Այն, ինչ կատարվել է Արցախում և այսօր կատարվում է Հայաստանում, կանխամտածված պայմանավորվածություններ էին, որոնք ձեռք են բերվել առաջինը՝ Պրահայում՝ եռակողմ հանդիպման ժամանակ, և երկրորդը՝ Բրյուսելում։
«Ալիևն իր սեպտեմբերյան ցեղասպան քաղաքականությամբ փաստեց, որ Արցախի էջը փակված չէ, իսկ ինչ վերաբերում է Հայաստանի իշխանությանր, ապա, պատվախնդրություն ունեցող ղեկավարն այս զորահանդեսից հետո նվազագույնը պետք է հեռանար»,- ասաց Օհանյանը։
Եթե «ժողովրդավարության բաստիոնում» դիտարկում ենք Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը, ապա դա զուտ ծաղրածուների իշխանության հերթական կրկեսի հանդեսն է։ Քաղաքացիների նկատմամբ քրեական հետապնդումները մեկ նպատակ ունեն՝ լռեցնել Հայաստանում տարբեր բնագավառներում գործող փորձագետներին ու քաղաքական գործիչներին, որոնք պարբերաբար միշտ ահազանգել են վերահաս վտանգների ու աղետներ մասին, որոնք, ցավոք, իրականացել են։
«Հայտարարում են դպրոց և մանկապարտեզ կառուցելու մասին. սա ապագա ընտրություններին ձայներ հավաքելու համար արված քայլ է՝ նրանք էլեկտորատ են հավաքում։ Ընտրություններին ձայներ հավաքելու համար է նաև, որ մարզերում չեն հարկում առևտրականներին»,- ասաց Սարգսյանը։
«Որքանո՞վ են մտացածին կամ բեմադրված ահաբեկչության փորձի մեջ կասկածվողներ ձերբակալելու մասին պատմությունները, դա նման է պատերազմից հետ պետական դավաճաններ գտնելու մասին հայտարարություններին, թեև չկան դրանք ապացուցող դատավճիռներ։ Մյուս կողմից՝ զգացե՞լ եք, որ վերջին շրջանում շատ են խոսում Հոկտեմբերի 27-ի կրկնության մասին։ Իրենց չեղած հալով՝ իրենց ուզում են նմանեցնել Կարեն Դեմիրճյանին ու Վազգեն Սարգսյանին»։
«Սա եղել է ծուղակ, որի մեջ հայկական հասարակությունը հայտնվել է, կային ուժեր, որոնք զգուշացնում էին, որ պետք չէ այդ ճանապարհով գնալ։ Մեր հասարակությունը չի կարողացել վերլուծել ու գնահատականներ տալ 2018 թվականի իրադարձություններին։ Հասարակությանը, այդ թվում՝ շատ քաղաքական գործիչների թվում է, թե իրենք կարողացան հասնել Սերժ Սարգսյանի հրաժարականին փողոցային պայքարի շնորհիվ։ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական է տվել, որովհետև ունեցել է ավելի կարևոր առաջանահերթություններ, քան իշխանությունը, և ընդառաջ է գնացել իր ժողովրդի՝ ավելի լավ պետություն կառուցելու պահանջին»։
«Երբ հետընթաց նայում եմ թանգարանում իմ գործունեությանն ու նախարարության աշխատակիցների հետ իմ հարաբերություններին, չեմ կարողանում հասկանալ այդ՝ ինչո՞ւ հարցի պատասխանը։ Ինչո՞ւ միանգամից ազատում՝ առանց որևէ տեսակի նախազգուշացման։ Չեմ կարողանում այդ որոշումը որևէ բանի հետ կապել։ Ինձ համար չափազանց անակնկալ էր»,- ասաց Եղիազարյանը՝ ընդգծելով, որ պատրաստ է նախարար Անդրեասյանի հետ հանդիպել, սակայն առ այս պահն իր երկխոսության և հանդիպման առաջարկը մնացել է անպատասխան։
Ասել, որ հնարավոր չէ ադրբեջանաթուրքական տանդեմի ներխուժումը Հայաստան, սխալ կլինի, նման ներխուժման միշտ պետք է սպասել՝ ամեն ժամ։ Այլ խնդիր է, թե որքանով է Լեմկինի ինստիտուտի տարածած հայտարարությունը նշան, որ հարձակումը լինելու է։ 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում այսպես մեկնաբանեց Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանը՝ հոկտեմբերի 31-ին Լեմկինի անվան ցեղասպանությունների կանխարգելման ինստիտուտի տարածած հայտարարությունն Ադրբեջանի՝ Հայաստան ներխուժելու հավանականության մասին:
«Հարց եմ հնչեցնում Փաշինյանին՝ արդյո՞ք ինքը կարող է ներկայացնել հաշվարկներ, որ այդ 42 կմ-անոց Մեղրիի երկաթգիծը Հայաստանին տնտեսապես օգուտ է տալու։ Շեշտում եմ՝ չի տալու։ Մեղրիի երկաթգծի գործարկումը նշանակում է, որ Հայաստանի բյուջեից 150 միլիոն պետք է ներդնենք, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան իրար հետ կապվեն։ Այս երկաթգծի շահագործումը Հայաստանին տարածաշրջանից մեկուսացնելու է։ Մենք, նստած տարածաշրջանային մայթեզրին՝ նայելու ենք, թե ով ինչ է տանում և բերում»,- պարզաբանեց ՀՀ նախկին վարչապետը։
«Ռազմական էսկալացիան միշտ էլ հավանական է եղել, նույնիսկ ավելի վատ կանխատեսումներ են եղել։ Եթե համացանցում հետևեք, կա մի խումբ, որը գրում է՝ Ադրբեջանը հարձակվելու է 10 օր հետո»։
Հայաստանը որևէ երկրի առաջ իր տրանսպորտային ուղիները չի փակել, ընդհակառակը՝ Հայաստանի առաջ են ճանապարհներ փակել, և դա արել են Թուրքիան և Ադրբեջանը։
Սեպտեմբերի 19-ին Արցախի պետական համալսարանում ընթանում էին ակտիվ պարապմունքներ։ Առաջին կուրսի ուսանողների համար մենք կազմակերպել էինք հանդիպում-քննարկում։ Երբ պայթեց առաջին ռումբը, առաջին կուրսեցիները գտնվում էին մեծ դահլիճում։ Հետո տագնապի ազդանշանով իջանք նկուղ, որից հետո արդեն դեպքերի հայտնի ընթացքով բոլորը բռնի տեղահանվեցին Արցախից։
Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարած «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագիրն անիրատեսական է հատկապես այն դեպքում, որ Հայաստանի այս իշխանությունը գնում է դառնալու Թուրքիայի և Ադրբեջանի սատելիտը։ Նման զարգացումների դեպքում է, որ կարևոր է հասկանալ, թե այդ «Խաղաղության խաչմերուկ» ասվածին ինչպե՞ս են հասնելու, երբ մեր տարածաշրջանում կան այլ կոմունիկացիոն նախագծեր։
«Փաշինյանը հանգիստ չի ապրում։ Իր իշխանությանը սպառնացող վտանգներ է տեսնում. տեսեք, թե ինչպիսի անվտանգային համակարգ է ստեղծել իր շուրջ։ Գիտեք՝ պետք է լինել ԱԺ-ում, երբ նա գալիս է պատգամավորների հետ հարցուպատասխանի. անվտանգության այնքան աշխատող կա։ Այդ պատկերը Փաշինյանի վախերի արտացոլումն է։ Փաշինյանի վախերն օբյեկտիվ են. ինքը հո լա՞վ գիտի, թե ինչ է արել, ինքն այդ ճակատագրից պրծում չունի, ինքն այդ ճակատագրով է ապրելու»,- ասաց Գրիգորյանը։
Հայկական հուշարձանները ոչնչացնելու Ադրբեջանի քաղաքականությունը նոր չէ, այդ քաղաքականությունն ամենուր է՝ որտեղ Ադրբեջանի բանակը մտնում է։ Մենք 1994 թվականից ի վեր այդ ամենը տեսել ենք և՛ հյուսիսային Արցախում, և՛ Նախիջևանում, և 44-օրյա պատերազմից հետո Հադրութում, Քարվաճառում և այն բոլոր տարածքներում, որոնք անցան Ադրբեջանի հսկողության տակ։
«Փաշինյանի Կառավարությունը շատ վատ ճանապարհ է ընտրել, Հայաստանի ինքնիշխանությունը մաս-մաս ծախում է, իսկ սա տանում է դեպի Հայաստանի սիրիացում… Սյունիքում պատերազմի վտանգը մեծ է։ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ունեն իրենց նպատակները, և դրանք ամրագրված են Ալեքսանդրապոլի և Բաթումի պայմանագրերով, ուստի պետք է հասկանալ, որ գործելու են Ադրբեջանն ու Թուրքիան, իսկ մնացած երկրները լինելու են արձագանքողի դերում՝ փորձելով իրենց օգուտները քաղել այդ վիճակից»,- ասաց Իգիթյանը։
