Պետության զավթումը միայն իշխանության ուզուրպացիայով չի արտահայտվում։ Իշխանության զավթումը դրա մեխանիկական մասն է։ Ավելի լայն իմաստով՝ պետության զավթումը դրսևորվում է մարդկանց մեծ մասի գիտակցական ու հոգևոր տարածությունից պետությունն օտարելով։
«Նիկոլ Փաշինյանն իր ողջ վարչապետության շրջանում մի մանիպուլյացիայից մյուսին է գնացել, և այս անգամ՝ ևս,- սփյուռքահայ հասարակական գործիչ Մհեր Գարագաշյանը 168.am–ի հետ զրույցում այսպես արձագանքեց Սահմանադրությունը փոխելու Նիկոլ Փաշինյանի առաջարկի մասին հայտարարությանը, ապա վստահեցրեց,- Ընդհանրապես, ինքը շարժվում է պատվերներով, և դրանք կարող են լինել Արևմուտքից, Արևելքից կամ ուղղակի թուրք-ադրբեջանական տանդեմի կողմից»:
44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայող Մխիթար Գալեյանի հոր` Գարիկ Գալեյանի գործով դատավարությունից հետո 168.am-ի հարցադրումներին ի պատասխան՝ «Որդիների կանչ» ՀԿ անդամ, 44-օրյա պատերազմում զոհված Հակոբ Ռոստոմյանի հայրը՝ Արա Ռոստոմյանը, փոխանցեց իր ստացած տպավորությունը Գալեյանի դատական նիստից. «Տպավորություն ստեղծվեց, որ դատախազը լավ ծանոթ չէր գործին:
Պետական կառույցները ոչ միշտ են հանրային միջոցներից սեփական կարիքների համար գնումներ կատարելիս պատշաճ կերպով մրցույթներ կազմակերպում. հաճախ գնումներն իրականացվում են առանց մրցույթի՝ առավելություն տալով գնանշման հարցման և մեկ անձից գնման ընթացակարգերին: Նկատենք, այս եղանակով գնումները կոռուպցիոն ռիսկեր են պարունակում։
Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը «Նուբարաշեն» քրեակատարողական հիմնարկից շարունակում է հանրության հետ շփումը. «5 հարց Արմեն Աշոտյանին» հեռակա զրույցի շրջանակներում նա օրերս պատասխանել է քաղաքացիների՝ իրեն ուղղված բազմաբնույթ հարցերին, արձագանքել մտահոգություններին։
«Մեր հայրենակիցները դեռ գտնվում են խորը հիասթափության և ապատիայի մեջ, որը սկսվեց 2020-ի նոյեմբերի 9-ից և խորանում է առ այսօր։ Նման հոգեվիճակը ձեռնտու է Նիկոլին, ով միայն խորացնում է ճգնաժամը միտումնավոր կերպով։ Ի մի բերելով` պետք է փաստել, որ Արցախի Հանրապետության քաղաքացիների իրավունքների լիարժեք պաշտպանության համար առաջնահերթ է իշխանազրկել Փաշինյանին, և արցախահայերը չեն կարող անմասն մնալ այդ պայքարից»,- ընդգծել է նա:
«Հայաստանում այսօր պետք է ընդհանուր գիտակցում լինի, որ եթե ՀՀ-ն ուզում է զարգանալ միջազգային ընտանիքի մեջ, այս դժվար օրերում տարբերություններ արձանագրել Ադրբեջանի հանդեպ, պետք է թույլ տա, որ ժողովրդավարական իրականությունը զարգանա:
«Եթե քաղաքակիրթ իշխանություն ունենայինք 44-օրյա պատերազմից հետո, հնարավորինս նման ձևակերպումները հնարավորություն կտային կասեցնել պարտության հետևանքների խորացումը։ Երևի բոլորն են համաձայն, որ նոյեմբերի 9-ի ստատուս-քվոն շատ ավելի բարենպաստ էր, քան այն, ինչ հիմա մենք ունենք՝ որպես իրավիճակ»,- «Ի՞նչ ուղերձներ ենք հղում հասարակությանը» պանելային քննարկման ժամանակ նշեց քաղաքագետը։
Հայաստանի պաշտոնյաների հայտարարությունները, որպես կանոն, լինում են կամ անհեթեթ, կամ հակապետական, և ծիծաղ կամ վրդովմունք են առաջացնում։ Առանձին-առանձին քննարկելու դեպքում դրանք կարելի է վերագրել անգրագիտությանը, տհասությանը, կոլաբորացիոնիզմին։ Բայց ամբողջության մեջ, մեկ ընդհանուր համատեքստում դիտարկելու պարագայում այդ հայտարարությունները ստանում են միանգամայն այլ նշանակություն և վկայում են իշխանության կողմից հանրության հանդեպ իրականացվող հոգեբանական տեռորի մասին։
«Էդ էլիտաները չկան, կա մի էլիտա՝ ժողովուրդն է, վերջացավ»,- հայտարարել է Ալեն Սիմոնյանը՝ վաստակավոր ու ժողովրդական կոչումների վերացման մասին նախաձեռնության քննարկման ժամանակ։
Արդեն տևական ժամանակ է՝ կրկին դաշտ է բերվել «Ո՞վ բերեց Նիկոլին» անպտուղ դիսկուրսը: Եվ կանխատեսելիորեն կրկին թիրախավորել են Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությանը և, մասնավորապես, ՀՀ 3-րդ նախագահ Սերժ Սարգսյանին:
Պատերազմի հարցում կարծես արդեն իսկ ձևավորվում է որոշակի կոնսենսուս, պարզապես քննարկվում են դրա հնարավոր ժամկետները՝ դա տեղի կունենա Ադրբեջանում կայանալիք նախագահական ընտրություններից առա՞ջ, թե՞ դրանից հետո, կամ գուցե դա կպայմանավորվի Ռուսաստանի, հնարավոր է՝ ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրությունների ելքով։
Այս իշխանությունների հետհեղափոխական խրոնոլոգիան մեկնարկեց Հայ Առաքելական եկեղեցու թիրախավորմամբ՝ տարբեր հայտարարություններ, մերձիշխանական խմբակի կողմից դիվանատան տարածքը գրավել, Եկեղեցուն «հարկային» դաշտ բերելու փորձեր, «Հայ Եկեղեցու պատմություն» առարկան կրթական ծրագրից հանելը, կաթողիկոսի մեքենան շրջափակել և այլն:
«Այս իշխանությունն այնքան սխալներ է արել, այնքան ստվերային պարտավորություններ է վերցրել, այնքան ցածր վարկ ունի գործընկերների մոտ ու այնքան ցածր վստահություն՝ հանրության շրջանում, որ կարծում եմ՝ իրենք ոչինչ չեն կարող անել,- ի պատասխան՝ նշեց քաղաքագետը, ապա վստահեցրեց,- Հայաստանի համար միակ տարբերակն իշխող անձի փոփոխությունն է, հակառակ դեպքում՝ մեր խնդիրները գնալով ավելի են խորանալու»:
Այս տարի Ամանորին Հանրային հեռուստաընկերության եթերում չհեռարձակվեց արդեն ավանդույթ դարձած՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի Ամանորի ուղերձը։
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը կարծում է, որ Նիկոլ Փաշինյանը չէր կարող չմեկնել ՌԴ-ում ԵԱՏՄ խորհրրի նիստին, քանի որ 2024 թվականին Հայաստանը ստանալու էր Եվրասիական տնտեսական միությունում նախագահողի դերը:
«Խաղաղության պայմանագիրն ամեն ինչ 100 տոկոսով չի լուծի»՝ Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի այս հայտարարությունը Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը համարում է Բաքվի հերթական ագրեսիայի նախերգանք:
«Հերթական փորձությունն է սպասվում Էրդողանին,- ասաց նա, ապա անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական հակամարտության, Արցախի հիմնախնդրի շուրջ թուրքական կողմի մոտեցումներին՝ ընդգծեց,- Կան հարցեր Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության մեջ, որոնք սկզբունքորեն, բացառապես պայմանավորված չեն անձերով, այլ ինստիտուցիոնալ են, և նույն հայ-թուրքական, հայ-ադրբեջանական հարցերի հետ կապված, եթե իշխանափոխություն էլ լինի, այդ գիծը պահպանվելու է»:
«Բժիշկ կա, որ բուժում է հիվանդին, և կան դիահերձողներ, որոնք ևս բժիշկներ են: Վահան Քերոբյանը դիահերձող է»,- «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանը 168.am-ի հետ զրույցում այս համեմատությամբ է անդրադառնում Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի նախօրեի մի շարք հայտարարություններին:
Տնտեսությունների վիճակի, հեռանկարների գնահատման համար տնտեսագետներն օգտագործում են «տնտեսական աճի որակ» հասկացությունը։ Դրանով ցույց է տրվում տնտեսական աճի, տնտեսական ակտիվության կառուցվածքը՝ այն իմաստով, թե ինչ տեսակարար կշիռ ունեն դրանցում գիտելիքի, նոր տեխնոլոգիաների, աշխատանքի արտադրողականության բարձրացման վրա հիմնված ոլորտներն ու ճյուղերը, որքանով է տնտեսությունն իրական նոր արժեք ստեղծում, և հակառակը՝ ինչ տեսակարար կշիռ ունեն ավելի մակերեսային, հիմնարար բնույթ չունեցող ոլորտներն ու ճյուղերը։
«Քանի դեռ իր վարկանիշն ադրբեջանական հասարակության մոտ բավականին բարձր է, քանի որ ինքը համարվում է հաղթանակ տարած ղեկավար, մարդ, ով կատարել է իր խոստումները, ինքը հիմա փորձում է արագընթաց, է՛լ ավելի ամրապնդել իր դիրքերը՝ իշխանության աթոռին: Այսպիսով նա հնարավորություն կունենա նաև շարունակելու իր նեոպանթուրանական ու նեոպանօսմանական ծրագիրը, որի կնքահայրը Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն է»,- ասաց քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:
Հայաստանում արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների մասին պաշտոնական որևէ պարզաբանում չկա, սակայն քննարկումներ կան, թե իշխանությունը նախապատրաստական աշխատանքներ է իրականացնում այդ ուղղությամբ:
Հայաստանի քաղաքական դաշտի ամենամեծ անոմալիան ներկայիս հանդարտությունն է։ Արցախի կորստից, հայաթափումից հետո ու Հայաստանին սպառնացող անվտանգային մարտահրավերների պայմաններում քաղաքական դաշտն ընդամենը հերթապահ ներկայություն է ապահովում։ Հասարակությունը ամբողջության մեջ ապրում է միանգամայն այլ իրականությունում, որը կտրված է ինչպես իշխանությունից, այնպես էլ ընդդիմությունից։
Պատմությանը հայտնի են նաև այդպիսի փորձ ունեցող երկրներ, որոնք հիմնականում ունեցել են ողբերգական ավարտ։ Հենց այդպիսի երկրների շարքին կարելի է դասել Հայաստանը, որի ղեկավարը պետական կառավարումն իրականացնում է հենց «փորձելու և սխալվելու» սկզբունքով, ու վերջին 5 տարիներին բոլոր կենսական ուղղություններով նրա փորձերը միայն սխալ արդյունք են ունեցել՝ հանգեցնելով ողբերգական հետևանքների։
Ատոմ Մարգարյանը շեշտեց՝ տնտեսական աճ կարելի է ունենալ տարբեր ճանապարհներով, իսկ եթե տնտեսական աճն ուղեկցվում է կենսունակ միջին խավի քանակի և նրա տնտեսական ու սոցիալական հզորության մեծացման հաշվին, այն ժամանակի ընթացքում հանգեցնում է «միջին եկամտի ծուղակ»-ի հաղթահարմանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանն է։
Հայաստանում ժողովրդավարության դեգրադացումը տեղի է ունենում մոտավորապես նույն արագությամբ, ինչպիսի արագությամբ ՀՀ իշխանությունը զիջում է հայկական շահերն Ադրբեջանի հետ հարաբերություններում։
Հայաստանում ժողովրդավարության դեմ իրականացվող իշխանության արշավը բնորոշ է ամենաավտորիտար ռեժիմներին։ Արտաքին թշնամու դեմ նվաստացուցիչ կերպով պարտված իշխանությունը, ըստ ամենայնի, իրեն հաղթանակած ու ամրացած է զգում ներքին կյանքում այնքան ու այնպես, որ այլևս ամենալկտի կերպով խլում է իշխանությունը տեղական ինքնակառավարման մարմնի ընտրված ղեկավարից, ինչպես տեղի ունեցավ նախօրեին Ալավերդիում։
«Իրականում մենք դատարանների դռները մի քանի ժամով փակել էինք արդարադատության դռները բացելու համար»,- այսօր Ազգային ժողովում ահա այս պարզաբանմամբ հանդես եկավ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով 2019 թվականին դատարանները շրջափակելու իր նախաձեռնությանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «ՀայաՔվե» նախաձեռնության համակարգող Ավետիք Չալաբյանն է։
