Այսօր Կառավարության հերթական նիստի մեկնարկին Նիկոլ Փաշինյանը նախ անդրադարձավ Արցախում ստեղծված իրավիճակին՝ ընդգծելով, որ Լաչինի միջանցքի փակման հետևանքով ԼՂ-ում առաջացած հումանիտար ճգնաժամի պայմաններում, հունիսի 27-ին Ադրբեջանի Զու ներկայացուցիչները հրետանային և անօդաչու ավիացիայից հարվածներ են հասցրել Պաշտպանության բանակի Մարտունու և Մարտակերտի դիրքերին, որի հետևանքով ՊԲ 4 զինծառայող է զոհվել։
Նիկոլ Փաշինյանի աղետարարությունն Արցախի ու Հայաստանի համար տեղին է դիտարկել ժամանակային բոլոր չափումներում՝ անցյալ, ներկա և ապագա։ Նա ինքը գործում է հենց այդ երեք ժամանակային տիրույթներում՝ արդարացնելով անցյալի մեղքերը, հիմնավորում է ներկայի աղետները և հող է նախապատրաստում ապագա կործանումների համար։ Դա էր Նիկոլ Փաշինյանի խորհրդարանական զույգ բեմելների հիմնական իմաստը։
«Վաշինգտոնյան բանակցությունների հետ մեկտեղ՝ Ադրբեջանը սադրիչ ահաբեկչական գործողություններ է իրականացնում Հայաստանի և Արցախի նկատմամբ՝ դրանով ցույց տալով, որ արհամարհում է Հայաստանի իշխանությունների կողմից առաջ մղվող խաղաղության օրակարգը: Արցախի նկատմամբ տեղի ունեցած ահաբեկչությամբ, որի արդյունքում ունենք 4 զոհ, նրանք ևս մեկ անգամ փաստեցին, որ նպատակ են դրել հասնել իրենց ծրագրերին միայն ուժային մեթոդների կիրառմամբ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀԿ գործադիր մարմնի անդամ, ԱԺ նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է:
Լայն իմաստով, մենք՝ որպես հասարակություն, տապալեցինք Արցախի կողքին կանգնելու փորձությունը և Ադրբեջանի ֆիզիկական շրջափակմանն ավելացրեցինք անտարբերությամբ արտահայտվող հոգեբանական շրջափակումը, որը գուցե արցախահայերի համար ավելի սարսափելի է առաջինից։ Որպես հանրություն, մենք գրեթե զրկվել ենք ապրումակցելու, էմպաթիայի ունակությունից՝ միևնույն ժամանակ՝ աշխարհից, օտարներից պահանջելով ապրումակցել մեր ազգակիցներին, որոնց իրականում առաջին հերթին լքել ենք մենք՝ Հայաստանում ապրողներս։
Այն, որ հունիսի 27-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը ՀՀ ԶՈւ գլխավոր շտաբին, հետախուզական ծառայություններին, համապատասխան ինստիտուտներին մեղադրեց պատերազմի հավանականության մասին իրեն իրարամերժ, ապակողմնորոշիչ տեղեկություններ փոխանցելու համար, նորություն չէր: Այսինքն, որ համապատասխան կառույցները պատերազմի հավանականությունը մինչև ամսի 25-ը 30 տոկոս են գնահատել, նման պնդում Փաշինյանն արել է դեռ 2021 թվականին, և ոչ մեկ անգամ:
Արդարադատության նախարարությունը մշակել է Զանգվածային լրատվամիջոցների (ԶԼՄ) գործունեության «կարգավորմանն» ուղղված հայեցակարգ։
«Արցախում իրավիճակը և՛ բարոյահոգեբանական, և՛ ֆիզիկական առումով հասել է լարվածության պիկին, որովհետև իրականում այն միտքը, որ նույնիսկ հումանիտար բեռներ տեղափոխելու հնարավորությունից է զրկել Ադրբեջանն Արցախին, հոգեբանորեն ավելի ծանր ճնշում է: Խանութները գրեթե դատարկ են, առաջին անհրաժեշտության որևէ բան դժվարությամբ ես գտնում: Բայց դեռ պաշարները բավականացնում են, մարդիկ հիմնականում որոշակի սնունդ պահեստավորել են, դա կարճ ժամանակ կբավականացնի, բայց այս վիճակը չի կարող անվերջ շարունակվել: Իհարկե, դեռ չեմ խոսում այն մասին, որ երեխաներն ամբողջությամբ վիտամիններից զրկված են, ինչն այսօր շատ լուրջ խնդիր է»:
«Շնորհավորում եմ հայ ժողովրդին՝ վերջապես գտնվեց Հայաստանի և Արցախի միակ անմեղ մարդը, որը ոչ մի բանի համար պատասխանատու չէ և որը որևէ բանում մեղավոր չէ. այդ մարդու անունը Նիկոլ Փաշինյան է: Այս երկսերիանոց մոնոներկայացումը հետապնդում էր մեկ նպատակ՝ 44-օրյա պատերազմի պատասխանատվությունը գցել բոլորի գրպանը, սկսած՝ զինվորականներից, վերջացրած՝ նախկին երեք նախագահներով»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» ՀԿ նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը:
ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանը, լինելով զինվորական, միշտ պահպանել է գաղտնիության սկզբունքը և չի խախտել դա, երբ անգամ ժամանակ առ ժամանակ իրեն մեղադրական սլաքներ էին ուղղվում իշխանության ներկայացուցիչների կողմից. Շուշի, «Իսկանդերի» կիրառման խայտառակ պլան, ռազմական այլ դրվագներ, անգամ հուլիսյան մարտերի հետ կապված են ակնարկներ եղել: Այս ամենին մենք առանձին-առանձին ևս մեկ անգամ անդրադառնալու ենք առաջիկայում:
Այսօր Նիկոլ Փաշինյանը կրկին ԱԺ՝ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովում էր և պատասխանում էր հանձնաժողովի անդամների, ինչպես նաև հրավիրված երկու անձանց հարցերին։
«ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի այսօրվա նիստը, բացի նրանից, որ համեմված էր բազմաթիվ իրավիճակային խեղաթյուրումներով և անհիմն որակումներով՝ ուղղված անձանց, որոնց հետ կապված կան քրեական գործեր, բայց չկան դատավճիռներ, այսօրվա հայտարարությունները նաև ուղղորդիչ էին դատաիրավական համակարգի համար: Ըստ էության, նախանշվում են վեկտորները, մեղավորության աստիճանը և կոնկրետ անձինք, ում համար նախատեսված է կոնկրետ մեղավորություն և մեղավորության չափ»:
Այս իշխանությունը մոտեցել է իր սև գործի կիզակետին՝ Արցախը պետք է դարձնի Ադրբեջան, իսկ Հայաստանն էլ վերածի թուրքական վիլայեթի, ուստի նրանց պետք է այդ ճանապարհին հեռացնել դրա դեմ ակտիվ պայքարողներին, առաջին հերթին՝ ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանին, սակայն դա նրանց չի հաջողվելու. մենք թույլ չենք տա, որ ստորագրվի այդ կապիտուլյացիոն համաձայնագիրը։
Նաիրա Զոհրաբյանը վերաձևակերպեց Նիկոլ Փաշինյանի հայտնի խոսքը, երբ 2018թ. սպառնում էր, որ կա՛մ ինքը կլինի վարչապետ, կա՛մ Հայաստանը վարչապետ չի ունենա. «Վերաձևակերպելով իր այդ հայտնի միտքը, պետք է ասեմ, որ Նիկոլ Փաշինյանը հավակնում է պատմության մեջ մնալ՝ որպես պետականություն ունեցող Հայաստանի վերջին ղեկավար, եթե ինքը շարունակի մնալ և լինել թիվ մեկ բանակցողը»:
«Կարևոր չէ, թե Հայաստանում թուրք-ադրբեջանական փողերով ինչ իշխանազավթների կույտ են բերել՝ այստեղ դրել, մենք պետություն ենք, պետականություն ենք, ազգ, մեր ազգային արժեքներով և նպատակներով, որոնց անբաժանելի մասը մեր հայրենիքի սրբազան հատվածն է՝ Արցախը և արցախահայության իրավունքները»,-ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատան դիմաց 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանը:
Քննիչ հանձնաժողովում Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է 44-օրյա պատերազմին որդու՝ Աշոտ Փաշինյանի մասնակցությանը:
Քննիչ հանձնաժողովի նիստում Դավիթ Սանասարյանը՝ որպես հրավիրյալ, Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվել է՝ երբ 2019-ին արդեն որոշակի փաստաթղթավորված իմացել է, թե Արցախի հարցի կարգավորումն ուր է հասել, երբ Ադրբեջանը սպառնում էր, որ եթե տարածքները չվերադարձնեն, այն ուժով է վերցնելու, երբ կար պատերազմի սպառնալիք, արդյո՞ք տեղեկացված է եղել բանակի մարտունակության, սպառազինության մասին, եղե՞լ են կոնկրետ հանձնարարականներ, կամ քննարկվե՞լ է արտաքին վեկտորի փոփոխության հարցը պրոցեսը կանգնեցնելու համար:
«Ազգանունը գիտեմ, բայց չեմ կարծում՝ պատեհ է բարձրաձայնել: Բեկորային այդ հրետակոծությունից զոհվել է: Ես դրա համար իմ վերջին ասուլիսում ձեզ հայտնի հանգամանքների բերումով հարց տվեցի, ասացի՝ լավ, սնայպերը լիներ, կասեի՝ տեսական թեզ կարող է լինել, որ սնայպերը ճանաչել է, ընտրել՝ ում խփի… Որևէ մեկը կարո՞ղ է բացատրել՝ բեկորը որոշել է, որ իմ որդին պետք է չզոհվի, մյուս զինվորը պետք է զոհվի՞: Էդ գնդից, որտեղ որդիս ծառայել է, 21 անձ զոհվել է պատերազմական գործողությունների ընթացքում»,- ասաց Նիկոլ Փաշինյանը:
«Թող ճշտի, արդեն վաղուց պետք է ճշտած լիներ։ Դա իր պարտականության առաջին կետերից էր, թե ես որտեղ պետք է լինեի»։
«Կնոջս հետ կապված պատմությունը հետևյալն է: Երբ որ պատերազմը սկսվել է, կինս ինձ ասել է՝ երբ պատերազմը սկսվի, ես ուղղակի չեմ կարող Երևանում պարապ մնամ: Գնամ էնտեղ, գոնե մարդիկ կլինեն, օգնություն ցույց տալու խնդիր կլինի, չգիտեմ, և այլն, և այլն, և այլն»,- այսօր միայն ՔՊ-ականների, Դավիթ Սանասարյանի, 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողի ծնողի ու Արծրուն Հովհաննիսյանի մասնակցությամբ Քննիչ հանձնաժողովի՝ բացառապես Նիկոլ Փաշինյանի համար հրապարակային նիստի ժամանակ ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի՝ պատերազմի օրերին Ստեփանակերտի բունկերում գտնվելու հանգամանքին:
Այսօր Նիկոլ Փաշինյանը կրկին ԱԺ՝ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովում էր և պատասխանում էր հանձնաժողովի անդամների, ինչպես նաև հրավիրված երկու անձանց հարցերին։ Հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը Փաշինյանին հարց ուղղեց, որը վերաբերում էր պատերազմի ժամանակ հրամանատարական շտաբում անպիսի անձանց ներկայությանը, որոնք իրավունք չունեին լինելու այնտեղ։
Կա վարկած, որի հիմնավորումները նաև հրապարակային են, որ 1999-ի իրադարձությունները, «Հոկտեմբերի 27»-ը կապ ունեն բանակցային գործընթացի հետ, մասնավորապես տարածքների փոխանակման այդ հայեցակարգի հետ»,- այսօր՝ հունիսի 27-ին, 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող հանձնաժողովում, պատասխանելով հարցերին, ասաց Նիկոլ Փաշինյանը և հավելեց, որ այս վարկածը մինչ օրս քրեաիրավական առումով ապացուցված չէ, բայց չի էլ բացառվում, որ կարող է քննության առարկա դառնալ:
Նիկոլ Փաշինյանից ակնկալիքներ չկան. նրան, մեղմ ասած, քիչ է հետաքրքրում բանակի բարոյալքման թեման, իսկ ի՞նչ է մտածում Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը, դժվար է ասել։
– Հետպատերազմյան ժամանակահատվածում, երբ շատերի համար հստակ էր, որ այս իշխանությունը մեր ժողովրդին միայն պատերազմ, ողբերգություն, զրկանքներ և տարածքային կորուստներ է բերում, բնականաբար, ստեղծված էր իրավիճակ երկրում քաղաքական փոփոխություններ իրականացնելու համար: Հիմա հետադարձ հայացք նետելով՝ շատ դժվար է ասել, թե այդ պահին որ կողմն ինչպես պետք է գործեր, որ հնարավոր լիներ հաջողության հասնել: Իրավիճակը բավականին լարված էր, զգայուն, սակայն կարծում եմ, որ այդ ժամանակահատվածը ևս մեկ կորսված պահ էր, որտեղ կար հստակ հնարավորություն իշխանություն փոխելու և երկրի անկումը կանգնեցնելու համար:
Շատ ցավալի է, ես կասեի ողբերգական, որ մեր պատմության այս ճակատարգական փուլում մենք ունենք նման հակապետական իշխանություն ու նրանց հետ պասերով աշխատող ընդդիմություն:
«Հայաքվե» նախաձեռնությունը հրավիրած ասուլիսում փաստեր է ներկայացրել, որ իշխանությունները խոչընդոտում են ստորագրահավաքի գործընթացը՝ խախտելով օրենսդրությամբ սահմանված կարգը:
Նիկոլ Փաշինյանի վարած արտաքին և ներքին քաղաքականությունները, առնվազն վարքագծային առումով, հակադիր, փոխբացառող ուղղվածություններ ունեն։ Հայաստանից դուրս նա իրեն պահում է առյուծից մազապուրծ եղած նապաստակի հանգույն, իսկ երկրի ներսում դիրքավորվում է՝ որպես գիշատիչ։
«Այնտեղի կառավարությունն էլ նորմալ չի աշխատում, այստեղինն էլ: Սպասողական վիճակը ոչ մի տեղ չի տանում՝ եղավ Փառուխը, մյուսը…,- նկատեց մեկ այլ քաղաքացի՝ հիշեցնելով,- Էդ նույն թուրքերը փախած գնում էին 90-ականներին, բայց պետք է զենք ունենաս»:
Կինոռեժիսոր Հովհաննես Գալստյանն այն կարծիքին է, որ հայ հասարակությունը պետք է փոխի իշխանություններին, որոնք կարող են ազդել Արցախում ընթացող պրոցեսների վրա, բայց չեն ազդում:
Այսօր դատական և իրավապահ համակարգում տեղի ունեցողը կարելի է որակել որպես ակնհայտ, անթաքույց և համապարփակ բնույթ կրող վակխանալիա։
