Քաղաքացիները ներկայացնում են իրենց մտահոգությունները երկրում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ: Այս անգամ իրենց մտորումները Հայաստանի ներկայի ու ապագայի վերաբերյալ ներկայացնում են Երևանի բնակիչները:
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն այն կարծիքին է, որ գործող իշխանությունները Հայաստանին ոչ մի սցենարի չեն նախապատրաստում որևէ զարգացման դեպքում:
Նմանօրինակ մանիպուլյատիվ դիրքավորումը նրան պետք է նաև առաջիկա ընտրական գործընթացներում, որտեղ նա նորից կփորձի ներկայանալ որպես միակ ուժը, որը «խիզախություն ունեցավ ցավոտ, բայց երկարաժամկետ խաղաղություն ապահովել»։
«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը յութուբյան իր ալիքում անդրադարձավ 1994թ․ մայիսի 12-ին ստորագրված հրադադարի փաստաթղթին, որն ըստ նրա՝ պատմական է և շատ կարևոր հայոց նորագույն պատմության համար, քանի որ դրանով, առաջին հերթին, ճանաչվում է Լեռնային Ղարաբաղի սուբյեկտայնությունը։
Հայկ Խալաթյանի դիտարկմամբ՝ Ադրբեջանը Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրելու, այլ հակառակը՝ օգտագործելու է նրանց «խաղաղություն՝ ցանկացած գնով» մոտեցումը՝
Արցախի Շուշի քաղաքն իր պատմական, ճարտարապետական, մշակութային և քաղաքային զարգացվածությամբ ոչ միայն հայ պատմիչներին ու մասնագետներին է հիացրել և հիացնում, այլև օտարազգի ճանապարհորդներին, ուսումնասիրողներին ու մշակութային ոլորտի գիտնականներին: Հայկական քաղաքի մասին պատմական փաստերն ու տեղեկությունները շատ են, և այդ ամենին զուգահեռ՝ քիչ չեն նաև տարբեր ժամանակաշրջանի լուսանկարիչների արված լուսանկարները, որոնցում զգացվում է քաղաքի հայկականությունը, պատմամշակութային բացառիկ արժեքն ու վեհությունը:
Մարտի կեսերին Պուտինը, Լուկաշենկոն և Տաջիկստանի նախագահ Ռահմոնը զանգահարում են Ալիևին, խոսում այն մասին, որ Մեծ Հայրենական պատերազմի 80-ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակներում նրանք հավաքվելու են:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը նախօրեին չմեկնեց Մոսկվա՝ մասնակցելու Հայրենական Մեծ պատերազմի 80-ամյակին նվիրված տոնական միջոցառումներին։ Փոխարենը, ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ, Ալիևն ու կինը, ով նաև համատեղության կարգով Ադրբեջանի փոխնախագահն է, այցելել են Շուշի։ Մայիսի 9-ին նրանք այցելել են Շուշի, մասնակցել առողջարանային կենտրոնի և այլ կառույցների բացման արարողությունների:
Օպերային սոպրանո Ջուլիանա Գրիգորյանը նախօրեին տեղադրել է «Մուսկատ» թագավորական օպերայում տեղի ունեցած «Տրավիատա» ներկայացման առաջնախաղի մասին, որտեղ նրա զուգընկերն էր ադրբեջանցի տենոր Յուսիֆ Էյվազովը։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են Նիկոլ Փաշինյանի իշխանավարման յոթ տարիներին, Արցախի կորստին, Հայաստանից տարածքների զիջմանը, հազարավոր զոհերին, Հայոց ցեղասպանության ուրացմանը և հայրենուրացության ու ազգադավության մյուս դրվագներին։
