Իրանական կողմում անհանգստությունները չեն փարատվել․ իրանագետ
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանն Իրանում պաշտոնական այցով գտնվող Հայաստանի ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին փոխանցել է, որ Հայաստան-Իրան վերջին բարձրաստիճան շփումները և իր պաշտոնական այցը Երևան նպաստել են Թեհրանում առկա անորոշությունների արդյունավետ հասցեագրմանը:
Իրանի նախագահն ու Հայաստանի ԱԽ քարտուղարը քննարկել են օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները, որոնք Գրիգորյանը կարևորել է՝ որպես խաղաղության հաստատման գործընթացում կարևոր հանգրվան: Գրիգորյանն ու Փեզեշքիանն ընդգծել են, որ երկու երկրները հաստատակամ են զարգացնել երկխոսությունը՝ ուղղված ռազմավարական գործընկերության հաստատմանը:
Ավելի վաղ Հայաստանում Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո Իրանի նախագահը «X» սոցիալական ցանցի էջում գրառմամբ տեղեկացրել էր․ «Հայաստանի վարչապետի հետ հանդիպմանն ընդգծեցի, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության կառավարության համոզմունքը Հայաստանի ինքնիշխանության ու տարածքային ամբողջականության պահպանումը և երկու երկրների միջև սերտ հարաբերությունների շարունակականությունն է։ Մեր մտահոգությունները՝ կապված ընդհանուր սահմանների մոտակայքում երրորդ ուժերի ներկայության հետ, պետք է ամբողջովին փարատվեն»։
Նախօրեին էլ՝ ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի Թեհրան այցի ֆոնին Իրանի խորհրդարանն է հատուկ հայտարարություն ընդունել՝ պնդելով, որ «Զանգեզուրի միջանցքի իրականացման ցանկացած գործողություն կլինի տարածաշրջանի ազգերի շահերի հետ անհամատեղելի գործողություն և ուղիղ սպառնալիք հավաքական անվտանգությանը»։
«Իրանական կողմը նաև Մասուդ Փեզեշքիանի այցից հետո մի քանի հայտարարություններով հանդես եկավ, որտեղ հստակ երևում էր՝ չեն փարատվել անհանգստությունները, ինչպես նաև՝ կա անհանգստություն, որը տեսնում ենք Անվտանգության բարձրագույն խորհրդի հայտարարություններում, խորհրդարանի հայտարարություններում և քննարկումներում՝ ըստ որոնց, նույն Միացյալ Նահանգների մուտքը տարածաշրջան՝ բավականին բացասական է գնահատվում»,- 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Իրանի դիրքորոշմանը՝ նշեց իրանագետ Գարիկ Միսակյանը։
Նրա կարծիքով՝ Հայաստանի կողմից պայմանագիրը ստորագրելու պարագայում Իրանը գործիքակազմ չունի որևէ կերպ միջամտելու, բայց գուցե վերադասավորի իր քաղաքականությունը՝ առկա իրողությունների համատեքստում։
«Եթե հաշվի առնենք, որ նույն «խաղաղության պայմանագրի» կնքումը բավականին շատ հարցականների տակ է, իրանական կողմը, կարծես թե, փորձում է այս փուլում սպասել, տեսնել՝ դաշտում իրողություններն ի՞նչ դինամիկա են ունենալու և ըստ այդմ՝ արձագանքելու համար։ Բայց այն, որ իրանական կողմում կան անհանգստություններ ու չկա հստակ միասնական դիրքորոշում, փաստ է»,- հավելեց իրանագետը։
Իրանն այսօր տարածաշրջանում ի վիճակի՞ է խնդիր լուծել՝ հետաքրքրվեցինք մասնագետից՝ նկատի ունենալով նաև Իրան-Իսրայել վերջին հակամարտության հետևանքները։
Ի պատասխան՝ նա նկատեց․
«Նույն այդ դրվագում իրանական կողմը ցույց տվեց, որ ի զորու է։ Եթե խոսենք տարածաշրջանում հարցեր լուծելու հնարավորությունների մասին, ապա մշտապես ի զորու է այդ հարցերը լուծել, բայց նաև պետք է հաշվի առնել, թե այդ հարցերն ի՞նչ գին ունեն Իրանի համար։ Այսինքն՝ Իրանը տարածաշրջանային պետությունների հետ խոշոր առճակատման չի գնում, բայց նաև սեփական հարցերը կարողանում է լուծել որոշակի կերպով (ու եթե նույնիսկ Իսրայելի հետ պատերազմի պարագայում իրանական կողմից եղան բավականին մեծ կորուստներ, նմանատիպ կորուստներ Իրանը հասցրեց նաև Իսրայելին)»։
Գարիկ Միսակյանը շեշտեց, որ թեև այսօր միջազգային իրավիճակը Իրանի շուրջ բավականին բարդ է, որպեսզի իրանական կողմը կենտրոնանա միայն տարածաշրջանային խնդիրների, կամ, այսպես կոչված, Թրամփի միջանցքի վրա, բայց նաև իրանական կողմում կա հստակ դիրքորոշում, որ այդ խնդիրը դուրս չի Իրանի հիմնական օրակարգից։
