։

Պատմությանը հայտնի են նաև այդպիսի փորձ ունեցող երկրներ, որոնք հիմնականում ունեցել են ողբերգական ավարտ։ Հենց այդպիսի երկրների շարքին կարելի է դասել Հայաստանը, որի ղեկավարը պետական կառավարումն իրականացնում է հենց «փորձելու և սխալվելու» սկզբունքով, ու վերջին 5 տարիներին բոլոր կենսական ուղղություններով նրա փորձերը միայն սխալ արդյունք են ունեցել՝ հանգեցնելով ողբերգական հետևանքների։

Ատոմ Մարգարյանը շեշտեց՝ տնտեսական աճ կարելի է ունենալ տարբեր ճանապարհներով, իսկ եթե տնտեսական աճն ուղեկցվում է կենսունակ միջին խավի քանակի և նրա տնտեսական ու սոցիալական հզորության մեծացման հաշվին, այն ժամանակի ընթացքում հանգեցնում է «միջին եկամտի ծուղակ»-ի հաղթահարմանը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը   քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանն է։

Հայաստանում ժողովրդավարության դեգրադացումը տեղի է ունենում մոտավորապես նույն արագությամբ, ինչպիսի արագությամբ ՀՀ իշխանությունը զիջում է հայկական շահերն Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում։

Հայաստանում ժողովրդավարության դեմ իրականացվող իշխանության արշավը բնորոշ է ամենաավտորիտար ռեժիմներին։ Արտաքին թշնամու դեմ նվաստացուցիչ կերպով պարտված իշխանությունը, ըստ ամենայնի, իրեն հաղթանակած ու ամրացած է զգում ներքին կյանքում այնքան ու այնպես, որ այլևս ամենալկտի կերպով խլում է իշխանությունը տեղական ինքնակառավարման մարմնի ընտրված ղեկավարից, ինչպես տեղի ունեցավ նախօրեին Ալավերդիում։

«Իրականում մենք դատարանների դռները մի քանի ժամով փակել էինք արդարադատության դռները բացելու համար»,- այսօր Ազգային ժողովում ահա այս պարզաբանմամբ հանդես եկավ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով 2019 թվականին դատարանները շրջափակելու իր նախաձեռնությանը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «ՀայաՔվե» նախաձեռնության համակարգող Ավետիք Չալաբյանն է։

5-րդ շարասյուն փնտրելու իդեա-ֆիքսը Նիկոլ Փաշինյանին հասցրել է նաև դատական համակարգի դռներին՝ ուղիղ և փոխաբերական իմաստով: Այսօր նա Ազգային ժողովում դարձյալ հիշել է 2019 թվականին դատարանների մուտքերը շրջափակելու ակցիան՝ արձանագրումով. «Իրականում մենք դատարանների դռները մի քանի ժամով փակել էինք արդարադատության դռները բացելու համար»: Սակայն Նիկոլ Փաշինյանը հավելել է, որ արդարադատության դռները դեռևս լիարժեք, բավարար չափով […]

Հակակոռուպցիոն դատարանում՝ դատավոր Սարգիս Դադոյանի նախագահությամբ, երեկ քննվում էր Վանաձորի ընտրված համայնքապետ, շուրջ 2 տարի առանց մեղադրական դատավճռի կալանավորված Մամիկոն Ասլանյանի պաշտպանական թիմի միջնորդությունը` վերջինիս խափանման միջոցի փոփոխության վերաբերյալ։

Փաշինյանին չի հուզում, որ այդ նախագծի իրագործման համար բացակայում են անհրաժեշտ նվազագույն պայմանները՝ տարածաշրջանային խաղացողների շահերի համընկնումը, այդ ծրագրի միջոցով ռեգիոնալ ու աշխարհաքաղաքական շահերի հավասարակշռման հնարավորությունները, պահանջվող հսկայական ֆինանսական ներդրումների աղբյուրները և այլն։

«Հիմա ինչպե՞ս պետք է իր ծանր կյանքը քարշ տա ադրբեջանական բանտում գտնվող մեր հայրենակիցը, եթե 1-2 ամսվա փոխարեն՝ 2-2.5 տարի է անցել` ինքը բանտում է, իսկ իր ազատությունն ու անկախությունը զիջված են: Այդ մարդկանց զորակոչելուց, պատերազմի տանելուց գոռում էին՝ հանուն հայրենիքի է, իսկ նույն այդ հայրենիքը զոհաբերեցին, դրա համար պայքարողներին էլ բախտի քմահաճույքին թողեցին»,- ասաց Տիգրան Աբրահամյանը:

«Մենք ամբողջությամբ գտնվում ենք ռիսկային դաշտում: Սա նմանվել է մի տեղամասի, որտեղ մեր կամքից անկախ՝ փող է հոսել և ուրախություն է պատճառում բոլորիս, բայց իրականում ունենք տնտեսության վատ կառուցվածք՝ արդյունաբերություն չկա, գյուղատնտեսությունն անհասկանալի վիճակում է»:

«Դա կարող է տարբեր պատճառաբանություններ ունենալ՝ սկսած նրանից, որ Նիկոլ Փաշինյանը ցանկանում է արտաքին քաղաքական վեկտոր փոխել՝ ինչպես նոյեմբերի 9-ից հետո: Կամ՝ ինչպես նոյեմբերի 9-ից հետո անցկացրեց ընտրություններ, որպեսզի այդ փաստաթուղթը մարսի, իսկ այժմ՝ Ղարաբաղի կործանումից հետո է անցկացնում ընտրություններ, որպեսզի այդ կործանումը մարսի ու պատրաստվի նորից նշաձող իջեցնել՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում»,- պարզաբանեց նա:

Պետեկամուտների կոմիտեն օրերս ոչ մրցակցային հրատապ մեկ անձ ընթացակարգով պայմանագիր է կնքել «Սևան Նալբանդյան Արշակի» ԱՁ-ի հետ:

Ադրբեջանում գերության մեջ են գտնվում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության մեծ թվով ներկայացուցիչներ, նախկին նախագահներ, պետնախարարներ։ Նրանք մարդիկ են, անուն-ազգանուններով, կենսագրությամբ, առողջական խնդիրներով, խեղված ճակատագրերով, իրենց սպասող ընտանիքներով։ Նրանց գերեվարման առաջին օրերին այդ լուրը փոթորկեց հասարակությանը, հուզումներ առաջացրեց, բայց ինչպես մյուս իրադարձությունների դեպքում, ժամանակի հետ մոռացության մատնվեց։ 

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանն է։

Քաղաքագետ Սերգեյ Շաքարյանցի գնահատմամբ՝ Ադրբեջանը Նախիջևանի հետ կապող ճանապարհ այս պահին էլ գոյություն ունի՝ Իրանի տարածքում: Այս պարագայում նա անտրամաբանական որակեց ադրբեջանական կողմի հայտարարությունը՝ «Զանգեզուրի միջանցքն» Իրանի տարածքով անցնող մեկ այլ՝ նույնպիսի ճանապարհով փոխարինելու վերաբերյալ: Իսկ տարբեր հարթակներում միմյանց հակասող հայտարարություններով, ըստ քաղաքագետի, թշնամական երկրի իշխանությունները փորձում են շփոթություն առաջացնել միջազգային հանրության մոտ:

Նիկոլ Փաշինյանի հերթական մեգամտասևեռումը «Խաղաղության խաչմերուկն» է, որը նա բոլոր հնարավոր հարթակներից ներկայացնում է առաջին անգամ հեծանիվ տեսած երեխայի ոգևորությամբ։

Մամուլն արդեն տեղեկացրել է, որ օրերս իրավապահները բերման են ենթարկել Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջանի նախկին թաղապետ, ՔՊ-ական Արման Բարխուդարյանին, կոմունալ բաժնի պետ Աշոտ Խաչատրյանին, առևտրի բաժնի պետ Հրայր Արամյանին և կոմունալի աշխատակից Վան Հարությունյանին՝ գնումների գործընթացը ոչ պատշաճ կատարելու կասկածանքով:

Հայաստանում նոմինալ իմաստով էլիտաներ կան գրեթե բոլոր ոլորտներում, բայց այդ էլիտաներից որևէ մեկը որևէ ազդեցություն չունի պետության կողմից իրականացվող քաղաքականության գոնե հիմնարար, ուղենիշային բաղադրիչների վրա։ Օրինակ, Հայկական բանակում կան տասնյակ գեներալներ ու բարձրաստիճան զինվորականներ, բայց նրանք վստահաբար նվազագույն ազդեցությունն ունեն պետության ռազմաքաղաքական որոշումների վրա։

«Երկիրն այս պահին փաստացի կառավարվում է մի խումբ մարգինալների կողմից, որոնք փորձում են ներկայացնել՝ իբր իրենք մեծամասնություն են»,- «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում լրագրողներին ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ, ՀՀ ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը:

Հայաստանի իշխանության ու պետական կառավարման համակարգի ամենաբնորոշ հատկանիշը սեփական բնորոշչի բացակայությունն է: Քաղաքական էլիտան, իշխող կուսակցությունը, բարձրաստիճան պաշտոնյաների դասը, որոնք նորմալ երկրներում համարվում են պետականության ողնաշարը և գոնե առանցքային հարցերում ունեն սեփական դիրքորոշում, համակարգային կարմիր գծեր, Հայաստանում ամբողջությամբ սպասարկում են մեկ անձի, անհատի քաղաքական, մտավոր/անմիտ, իրատեսական/ցնորամիտ և բազմապիսի այլ հավակնությունները:

Հայրենիքը պետությունն է, պետությունը՝ հայրենիքը, ասում է Նիկոլ Փաշինյանը՝ դա ներկայացնելով՝ որպես սեփական հերթական հայեցակարգային հայտնագործություն: Գիտակցաբար թե ոչ, բայց այդ հայտարարությամբ նա հաղորդում է ներկայացնում ծանրագույն հանցագործության մասին՝ հաղորդում սեփական անձի դեմ:

Քաղաքական պատասխանատվության բացակայությունը՝ առաջին հերթին նպաստելով իշխանության այլասերմանը, միևնույն ժամանակ մթնոլորտային ազդեցություն է ունենում նաև ողջ քաղաքական համակարգի վրա։

Փաշինյանը քաղաքացու պաշտպանվածության զգացումը, կամ, ինչպես ինքն է ասել՝ «պաշտպանվածության իրականությունը» ուղղակի կապի մեջ է դնում Պարեկային ծառայության, այսինքն՝ իրավակարգի ապահովման ներքին կառուցակարգի հետ։

Փաշինյանն իր իշխանության ավելի քան հինգ տարիներին ներքաղաքական օրակարգը գեներացրել ու սպասարկել է առավելապես հակադրությունների, տարանջատումների մեթոդաբանությամբ։