Այսօր Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանն աշխատանքային այցով ժամանել է Երևան՝ Նիկոլ Փաշինյանի հետ քննարկելու Արցախի և Հայաստանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը։ Ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ Փաշինյանի գլխավորությամբ կայացել է Անվտանգության խորհրդի նիստ, որին չի մասնակցել Արայիկ Հարությունյանը, փոխարենը՝ մասնակցել է ԱԽ անդամ չհանդիսացող ՔՊ-ական պատգամավոր Հայկ Կոնջորյանը, իսկ քննարկման թեման եղել է Հայաստանի շուրջ ծառացած մարտահրավերը, որն ուղիղ կապված է Արցախի հետ։
«Այն տեքստը, որը հրապարակվել է, և դրան հաջորդած՝ Նիկոլ Փաշինյանի թվիթերյան գրառումը, իմ կարծիքով, վկայում է այն մասին, որ Ադրբեջանը շարունակում է հաջողությամբ առաջ տանել իր օրակարգը, իսկ ՀՀ ներկայիս վարչակազմը, ՀՀ անունից բանակցողները չեն կարողանում առաջ տանել հայ ժողովրդի շահերից բխող օրակարգ»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Պրահայի քառակողմ հանդիպման արդյունքներին՝ նշեց Արցախի նախկին արտգործնախարար Կարեն Միրզոյանը:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում վերլուծաբան Արգիշտի Կիվիրյանը կոչ արեց Փաշինյանի, Ալիևի և Էրդողանի հանդիպումը դիտարկել Փաշինյանի՝ ավելի վաղ արած հայտարարության խմբագրված տարբերակի համատեքստում.
Քարտեզագիր Ռուբեն Գալչյանը՝ 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում խոսելով Նիկոլ Փաշինյանի ընտանեկան ԶԼՄ-ում «հավաստի աղբյուր» ստորագրությամբ հայտնի հրապարակման մասին, ըստ որի՝ Ադրբեջանը Հայաստանից պահանջում է սահմանագծում և սահմանազատում անել 1919 և 1920 թվականների քարտեզներով, ասաց, որ մինչև 1918 թվականն Ադրբեջան անունով պետություն գոյություն չի ունեցել, իսկ երբ 1918 թվականին այդ պետությունը «ծնվեց», չունենալով ոչինչ, սկսեց պահանջել իր հարակից տարածքների մի մասի միացումն իրեն։
«Սիսիանի պանթեոնն անգթորեն ընդարձակվել է… այն մահվան մասին չէ, այլ` հավերժումի, այս պանթեոնը զոհվելու մասին չէ, այլ` հերոսացման, այս պանթեոնը պարտության մասին չէ, այլ` զենքը ձեռքին մինչև վերջ հանուն հայրենիքի նահատակության…: Այս պանթեոնը քաղաքակիրթ աշխարհի անբարոյականության մասին է ու աշխարհում բարոյականության պարտության մասին, նաև` աշխարհի խիղճը արթուն պահելու մասին: Այս պանթեոնը մեր անավարտ թռիչքի և թռիչքը ավարտին հասցնելու աներեր երազանքի մասին է…»:
ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 77-րդ նստաշրջանին հնչեցրած իր ելույթում, ի թիվս մեծ թվով խնդիրների, ՀՀ իշխող քաղաքական ուժի ղեկավարը փաստացի սակարկման դրեց ՀՀ ինքնիշխան տարածքը՝ առաջարկելով Ալիևին, ամբողջական ցանկով ներկայացնելու իր տարածքային պահանջները։
Հայաստանում և Սփյուռքում ապրող գրականության ներկայացուցիչները 168.am-ի հետ զրույցում անդրադարձան այն հարցին, թե ինչո՞ւ մենք չենք կարողանում միավորվել մեր առջև ծառացած խնդիրները լուծելու, դժվարությունները միասին հաղթահարելու համար, փոխարենը՝ բաժանվել ենք գաղափարական, երբեմն էլ՝ ոչ գաղափարական բևեռների։ Ի՞նչն է սխալ արվել այս 30 տարվա ընթացքում և ինչպե՞ս պետք է ուղղել սխալը։
«Եթե անգամ ռազմական գործողությունների ժամանակ Հայաստանն իր օդը չի պաշտպանում Ադրբեջան թռչող թուրքական ինքնաթիռներից, եթե Հայաստանն ինքն իրեն չի պաշտպանում, ինչո՞ւ պետք է ՌԴ-ն կամ ԱՄՆ-ը մեզ գան և պաշտպանեն»,- ասաց Տիգրան Թորոսյանը՝ ընդգծելով ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու կոչեր անողները պետք է դրա այլընտրանքը ցույց տան և ասեն, թե ՀԱՊԿ-ին մերժելով՝ ի՞նչ են առաջարկում և իրենց առաջարկն ինչպե՞ս է իրականություն դառնալու։
2020թ. նոյեմբերի 9-ից հետո Արցախում և դրա շուրջ ստեղծված իրավիճակը պարբերաբար ծնել է հրատապ պատասխաններ պահանջող՝ հանրային կյանքին առնչվող հարցեր, առաջ բերել նորանոր խնդիրներ: Դրանց հրատապ արձագանքելու անհրաժեշտությամբ պայմանավորված՝ երբեմն անհնարին է եղել հետևել այդ հարցերը կամ խնդիրները լուծելու դասական մեխանիզմներին և մեթոդներին:
«Դա նշանակում է՝ Արցախը հանձնել Ադրբեջանին, նաև հանձնել այն տարածքները, որոնք Խորհրդային Միության ժամանակ եղել են Խորհրդային Ադրբեջանի անկլավները և հետո ազատագրվել են: Խոսքը Տիգրանաշենի, Վերին Ոսկեպարի և Ազատամուտ, Կայան գյուղերին հարող տարածքների մասին է»,- 168.am-ի հետ զրույցում պարզաբանեց քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը:
«Ռուսաստանում շատերը կարող է տանջվեն, որ Ռուսաստանը զիջի դիրքերը Հայաստանում ու Ղարաբաղում, բայց դա շատ հավանական է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Մոսկվայի Քաղաքական և ռազմական վերլուծությունների կենտրոնի փոխտնօրեն, ռազմական փորձագետ Ալեքսանդր Խրամչիխինը՝ անդրադառնալով Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմին Հայաստանի դեմ:
«Նման դեպքերում ուրիշներին մեղադրելով, թաքնվելով և ամենաարդարը ձևանալով՝ հաշտության չենք հասնի երբեք։ Հաշտություն ասելով, սակայն, պետք է հիշենք, որ դա չի ենթադրում, որ պետք է ոչ ասել արդարադատությանը. հաշտությունն առաջին հերթին արդարադատություն է ենթադրում. սա չափազանց մեծ կարևորություն ունեցող հանգամանք է»,- ասաց Բագրատ Սրբազանը՝ ընդգծելով՝ աղետի մեջ հայտնված մեր երկրում ցավալիորեն որևէ համակարգ ըստ նպատակի չի գործում և, առհասարակ, մեր երկիրը նպատակ չունի՝ ապրում ենք անորոշության մեջ։
«Պատիվ ունեմ» խմբակցությունն ակտիվորեն ներգրավված է եղել և կլինի խորհրդարանական դիվանագիտության, խորհդարանի այս կամ այն վերահսկողական ֆունկցիաների իրականացման, մեր քաղաքացիների շահերի պաշտպանության մեջ»,- հավելեց պատգամավորը:
«Պետք է կարողանանք ներկայացնել, թե ինչպիսի Հայաստան ենք մենք պատկերացնում: Սա է ճանապարհը, որ հաջորդ հանրային փողոցային պայքարում ունենանք հարյուր-հազարավոր աջակիցներ: Պետք է նաև ստեղծվի քննիչ հանձնաժողով՝ բոլոր ուժերի հավասարակշիռ ներկայացմամբ: Հասարակության մեծ մասը չգիտի, որ այսպիսի նախաձեռնություն կա»,- շեշտեց ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավորը:
«Թշնամիներին պետք է իշխանությունից հեռացնել: Ցանկացած միջոցով, որովհետև իրենք որևէ միջոց չեն խնայում՝ հայ ժողովրդին վնաս տալու համար: Արցախյան 44-օրյա պատերազմը ձեզ փաստ, որ Նիկոլը խնդիր էր դրել հանձնել Արցախը, և դա շատ գեղեցիկ արեց»,- «Հայաստանի իրական օրակարգը» հանրային քննարկման ժամանակ ասաց Ազգային անվտանգություն» կուսակցության նախագահ Գառնիկ Իսագուլյանը:
«Հայաստանի Հանրապետությունը ստեղծվել է «Պայքար, պայքար մինչև վերջ» և «Միացում» կարգախոսների ներքո: Նշանակում է՝ պայքար այնքան, մինչև Արցախը կմնա հայկական և ի վերջո կմիավորվի մայր Հայրենիքին»,- «Հայաստանի իրական օրակարգը» հանրային քննարկման ժամանակ ասաց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Անդրանիկ Թևանյանը:
Ակնհայտ է, որ այս երկու գործընթացները կարող են տեսականորեն համընթաց լինել, եթե հնարավոր լինի տեղավորել թուրք-ադրբեջանական ծրագրերը՝ տարածաշրջանում խաղաղության դարաշրջան բացելու գաղափարի մեջ: Ուստի, եթե Երևանը, որպես իր կողմից ձևակերպված գերնպատակ՝ ձգտում է այդպիսի խաղաղության, պարտավոր է չխոչընդոտել թուրքական ծրագրերին, և ըստ էության, նպաստելով դրանց իրականացմանը՝ սպասարկի թուրք-ադրբեջանական շահերը, ինչի ականատեսն էլ պատահական չէ, որ դառնում ենք այս օրերին:
Պետդեպի փոխխոսնակ Վեդանթ Պատելը լրագրողների հետ ճեպազրույցում հայտնել էր, որ այս շաբաթ Կովկասի հարցերով բանակցություններում ԱՄՆ պետքարտուղարի գլխավոր խորհրդական, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ԱՄՆ համանախագահ Ֆիլիպ Ռիքերը կայցելի Հայաստան։
Առողջ ընդդիմադիր շարժումների հիմնական դերակատարը եղել է Հանրապետականը, սակայն փաստ է, որ այդ թվում՝ և մեր պայքարը բավարար չի եղել վերջնարդյունքի հասնելու համար։ Կարծում եմ՝ պայքարի որակը բավարար չէր հանրության հետ լավ չաշխատելու, լավ չբացատրելու պատճառով
Կառավարությունից արդեն հաստատել են, որ օգոստոսի 31-ին Բրյուսելում տեղի է ունենալու Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի հանդիպումը Եվրոպական խորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելի միջնորդությամբ։ Թեպետ Կառավարությունը չի հստակեցրել, թե կոնկրետ ինչ օրակարգով են հանդիպելու երկու երկրների ղեկավարները, սակայն Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հաջիևն օկուպացված Շուշիում օտարերկրյա դիվանագետների մասնակցությամբ միջոցառմանն ասել էր, որ հանդիպման գլխավոր օրակարգը «Խաղաղության պայմանագիրն է»։
Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևն օգոստոսի 27-ին Ադրբեջանի կողմից օկուպացված հայկական Շուշիում հայտարարել է, թե ադրբեջանցիների և ԼՂ-ում բնակվող հայերի՝ որպես մեկ երկրի քաղաքացիներ, խաղաղ գոյակցության հնարավորությունը հնարավոր է։
Հայաստանի հարևան թշնամի երկիրը հաճախ է քարտեզներում փոփոխություններ կատարում, որոնք անգամ հայտնվում են որոնողական համակարգում: Նման իրավիճակներից խուսափելու, կեղծիքը չեզոքացնելու համար որոշվել է քարտեզագրական կայք (ELMA.am) ստեղծել:
Օգոստոսի 1-ին Արցախի Հանրապետությունում սկսված լարվածության վերաբերյալ 168.am-ն օրերս հարց էր ուղղել ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանին, ակնկալելով, որ Հայաստանի նախագահն իր կարծիքը կարտահայտի Ադրբեջանի իրակացրած սադրիչ գործողությունների վերաբերյալ, հատկապես, որ այդ ամենի արդյունքում հայկական կողմն ունեցել էր 2 զոհ և 19 վիրավոր։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում Արթուր Խաչիկյանը ռուս խաղաղապահներին միջազգային խաղաղապահներով փոխարինելու կողմնակիցներին նաև հիշեցրեց պատմության դառը փորձը, երբ միջազգային խաղաղապահներ տեղակայված երկրներում իրականացվել են ցեղասպանություններ, օրինակ՝ Սոմալիում զոհ է դարձել 500 հազար, Ռուանդայում՝ 800 հազար, Բոսնիա և Հերցեգովինայում՝ 8 հազար, իսկ Դարֆուրում՝ 200 հազար մարդ։
«Սահմանային իրավիճակի մասին պաշտոնական տեղեկատվությամբ ենք իմանում, ոնց որ թե արծրունհովհաննիսյան չեն անում, և տալիս են հստակ տեղեկություններ: Լարվածություն կա, բայց հրադադարի ռեժիմը պահպանվում է»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Գալստյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանն է:
Արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողների մի խումբ ծնողներ նախաձեռնել են համախմբել անհետ կորած և զոհված զինծառայողների ծնողներին, բոլոր նրանց, ովքեր իրենց նման պահանջում են պատասխանատվության ենթարկել մեղավորներին, որոնց անգործության, դավաճանության պատճառով զոհվեցին տղաները։
«Հիմա նույնն են անում, շարունակում են հանձնել։ Այս Կառավարությունը մինչև հիմա հանձնում է, որևէ բան հետ չի բերել, ուստի, քանի իրենք են իշխանություն, անհնար է խոսել հնարավորության մասին, թե երբևէ կարող ենք հետ բերել հանձնվող տարածքները, որովհետև նրանց համար կարևորը ոչ թե հայրենիքն է, այլ իրենց իշխանությունը պահելու հարցը»,- ասաց Կարեն Իգիթյանը։
«Ռուս խաղաղապահները թույլ չեն տալիս` մտնեմ Արցախ, մոտ մեկ ժամ է՝ սպասում ենք կամ թույլ տան, կամ հիմնավորեն` ինչու չեմ կարող Աղավնո, Բերձոր գնալ: Ասում են` մի քանի լրագրող կա, որ թույլ չեն տալիս, ինչու եմ այդ ցուցակում՝ պարզ չէ: Հուսամ` շփոթմունք է…»,- առավոտյան ֆեյսբուքյան գրառմամբ տեղեկացրել է լրագրող Անի Գևորգյանը:
44-օրյա պատերազմի ժամանակ Շուշիի գորգերի թանգարանից տարհանված և Հայաստան տեղափոխված գորգերի ցուցադրության և պահպանման վայրը որոշելու համար հիմա էլ Հանրային խորհուրդն է դիմել Կառավարությանը: Նախքան այդ բաց քննարկում էր կազմակերպվել, որին ներկա էին Շուշիի գորգերի թանգարանի հիմնադիր տնօրեն Վարդան Ասծատրյանը, ԿԳՄՍ նախարարության ներկայացուցիչ և այլք։
