«Շրջափակում. Օր 220» թեմայով քննարկման ժամանակ Արցախի ապաշրջափակման հարցով գործողությունների օրինակներին անդրադառնալով՝ «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանը ողջունեց Հայաստանի Օլիմպիական կոմիտեի և Ժուռնալիստների միության իրազեկման արշավները:
«Ես չեմ տեսնում համազգային ռեսուրսների սինխրոնիզացիա, տեսնում եմ Արցախի իշխանությունների ու Հայաստանի իշխանությունների սինխրոնիզացիա։ Ընդ որում, մենք տեսնում ենք, որ Հայաստանի իշխանությունները չեն թաքցնում Արցախն Ադրբեջանին հանձնելու իրենց պատրաստակամությունը»,- «Շրջափակում․ օր 220» թեմայով քննարկման ժամանակ անդրադառնալով Արցախում մեկնարկած համաժողովրդական շարժմանը՝ նշեց քաղաքագետ, «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը, ապա կասկած հայտնեց, որ համազգային շարժում ասվածի ներքո հանրությանը տանում են հերթական հիասթափությանը:
ՀՀԿ գործադիր մարմնի անդամ. ՊՆ նախկին տեղակալ Արտակ Զաքարյանը «Շրջափակում․ օր 220» թեմայով պանելային քննարկման ժամանակ արձանագրեց՝ Նիկոլ Փաշինյանը, ոտնահարելով ՀՀ կառավարության 2021-2026 թթ. ծրագիրը, անտեսելով «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախընտրական ծրագիրը, իր իսկ նախընտրական ծրագիրը, հայտարարեց՝ Արցախն Ադրբեջան է:
Մենք ունենք պետական համակարգ, որը երկրի առաջին դեմքը վերածել է աղանդի. Վահե Հովհաննիսյան
«Շրջափակում. Օր 220» թեմայով քննարկման ժամանակ «Հայաքվե» և «Համախմբում» նախաձեռնությունների համակարգող Ավետիք Չալաբյանն առանձնացրեց Արցախի ճակատագրի վրա ազդող մի քանի գործոներ:
«Արցախի հարցը, դրա կարգավորումը դիվանագիտության հարց չէ. սա իսկապես ազգային, համազգային հարց է, Սահմանադրության, անկախ Հայաստանի Հանրապետության փիլիսոփայության հարցն է,- «Շրջափակում. Օր 220» թեմայով քննարկման ժամանակ նշեց ՀՀ ԱԳՆ նախկին տեղակալ, արտակարգ և լիազոր դեսպան Ավետ Ադոնցը՝ մանրամասնելով,- 30 տարի միջազգային հանրության քաղաքակիրթ սեգմենտը համարում էր, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության հիմքում ընկած է տարածքային ամբողջականության, ինքնորոշման իրավունքի, ուժի չկիրառման սկզբունքները:
Արցախի ապաշրջափակման պահանջով Հայաստանում երեկ մեկնարկած ակցիաները շարունակվում են: Այսօր ակցիայի մասնակիցների առաջին կանգառը Ֆրանսիայի դեսպանատան առջև էր:
ՄԱԿ-ի գրասենյակի մոտ Արցախի ապաշրջափակման պահանջով հավաքված ակցիայի մասնակիցների թվում են նաև հադրութցի երեխաներ: Նրանք պարզել են «Ո՛չ Արցախի շրջափակմանը», «Մենք Արցախ ենք», «Բացեք կյանքի ճանապարհը» վերտառությամբ պաստառներ:
Արցախի ապաշրջափակման պահանջով Հայաստանում Միացյալ Ազգերի կազմակերպության գրասենյակի առջև կազմակերպված բողոքի ակցիայի ժամանակ Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանն արձանագրեց՝ Հայաստանի այսօրվա վարչակազմը հրաժարվում է զբաղվել Արցախի հիմնահարցով՝ ոչ միայն որպես կոնֆլիկտի կողմ, այլև՝ որպես բանակցային կողմ:
«Շառլ Միշելը լավագույն դեպքում կասի՝ «շնորհակալություն», այդ նամակը կդնի իր թղթապանակում և անգամ չի էլ կարդա: Բայց եթե անգամ կարդա, միևնույն է՝ դա ոչինչ չի փոխի, որովհետև Եվրոպան այսօր համագործակցում է Ադրբեջանի հետ և սպասարկում է Ադրբեջանի շահերը: Արցախյան հարցը կարող է վտանգել Եվրոպա-Ադրբեջան հարաբերությունները, ինչը Եվրոպայի համար անցանկալի զարգացում է, ու Փաշինյանը դա չի կարող չիմանալ:
«Մենք պատրա՞ստ ենք այդպիսի կյանքի: Կա բան, որ կյանքից վեր է՝ արժանապատվությունն է, ազգային արժանապատվությունը: Մեր իշխանությունը թքած ունի այդ արժանապատվության վրա. թրքահաճո իշխանություն է, որը թլպատել է իր ժողովրդին, ու դրա հետևանքով է Ղարաբաղում կատարվում այն, ինչ կատարվում է:
«Հիմնական խնդիրն Արցախի հայերի, իրենց լեզվով ասած, իրավունքների ու անվտանգության հարցն է, որին ադրբեջանական կողմը չի համաձայնում: Իսկ իրավունքների հարցը նշանակում է՝ քանի որ կա անվստահություն հայերի և ադրբեջանցիների միջև, Արցախի հայերի համար պետք է լինեն միջազգային երաշխավորներ. սրան Ադրբեջանը չի համաձայնում, և իրենք վերցրել են մինչև 2025 թվականն Արցախը հայերից մաքրելու քաղաքականությունը:
Ավա՜ղ, Ձեզ անձամբ ճանաչելու պատիվ դեռ չի ընձեռվել, իսկ այսօրվա իմ «կեցավայրը» հարիր չէ բարձրաշխարհիկ տիկին հրավիրելու համար, ուստի ստիպված եմ Ձեր թանկարժեք ժամանակից խլել մի քանի րոպե հենց այս ձևաչափով՝ ի արձագանք Հանրային հեռուստաընկերության եթերում Ձեր հնչեցրած մի շարք գնահատականների, որոնք անգամ Ձեր անձնական հմայքի և բարձր դիվանագիտական վարպետության պարագայում չէր կարող հայ հասարակության մոտ չառաջացնել ազնիվ, շիտակ պատասխաններ ակնկալող հարցերի շարան:
168.am-ը բողոքի ակցիայի ավարտին ՀՀԿ ԳՄ ներկայացուցիչ Էդուարդ Շարմազանովից հետաքրքրվեց, թե ինչպե՞ս կմեկնաբանի ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանի այն հայտարարությունը, թե հնարավոր է՝ արցախահայությունն անվտանգ ապրի Ադրբեջանի կազմում, որտեղի՞ց դեսպանին այդ լավատեսությունը։
«Այնտեղի կառավարությունն էլ նորմալ չի աշխատում, այստեղինն էլ: Սպասողական վիճակը ոչ մի տեղ չի տանում՝ եղավ Փառուխը, մյուսը…,- նկատեց մեկ այլ քաղաքացի՝ հիշեցնելով,- Էդ նույն թուրքերը փախած գնում էին 90-ականներին, բայց պետք է զենք ունենաս»:
Վաղը որ Արցախում եղավ ողբերգությունը, ինձ շատ պետք է՞՝ Վաշինգտոնում, Մոսկվայում ինչ աղմուկ-աղաղակ է
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեց ՝ Նիկոլ Փաշինյանն առայժմ գաղտնի է պահում բանակցվող դրվագը, ըստ որի՝ արցախահայության իրավունքների և անվտանգության միակ երաշխավորը լինելու է Ադրբեջանի սահմանադրությունը։
Եթե ինչ-որ մեկը գալիս ու ասում է՝ ես բանակցությունները սկսում եմ 0-ական կետից, իմ կետից, այդ պահից սկսած ցանկացած տեղի ունեցածի համար պատասխանատվություն կրում է նման ցնդաբանություն ասողը: Հետևաբար, երեկվա նրա 3.5 ժամանող խոսույթն անիմաստ էր
Կամ՝ եթե Լևոն Տեր-Պետրոսյանին պաշտող մարդ է, թող լսի Տեր-Պետրոսյանի արտահայատությունները հենց իր հասցեին՝ ինչպես, օրինակ, «ազգակործան պատուհաս»-ը,- ի պատասխան՝ նշեց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետը՝ դարձյալ շեշտելով,-Փաշինյանն այն աղբյուրը չէ, որի բանավոր խոսքը կարելի է ընդունել որպես հիմք. մարդը լուրջ խնդիր ունի գրավոր տեքստի ընկալման»:
Գրաված տարածքները դարձրել են հայրենիք. Փաշինյան
Այսօր, երբ Արևմուտքում ընդդիմադիրներն առանց վախի քննադատում են պաշտոնյաներին, իրենց երկրի սիրույն համար են անում. սա՛ է ժողովրդավարության հիմնական սկզբունքը: Եթե դու ընդդիմադրությունը պետք է պատժես, ընդդիմադիր հայացքներ ունեցողներին հայրենիքից զրկես, ձերբակալես, ասել է թե՝ ժողովրդավարություն չկա երկրում, և մենք դառնում ենք՝ ինչպես Հյուսիսային Կորեան, կամ որևէ մեկ այլ բռնապետական իշխանություն:
Նախագահականի այս՝ առաջին հայացքից ոչինչ չասող պատասխանն այսպիսով, անուղղակի հաստատում է այն, որ այդ պատասխանը գրողներն իրենք էլ գիտակցում են Վահագն Խաչատուրյանի հայտարարությունների վտանգավորությունը՝ բովանդակ պատասխանից խուսափելով «մեկնաբանության կարիք չունեն» մեկնաբանելի ձևակերպմամբ։
«Գործող քաղաքական ռեժիմը չի ծառայում հայության շահերին, հայությանը բաժանել է հայաստանցի-ղարաբաղցի սկզբունքով, և կեղծ իբր ՀՀ շահերն է պաշտպանում՝ դրանից դուրս թողնելով արցախահայությանը: Սակայն գիտենք, որ իրականում ՀՀ հայության շահերն էլ առանձնապես իրենց հետաքրքիր չեն. նա ընդամենը ցանկանում է ճանապարհ ծառայել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի շահերի համար՝ հանձինս միջանցքների տրամադրման, ճանապարհների բացման և այլն»,- մանրամասնեց միջազգայնագետը:
«Հիմա այդ կոնսենսուսը չկա։ Միջազգային այն դրությունը, որը ստեղծվել է կոնկրետ Ղարաբաղի պատկանելիության հարցի վերաբերյալ, կոնկրետ տարածաշրջանում կոմունիկացիոն կապերի բացման ուղղությամբ, այդ բոլորը, իհարկե, պետք է հաշվի առնել, ի գիտություն ընդունել, բայց և ուզում եմ բոլորին հիշեցնել, որ արտաքին լեգիտիմությունը ոչինչ է, եթե իշխանությունն ինքը երկրի ներսում չունի լեգիտիմություն»։
«Հենց հիմա արդեն բեկումը սկսվեց, որովհետև մարդկանց ամբողջ մտազբաղության մեջ մտավ «Հայաքվեի» ամենակարևոր նպատակը, հասկացան, որ առաջին անգամ իրենք իրենց ձեռքով կարող են օրենք ընդունել, օրենք մտցնել տալ՝ ըստ ժողովրդի ցանկության»,- ԿԸՀ դիմաց լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ ժողովրդական արտիստ, դերասան Հրանտ Թոխատյանը։
Նիկոլ Փաշինյանը՝ որպես պատեհապաշտության չեմպիոն ու կոնյունկտուրայի ասպետ, ի սկզբանե մտածված Արցախից տարանջատման քաղաքականությունը բացահայտեց միայն 2021թ․ ընտրություններից հետո՝ դրա նախընտրական շրջանում քվե մուրալով Արցախի հարցը «անջատում հանուն փրկության» սկզբունքով լուծելու սուտ խոստումներով։
Հայաստանի Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը կարծում է, որ ԱՄՆ Պետքարտուղարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մեթյու Միլլերն իր հայտարարությամբ վկայում է, որ ծանոթ չէ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի իրավական հիմքերին:
«Կարծում եմ` պետք չէ հեռատես լինել՝ պատկերացնելու համար, որ չնայած բոլոր ռևերանսներին, հաճոյախոսություններին, հենց Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայնագիր ստորագրվի, ադրբեջանական կողմը կձգտի դուրս մղել խաղաղապահներին Լեռնային Ղարաբաղից, որպեսզի վերջապես լուծի ԼՂ-ի հետ կապված հարցն իր համար, որպեսզի դադարի անվանել այն Լեռնային Ղարաբաղ, ինչպես նրանք արդեն անում են՝ իրենց քաղաքական գիծն իրականացնելու համար, այն է` ստացեք Ադրբեջանի քաղաքացիություն կամ հեռացեք։
«Ռուսական կողմի պնդմամբ՝ արդեն բոլոր փաստաթղթերը պատրաստ են, և գործը հասել է տեխնիկական դետալների հստակեցմանը,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց ադրբեջանագետ Արմինե Ադիբեկյանը՝ մանրամասնելով,- Այսինքն՝ փաստաթղթերը նա ստորագրելու է, որովհետև նրան հարցնող չկա. նա ընդամենը գրիչ բռնողի դերում է: Այսինքն՝ նա չի վայելում հեղինակություն, նա բանակցային գործընթացի սուբյեկտ չէ, այլ օբյեկտ, ու նրա ձեռքում, բախտի բերմամբ թե պատահմամբ, հայտնվել է գրիչը»:
«Մարդը, երբ հարկը վճարում է, ակնկալում է առաջին հերթին՝ հասարակական հանրային ծառայություն, իսկ առաջին տեղում անվտանգությունն է, բանակի զինվածությունն է, սահմանների անխոցելիությունն է, և դա չանելով՝ հպարտանալ, որ իրենք փոխհատուցում են եկամտային հարկը, մարդիկ հերթական բնակարանն են առնում, մեծ սխրագործություն չէ»,- նշեց նա
