«Բազմիցս խոսվում է այն մասին, որ մենք պետք է ընդգծենք Արցախի ինքնորոշման իրավունքը: Պետք է երբեք չմոռանանք, որ անկախ անկախության ձեռքբերման հիմքերից՝ Արցախն արդեն իսկ գոյություն ունի՝ որպես պետություն: Պատկերավոր ասած, եթե նույնիսկ չլիներ ինքնորոշման իրավունքը, միևնույն է, պետությունը երբ առաջանում է, դա պատմական փաստ է»,- «Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» գիտագործնական համաժողովի ժամանակ ելույթում ասաց սահմանադրագետ Վարդան Պողոսյանը։
Միջազգայնագետ Սուրեն Սարգսյանը հայ-ադրբեջանական գործընթացներում Արևմուտքի շտապողականությունը պայմանավորում է աշխարհաքաղաքական բնական մրցակցությամբ:
«Գործող իշխանությունը փաստարկում է իր գործողությունները աշխարհաքաղաքական անբարենպաստ իրավիճակով և ռազմական պարտությամբ: Փորձում է բոլորիս հիմնավորել, որ այսօր այլընտրանք չկա, և Արցախի միջազգային ճանաչման համար պայքարը վտանգում է ՀՀ-ն, որ բաց է թողնում երկկողմանիորեն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանները, և Ադրբեջանի ուժային գերակայության պայմաններում դա կարող է հանգեցնել նրան, որ արդեն ՀՀ-ն կորցնի տարածքներ և սուվերենությունը»,- ընդգծեց Ավետիք Չալաբյանը:
«Այն, ինչ կատարվում է, ունի անհանգստացնող միտումներ: Խնդիրը Ռուբեն Վարդանյանը չէ, Արայիկ Հարությունյանը չէ, այլ մթնոլորտը, որը կա պաշտոնական Ստեփանակերտում, Երևանում և հայ հասարակության մեջ՝ ստվերային պրոցեսը,- Ռուբեն Վարդանյանի պաշտոնանկությանը, արցախյան գործընթացներին անդրադառնալով՝ նշեց Այլընտրանքային նախագծեր խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանը՝ պարզաբանմամբ,- Ստվերային պրոցեսը, որի մասին մենք շատ հաճախ տեղեկանում ենք կա՛մ ադրբեջանական մամուլից, կա՛մ միջազգային գործիչներից, բայց ոչ Երևանից և Ստեփանակերտից: Այդ պրոցեսը տագնապային է: Եվ երեկվա պաշտոնանկությունը դիտարկում եմ՝ որպես այդ պրոցեսի մի դրվագ»:
«Բավականին շատ գործիքկազմ կա, բայց դրա համար անհրաժեշտ է, որ ՀՀ-ն՝ այն կողմը, որը ցանկանում է նման արդյունքի հասնել, նման ցանկություն ունենա»,- Արցախի միջազգային ճանաչման հնարավորությունների մասին 168.am-ի հարցադրմանն ի պատասխան՝ նշեց իրավաբան Արամ Օրբելյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը միջազգայնագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Արմեն Մանվելյանն է:
Փաստն այն է, որ Ռուբեն Վարդանյանն ինքը հրաժարական չտվեց, և, ըստ էության, դրանով ֆիքսեց իր քաղաքական հայացքների տարբերությունը՝ թե՛ Արցախի այսօրվա ղեկավարության, թե՛ ՀՀ այսօրվա ղեկավարության միջև:
Արդարադատության միջազգային դատարանը երեկ հրապարակեց Հայաստանի կողմից ներկայացված «Լաչինի միջանցքի» ապաշրջափակման վերաբերյալ ժամանակավոր միջոց կիրառելու պահանջի մասին որոշումը և պարտավորեցրեց Ադրբեջանին մինչև Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի գործով վերջնական որոշման կայացումը ձեռնարկել բոլոր միջոցները՝ երաշխավորելու Լաչինի միջանցքով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների և բեռների՝ երկու ուղղություններով անխափան տեղաշարժը:
168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Վիտալի Մանգասարյանը նշեց, որ Ադրբեջանի պաշտպանական գերատեսչության վերջին օրերի հաղորդագրություններից հստակ երևում է՝ թշնամին հետագա սադրանքների համար պարարտ հող է նախապատրաստում:
168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Շիրազ Խաչատրյանը նշեց, որ մյունխենյան վերջին հանդիպումներից պարզ էր՝ Հայաստանի նկատմամբ ճնշումներն ուժեղանում են։
«Ակնհայտ է մի բան՝ գործ ունենք ոչ թե իրավական, այլ բացառապեսքաղաքական խնդրի հետ։ Ենթադրում եմ, որ իշխանության թիրախը ոչ այնքան Գրիշա Խաչատուրովն է, այլ նրա միջոցով մյուսներին և առաջին հերթին Սեյրան Օհանյանին հասնելը։ Վստահ եմ սակայն, որ Խաչատուրովի հաշվարկով ձախողվելու են»,- ասաց Մինասյանը։
«Ունենք արցախյան հիմնահարց, ընդամենը 100 տարի առաջ ցեղասպանված ժողովուրդ ենք, նորից կանգնած ենք ցեղասպանության շեմին: Ադրբեջանը երբեք չի թաքցրել, որ հարցը լուծելու է ուժային ճանապարհով»,- նշեց Միհրան Հակոբյանը՝ կարևորելով այլ արժեքներով հասարակության ձևավորման հարցը:
«Մենք գիտե՞նք, թե ինչ ենք ուզում, ու առհասարակ, ուզո՞ւմ ենք պետություն ունենալ, թե՞ ոչ: Հարցի պատասխանը մենք չունենք»,- Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի շրջանակներում ասաց «Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի ղեկավար Աբրահամ Գասպարյանը՝ նշելով, որ հիմա ապրում ենք, և չի նշանակում, որ մեր օրոք ամբողջական պետք է վերականգնվեն հայության իրավունքները, կյանքի կոչվի Ազատ, անկախ, Միացյալ Հայաստան կոնցեպտը:
«Արցախը Հայաստանին և արտաքին աշխարհին կապող ճանապարհը բացվելուց հետո կոչ կանեմ, որ Հայաստանից դեպի Արցախ հոսքը լինի մի քանի անգամ ավելի շատ, քան Արցախից Հայաստան»,- Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի շրջանակներում կոչ արեց քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը՝ հավելեով, որ դա կամքի ցուցադրություն կլինի:
«Մյունխենում հերթական անգամ ցուցադրվեց մակարդակների տարբերությունը, այսինքն, մի երկրի ղեկավար, որը 30 տարի վարում էր հայատյաց քաղաքականություն, նախապատրաստում էթնիկ զտումների և ՀՀ տարածքի զավթման ծրագրեր՝ իր հաղթանակած կեցվածքով, իսկ ՀՀ իշխանության գլուխը չէր կարողանում ներկայացնել, թե ինչ է իրենից ներկայացնում Ադրբեջանը»,- 168.am-ի հետ հարցազրույցում կարծիք հայտնեց ադրբեջանագետ Արմինե Ադիբեկյանը Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի շրջանակներում:
«Միայն խելագարը կարող է դեմ լինել խաղաղությանը և Խաղաղության պայմանագրի կնքմանը: Պետք է հասկանանք, թե ինչ գին ենք վճարում այդ խաղաղության դիմաց, և արդյո՞ք պայմանագրի ստորագրումից հետո լինելու է Հայաստան, Արցախ, և հայերը կարող են իրենց հայրենիքում ապրել անկախ, ինքնիշխան և անվտանգ»,- Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի շրջանակներում լրագրողների հետ զրույցում ասաց «Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արթուր Վանեցյանը:
«Թուրքերն են բարձր գոռում, փախանք թուրքերից, ադրբեջանցիներն են բարձր գոռում, փախանք ադրբեջանցիներից: Շատ վատ միտում կա.այդ երկուսը մեկ-մեկ իրար հետ են գոռում, ու երբ այդպես է լինում, կատարվում է այն, ինչի ականատեսն այսօր ենք: Հետո ուժային կենտրոններն են սկսում գոռալ»,- հնչեցրած իր միտքը պարզաբանեց Կարեն Բեքարյանը:
«Ուղիղ 35 տարի առաջ փոթորկվեց հայոց միասնական հայրենիքը, և մենք միասնական լծվեցինք վերազգային ամենակենսական շահի բավարարմանը, Արցախի ազատագրմանը և դրա հիման վրա 90-ականներին ստեղծեցինք երկու հայկական պետականություններ»,- Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի ժամանակ ասաց «Հայրենիք» կուսակցության գլխավոր քարտուղար Խաչիկ Գալստյանը:
«Արցախյան հիմնախնդիրը փորձում են մղել երկրորդ պլան, բայց տեսնում ենք, որ հայրենակիցների ճնշող մեծամասնությունը չի մոռացել և կարևորում է Արցախյան հիմնախնդրի լուծումը: Երկար տարիներ աշխատելով ազգային անվտանգության մարմիններում՝ միշտ ասել եմ, որ իմ համար առաջնահերթություն է մեր հայրենիքի՝ Արցախի և Հայաստանի անվտանգությունը և պաշտպանվածությունը»,- Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի ժամանակ ասաց «Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արթուր Վանեցյանը:
«Երևի տեսաք, թե Ալիևն ի՞նչ հայտարարություններ էր անում և, բնականաբար, տեսաք նաև Հայաստանի կողմից բացակայող արձագանքներն ու պատասխանները: Միջազգային հարաբերություններում ընդունված չէ պետության ղեկավարի ներկայությամբ այդպիսի բաներ անել և պատասխան չստանալ»,- Ղարաբաղյան շարժման 35-ամյակին նվիրված համաժողովի շրջանակներում լրագրողների հետ զրույցում ասաց միջազգայնագետ Սուրեն Սարգսյանը՝ անդրադառնալով երկու օր առաջ Մյունխենում անվտանգության համաժողովի ընթացքում Փաշինյան-Ալիև քննարկմանը:
