«Պրոֆ Արտ» պարային մանկապատանեկան ստուդիայի սաներն այս օրերին Միացյալ Նահանգներում են՝ ներկայացնելու հայկական ազգային երգն ու պարը: Մշակութային փոխանակման ծրագրով ԱՄՆ-ում գտնվող այս խումբը, սակայն, մշակութային իր առաքելության հետ մեկտեղ՝ օտար հանդիսատեսին պատմում է Հայաստանի, Հայոց ցեղասպանության ու 50 օրից ավելի շրջափակված Արցախի մասին:
«Լավրովը միշտ է աչքի ընկել իր կոպտություններով, անմակարդակ պահվածքով, և շատ դեպքերում ՌԴ արտաքին քաղաքականության ձախողումներն էլ ես կապում եմ հենց նրա հետ: ՌԴ արտաքին քաղաքականությունը ղեկավարող մարդը շատ հին է, բացարձակ պատկերացում չունի նորագույն տեխնոլոգիաների մասին, թե ինչպես կարելի է մարդկանց մանիպուլացնել, ա պլանի տապալման դեպքում շատ արագ անցնել բ պլանի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը՝ անդրադառնալով ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովի այն հայտարարությանը, թե Հայաստանն օկուպացրել էր յոթ շրջանները, Ադրբեջանն էլ վերադարձրեց իրեն պատկանող հողերը:
«Սինանյանը ստում է, թե ձու են նետել. Փափազյանը նույնիսկ այդտեղ չի էլ եղել: Ի դեպ, նա արդեն հայց է ներկայացրել դատարան. պետք է իշխանության ներկայացուցիչները գան դատարան և ներկայացնեն իրենց փաստերը: Մինչև հիմա ոչ մի փաստ չեն ներկայացրել։ Եթե նման բան լիներ, իրենք անմիջապես կներկայացնեին ժողովրդին տեսանյութերով, կամ նկարներով, գրություններով:
Փետրվարի 1-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի կոլեգիայի ընդլայնված նիստի ընթացքում կոմիտեի նախագահ Արգիշտի Քյարամյանն անդրադարձել է 2020թ. 44-օրյա պատերազմին, տարբեր դրվագներով հարուցված քրեական գործերին և քննիչների առջև խնդիր դրել՝ չնայած գործերի բարդությանը, շատ մեծ քանակով ապացուցողական գործողություններ կատարելու անհրաժեշտությանը, ժամկետային որոշակի սահմանափակումներ դնել այս գործերի քննության հանգամանքում: Առաջին հայացքից կարող է տպավորություն ստեղծվել, թե լավ մտադրություն է, սակայն պետք է հասկանալ, թե իրականում ինչ նպատակով են դա անելու և ում՝ ինչից են ուզում «մաքրել»:
«5-րդ նախագահ կա, այսօրվանը՝ նա էլ է պարտավոր ասել, վերաբերմունք ցույց տուր, այ ընկեր, պետության գլուխը Սահմանադրությամբ նրանք են, այս տեսակետից Փաշինյանի արածները քաղաքական խուլիգանություններ են՝ Հայաստանի հաշվին հաճոյանալ Ադրբեջանին։ Այսօր նեղանում են, վայնասուն են բարձրացրել Լավրովի ասածների համար, ի՞նչ է ասել Լավրովը, տո շնորհակալություն հայտնեք, որ Լավրովն ասել է 7 շրջան, ոչ թե 12։ Կարդացեք, տեսեք, թե Ադրբեջանն ինչպես է ոռնում այդ հայտարարության վրա, կարո՞ղ է ճիշտ չեմ, նույնիսկ այսօր Լավրովը հասկացնում է , որ բուն Արցախի մասով մենք խնդիր ենք տեսնում, այսինքն՝ ամբողջությամբ չեն տեսնում Ադրբեջանի կազմում»,- շեշտեց Հրանտ Բագրատյանը։
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Գալստյանն այն կարծիքին է, որ Ադրբեջանի կողմից Արցախի տոտալ շրջափակման 53 օրերի ընթացքում արցախյան հիմնախնդրի վերաբերյալ ավելի շատ են խոսել միջազգային հարթակներում, քան Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության գալու օրվանից սկսած:
«Օրեր առաջ Ադրբեջանում քննարկվում էր, այսպես կոչված, Արևմտյան Ադրբեջանի խորհրդի կողմից ընդունված մի հայեցակարգ, որտեղ հստակ ամրագրված էր ադրբեջանցիների վերադարձի պահանջը և այլն: Ակնհայտ է, որ նման հայեցակարգերն առանց իշխանությունների մասնակցության չեն լինում, սրանք ուղղակի մարդիկ չեն, ովքեր 1988թ. հեռացել են Հայաստանից և հիմա որոշել են հավաքվել և հայեցակարգ ընդունել իրենց վերադարձի պահանջի մասին:
«GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ Էմ Փի ՋԻ ՍՊԸ տնօրեն Արամ Նավասարդյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ամփոփել է Լաչինի միջանցքի արգելափակման վերաբերյալ «Բյուրեղացում» խորագրով հետազոտության արդյունքները։ Հետազոտությունն իրականացվել է հունվարի 17-ից 24-ը՝ հեռախոսային հարցումների միջոցով:
«Մենք զինվորագրված ենք ժողովրդին, ազգին, դատին ծառայելու և մինչև վերջ պետք է գնանք այդ ճանապարհով՝ զոհասեղանին դնելով ամեն ինչ»,- շեշտեց նա:
Երբ ապրիլյան պատերազմի ընթացքում անգամ ասում էին, թե 80-ականների զենքերով են կռվել, դու, որ այսօր բանակի օրն ես շնորհավորում, այդ ժամանակ ասե՞լ ես, որ չի կարելի նման բաներ ասել: Կամ ավելի վատ, գուցե ձայն չես հանել:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանն է:
Հայաստանում 2 տարով Եվրամիության 100 քաղաքացիական դիտորդ տեղակայելու որոշման վերաբերյալ երեկ Ռուսաստանի արտգործնախարարությունը ծավալուն հայտարարություն էր տարածել, որում, մասնավորապես, նշված է. «ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի կցորդի վերածված և ԱՊՀ տարածքում առճակատման քաղաքականություն վարող Եվրամիության ներկայացուցիչների հայտնվելը Հայաստանի սահմանամերձ շրջաններում կարող է միայն աշխարհաքաղաքական առճակատում բերել տարածաշրջան և սրել առկա հակասությունները… Նրանք ԵՄ դիտորդների պահվածքին կարձագանքեն՝ հաշվի առնելով «տեղում» իրավիճակի զարգացումը»։
«Հոկտեմբերի 25-ին իրենց վաշտը դիրքավորվել էր Մարտունու Ուրյան բարձունքի վրա ու նորից մարտի մեջ մտել։ Հոկտեմբերի 27-ին իրենց վաշտի հրամանատարը զոհվել է, ինչից հետո տղաներն ինքնուրույն՝ առանց հրամանատարի են պաշտպանել Մոնթեի պահած Ուրյան բարձունքը, ցավոք, հոկտեմբերի 30-ի երեկոյան նույն բարձունքում 19 զինծառայողներով զոհվեցին․․․»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ժորա Սահակյանի հայրը՝ Վահիդ Սահակյանը։
Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր Արման Աբովյանը «Այսօրվա և վաղվա Հայաստանը, ի՞նչ ունենք և ինչին պետք է հասնել» թեմայով քննարկման ժամանակ խոսելով առաջիկայում 2 տարով Հայաստանում Եվրամիության դիտորդական առաքելության աշխատանքների մասին, անդրադարձավ նաև ՌԴ ԱԳՆ-ի երեկ տարածած հայտարարությանը։
