«Համոզմունքը, որ հանցագործություն իրականացնող իշխանությունը կմնա, ոգևորում է ոստիկանի շոր հագած, ոստիկանի կոչմանը անարժան անձանց։ Շատերը կարծում են, որ այլ պետության շահերը սպասարկող օրվա իշխանությունը եկել է փողոցով, ոչ, նա փողոցով չի եկել, նա պարզապես փողոցով քողարկվել է։
ՀԱՆՁՆՈՒՄ Է ԱՐՑԱԽԸ. Ի՞նչ է մեզ սպասվում և ի՞նչ անել. ՈՒՂԻՂ ՄԻԱՑՈՒՄ
Վաղը՝ սեպտեմբերի 21-ին, կմահանա Հայաստանի 3-րդ Հանրապետությունը. Արցախի ոչնչացմամբ վաղը կդադարի գոյություն ունենալ Հայաստանի Հանրապետությունը, որի կայացման հիմքում ղարաբաղյան շարժման քաղաքական, քաղաքակրթական և մշակութային հիմքերն էին։ Այլևս մենք ապրում ենք անցման մի ռեժիմում, և հայտնի չէ, թե ի՞նչ կծնվի 3-րդ Հանրապետության վախճանից հետո։
«Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի ղեկավար, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանն այն կարծիքին է, որ Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ը չեն օգնում Հայաստանին, որովհետև Հայաստանն ինքն իրեն չի օգնում:
Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը վստահեցնում է՝ Ալիևը սկսեց հերթական պատերազմն ընդդեմ Արցախի, քանի որ հասկանում է՝ իր համար Փաշինյանի պաշտոնավարման ժամանակաշրջանը ոսկե ժամանակաշրջան է. այն, ինչ Հայաստանից և Արցախից կարող է պոկել ու ստանալ հիմա, երբեք չի կարող ստանալ Հայաստանի ազգային իշխանություն լինելու դեպքում։
Շահեն Շահինյանը կարծում է, որ սահմանազատման ու սահմանագծման առաջին պայմանը պետք է լինի երկու կողմերի միջև համաձայնության ձեռքբերումը, որ այս գործընթացում պետք է բացառվի ուժը և ուժի կիրառման սպառնալիքը։ Հաջորդ պայմանը պետք է լինի այն, որ ադրբեջանական ուժերը լքեն այն տարածքները, որոնք զավթել են 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից հետո։ Միայն այս երկու պայմանների դեպքում պետք է սկսել բանակցություններ սահմանազատման ու սահմանագծման սկզբունքների վերաբերյալ, քանի որ կողմերը, ի սկզբանե, պետք է համաձայնության գան, թե ինչ սկզբունքներով պետք է իրականացնեն սահմանազատումը։
«Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ նախագահ Նաիրա Կարապետյանն անտեղի է համարում քննադատությունները, թե ինչու են Արցախի իշխանությունները համաձայնել, որ Բերձորի միջանցքին զուգահեռ՝ Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհով ևս արտասահմանյան բեռներ մտնեն Արցախ:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում, խոսելով Երևանի ավագանու ընտրությունների մասին, քաղտեխնոլոգ Կարեն Քոչարյանը շեշտեց՝ ընտրությունների նման ցածր ցուցանիշ որևէ մեկը չէր սպասում. ընտրողների նման ցածր մասնակցություն ինքն առհասարակ չի հիշում, իսկ հիշում է հայաստանյան բոլոր ընտրությունները՝ սկսած 1990-ական թվականներից։
Այն, ինչ այսօր տեղի է ունենում տարածաշրջանում, մեծ մրցակցություն է։ Բոլոր կողմերը փորձում են իրենց դիրքերն ամրացնել տարածաշրջանում։ 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում ասաց «Հայաստան-Իրան» ռազմավարական համագործակցության զարգացման կենտրոն» հիմնադրամի հիմնադիր տնօրեն Փույա Հոսսեյինին՝ անդրադառնալով տարածաշրջանում տեղի ունեցող ռազմական, քաղաքական գործընթացներին և տարածաշրջանում սպասվող փոփոխությունների ընդհանուր պատկերին։
«Փաշինյանի գլխավոր նպատակը, որը նա երբեք չի թաքցրել, Արցախն իր եղբորը նվիրելն է, հիմա դժվարացավ այդ գործընթացը, և այստեղ ինքը ճիշտ է ասում՝ շնորհավորելու առանձնապես բան չկա, որովհետև իր պլաններն են ձախողվում»:
«Ես հասկանում եմ, որ նիկոլականների անբարոյական ցինիզմը սահմաններ չունի, բայց չի նշանակում, որ մենք էլ այդ ցինիզմի մեջ պետք է տեղավորվենք և իրենց տրամաբանությամբ աշխատենք»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանը՝ անդրադառնալով իշխանականների արձագանքներին:
Օրերս POLITICO Europe պարբերականին տված հարազրույցում Նիկոլ Փաշինյանը, խոսելով Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի հետ սահմանին զինտեխնիկայի կուտակումների մասին, նշել էր, որ Ադրբեջանն իր կենտրոնական զորքերը դուրս է բերել Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի սահման, և նման իրավիճակում հնարավոր չէ բացառել էսկալացիան, և, որ դրա տարբերակը դուրս բերված զորքը մշտական տեղակայման վայր տանելն է։ Փաշինյանը նաև հավելել էր՝ Հայաստանը պատրաստ է նման քայլի։
«Նիկոլն ունի ընդամենը մեկ խնդիր՝ հայ մարդուն դարձնել հայաստանցի, այսինքն՝ զրկել բոլոր տեսակի արժեքային համակարգից, սպանել կրթությունը: Բայց միանգամից ասեմ՝ այս պայքարում հաղթող է դուրս գալու հայ մարդը»,- ասաց Կարապետ Պողոսյանը:
«Բնական է, որ Իրանի քթի տակ տեղի են ունենում պրոցեսներ, որոնք Իրանի շահերից չեն բխում, որովհետև գիտեք, ԱՄՆ-ի և Իրանի հարաբերություններն այս պահին որքան բարդ են և կարգավորվելու հույս էլ այս պահին չկա: Բնական է, որ Իրանը նյարդայնանում է, որովհետև իր քթի տակ տեղի են ունենում պրոցեսներ, որոնք իր շահերից չեն բխում: Իսկ թե ինչու է հայկական կողմը թաքցրել, իսկ իրանական կողմը հատուկ ընդգծել այդ հատվածը, կարծում եմ՝ իրանական կողմը հատուկ ընդգծել է դա՝ իմանալով, որ հայկական կողմն այդ մասին չէր խոսելու»,- պարզաբանեց նա:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում «banali.am» անշարժ գույքի հարթակի ղեկավար Սիրարփի Գրիգորյանը Կառավարության առաջարկած փոփոխության մասին ասաց՝ քանի որ ցանկացած եկամուտ ենթակա է հարկման, այո, վարձով տրվող բնակարանից գոյացած եկամուտը ևս պետք է հարկվի, իհարկե, այս դեպքում կա ռիսկ, որ վարձով բնակարանների գները կարող են թանկանալ, բայց մյուս կողմից, շուկայում առկա են բարձր վարձավճարներ, որոնց դեպքում, այո, պետք է պետբյուջե գումարներ ուղղել։
«Փաշինյանը շփոթված է. Նրա տերերը, զգալով համաշխարհային իրավակարգի մոտալուտ փոփոխությունը, շտապեցնում են նրան։ Նրանց անհրաժեշտ է Ռուսաստանի դեմ Հարավային Կովկասում երկրորդ ճակատ բացել։ Իսկ Փաշինյանը, կախված լինելով նրանցից, խոստումներ է տալիս ու կատարում նրանց կամքը»,- ասաց Ա.Գեղամյանը։
Քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանն այն կարծիքին է, որ Արևմուտքում շատ լավ գիտեն ռուսների ոչ ճկուն արտաքին քաղաքականության մասին, նաև գիտեն, որ չկա Արցախյան հարց՝ չկա ռուսական ներկայություն Հարավային Կովկասում:
Ազգային ժողովի «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը, երեկ խորհրդարանի միջանցքում ներկայացնելով իշխանափոխություն իրականացնելու վերաբերյալ ընդիդմության պատկերացումները, հայտարարել էր, որ «Երևանը փոխվելու է մեր բոլորիս՝ իմ, ձեր, դրսում կանգնած քաղաքացիների, հայրենասերների քրտինքով, և եթե Փաշինյանն անմտություն անի՝ նաև արյամբ»:
Արցախում նման տրամադրություններ չկան և առհասարակ՝ շատ վտանգավոր է նման թեզեր բերել դաշտ, որովհետև դա նույնն է, ինչ հանձնվելը, նույնն է՝ հետ կանգնել հարյուրավոր տարիների պայքարից, որը հայ ազգը վարում է թշնամիների դեմ։ 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում ասաց Արցախի Հանրապետության «Արդարություն» կուսակցության համահիմնադիր Հակոբ Հակոբյանը՝ անդրադառնալով «Վաղվա Արցախ» կուսակցության ղեկավար Տիգրան Պետրոսյանի գրառմանը, որով դիմել է Արցախի նախագահին ու ԱԺ նախագահին՝ հորդորելով քայլեր ձեռնարկել և արցախահայության համար «հումանիտար միջանցք» բացել։
«Պատերազմ չլինելու համար պետք է կոնկրետ պատրաստվել պատերազմին, ոչ թե սեփական իշխանությունն ամեն գնով պահելուն, հետո ասել՝ բայց մենք ի՞նչ կարող էինք անել: Պատերազմին պատրաստվելու փոխարեն՝ զբաղվել ամեն ինչով, հետո ասել՝ դե, մենք ոչինչ չկարողացանք անել: Պարզ է, որ պատերազմի համար պատասխանատուն երկրի ղեկավարությունն է, կոնկրետ պաշտոնյաներ, որոնք պատասխանատու են պատրաստվել պատերազմի: Եթե իրենք փորձեն խուսափել պատերազմից, ապա իրենց արած գործողությունների 90 տոկոսը չէին անի»:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրն է ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գառնիկ Դանիելյանը։