«Միացյալ Նահանգները չի ձեռնարկել որևէ փորձ դադարեցնելու համար 44-օրյա պատերազմը»,- այս մասին 168TV-ի տաղավարում Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանի հետ հեռավար հարցազրույցում ասաց իրավագիտության դոկտոր, Կալիֆոռնիայում հեղինակավոր փաստաբան Հրայր (Հարրի) Քալաջյանը:
«Նա հայհոյում է մի մարդու, ումից բազմիցս ինչ-որ բաներ է խնդրել, ում մոտ գնացել և փորձել է նրանից օգնություն ստանալ: Խոսքը Էդուարդ Շարմազանովի մասին է: Ով Էդուարդ Շարմազանովի մասին այդպիսի բաներ կարող է ասել, նա ինձ համար շան տղա է»,- նկատեց նա:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության Հանրապետական հիվանդանոցի ուռոլոգ-վիրաբույժ Մարատ Հարությունյանը նախ ներկայացրեց ընդհանուր իրավիճակը, թե ինչպես են Արցախում բժիշկներն աշխատում շրջափակման պայմաններում և ինչպես են հաղթահարում խնդիրները, ապա հավելեց, որ այս ընթացքում, բնականաբար, բազմաթիվ խնդիրներ են առաջացել, սակայն հիվանդանոցում՝ ամբողջ անձնակազմով հասկանալով խնդիրը, փորձում են մաքսիմալ կենտրոնանալ շտապ դեպքերի վրա, որպեսզի բացթողումներ չունենան։
Ավարտվել է 2023թ. միասնական քննությունների առաջին փուլը: Ձմեռային քննաշրջանի վերջին օրը՝ փետրվարի 12-ին, դիմորդները քննություն են հանձնել «Ֆիզիկա» և «Հայոց պատմություն» առարկաներից։
Կառավարության հերթական նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը տեղեկացրել է՝ երեկ Հայաստանն ավարտել է Ադրբեջանի հետ խաղաղության և հարաբերությունների հաստատման պայմանագրի նախագծի հերթական փուլի աշխատանքները, և հայկական կողմի առաջարկները փոխանցել են ադրբեջանական կողմին: Փաստաթուղթը փոխանցել են նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրներին։
«Ես չեմ կարող պատկերացնել որևէ իրավիճակ, որ դռնից այն կողմ միլիոնավոր մարդիկ աջակցության կարիք ունեն, ու որևէ մեկը կարող է դրան անտարբեր մնալ, դա անընդունելի է։ Ես ցավում եմ, որ որոշակի որակական փոփոխություն տեղի է ունենում այսպիսի աննախադեպ աղետի պայմաններում, բայց նաև երևի մարդկային ողբերգությունը օբյեկտիվորեն մարդկանց միմյանց համար ավելի հասկանալի է դարձնում: Հույս ունեմ, որ իսկապես սա կարող է մի նոր ելակետ դառնալ տարածաշրջանում Հայաստանի և Թուրքիայի հարաբերությունների հաստատման համար»։
«Ճիշտ է, շրջափակման հետևանքով շատ դժվարություններ են առաջացել, բայց մեզ մոտ իրավիճակը նորմալ է, ժողովուրդը՝ հանգիստ, ամենքն իր գործին է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ասկերանի շրջանի Պատարա համայնքի ղեկավար Վալերի Ղահրամանյանը:
«Կալիֆոռնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր և հրատարակիչ Հարութ Սասունյանը Թուրքիայում նախարարներ Արարատ Միրզոյանի և Մևլութ Չավուշօղլուի հանդիպման ընթացքում հայ-թուրքական սահմանի բացման մասին հնչող հերթական հայտարարություններն անարդյունք է որակում:
Մոսկվայում Ադրբեջանի Միլի Մեջլիսի նախագահի հետ հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի խորհրդարանի Ստորին պալատի՝ Պետդումայի խոսնակ Վյաչեսլավ Վոլոդինը հայտարարել է, որ Եվրախորհրդարանի և ԵԽԽՎ ներգրավումը ղարաբաղյան հակամարտության լուծման գործընթացում նոր խնդիրներ կստեղծի. «Այն մարդիկ, որ ցանկանում են Եվրամիությունն ու Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը ներգրավել այս հարցում՝ Ուկրաինայի, Հարավսլավիայի, այլ երկրների օրինակից ելնելով, պետք է 10 անգամ մտածեն և ծանրութեթև անեն, թե ինչով կարող է ավարտվել այդ ամենը»:
Թուրքիայի բացահայտ աջակցությամբ Արցախի ադրբեջանական շրջափակման ֆոնին՝ Թուրքիայի հանդեպ «մարդասիրական» քաղաքականությունն ընկալելի չէ թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանի համար: Ըստ նրա՝ այդ քայլը դիվանագիտության ծիրում դիտարկելը ևս անարդյունք է:
