Դեռևս ունենք իրավիճակը փրկելու հնարավորություն. Տիգրան Աբրահամյան
Արդեն 3-րդ օրն է՝ թշնամին փակել է Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը՝ Լաչինի միջանցքը։ Դեկտեմբերի 13-ի երեկոյան էլ ադրբեջանցիները դադարեցրել են Արցախի գազամատակարարումը, ինչի հետևանքով փակ են դպրոցները, մանկապարտեզները և այլ հաստատություններ։
«Արցախում իրավիճակը շարունակում է օրեցօր ավելի վատթարանալ, նկատի ունեմ՝ հումանիտար առումով»,- այսօր ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակի դիմաց 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը։
«Բողոքի ակցիայի նպատակը մի քանիսն է, բայց ամենակարևորն այն է, որ մենք այս կապիտուլյանտ ուրացողների նման Եռաբլուրը չենք ուրացել: Մենք Վազգենի, Մոնթեի, Դուշման Վարդանի ժառանգներն ենք: Մենք անկախ ու ինքնիշխան Հայաստանի, հայկական ու անկախ Արցախի, Աշոտ Նավասարդյանի, Անդրանիկ Մարգարյանի ժառանգներն ենք,- Կառավարության մոտ բողոքի ակցիայի ժամանակ ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը, ապա հավելեց,- Ինչքան էլ սրանք կանգնեն, ասեն, որ թուրք լինելուց չեն վիրավորվում, Ալիևից ավելի լավ հիմնավորեն, որ Արցախն Ադրբեջանինն է, «Լաչինի միջանցքի» խնդիրը գցեն ռուսների գրպանը, մենք ասում ենք՝ աշխարհ, Հայաստանում կան մարդիկ, քաղաքական ուժեր, սովորական քաղաքացիներ, որոնք թքած ունեն սրանց արժեքների վրա: Անգլոսաքսոնական, ՆԱՏՕ-ական ու թուրքական պիղծ արժեքների ջատագովը չեն»:
«34 տարի առաջ մեկնարկեց մի շարժում, որի նպատակն էր՝ երկու հայկական պետության վերականգնում, որի նպատակն էր՝ հայ ժողովրդի անվտանգության, արժանապատվության ապահովում: Այդ շարժումը վերջին 4.5 տարվա ընթացքում քայքայվում է»,- Կառավարության մոտ բողոքի ակցիայի ժամանակ ասաց ՀՀԿ անդամ Հայկ Դերզյանը:
«Ռուս խաղաղապահների քանակի ավելացումը խնդրի որոշակի լուծում է, բայց խնդիր կա մանդատի առումով, թե նրանք ինչ լիազորություններ ունեն: Նրանք պետք է լիազորություն ունենան՝ ուժ կիրառելու»,- ասաց ՄԱԿ-ի գրասենյակի առջև անժամկետ նստացույց իրականացնող Արցախի պետնախարարի խորհրդական, նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը լրագրողների հետ զրույցում՝ հավելելով, որ հաջորդ խնդիրն այն է, թե արդյո՞ք ռուս խաղաղապահները Ռուսաստանի ներկա ծանր, աշխարհաքաղաքական խառը իրավիճակում միայնակ ի վիճակի են երաշխավորել մեր երկարաժամկետ անվտանգությունը:
«Ասում է՝ միտինգ եք անում Հրապարակում, գնացեք Ռուսաստանի դեսպանատան դիմաց: Ռուսաստանի դեսպանատունը ստեղ ի՞նչ կապ ունի: Ոնց որ ասես՝ երեխա եմ ուզում ունենամ, ի վիճակի չեմ, ռուսներին դիմեմ: Այ քեզ բան»,- Կառավարության մոտ բողոքի ակցիայի ժամանակ ասաց քաղաքացիներից մեկը՝ խոսքն ուղղելով իշխանական պատգամավորներին:
Արցախի պետնախարարի խորհրդական, նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանն անժամկետ նստացույց ու շարժում է սկսել Երևանում ՄԱԿ-ի գրասենյակի առջև:
Արդեն երկրորդ օրն է՝ Արցախի ժողովուրդը գտնվում է շրջափակման մեջ՝ կտրված արտաքին աշխարհի հետ հաղորդակցության հնարավորությունից. ադրբեջանցիները կեղծ բնապահպանական հիմնավորումներով փակել են Ստեփանակերտ-Գորիս ճանապարհը, որը կյանքի ճանապարհ է և միակը, որն Արցախը կապում է Հայաստանին:
Ավելի քան երկու օր է, ինչ թշնամի Ադրբեջանը Շուշի-Քարինտակ հատվածում փակել է Լաչինի միջանցքը, որը Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհն է։
Երրորդ օրն է՝ ադրբեջանցիների փակ են պահում Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը՝ Բերձորի միջանցքը, դրանից զատ, երեկվանից անջատել են նաև Արցախին մատակարարվող գազը, ինչի հետևանքով Արցախը հայտնվել է հումանիտար աղետի շեմին։
«Մեր անձնական միջոցներով վարձեցինք հյուրանոցը, մինչև այս պահը (հեռախոսազրույցը եղել է ժամը 16։30-ի սահմաններում։- Ն. Խ.) այստեղ ենք, մեզ ընդառաջեցին, որ մի քանի ժամ ավելի մնանք, որովհետև մենք հույս ունեինք, որ ժամը 2-3-ի կողմերը ճանապարհը կբացվի, բայց հիմա մեքենա ենք փնտրում՝ կրկին Երևան վերադառնալու համար, քանի որ չենք կարող մեր ֆինանսական միջոցներով այդքան մնանք հյուրանոցում, որովհետև հյուրանոցի ծախսից բացի, ուտելիքի հարց կա, և այլն»։
«Ադրբեջանը հետ չի կանգնելու իր ընտրած ուղուց, անելու է ամեն ինչ, որ ժողովրդի մեջ վախ, սարսափ սերմանեն և Արցախը հայաթափեն, բայց նման բան չի՛ լինելու, մենք պայքարելո՛ւ ենք»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախյան երեք պատերազմների մասնակից, ռազմական փորձագետ Մարտին Եսայանը՝ անդրադառնալով դեկտեմբերի 12-ի վաղ առավոտից Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհն ադրբեջանցի, այսպես կոչված, բնապահպանների կողմից փակելու փաստին։
Ադրբեջանի ապօրինի գործողությունների հետևանքով Արցախում ապրող մեր հայրենակիցները՝ 120 հազար մարդ, գտնվում են շրջափակման մեջ. շրջափակման, որին գնաց Ադրբեջանը՝ ցանկանալով հեղինակազրկել ռուս խաղաղապահների մանդատն ու ցույց տալ, որ իրենք ինչ ուզում՝ անում են, ուստի, այս հանգամանքով պայմանավորված, գնդակը ռուս խաղաղապահների դաշտում է։ 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում այս մասին ասաց «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության ղեկավար Վահե Հակոբյանը՝ անդրադառնալով դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանի կողմից փակված Լաչինի միջանցքի խնդրին։
Ադրբեջանի կողմից Արցախն արտաքին աշխարհի հետ կապող միջանցքը շարունակում է փակ մնալ: Արցախցի և հայաստանցի երիտասարդները ՄԱԿ-ի գրասենյակի, Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի դեսպանատների առջև հանդես եկան հայտարարությամբ` ակնկալելով ստանալ պատշաճ արձագանք:
«ՀՀ, այսպես կոչված, իշխանությունները պարտավոր են քայլեր ձեռնարկել, հրաժարվել իրենց թուրքահպատակ քաղաքականությունից, և ՀՀ-ն պետք է ստանձնի Արցախի անվտանգության և ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի իրացման հանձնառությունը»:
Ադրբեջանի կողմից Արցախն արտաքին աշխարհի հետ կապող միջանցքը շարունակում է փակ մնալ: Արցախցի և հայաստանցի երիտասարդները ՄԱԿ-ի գրասենյակի, Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի դեսպանատների առջև հանդես եկան հայտարարությամբ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանը հեռավար կապով զրուցել է Սթենֆորդի համալսարանի միջազգային հարաբերությունների դոկտոր, միջազգայնագետ Արթուր Խաչիկյանի հետ:
Խախտելով միջազգային իրավունքի բոլոր նորմերը, ինչպես նաև 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի` Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական բոլոր գործողությունների դադարեցման մասին եռակողմ հայտարարության դրույթները` դեկտեմբերի 12-ին, մի խումբ ադրբեջանցի, այսպես կոչված, բնապահպաններ ու լրագրողներ կրկին փակել են Ստեփանակերտ-Գորիս մայրուղին, ինչը շարունակվում է մինչ այժմ:
Արդեն 24 ժամից ավելի է, ինչ «էկոակտիվիստ» ներկայացող ադրբեջանցիներն օկուպացված Շուշի քաղաքի մոտակայքում փակել են Ստեփանակերտ-Գորիս ճանապարհը, ինչի հետևանքով Արցախում 120.000 մարդ զրկվել է հումանիտար ցանկացած հասանելիությունից։
Ադրբեջանի կողմից Արցախն արտաքին աշխարհի հետ կապող միջանցքը շարունակում է փակ մնալ:
«Իրականում, իբր բնապահպանական թեման ամենաանշառն էր Ադրբեջանի կողմից ընտրված, որպեսզի կարողանան հասանելիություն ունենալ մեր հանքային ռեսուրսներին և կարողանան հայկական կողմի վրա ճնշում գործադրել: Այլ հարց է, որ այդ բնապահպանների անվան ներքո գործում են հատուկջոկատայիններ, «Գորշ գայլեր»-ի աջակիցներ, ահաբեկչական կազմակերպության մարդիկ, որոնք բացարձակ բնապահպանության հետ կապ չունեն»,- 168TV-ի հետ զրույցում ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Անժելա Էլիբեգովան:
«ՀՀ-ն ոչինչ չի արել այդ ուղղությամբ, ու հիմա եկել ենք անակնկալի: Պետք է պայքարել՝ օգտագործելով բոլոր լծակները: Բայց արդեն մեր դիրքերն այնքան զրոյացված են, այնքան արժեզրկված են, որ չունենք այն քաշն արտաքին աշխարհում, որ կարողանանք աշխարհից ինչ-որ բան պահանջել: Որովհետև Փաշինյանն այս 4 տարում մեզ կռվացրեց ամբողջ աշխարհի հետ և դարձրեց ոչնչություն ամբողջ աշխարհի աչքերում. այժմ Ադրբեջանն է օրակարգը թելադրում՝ կուզի՝ կփակի, չի ուզի՝ չի փակի: Եվ միջազգային հանրությունը ոչինչ չի կարող անել, որովհետև բոլորը՝ ՀՀ-ն ներառյալ, «ճանաչել են» Արցախը՝ որպես Ադրբեջանի մաս»,- ասաց ադրբեջանագետը:
Իրանագետ, Միջին Արևելքի հարցերի փորձագետ Հարութ Արթին Առաքելյանն այն կարծիքին է, որ միջազգային հարաբերությունների առկա բնույթը հաշվի առնելով՝ Ադրբեջանի սադրանքներն Արցախում բնական են:
«9 միլիարդ դրամ պարգևավճար ստացած ոստիականները՝ կարմիր և սև բերետավորերը, ջանասիրաբար բացում էին Արցախը Ադրբեջանի կազմում չտեսնողների փակած երևանյան փողոցները, բայց այսօր այդ նույն ոստիկանները՝ այդ կարմիր և սև բերետավորները, չեն բացում ադրբեջանցիների փակած փողոցները. սա է Փաշինյանի իշխանության վերաբերմունքը Արցախի վերաբերյալ»,- ասաց Դանիելյանը։
Այսօր առավոտյան ադրբեջանցիները հերթական անգամ փակել են Բերձորի ճանապարհը։ Արցախի Հանրապետության Ներքին գործերի նախարարության փոխանցմամբ՝ Ստեփանակերտ-Շուշի միջպետական ճանապարհն արդեն 6 ժամ շարունակում է փակ մնալ:
Ստեփանակերտ-Գորիս մայրուղին կրկին փակ է. ինչպես տեղեկանում ենք Արցախի Հանրապետության պաշտոնական պարզաբանումներից՝ պատճառը դարձյալ, այսպես կոչված, ադրբեջանցի բնապահպաններն են: Այս անգամ ադրբեջանցիների կրեատիվությունը մեկ քայլ առաջ է անցել. որոշել են նաև վրան տեղադրել Հայաստանն Արցախին կապող ճանապարհին՝ Շուշիի հարակից հատվածում:
«Այդ բնապահպանները որտե՞ղ էին, երբ Ադրբեջանը ֆոսֆորային զենք էր կիրառում Արցախի խաղաղ բնակչության դեմ»,- այսօր Երևանում անցկացվող «Ընդդեմ ցեղասպանության հանցագործության» 4-րդ գլոբալ ֆորումի ընթացքում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը՝ անդրադառնալով բնապահպաններ ներկայացող ադրբեջանցիների կողմից այսօր հերթական անգամ Ստեփանակերտ-Գորիս ճանապարհը փակելու փաստին։
«Ինձ ասացին, որ զորամաս պայուսակով գնամ, ներքև իջնելուց հասկանում եմ՝ իրավիճակը լարված է, միայն հասցրեցի տանը զգուշացնել, որ՝ մի վախեցեք, բայց զգոն եղեք։ Դրանից հետո, ինչպես օրենքն է սահմանում, բոլորի հետ միասին բարձրացանք դիրքեր։ Արդեն սեպտեմբերի 27-ին, լույս 28-ի կողմերը առաջին հարվածները ստացանք, հրետանուց արդեն կրակում էին Հադրութ քաղաքի վրա, սա զարմանալի էր, որ առաջին հարվածները հենց քաղաքին էին ուղղված։ Երևի սա պայմանավորված էր նրանով, որ խուճապ առաջացնեն դիրքապահների շրջանում, քանի որ նրանց բոլորի ընտանիքները քաղաքում էին։ Պատերազմում առաջին զոհը մանկահասակ երեխա է եղել Մարտունի քաղաքում։
– Հետախուզական ծառայությունների և զինվորականների միջև բանակցությունները հատուկ խողովակների միջոցով՝ Սիրիայում ռազմական էսկալացիայից խուսափելու նպատակով։
