«Արդեն մեկ ամսից ավելի է՝ Արցախի շրջափակման դառը պտուղները քաղում ենք, ինչը նշանակում է, որ Ադրբեջանն իր ցեղասպան քաղաքականությունից չի հրաժարվել և շարունակում է այդ ձեռագրով գործել: Երկու օր է՝ էլեկտրաէներգիայի հետ կապված խափանման, վթարի մասին են խոսում, բայց ես վստահ եմ, որ դա նույնպես արհեստածին է, իրենք ամեն կերպ փորձում են ճնշել, արցախահայությանը ընկճել՝ հետ կանգնել մեր պայքարից»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Գալստյանը՝ ընդգծելով, որ արցախահայությունը տրամադրված է պայքարի:
31 օր է, ինչ ադրբեջանական կողմը բնապահպանական կեղծ պատրվակով փակել է Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը՝ Բերձորի միջանցքը:
Մեկ ամիս է, ինչ ադրբեջանական կողմը բնապահպանական կեղծ պատրվակներով փակել է Լաչինի միջանցքը, որն Արցախը Հայաստանի և արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհն է: Ադրբեջանի այս գործողությունների հետևանքով Արցախի 120.000 բնակչությունը, որից 30.000-ը երեխաներ են, հայտնվել է հումանիտար ճգնաժամի մեջ: 1100 քաղաքացի, որից 270-ը՝ անչափահաս, ճանապարհի արգելափակման հետևանքով տուն վերադառնալու հնարավորություն չունի:
«Միացյալ Նահանգների ռազմավարությունը, սկսած 90-ականների սկզբից, եղել է մեր տարածաշրջանում ռուսական ազդեցության կրճատումը՝ սա պլան մինիմումն է, կամ պլան մաքսիմումը՝ Ռուսաստանին ընդհանրապես տարածաշրջանից դուրս մղել»,- «Ինչո՞վ ավարտեցինք և սկսեցինք տարին» թեմայով քննարկման ժամանակ նշեց Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի հիմնադիր Սուրեն Սարգսյանը:
30 օր է, ինչ ադրբեջանական կողմը բնապահպանական կեղծ պատրվակներով փակել է Լաչինի միջանցքը, որն Արցախը Հայաստանի և արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհն է:
Պետք է ստեղծես այն հնարավորությունները, որոնք կարող են քո անկախությունը պաշտպանել: Այն չի լինում կոռուպցիայի միջոցով. ամենալավը պետք է վարձատրես քո զինվորականին, բժշկին, գիտնականին, ուսուցչին: Դա է ազգային անվտանգության խնդիրը: Համալսարանում ուսանողներ ունենք, որոնք պարզապես գալիս-գնում են, և դա էլ է ազգային անվտանգության խնդիր, որովհետև ոչ մի բան չեն սովորում: Չգիտեմ, կամ ծերացել ենք ազգով ու չենք հասկանում, թե ինչն ինչոց է, կամ բթացրել են մեզ՝ անընդհատ ուրիշի արձագանքին ենք սպասում, որ տեսնենք՝ ինչ են ասում, և ինչ անենք»,- եզրափակեց Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրենը:
Թուրքիայի մեջլիսի և հակահայ քարոզչության խոսնակ Մուստաֆա Շենթոփը Անթալիայում անցկացվող Ասիական խորհրդարանական վեհաժողովի շրջանակներում Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահի հետ հանդիպմանը հայտարարել է, որ Թուրքիան անշեղորեն պաշտպանել է ու կշարունակի պաշտպանել «Ադրբեջանի արդարացի պայքարը»: Արցախի 30-օրյա շրջափակման ընթացքում սա, սակայն, Թուրքիայի առաջին բացահայտ աջակցությունը չէ Ադրբեջանին:
168.am-ը ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանից հետաքրքրվեց՝ ինչպե՞ս է գնահատում նման հայտարարությունները հատկապես այն համատեքստում, երբ այսօր շրջափակված է Արցախը, իսկ արցախահայության անվտանգության երաշխավորը շարունակում է մնալ ռուս խաղաղապահը:
«2022 թվականից հետո, թերևս, առաջնային ցանկությունը և մաղթանքը խաղաղությունն է: Թող խաղաղություն լինի հայոց աշխարհում, մնացածը կարող ենք ստեղծել»,- 168.am-ի հետ զրույցում նախ այսպես գնահատեց անցած 2022 թվականը Հայաստանի ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի հնագետ Տիգրան Ալեքսանյանը, ապա որոշ մանրամասներ փոխանցեց նախորդ տարվա ընթացքում մասնագիտական ձեռքբերումների վերաբերյալ:
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը Բերձորի ճանապարհը բացելու հարցում որևէ հույս չի կապում Հայաստանի իշխանությունների հետ:
Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհն Ադրբեջանի կողմից արգելափակելու պատճառով ԱՀ առողջապահության նախարարության ենթակայության տակ գործող բուժհաստատություններում շարունակում են դադարեցված մնալ պլանային վիրահատությունները։
«Ես՝ որպես հայ մարդ, հայ մտավորական, ինձ երբեք այսքան նվաստացած, վիրավորված չեմ զգացել՝ ինչպես այս շրջափակման ժամանակ: Մենք այժմ ունենք պետականություն, ու թեև Արցախում մեր եղբայրները, քույրերը, մեր պատմական հուշարձանները, սկսած Մեսրոպ Մաշտոցի Ամարասի 5-րդ դարի վարժարանից, պատանդ են, սակայն պետականորեն ոչինչ չի արվում»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Արցախի շրջափակմանը՝ ցավով արձանագրեց գրող, հրապարակախոս Գրիգոր Ջանիկյանը:
«Մեր համայնքում իրավիճակը նորմալ է, դժվարություններ կան, բայց հաղթահարում ենք»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանի Պատարա համայնքի ղեկավար Վալերի Ղահրամանյանը։
Արցախցի ակնաբույժ Նարեկ Միքայելյանի փոխանցմամբ՝ ցավոք սրտի, այսօր արդեն լիարժեք չեն աշխատում խանութները, քանի որ եղած ապրանքը սպառվել է: Նույն իրավիճակն է տիրում նաև դեղատներում:
Ֆրանսահայ պրոդյուսեր Նարե Թադևոսյանը 2022 թվականը գործնական առումով շատ լավ տարի է համարում, որովհետև հաջողվել է ներկայացնել «Հայաստան՝ սուրբ երկիր» («Armenia Terra Sacra») ֆիլմը: Այն Հայաստանի և Արցախի միջնադարյան ճարտարապետության մասին է, որտեղ ներկայացված են նաև Արցախի այն եկեղեցիները, ամրոցները, որոնք արցախյան 44-օրյա պատերազմի հետևանքով թշնամին օկուպացրեց:
«Երբեք չպետք է մոռանանք, որ գործ ունենք թուրքի հետ. թուրքը չի փոխվում, իր նպատակներն ու հեռահար ձգտումները մնացել են նույնը: Ի տարբերություն մեզ՝ թուրքը ունի ձևակերպված գաղափարախոսություն, որը նպատակասլաց ձևով փորձում է իրականացնել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը՝ ընդգծելով, որ մեր գոյությունը թուրքի համար խանգարող հանգամանք է, դրա համար պատմական տարբեր փուլերում մեզ վերացնելու, իրենց երազանքների ճանապարհից հանելու նպատակն իրականացնում են:
Թուրքիայի բացահայտ աջակցությամբ Ադրբեջանի կողմից Արցախի շրջափակումը շարունակվում է: Ինչպես երեկ տեղեկացանք՝ այս հանգամանքն ամենևին չի խոչընդոտում Հայաստանի իշխանություններին՝ չշեղվելու Թուրքիայի հետ նորմալիզացիայի գործընթացից. ասես ոչինչ էլ չի եղել: Ավելին՝ ՀՀ արտաքին գերատեսչությունից հայտնել են, որ Թուրքիան վերացրել է Հայաստանի հետ ուղիղ օդային բեռնափոխադրումների արգելքը:
«Քաղաքացիներն իրենցն անում են և հավատում, որ 2020 թվականի պատերազմի պես իրենց դավաճանված չեն զգա։ Այստեղ մնում է Հայաստանի իշխանության, միջազգային կազմակերպությունների և Ռուսաստանի անելիքը տեսանելի լինի»,- ասաց Գալստյանը։
«Մարդկանց տրամադրությունները նորմալ են, խուճապ չկա, հիմնական խնդիրը սննդի պաշարների պակասությունն է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Աստղաշեն համայնքի ղեկավար Արթուր Գրիգորյանը։
«Սուրբ Ծնունդն ավելին է, քան մոմերի լույսերն ու ուրախությունը: Դա բարությունն է, վերածնված հույսը: Ամեն Նոր տարի յուրաքանչյուրս ցանկանում ենք բարգավաճ տարի: Իմ հայ ազգին մաղթում եմ առողջություն ու տնտեսական զարգացում, և ամենակարևորը՝ աշխարհը ճանաչի Արցախն իբրև պետություն»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Բրազիլիայի Առևտրի հայկական պալատի հիմնադիր Սարգիս Կարամեկյանը:
26 օր է, ինչ Արցախն ամբողջական շրջափակման մեջ է: Բանաստեղծ Լևոն Բլբուլյանը վստահ է՝ հուսահատությունն ու ցավը մի կողմ նետելով՝ հայը, արցախցին կկարողանա հաղթահարել նաև այս դժվարությունը:
168.am լրատվական-վերլուծական կայքը համագործակցություն է սկսել անգլալեզու Groong փոդքասթի հետ։ Արցախում տիրող ճգնաժամի լույսի ներքո, երբ Արցախում 120 հազար հայ շարունակում է շրջափակված մնալ, Groong փոդքասթի համահեղինակ Հովիկ Մանուչարյանը զրուցում է քաղաքական, տնտեսական, հասարակական գործիչների հետ:
«Արցախում իրավիճակը գնալով լարվում է. մթերքի, սննդի բազմաթիվ կետեր արդեն փակ են, փակ են նաև որոշ հացի արտադրամասեր՝ ալյուր չլինելու պատճառով, բայց ժողովուրդը փորձում է պայքարի ուղիներ գտնել, չկա հուսահատվածություն, չեն կոտրվել, որովհետև Արցախի ժողովուրդը հստակ ունի իր տեսակետը, այսինքն՝ երբեք և ոչ մի ճնշումների տակ չի լքելու իր հայրենի հողը, ամուր մնալու է կանգնած իր հայրենիքում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Արցախի «Արդարություն» կուսակցության ԵԿ նախագահ Արշակ Աբրահամյանը:
Փաշինյանի գործունեությունը մտածող մարդու համար ամենասկզբից շատ ակնհայտ էր. նախ Ալիևին անվանել էր կիրթ ու կառուցողական, ինչ-որ զրո կետից բանակցություններ էր սկսում, կնոջ հայտարարությունները, թե զենքերը պետք է հալեցնել: Հետո՝ այդ հետապնդումները Հրայր Թովմասյանի և Սահմանադրական դատարանի նկատմամբ, դատարանների շրջափակումները… ինձ համար շատ պարզ էր, ով այդ էյֆորիան չուներ, նա ամեն ինչ տեսնում էր:
«Ասում են՝ այս ուժերն են կազմակերպում, այն ուժերն են: Պատասխանում եմ՝ ձեզ պե՞տք է, թե ով է կազմակերպում, գնացեք, որ արցախցին տեսնի ու զգա, որ իրենց մասին մտածում են: Չեմ հասկանում՝ սա սթրես է, յուրատեսակ դեպրեսիա… Կամ պետք է սա կուտակվի ու դուրս գա, կամ չգիտեմ… Զանգվածային դեպրեսիա է մեզ մոտ կամ անտարբերություն: Գուցե պատճառն անելանելիությո՞ւնն է: Օրինակ, ես կուզեի գնալ և արցախցու կողքին լինել, բայց ո՞նց անցնեմ ճանապարհը: Հասկանո՞ւմ եք, ժամանակին բաժանված էինք, հիմա առավել ևս, աղճատել են մանր կտորների, ու միավորվելու ցանկություն չկա: Չէինք սիրում միավորվել, հիմա՝ նույնպես: Ես ևս մոլորված եմ և շատ նեղված»,- հավելեց Տիգրան Հեքեքյանը:
«Արցախցին պատրաստ է դիմանալ այս արհավիրքին, և դեռևս չունենք այդ անկումային տրամադրությունները: Բայց բոլորս էլ հասկանում ենք, որ գալու է մի պահ, երբ մենք դիմանալու հետ կապված խնդիրներ ունենանք»,- շեշտեց նա:
«2022 թվականն ինձ համար հեքիաթի, ուսումնասիրության ու բանալիներ փնտրելու, հայկական ժողովրդական հեքիաթներ կարդալու, դրանցով ուժեղանալու ու հիանալու տարի էր: Չկա լույս աշխարհ՝ առանց մութ աշխարհի: Չկա վախ, երբ չես վախենում: Չկա մահ, երբ տեսնում ես հակառակ կողմը: Մեր հեքիաթներում, մեր էպոսում, մեր ավանդույթներում ու ծեսում այնքան իմաստնություն կա: Պետք է տեսնել սովորել»,- մեզ հետ զրույցում ասաց հեքիաթագիր Արփի Մաղաքյանը:
Նրա խոսքով, Նիկոլ Փաշինյանը պարտության խորհրդանիշ է, հետևաբար՝ չի կարող ի շահ Հայաստանի ու Արցախի բանակցել։ Ավելին՝ նա իր վարչախմբի հետ բացահայտ հակահայկական բանակցություններ է վարում։
Մեզ վերագտնելուց հետո, վստահաբար, գտնվելու են նաև բոլոր խնդիրների լուծման ուղիները, փակվելու են աղետների դռները և բացվելու են կյանքի ճանապարհները։ Դա ամենևին չի նշանակում հրաշքի ակնկալիք, մեզ՝ որպես հանրություն, սպասում է դժվարին ճանապարհ, գոյաբանական որոշումների կայացում, ընտրություն ոչ միայն՝ լավի ու լավագույնի, այլև ավելի հաճախ՝ վատի ու վատթարագույնի միջև։
«Տարին հակասական էր` «Աշխատում ենք, որ չխելագարվենք կարգախոսը գործեց»,- մեզ հետ զրուցում ամփոփելով 2022 թվականը՝ ասաց գրող Դավիթ Սամվելյանը:
