«Երբ դու ընդունում ես մի փաստաթղթի հնարավոր տարբերակ, ըստ որի՝ պաշտոնական Ստեփանակերտի և պաշտոնական Բաքվի փոխհարաբերությունները պետք է լինեն տեղական ինքնակառավարման մարմնի ներկայացուցիչների և կենտրոնական իշխանության ներկայացուցիչների միջև հարաբերությունների տրամաբանության շրջանակում, և ինչ-որ միջազգային երաշխիքներ պետք է լինեն այդ հարաբերությունները տեսանելի մակարդակի դուրս բերելու, դա նշանակում է, որ ընդունել ես Ադրբեջանի սուվերենությունն Արցախի նկատմամբ»,- շեշտեց նա:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախյան երեք պատերազմների մասնակից, ռազմական փորձագետ Մարտին Եսայանն ասաց, որ արցախահայությունն ավելի վատ ու դաժան օրեր է տեսել 90-ականներին, երբ որևէ բան չուներ, բայց հաղթահարել է ու ունեցել ազատագրված հայրենիք։ Հետևաբար՝ արցախցին այս վիճակն էլ կհաղթահարի։
Արցախը հայտնվել է բավականին բարդ վիճակում. Արցախում ապրող մեր հայրենակիցները, որոնք ավելի վաղ կոմպրոմիսի էին գնացել Արայիկ Հարությունյանի հետ՝ իմանալով, թե ո՞ւմ են պատկանում ցանքատարածությունները՝ Հորադիզից մինչև Սանասար, կամ ինչո՞ւ այնտեղ ինժեներական աշխատանքներ չէին տարվում, հիմա հայտնվել են աղետալի վիճակում։
«Նրանք էլ չէին կարող գործնական քայլերի դիմել, որովհետև շատ պարզ է, որ խաղաղապահները գործողությունների սահմանափակում ունեն, և այնպես չէ, որ կարող են ռազմական ուժի դիմելով՝ այդ ճանապարհը բացել: Աշխարհում տարբեր խաղաղապահ առաքելություններ կան, սա միակը չէ, որ իրականացվում է ռուսների կողմից: Ես չեմ տեսել որևէ դեպք, երբ ռազմական ուժ կիրառելով՝ խաղաղապահներն ինչ-որ խնդիր լուծեն»:
«Արցախ։ Շրջափակման մեկ ամիս». Ստեփանակերտ-Երևան տեսակամուրջի ընթացքում Երևանից լրագրողը հարց ուղղեց Արցախի Հանրապետության պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանին, թե արդյո՞ք նրան գոհացնում է ռուս խաղաղապահների աշխատանքը, և արդյո՞ք ռուս խաղաղապահ զորակազմի ղեկավարի հետ զրուցել է Բերձորի միջանցքի բացման մասին, և ի՞նչ պարզաբանում է ստացել։
Նիկոլ Փաշինյանն այսօր հրավիրած մամլո ասուլիսում դելիմիտացիայի գործընթացների մասին լրագրողի հարցին ի պատասխան՝ տեղեկացրեց, որ շատ հարցեր կան, որոնք պետք է կարգավորվեն:
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը Բերձորի ճանապարհը բացելու հարցում որևէ հույս չի կապում Հայաստանի իշխանությունների հետ:
168 TV-ի եթերում Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան, «Համախմբում» շարժման անդամ Էդգար Ղազարյանը ՀՀ ԱԳՆ-ի նման բովանդակության հայտարարությունը համարեց ընդամենը դիվանագիտական զազրախոսություն, քանի որ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության առաջին պարբերության մեջ հստակ նշված է՝ այդ խնդրի կողմերը Հայաստանն ու Ադրբեջանն են, ոչ թե Ադրբեջանն ու Ռուսաստանը. ՌԴ-ն ընդամենը միջնորդ է։
«Խնդիրը ռուս խաղաղապահների մեջ չէ, խնդիրն Ադրբեջանի մեջ է։ Միջազգային հանրությունը պետք է ճնշի Ադրբեջանին, պետք է գործուն մեխանիզմներով ճնշի այդ երկրին։ Հիմա եթե իրենք ռուս խաղաղապահների հանդեպ են նման վերաբերմունք ցուցաբերում, նույնը և տասն անգամ ավելի շատ կանեն, օրինակ, սկանդինավների նկատմամբ։ Փաստորեն այս ամենին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդն էլ է անդրադառնում, բայց սրանց համար միևնույն է։ Ուրեմն՝ խնդիրն Ադրբեջանի և նրան սատարող Թուրքիայի մեջ է, դրա համար ամեն ինչ պետք է անենք, որպեսզի ճնշումները լինեն Ադրբեջանի վրա։ Ես այսպես եմ մտածում, սա իմ անձնական կարծիքն է»։
Ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանն այն կարծիքին է, որ Արցախում տեղի ունեցած բազմահազարանոց հանրահավաքի թիվ մեկ մեսիջը աշխարհին և բոլոր նրանց, ովքեր Արցախն Ադրբեջանի կազմում են տեսնում, այն էր, որ Արցախը երբեք չի լինելու Ադրբեջանի կազմում:
Էդուարդ Շարմազանովն ընդգծեց. «ՀՀ վարչապետի աթոռին բազմած անձը՝ իր շայկայով, թիվ մեկ մեղավորն է և պատասխանատուն: Եթե Ռուսաստանը թերացել է կամ չի թերացել, բա ՀՀ իշխանության անելիքը ո՞րն է: Նա էր, չէ՞, հայտարարում՝ «Արցախը Հայաստան է, և վերջ», բա ինչո՞ւ իր հպարտ թիմակիցների հետ չի գնում Լաչինի միջանցքը բացելու»:
ՀՀ հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանը Twitter-ի իր միկրոբլոգում անդրադարձել է Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքում բեռների անարգել տեղաշարժը խոչընդոտելուն:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանի խոսքով՝ չարժե անդրադառնալ այն մարդկանց, որոնք տարբեր հարթակներում հայտարարում են, որ Բերձորի միջանցքը փակել են ռուս խաղաղապահները։
Արդեն 8-րդ օրն է՝ Ադրբեջանը շարունակում է փակ պահել Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը, որի պատճառով 1100 քաղաքացի, որից 270-ը՝ անչափահաս, տուն վերադառնալու հնարավորություն չունի: Ավելին, Արցախում բնակվող 120․000 հայ պատանդի կարգավիճակում է:
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանը 168TV-ի եթերում անդրադարձավ Արցախում ստեղծված իրավիճակին, ՀՀ իշխանությունների՝ հայաստանյան ընդդիմությանն ու Ռուսաստանին ուղղված մեղադրանքներին՝ նկատելով՝ բոլորին հռչակեցին մեղավոր՝ բացի իրենցից:
Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհի փակման ֆոնին Ադրբեջանում նորից ակտիվացել է Ստեփանակերտը ՀՀ-ին միացնող ճանապարհահատվածում սահմանապահ և մաքսային կետեր տեղադրելու թեման, ինչպես նաև ռուս խաղաղապահներին, այսպես ասած, «անվստահություն» հայտնելու հարցը:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում վերլուծաբան Արման Աբովյանը, խոսելով «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության ընդունած հայտարարության մասին՝ նշեց՝ նմանատիպ հայտարարությամբ մի ողջ ազգի հետևողականորեն տանում են դեպի ոչնչացում։
Ադրբեջանի ապօրինի գործողությունների հետևանքով Արցախում ապրող մեր հայրենակիցները՝ 120 հազար մարդ, գտնվում են շրջափակման մեջ. շրջափակման, որին գնաց Ադրբեջանը՝ ցանկանալով հեղինակազրկել ռուս խաղաղապահների մանդատն ու ցույց տալ, որ իրենք ինչ ուզում՝ անում են, ուստի, այս հանգամանքով պայմանավորված, գնդակը ռուս խաղաղապահների դաշտում է։ 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում այս մասին ասաց «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության ղեկավար Վահե Հակոբյանը՝ անդրադառնալով դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանի կողմից փակված Լաչինի միջանցքի խնդրին։
Արդեն մեկ օր է՝ ադրբեջանցիները փակել են Հայաստանն Արցախին կապող միակ ճանապարհը՝ Բերձորի միջանցքը։ Այս պահին Ստեփանակերտի Հանրապետական հիվանդանոցում բազմաթիվ հիվանդներ կան, որոնց վիճակը գնահատվում է ծանր, և նրանք անհապաղ Հայաստան տեղափոխվելու և վիրահատվելու կարիք ունեն։
Արդեն 24 ժամից ավելի է, ինչ «էկոակտիվիստ» ներկայացող ադրբեջանցիներն օկուպացված Շուշի քաղաքի մոտակայքում փակել են Ստեփանակերտ-Գորիս ճանապարհը, ինչի հետևանքով Արցախում 120.000 մարդ զրկվել է հումանիտար ցանկացած հասանելիությունից։
Արդեն 24 ժամ է ադրբեջանցիները փակել են Բերձորի ճանապարհը՝ Հայաստանն Արցախին կապող միակ ճանապարհը։
«168 TV» ուղիղ եթերում Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն անդրադարձել է ադրբեջանցիների կողմից Բերձորի ճանապարհի փակմանն ու ռուս խաղաղապահների կողմից ընթացող բանակցություններին։
Այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանն ասաց, որ տեղյակ չէ, թե Արցախի Հանրապետության Իվանյան գյուղում ռուս խաղաղապահներն ադրբեջանցի «բնապահպանների» ու արցախցիների հետ ինչ են քննարկում, քանի որ երեկ է վերադարձել Հայաստան, հետևաբար՝ որևէ բան չի կարող ասել։
ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը չի հավատում, որ դեկտեմբերի 3-ին Բերձորի ճանապարհը փակած ադրբեջանցիները բնապահպաններ են եղել։ Գուցե մեկ-երկու հոգի բնապահպան են եղել, որ հարկ եղած դեպքում լրատվամիջոցներով քարոզչություն իրականացնեն, թե՝ տեսեք, բնապահպաններ են։
Արցախի Հանրապետության Մարտակերտի շրջանի Կիչան գյուղում բնակիչներն արդեն երկու տարի թշնամու կրակոցներն ու տարբեր սադրանքներն անտեսելով՝ փորձում են ապրել։ Արցախի 44-օրյա պատերազմից հետո թշնամին, որ գյուղից մոտավորապես 2 կմ հեռավորության վրա է գտնվում, մշտապես թիրախավորում է խաղաղ բնակչությանը, մեծ մասամբ չթողնելով գյուղատնտեսական աշխատանքներ կատարել։
Քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանի կարծիքով՝ Հայաստանի իշխանություններն ընդհանրապես հրաժարվել են Արցախի անվտանգության երաշխավորի կարգավիճակից, բայց գեղեցիկ ձևակերպում են հորինել, թե դա պատվիրակել են ռուս խաղաղապահներին:
2022 թվականի նոյեմբերի 8-ին Ադրբեջանի նախագահն այցելել էր օկուպացված հայկական Շուշի, որտեղից հերթական անգամ ռազմատենչ հայտարարություններ էր արել, մի կողմից՝ ուղղված միջազգային հանրությանը, թե որևէ մեկն իրեն չկարողացավ ու չի կարող կանգնեցնել, պատերազմական գործողություններ սկսելու համար, մյուս կողմից՝ արցախահայությանը, հայ ժողովրդին՝ ասելով, թե արցախահայությունը հույսը դրել է ռուս խաղաղապահների վրա, որոնք շուտով այնտեղից դուրս կգան։
168.am-ը Պուտինի երեկվա հայտարարությունների և վաշինգտոնյան առաջարկների վերաբերյալ խնդրեց Սթենֆորդի համալսարանի միջազգային հարաբերությունների դոկտոր, միջազգայնագետ Արթուր Խաչիկյանի մեկնաբանությունը: Ըստ նրա՝ Պուտինի առաջարկությունը նշանակում է՝ առկա իրավիճակը Հայաստանի իշխանությունն է ընտրել, և չպետք է հույս ունենա, որ Ռուսաստանը կարող է իր համար կռվել։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանն անդրադառնալով այս հարցին՝ նշեց, որ բազմիցս հայտարարել են, որ ռուս խաղաղապահներն առանցքային դերակատարություն ունեն Արցախի անվտանգության ապահովման գործում։
«Բնակիչների մի մասն իրերի մի հատվածը տեղափոխել է, իսկ այժմ եկել է մյուս իրերի հետևից, առանձնահատուկ իրավիճակ չկա»,- նշեց Բերձորի քաղաքապետը։