«Հայաստանի և հայ ժողովրդի առաջ այսօր պարզ խնդիր է դրված՝ ապրելու և չապրելու խնդիր»,- ասաց «Այլընտրանքային նախագծեր խմբի» համահիմնադիր, ԱԺ նախկին պատգամավոր Վահե Հովհաննիսյանն այսօր կազմակերպված «Այսօրվա և վաղվա Հայաստանը, ի՞նչ ունենք և ինչին պետք է հասնել» թեմայով քննարկման ժամանակ։
Ժամանակակից հաջողակ պետություններն ու հասարակությունները զգալիորեն հիմնված են կայացած ինստիտուտների վրա, որոնցում անհատների դերը, թեև կարևոր, բայց որոշիչ չէ։ Տասնյակ տեսություններ ու հարյուրավոր աշխատություններ կան, որոնք ապացուցում են ինստիտուտների արդյունավետության ու պետության որակի միջև ուղիղ կախվածությունը։ Բայց կան նաև արժանահավատ վկայություններ, որ ինստիտուցիոնալ կայացածությունը՝ որպես հաջողության գրավական, գործում է հարաբերականորեն ստանդարտ, համեմատաբար հանգիստ պայմաններում։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում Աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանն անարժանահավատ որակեց ՊԵԿ-ի հրապարակած 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը՝ շեշտելով՝ Կառավարությունը զբաղված է թվանկարչությամբ։
Գիտության մեջ կա էպիֆենոմեն հասկացություն, որը նշանակում է պատճառահետևանքային պատրանք։ Այսպես են բնորոշում այն իրավիճակները, երևույթները կամ մարդկանց, ովքեր ամենատարբեր գործոնների ազդեցությամբ պատճառը շփոթում են հետևանքի, հետևանքը՝ պատճառի հետ։
Արցախի հանրապետական հիվանդանոցի քիթ-կոկորդ-ականջաբան Հերմինե Զարգարյանն ասում է՝ այս օրերին հասկացել են, որ վերմակը պետք է բրդից լինի, պետք է նորմալ բանջարանոց ունենալ, հարազատի տուն պետք է այցելել լիքը սրտով, դատարկ ձեռքով, ունենալ հարմար կոշիկներ` երկար քայլելու համար, հագուստ ընտրել ոչ թե մոդայիկ, այլ տաք: Իմանալ, թե ինչպես ստեղծել նոր ճաշատեսակներ՝ համադրելով հնարավոր առկա բաղադրիչները:
«ՀՀ-ն խնդիրն ամբողջությամբ և հաջողությամբ բարդել է ռուսների վրա և ընդհանրապես չի ցանկանում զբաղվել Բերձորի խնդրով: Իսկ իրականում՝ իշխանությունները շատ լուրջ քայլեր կարող էին ձեռնարկել և շատ լուրջ աշխատանք կարող էին տանել միջազգային հանրության հետ՝ դիվանագիտական խողովակներով, պառլամենտական դիվանագիտության գործունեության ընթացքում: Բայց, ցավոք սրտի, ականատես եղանք նրան, որ իշխանությունները նման ցանկություն չունեցան և գործուն քայլերի էլ, ըստ էության, չդիմեցին»,- մանրամասնեց նա:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախյան երեք պատերազմների մասնակից, ռազմական փորձագետ Մարտին Եսայանն ասաց, որ արցախահայությունն ավելի վատ ու դաժան օրեր է տեսել 90-ականներին, երբ որևէ բան չուներ, բայց հաղթահարել է ու ունեցել ազատագրված հայրենիք։ Հետևաբար՝ արցախցին այս վիճակն էլ կհաղթահարի։
Սարսափելի պատերազմից հետո՝ Ավագյանները հույս ունեին, որ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը կպահպանվի: Հայրենի Շեխերում են թողել ամեն ինչ՝ տուն, մեքենա, ընտանի կենդանիներ, հողամաս: Վախենում են մտածել, որ շրջափակումը կտևի շատ ավելի երկար, քանի որ ներքին ռեսուրսները անսահմանափակ չեն: Հումանիտար ճգնաժամը խորանում է ժամ առ ժամ՝ ստեղծելով սովի վտանգ և խախտելով բազմաթիվ իրավունքներ:
«Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ նախագահ Նաիրա Կարապետյանն այն կարծիքին է, որ BBC Hard Talk-ին տված հարցազրույցում Արցախի պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ամենակարևոր ուղերձն այն էր, որ Արցախի հիմնահարցը չի փակվել, Արցախի ինքնորոշման իրավունքի միջազգային ճանաչումը դեռ օրակարգում է, և Արցախն առանձին սուբյեկտ է, որն ապրում է ժողովրդավար սկզբունքներով, պատրաստ է հարևանների հետ բարիդրացիական հարաբերությունների, բայց միայն փոխադարձ հարգանքի սկզբունքի հիման վրա:
«Իրավիճակը մեզ մոտ նորմալ է, դեռ կարողանում ենք խնդիրները հաղթահարել, պարզապես սննդի պակաս կա»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ստեփանակերտի տուն-ինտերնատի տնօրեն Արա Պողոսյանը։
«Գազամատակարարման վերականգնման դեպքում անպայման պետք է կառուցվեն գազապաստարաններ, որպեսզի լինի գազ կուտակելու հնարավորություն: Ինչ վերաբերում է էլեկտրաէներգիային՝ Քարվաճառի հիմնական էներգետիկ համակարգերը մնացել են թշնամու վերահսկողության տակ, էլեկտրաէներգիան անցնում է այն ճանապարհով, որը ՀՀ այս իշխանությունները նվիրել են թուրքերին, և իրավիճակն այս դեպքում առավել խնդրահարույց է»:
Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախկին նախարար Կարեն Միրզոյանը մեծ ական է համարում գործող իշխանությունների այն մոտեցումը, թե իրենք ոչինչ անել չեն կարող Արցախի հարցում, և, որ Արցախն ինքը պետք է բանակցի Ադրբեջանի հետ:
Արցախը հայտնվել է բավականին բարդ վիճակում. Արցախում ապրող մեր հայրենակիցները, որոնք ավելի վաղ կոմպրոմիսի էին գնացել Արայիկ Հարությունյանի հետ՝ իմանալով, թե ո՞ւմ են պատկանում ցանքատարածությունները՝ Հորադիզից մինչև Սանասար, կամ ինչո՞ւ այնտեղ ինժեներական աշխատանքներ չէին տարվում, հիմա հայտնվել են աղետալի վիճակում։
Ինչպեսև սպասվում էր, նոր՝ 2023 թվականը խոստանում է հարուստ լինել քաղաքական իրադարձություններով։ Բացառություն չէ նաև Անդրկովկասը, որտեղ վաղուց ընթանում է չասված պայքար տարբեր երկրների միջև տնտեսական և քաղաքական ազդեցության համար։ Երբեմն պատահում է նաև, որ պետությունների ղեկավարներն իրենք են հայտարարում ինչ-որ գործողությունների մասին։
Հայաստանի մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, «Ընդդեմ իրավական կամայականության» հասարակական կազմակերպության գործադիր տնօրեն Լարիսա Ալավերդյանը ԵԽ բանաձևը համարում է բացառապես քաղաքավարության դրսևորում և դրանից մեծ ակնկալիքներ չունի:
2022 թվականի հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամսից արդեն պարզ էր՝ Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի կնքման հարցում Հայաստանի իշխանությունը մտել է այլընտրանքային խաղի մեջ՝ ինչպես Ռուսաստանի, այնպես էլ Արևմուտքի հետ՝ ուժեղացնելով Ալիևին։