«Խաղաղության աղավնի՞ է ուզում դառնալ, քավ լիցի, կարող է այդպիսին դառնալ, բայց ամեն ինչ հանձնելով»,- ասաց Գասպարյանը՝ ընդգծելով՝ առաջնայինը Հայաստանի պետականությունը պահպանելն ու Արցախի հարցը չփակելն է, ինչը, սակայն, չի անում օրվա իշխանությունը, որն իրեն դրել է Ռեմբոյի տեղ և փորձում է գնալ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխության՝ չգիտակցելով դրա ծանր հետևանքները Հայաստանի համար։
Եվրոպական խորհրդարանը, նախքան Նիկոլ Փաշինյանին ծափահարելը, ծափահարում և ողջունում էր ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանին, երբ վերջինս ստորագրեց Եվրամիության հետ համապարփակ և ընդլայնված համագործակցության փաստաթուղթը (SEPA)։
«Երբ այդ հովանավոր պետությունը կտրել է իր օգնությունը, չճանաչված պետությունները դադարել են գոյություն ունենալ։ Արցախի դեպքը գալիս է ապացուցելու այդ տեսության ճշմարտությունը։ Արցախի ներկայիս վիճակի պատասխանատուն Հայաստանի այն ուժերն են, որոնք մտածում էին, որ Արցախից ազատվելով՝ Հայաստանը կարող է ունենալ լավ ապագա, մինչդեռ, կյանքը ցույց տվեց, որ Արցախից հրաժարվելով՝ Հայաստանը կանգնեց նոր խնդիրների առաջ»,- ասաց Միրզոյանը։
«Մասիս Մելքոնյանը դուրս չի եկել դատավորի կաշվից: Նիստի ժամանակ, երբ դիմում էր Լևոն Քոչարյանին, առոգանությամբ և խաղաղված հոգով ասում էր՝ մեղադրյալ Լևոն Ռոբերտի Քոչարյան: Զգացվում էր՝ իր հոգին ինչպես է փառավորվում, որ, ի վերջո, Քոչարյան ընտանիքից մեկին էլ ինքը կալանավորեց»,- ասաց Ալեքսանդր Կոչուբաևը:
«Մենք անգամ մեր ներսում չենք կառավարում ամեն ինչ։ Սա ձախողում է, ուստի եկեք հիմա հասկանանք, թե ի՞նչ կլինի մեզ հետ, երբ բնակչությանը համոզում են, թե դուք հպարտ եք, մինչդեռ այդ հպարտը կառավարվում է դրսից։ Ժողովրդին ներշնչում են, թե՝ ուժեղ ու հպարտ եք, բայց կառավարվում ենք ուրիշ տեղերից։ Այո՛, ապագա կա, դա ուրիշների կողմից՝ դրսից 100 տոկոսով կառավարվելու հավանականությունն է։ Ուշագրավ է, որ մենք չենք որոշում, թե ովքեր են կառավարելու. դա էլ կախված է ուրիշներից։ Պատկերավոր ասած, մենք չենք որոշում, թե մեզ ով կառավարի, ճիշտ այնպես, ինչպես այն կինը, որը այլոց հետ քնում է՝ փողով»,- ասաց Արթուր Աթանեսյանը՝ շեշտելով՝ երբեք էլ ուշ չէ պետություն ստեղծել, ինչը պետք է անենք՝ միմյանց լսելով, սիրելով, օգնելով։
Արցախի կորստի վերաբերյալ հարցերը քննարկելու համար ոչ թե ելակետ պետք է վերցնել Սամվել Շահրամանյանի ընտրվելու օրը և դրանից հետոն, այլ հետ պետք է գնալ մինչև 2020 թվականը՝ հասկանալու, թե ինչ է կատարվել։ Այդ ամենի համար մեղավոր է ոչ թե մեկ անձ, այլ մեղավորը ՀՀ իշխանությունն է։
«Իմանալով Հայաստանի իշխանության ձեռագիրը՝ կար մտավախություն, որ կարող են աջակցություն չտրամադրել արցախցիներին։ Մյուս կողմից՝ կան Արցախից քաղաքական ուժեր, որոնք մտածում են, որ Փաշինյանի հետ հանդիպում է պետք, որը լինելու է կողմնորոշիչ՝ իրենց հետագա անելքիների հարցում, թեև ես կարծում եմ, որ Փաշինյանի հետ հանդիպում չի էլ լինի,- ասաց Գալստյանը: Հարցին՝ ստացվում է՝ Հայաստանի իշխանությունը կարողանալու է սոցիալական աջակցության անվան տակ նաև լուռ պահել Արցախի՝ տնազուրկ դարձած մեր հայրենակիցներին, Դավիթ Գալստյանը պատասխանեց,- Ո՛չ, փողով արցախցիների դժգոհության ալիքը չի կարող մարել, կարող է միայն հետաձգվել»։
Հայրենիքի կորստից հետո մենք կորցնում ենք մեր ինքնության կարևորագույն բաղադրատարրերից մեկը՝ մշակութային ժառանգությունը, լինի նյութական թե ոչ նյութական։ Իսկապես, Արցախի Հանրապետության օկուպացումից հետո մեր հայկական մշակութային ժառանգության մի զգալի հատվածը փաստորեն գտնվում է կորսման եզրին։
«Երաշխավորության գաղափարն այն մասին չէ, որ դատավորը պարտադիր պետք է ճանաչի երաշխավորներին: Ի՞նչ կարող է լինել առավել մեծ հեղինակության մասին, քան Կոլումբիայի նման երկրում նախագահ դառնալը: Մարդն ասում է՝ ես իմ խոսքն եմ դնում սեղանին: Բավականին մեծ գումար առաջարկված գրավը, երաշխավորների անձը, տնային կալանքը, որը գրեթե կալանքին հավասար բան է, փաստորեն որևէ նշանակություն չունեցան: Էլ չենք խոսում առհասարակ Արմեն Աշոտյանի անձի ու նրա հեղինակության մասին»,- ասաց Ռուբեն Մելիքյանը:
Հայաստանում Արցախի ներկայացուցչության շենքի մոտ այսօր իրավիճակը լարված էր։ Մի խումբ արցախցիներ բողոքի ակցիա էին իրականացնում շենքի բակում, ապա ներխուժեցին շենք և Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանից սկսեցին պահանջել իրենց խնդիրների լուծումն այն դեպքում, երբ Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել ոչ թե Սամվել Շահրամանյանը, այլ Նիկոլ Փաշինյանը՝ դեռևս 2022 թվականի հոկտեմբերին Պրահայում։
«Որոշ ժամանակ անց մենք կարող ենք ապրել՝ ինչպես բալթյան երեք երկրները՝ բաց սահմաններով, ստեղծել լոգիստիկ, ֆինանսական, էներգետիկ հանգույցների մի ամբողջ համակարգ՝ օգտագործելով մեր երեքից յուրաքանչյուրի առավելությունները։ Բայց դրա համար դուք պետք է շտապեք և մի կողմ թողնեք ցանկացած տատանում, գնացեք Վա-բանկ: Պետք է շտապել. հեռացնել ռուսական ռազմաբազան, լքել ԱՊՀ-ն, ՀԱՊԿ-ը, ԵԱՏՄ-ն և գնալ դեպի ԵՄ ու ՆԱՏՕ» ։
«Սփյուռքից վերադառնալու համար և ժողովրդավարությունը, և անվտանգությունը կարևոր են, բայց առաջնայինն անվտանգությունն է, բայց այդ առումով մենք այսօր երաշխիքներ չունենք»,- եզրափակեց Դավիթ Մնացականյանը։
Եվրախորհրդարանում Նիկոլ Փաշինյանի ելույթը ստի, կեղծիքի, մանիպուլյացիայի մի շքերթ էր, որովհետև հնչեցին այնպիսի մտքեր, որ Հայաստանում ապրող քաղաքացիների մեծամասնության մոտ առնվազն ծիծաղ են առաջացրել կամ հերթական ատելության դոզան են ավելացրել ներկայիս կառավարիչների նկատմամբ։ 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում նման կարծիք հայտնեց ՀՀԿ խորհրդի անդամ Տիգրան Վարդանյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի ԵԽ ելույթին։
Իմ արվեստով ես փորձում եմ ցույց տալ մեր հանրության ամենաբացասական կերպաները, այն հայերին, որոնք խանգարում են իսկական հայերին, այսօրվա հայերը նաև կործանում են իրական հային։ Ես փորձում եմ ցույց տալ այն պատճառները, թե ինչո՞ւ մենք հասանք այն օրին, որ հանձնվեց Արցախը՝ մեր երկրում տեղի ունեցած դավադրության, դրանից առաջ էլ տեղի ունեցած փոփոխությունների պատճառով։