«Ոչ թե աշխարհն է ստիպել Նիկոլ Փաշինյանին Արցախի հարցում իջեցնել նշաձողը, այլ դա հենց նրա նախաձեռնությունն է, և նա է ստիպում աշխարհին Արցախը ճանաչել Ադրբեջանի մաս։ Ոչ ոք այնպիսի ինտենսիվությամբ չի աշխատում Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու ուղղությամբ, որքան Նիկոլ Փաշինյանը և իր թիմը»։
ՀՀԿ խորհրդի անդամ Լևոն Նազարյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի գործող իշխանություններն արտաքին ուժերի կողմից ֆինանսավորված և հեղաշրջմամբ իշխանությունը զավթած ուժեր են, որոնք որևէ աղերս չունեն հայկականության հետ:
Պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն արցախաադրբեջանական շփման գծում և հայ-ադրբեջանական սահմանին թշնամու կողմից ծանր զինտեխնիկայի կուտակումը պայմանավորում է մի շարք հանգամանքներով։
«Ես համարում եմ, որ դա չեմ լսել։ Հայաստանի իշխանությունը պարտավոր է ապահովել հայ ժողովրդի անվտանգությունը և պարտավոր է հետքայլ անել և ասել, որ նման բան չի ասել։ Պետք է Հայաստանի իշխանության բերանից հնչի դա։ Այն նույն րոպեին, երբ այդ հայտարարությունը եղավ, ամբողջ ազգը, ժողովուրդը պետք է ոտքի կանգներ, եթե այդ հայտարարությունից հետո ազգը ոտքի չի կանգնում, նշանակում է՝ մենք անբարոյական ենք, նշանակում է՝ բացարձակ արժանապատվություն չունենք։ Ոչ մի երկիր իր պատմական հողակտորի վերաբերյալ թույլ չէր տար նման արտահայտություն»,- եզրափակեց Աննա Մայիլյանը։
Երգչուհի, դերասանուհի Արմինե Գրիգորյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանի տիկինն իրականացնում է այն ծրագիրը, որով իր ամուսինը եկել է իշխանության:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում «Կալիֆոռնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր, ամերիկահայ գործիչ Հարութ Սասունյանից հետաքրքրվեցինք՝ ի՞նչ ակնկալել ԱՄՆ իշխանություններից, ճնշումներ կլինե՞ն Ադրբեջանի ուղղությամբ:
«Առողջության պարտադիր ապահովագրության օրենքի նախագիծն ամբողջությամբ անհասկանալի փաստաթուղթ է: Նախ ասեմ, որ ժամկետները ևս մեկ տարով երկարացվել են, քանի որ շատ հարցեր են բարձրացվել, և նախագիծն ինքը շատ վատ արձագանք է գտել թե Ֆինանսների նախարարության, և թե Կենտրոնական բանկի մոտ»,- 168.am-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում ասաց «Առողջության իրավունք» իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպության համահիմնադիր, առողջապահության կազմակերպիչ Անուշ Պողոսյանը՝ անդրադառնալով պարտադիր առողջապահական ապահովագրության ներդրման՝ Առողջապահության նախարարության նախաձեռնությանը:
Թուրքագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր-պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանը վստահեցնում է՝ Հայաստանի դեմ պատերազմը թուրք-ադրբեջանական տանդեմը 2020 թվականից հետո չի էլ ավարտել, հետևապես՝ հիմա, երբ խոսում են սահմանին թշնամու զորքի և զինտեխնիկայի կուտակումից, պետք է հիշենք, որ մենք թևակոխում ենք չավարտված պատերազմի հերթական ակտիվ փուլ, որն այս անգամ վերաբերելու է Ռուսաստանին, Իրանին և Իսրայելին։
Գեղամ Մանուկյանը նկատեց՝ նույն ԱԳՆ-ից վաղը որևէ մեկը չի կարող արդարանալ և ասել՝ տուն էի պահում. «Իրենցից որևէ մեկը չի՞ ասել՝ այս իրավիճակում ի՞նչ հումանիտար օգնություն եք ուղարկում Ուկրաինա: Ունե՞ք պրոբլեմ Ռուսաստանի հետ, նշանակում է՝ պետք է ուղիղ խոսել, ամեն օր խոսել, նույնը ԱՄՆ-ին և ԵՄ-ին է վերաբերում, բայց 5 տարի է՝ այս իշխանությունը խաբում է բոլորին: Մի բան ասում է՝ ՌԴ-ին, նույնը՝ ԱՄՆ-ին և ԵՄ-ին, ի վերջո, սրանք էլ հո մեկը մեկից տեղեկացված են: Իրենց համար ի՞նչ Հայաստանի Հանրապետություն, ի՞նչ հայրենիք, ի՞նչ Արցախ, իրենք ապրում են ամենօրյա կյանքով, հասկանալով, որ այն ատելությունը, որը կա սեփական երկրում, սեփական ժողովրդի կողմից՝ իրենց նկատմամբ, պայթելու է»: