Արցախի Հանրապետության նորանշանակ պետնախարար Նժդեհ Իսկանդարյանը 168․am-ի հետ զրուցում նշեց՝ հավաքական մեծ վերադարձի համար անհրաժեշտ է միասնական, հետևողական և համառ պայքար։
ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի 87 կոնգրեսականներ նախօրեին նամակ են հղել նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմին՝ կոչ անելով աջակցել հայերի վերադարձին Արցախ։ Նամակը կազմվել է և՛ Դեմոկրատական, և՛ Հանրապետական կուսակցությունների ներկայացուցիչների կողմից՝ ԱՄՆ Կոնգրեսի հայկական հարցերով հանձնախմբի (Congressional Armenian Caucus) համանախագահներ Ֆրենկ Փալոնի, Գուս Բիլիրակիսի, Բրեդ Շերմանի և Դեյվիդ Վալադաոյի ղեկավարությամբ:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը պատրաստվում է օկուպացված Արցախում հերթական շոուն կազմակերպել։ Տնտեսական համագործակցության կազմակերպության (ՏՀԿ) անդամ երկրների 17-րդ գագաթնաժողովը տեղի կունենա հայաթափված Ստեփանակերտում հուլիսի 3-4-ը։ Ադրբեջանական ԶԼՄ-ները փոխանցում են, որ Ստեփանակերտում այս միջոցառմանը կմասնակցեն մի քանի երկրների ղեկավարներ։
«Դատարկ տեղում խոսել ձեռքբերումների ու պատմականության մասին, քարոզչություն է։ Իրականում ոչ մի նորմալ բանակցային գործընթաց չկա, առարկա չկա բանակցելու, ուղղակի ցանկություն կա՝ մի կերպ հասնելու Թուրքիա, ցույց տալու, որ մենք պատրաստ ենք այս կողմ գնալ։ Ի դեպ, երբ Փաշինյանը գնացել էր Էրդողանի երդմնակալությանը, նույնիսկ ընդունելության չարժանացավ»,- հավելեց նա։
«2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ից հետո, երբ Արցախի ամբողջ բնակչությունը տեղահանվել է ՀՀ, ՀՀ իրավապահ մարմինների, մասնավորապես՝ ՔԿ-ի կողմից, տարբեր փաստերի առթիվ նախաձեռնվել է տարբեր վարույթներ՝ հասկանալի պատճառներով։ Այդ նախաձեռնված թվով երեք վարույթի շրջանակներում Արցախի Հանրապետության նախագահը հարցաքննվել է և չի խուսափել որևէ հարցաքննությունից»։
Պետք է ստեղծվի համազգային ճակատ. չկա այդ ճակատը, իմպիչմենտն ու ընտրությունները փակուղի են. Մանուկյան
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ 3-րդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի մամուլի նախկին քարտուղար, ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր, Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի դասախոս Սամվել Ֆարմանյանն է։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը նախօրեին չմեկնեց Մոսկվա՝ մասնակցելու Հայրենական Մեծ պատերազմի 80-ամյակին նվիրված տոնական միջոցառումներին։ Փոխարենը, ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ, Ալիևն ու կինը, ով նաև համատեղության կարգով Ադրբեջանի փոխնախագահն է, այցելել են Շուշի։ Մայիսի 9-ին նրանք այցելել են Շուշի, մասնակցել առողջարանային կենտրոնի և այլ կառույցների բացման արարողությունների:
Օպերային սոպրանո Ջուլիանա Գրիգորյանը նախօրեին տեղադրել է «Մուսկատ» թագավորական օպերայում տեղի ունեցած «Տրավիատա» ներկայացման առաջնախաղի մասին, որտեղ նրա զուգընկերն էր ադրբեջանցի տենոր Յուսիֆ Էյվազովը։
Այն ժամանակ այսօրվա իրավիճակը չէր, ավելի ճիշտ միգուցե ոչ թե այսօրվա, որովհետև այսօրը շատ ցայտուն չէ, այլ մեկ տարվա, երկու տարի առաջվա իրավիճակը չէ, երբ ինչ այս իշխանությունները, կառավարիչներն անում էին, Արևմուտքն աչքերը փակ` միանշանակ բարձր էին գնահատում: Մենք անում էինք այնպես, որ չխաթարելով մեր դաշնակցային հարաբերությունները, չխաթարենք նաև մեր գործընկերային հարաբերությունները: Արևմուտքը մեր գործընկերն էր, Ռուսաստանի Դաշնությունը` մեր դաշնակիցը:
Իհարկե, Հայաստանը մեզ ամբողջովին աջակցում էր: Ոչ միայն աջակցում էր, այլև, ինչ ասեմ, եթե չլիներ Հայաստանի և ամբողջ հայ ազգի օժանդակությունը, մենք չէինք կարող հասնել այդպիսի արդյունքների: Ես սա ձևի համար չեմ ասում. սա իրականություն է:
Բայց կա շատ ավելի կաևոր հանգամանք. ասում էին չդադարեցնեինք: Լավ չէինք դադարեցնում: Ո՞րը պետք է լիներ նպատակը: Այսինքն` մենք պետք է հասնեինք Բաքու, գերի վերցնեինք Ադրբեջանի ղեկավարությանը և ասեինք` ճանաչե՞ք: Ի՞նչ եք կարծում, մենք ունեի՞նք այդպիսի հնարավորություններ:
Մոսկվայում իշխող «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության նախաձեռնությամբ տեղի ունեցած Հայրենական պատերազմի հաղթանակի 80-ամյակին նվիրված սիմպոզիումի ժամանակ ադրբեջանական պատվիրակությունը հակահայկական քարոզչություն էր իրականացրել, ինչին կտրուկ պատասխանել էին հայկական պատվիրակության ներկայացուցիչները:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը հասարակական-քաղաքական գործիչ, Լեհաստանում Հայաստանի նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանն ու «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն են։
«Նա այսօր արդեն հարցականներ է բարձրացնում Ցեղասպանության մասին՝ «ինչ է պատահել», «ինչպես է պատահել»․ հարցականներ, որոնք Ցեղասպանության ժխտողականության մի տեսակն են, խոսքեր, որոնք նաև թուրքերն են ասում,- նշեց Հարութ Սասունյանը՝ հավելելով,- Ավելին՝ ՀՀ իշխանությունները ոչ միայն ոչինչ չեն պահանջում Թուրքիայից ու Ադրբեջանից, այլև փորձում են Ադրբեջանի հետ խաղաղության դաշնագիր ստորագրել, իսկ Թուրքիայի հետ սիրալիր հարաբերություններ մեկնարկել, սահմաններ բացել։ Այս ապազգային մտայնությամբ մարդկանցից չի կարելի սպասել մեկ այլ բան»։
Այս գիշեր ժամը 00:30-ից մինչև 01:19-ը Սյունիքի մարզի Խնածախ գյուղում անդադար կրակոցներ են լսվել: Շաբաթներ շարունակ Սյունիքից ահազանգում են թշնամու կրակահերթերի մասին, իսկ ՊՆ-ն, օրինակ, թեև հաստատում էր կրակոցների հանգամանքը, սակայն իբրև մեղմացուցիչ դեպք հանցանաց՝ պնդում, թե դրանք «չեն թիրախավորում ՀՀ տարածքը»։
Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի ներկայացուցիչներն այսօր Ազատության հրապարակում դրված վրանային շտաբում ընդունել են գերմանացի մի քանի իրավապաշտպանների։
Քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս համայնքներում ոչ իշխանական թեկնածուների հաղթանակին՝ շեշտեց․ «Գյումրու ու Փարաքարի արդյունքները ցույց տվեցին, որ Նիկոլ Փաշինյանի՝ «նախկիններ-ներկաներ» հնարքն այլևս չի աշխատում։ Ու մասնավորապես Գյումրիում, ըստ էության, իշխանության է վերադարձվել մարդ, որն ուղղակիորեն ասոցացվում է նախկինների հետ՝ 13 տարվա քաղաքապետը։
«Պառակտում են արցախցիներին՝ ասելով, թե Արցախի քաղաքական էլիտան է ձեր փողերը կերել՝ ինչպես Սամվել Բաբայանն էր եթերներից մեկում խոսելով Բաքվի բերդերում խոշտանգվող Արցախի քաղաքական էլիտայի մասին՝ ասում, թե եթե հիմա Բաքվում նստած չլինեին, Երևանում պետք է նստեին։ Այս ամենը Նիկոլ Փաշինյանի պլան Բ-ն է, ու սա զարհուրելի պլան է, այս պլանից արյան հոտ է գալիս, քաղաքացիական բախումների հոտ է գալիս»։
«Ադրբեջանում ավելի շատ մարդիկ են պահվում անազատության մեջ, և այս ժամանակներում, իհարկե, ինձ անհանգստացնում է, թե այդ ի՞նչ նպատակով են թաքցնում այդ մարդկանց։ Մենք ունեցել ենք փորձ, երբ հինգ տարուց հետո Ադրբեջանում մասնավորի մոտ պահվող անձը հրաշքով վերադարձվել է՝ այն դեպքում, երբ Ադրբեջանը միշտ հերքել է այդ անձի պահման մասին հարցումները։
Խոսելով Սերժ Սարգսյանի կողմից ելույթում հնչեցված երեք առաջնահերթությունների՝ համերաշխության մթնոլորտ ձևավորելու, Զինված ուժերի մարտունակությունը վերականգնելու և դաշնակիցների հետ հարաբերությունները հաստատելու մասին, Հայկ Մամիջանյանը նկատեց՝ այն, ինչ ասել է նախագահ Սարգսյանը, մեկտեղում ու ամփոփում է Հանրապետականի 35-ամյա գործունեությունը և, մասնավորապես, վերջին 7 տարվա ընդդիմադիր գործունեությունը։
«Խոսելով չի։ Իհարկե, Ադրբեջանը միշտ Հայաստանի նկատմամբ ունեցել է տարածքային հավակնություններ, բայց Ադրբեջանի քաղաքական պետական համակարգում կոնցեպտուալ զավթողական ծրագիր ներդրվել է Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելուց հետո։ Մինչ այդ թիրախն Արցախն էր, իսկ հիմա, երբ Արցախի շուրջ որևէ քաղաքական ու դիվանագիտական խնդիր դրված չէ, թիրախը Հայաստանն է։
«Սա հազվագյուտ խոստովանություն է Նիկոլ Փաշինյանի կողմից․ նա տգիտության մեջ մեղադրեց և՛ ինքն իրեն, և՛ կառավարության ամբողջ կազմին, որովհետև, իր խոսքերով, հենց դա է պատճառը, որ չեն կարողանում գիտելիքը հասցնել ժողովրդին։ Միայն մեկ բան կարող եմ ասել, ինչպես Ֆեյսբուքում արդեն նշել եմ հրապարակմամբ՝ այս հարցում վերջապես ձևավորվեց համազգային կոնսենսուս»։
«Այս «ղըժ-բըժ»-ը չլիներ, հաստատ ավելի կազմակերպված կլիներ։ Այս պահի դրությամբ, բացի ՀՀԿ-ից, այլ հայտարարություն չեմ տեսել: Խնդրում եմ՝ այս օրակարգը, Նիկոլի օրակարգը չկիսող քաղաքական ընդդիմադիր ուժերին անպայման ինստիտուցիոնալ հայտարարություններ անել, թարգմանել և սարքել դրանք հասանելի և՛ դիվանագետների, և՛ միջազգային հանրության այլ դերակատարների համար»,- մանրամասնեց նա։
BBC-ի կովկասյան թղթակից Ռեյհան Դեմիտրին ծավալուն հոդված է հրապարակել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հնարավոր «խաղաղության պայմանագրի» և, այդ համատեքստում, Բաքվում պահվող Ռուբեն Վարդանյանի ու հայ գերիների ճակատագրի մասին՝ նշելով, որ նրանք «կարող են դուրս մնալ խաղաղության համաձայնագրից»:
«Մեր առաջարկները ներկայացրինք, թե ինչպես կարելի է ավելի ընդարձակել համախմբումը։ Բացի սոցիալական հարցերից, նաև կարևորեցինք քաղաքական և իրավական հարցերը։ Մեր տեսակետն այն է, որ պետք է խմբեր կազմվեն, որոնք բանակցությունների մեջ պետք է մտնեն իշխանությունների հետ»,- Ազատության հրապարակում Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի անդամների հետ հանդիպումից հետո լրագրողների հետ զրույցում նշեց ՀՅԴ Արցախի կենտրոնական կոմիտեի ներկայացուցիչ Արա Պուլուզյանը։
Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի անդամ Անաստաս Իսրայելյանն Ազատության հրապարակում ՀՅԴ անդամների հետ հանդիպումից հետո լրագրողների հետ զրույցում տեղեկացրեց, որ հանրային ու քաղաքական շրջանակների հետ նմանատիպ հանդիպումները շարունակվելու են մինչև ապրիլի 15-ը։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է:
«Իմ տպավորությամբ՝ Նիկոլ Փաշինյանն արդեն զբաղված է ինքն իրեն համոզելով, համոզելով, որ ինքը ճիշտ ուղով է ընթանում»,- Նիկոլ Փաշինյանի հերթական հարցազրույցի մասին 168․am-ի հարցադրումներին այսպես արձագանքեց «Իմ քայլը» դաշինքից ՀՀ ԱԺ 7-րդ գումարման պատգամավոր, պատմաբան, ադրբեջանագետ Տաթևիկ Հայրապետյանը։
Ցանկացած օբյեկտիվ չափանիշով Նիկոլ Փաշինյանը ապացուցել է, որ Հայաստանի երբևէ ունեցած ամենաձախող բանակցողն է։ Վեց տարիների ընթացքում, ինչ նա իշխանության է եկել, նրա դիպչած յուրաքանչյուր դիվանագիտական կամ ռազմավարական հարց վերածվել է մոխրի։ Մի ժամանակ կենսունակ և դիմացկուն պետությունը՝ Հայաստանը, այժմ կանգնած է ամայացած վիճակում՝ կորցրած Լեռնային Ղարաբաղը, օկուպացված տարածքներ, թուլացած պաշտպանություն, քայքայված դաշնակցային կապեր և հիասթափված ժողովուրդ։