«Դուք գիտեք, որ թուրքական երկրորդ և յոթերորդ բանակները ՀՀ սահմանին էին, և Ստալինգրադից հետո հապաղեցին ու միայն Կուրսկի ճակատամարտից հետո թուրքերը հետ քաշեցին բանակները, որովհետև հասկացան՝ հիմնական ռազմաճակատում Գերմանիան առավելություն չունի»,- Հաղթանակի զբոսայգում 168.am-ի հետ զրույցում օրվա խորհրդին անդրադառնալով՝ նշեց ՀՀ առաջին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը։
«Խաղաղությունն էլ մանանա չէ, որ վերևից մեզ պիտի տրվի․ խաղաղությունը վաստակում են։ Հիշե՛ք Վազգեն Սարգսյանի խոսքերը, որ խաղաղությունը պետք է լինի արժանապատիվ և պարտադրված, և նա մի բան էլ էր ասում՝ գոնե մի անգամ մենք չհոգնենք մեր կռվից, պատերազմից։ Ցավոք սրտի, այդպես չեղավ»,- «Հաղթանակ» զբոսայգում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Երևանի նախկին քաղաքապետ, ՆԳ նախկին նախարար Սուրեն Աբրահամյանը։
Այսօր, առավել քան երբևէ, կենսականորեն կարևոր է հաղթանակի ու պարտության համարժեք գիտակցումը։ Հայաստանի իշխանությունը, ի թիվս ամենայնի, խեղաթյուրում է նաև այդ հասկացությունները՝ հատկապես երիտասարդ սերնդին ներշնչելով իրական հաղթանակների անկարևորությունը և արժևորելով նյութական «հաղթանակներն» ամենօրյա սպառողականության մրցավազքում։ Եվ պատահական չէ, որ այդ այլասերված քաղաքականությունն իրականացվում է հիշողության դեմ պայքարի տեսքով։
«Եթե դու զգում ես վտանգ, ուժերդ հավաքում ես. տեսակի վերածնունդ էլ է լինում: Հայերիս դա է պետք: Հայտնի բան է, որ երբ վտանգ ես զգում, ուժերդ բազմապատկվում են, դու կարող է սովորական ժամանակ ընկնես, բայց երբ վտանգ կա, հավաքում ես ուժերդ, ցատկ ես կատարում և թռնում ես անդունդի վրայով: Ես ուզում եմ, որ մտավոր դաշտում մենք ստեղծենք այդ վերելքը»:
«Որ Նիկոլ Փաշինյանը ջղաձգվում է, դա փաստ է, որովհետև իրենք շատ լավ հասկանում են՝ իրենց ոտքի տակից հողը գնում է, ու նաև՝ հնչածին չի կարողանում հակադարձել, քանի որ բովանդակային որևէ պատասխան չունի։ Ու թեև անընդհատ ժողովուրդ-ժողովուրդ են ասում, բայց իրենք արդեն հո շատ լավ գիտեն ժողովրդի վերաբերմունքն իրենց նկատմամբ։ Այսինքն՝ իրենք շատ լավ հասկանում են, որ իրենց սիրելի ու թանկարժեք աթոռները սկսել են ճոճվել։ Եվ բացի այդ՝ չմոռանանք, որ այս ամենը տեղի ունեցավ Փաշինյանի՝ Մոսկվա մեկնելուց առաջ»։
Ոնց նախապես պլանավորած է, էնպես է լինելու. երբ որ ասեն՝ գնա, էն ժամանակ էլ կգնա: Ընտրություններով դժվար թե չանցնի: Արցախը կորցրինք, ինչ եկավ, 5000 երեխեքին, շուտով արդեն Ամուլսարը, այսինքն՝ խաչ ենք քաշում նաև Վայոց ձորի ու Ջերմուկի՞ վրա:
«Մենք մեր ակնկալիքները չպետք է գերագնահատենք, ոչ մեկն էլ ոչինչ չի անելու, բոլորն էլ հաշվի են նստելու ռեալ իշխանության հետ, ով իշխանության է՝ իր հետ են խոսում, մնացածի հետ աշխատում են: Քաղաքական գործիչների մի ամբողջ խուրձ կա, որ երկու րոպեն մեկ ասում է՝ ես Մոսկվայից «դաբրո» ունեմ, ասես Կրեմլի դիմաց մի կրպակ կա, վրան գրված է՝ «դաբրո», գնում են, այդտեղից թուղթ են բերում, իրենց թվում է, որ իրենք Հայաստանում իշխանության կարող են գալ»:
«Ստիպված պետք է արձանագրեմ մեկ բան, որը մի կողմից՝ հանրահայտ փաստ է, մյուս կողմից՝ պաշտոնյաները մեզ տևական ժամանակ համառորեն չեն ուզել ասել, որ տրամադրություններս չընկնի։
«Բնականաբար, հանրությունը պետք է տեղեկացված լինի, թե իր երկրի ղեկավարությունն ինչ պայմանագրեր է պատրաստվում ստորագրել, առավել ևս այն պարագայում, որ օբյեկտիվորեն չկան այս իշխանությանը վստահելու հիմքեր, որովհետև բազմիցս են եղել օրինակները, երբ ձեռք են բերվել գաղտնի պայմանավորվածություններ, դրանց իրականացվելուց հետո ենք բախվել դրանց հետևանքներին»:
Հայ-ադրբեջանական բանակցություններում Հայաստանի ղեկավարության կողմից Ռուսաստանի միջնորդական օգնության դուրսբերումը հարցված քաղաքացիների մեծ մասի կարծիքով՝ բացասաբար է ազդել բանակցությունների վրա․ սա «GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ «Էմ Փի ՋԻ» ՍՊԸ-ի վերջին հարցման արդյունքներն են։
«ՔաղաքաՏփարան». «GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ «Էմ Փի ՋԻ» ՍՊԸ-ն այս խորագրով է ներկայացրել հերթական հեռախոսային հարցման արդյունքները։ Հարցումն իրականացվել է ապրիլի 29-ից մայիսի 2-ն ընկած ժամանակահատվածում:
«Տասնյակ տարիներով քարոզվում է, որ մեր թշնամին Ռուսաստանն է, Ղարաբաղի ժողովուրդն է, որ կոռուպցիայի մեղավորը Ղարաբաղի ժողովուրդն է: Դա ասում է այն պետությունը, որտեղ 150 մլն դոլարով նախագահ է ընտրվում: Նրանք մեզ սովորեցնում են, թե կոռուպցիան ինչ է: Ահաբեկչին բերում են իշխանության, հետո սովորեցնում, թե դեմոկրատիան ինչ է: Այսինքն՝ ստեղծվում է գաղտնի պետություն, և մեզ սկսում են ղեկավարել: Երբ հարցնում ենք՝ ո՞նց հասանք էս վիճակին, հենց այսպես էլ հասանք, որովհետև մեր գլուխը լվանում էին դրսից»,- շեշտեց նա:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Երևանի ավագանու ընդդիմադիր անդամ Մեսրոպ Մանուկյանն ու վերլուծաբան Կարեն Վրթանեսյանն են։
Այն ժամանակ այսօրվա իրավիճակը չէր, ավելի ճիշտ միգուցե ոչ թե այսօրվա, որովհետև այսօրը շատ ցայտուն չէ, այլ մեկ տարվա, երկու տարի առաջվա իրավիճակը չէ, երբ ինչ այս իշխանությունները, կառավարիչներն անում էին, Արևմուտքն աչքերը փակ` միանշանակ բարձր էին գնահատում: Մենք անում էինք այնպես, որ չխաթարելով մեր դաշնակցային հարաբերությունները, չխաթարենք նաև մեր գործընկերային հարաբերությունները: Արևմուտքը մեր գործընկերն էր, Ռուսաստանի Դաշնությունը` մեր դաշնակիցը:
Իհարկե, Հայաստանը մեզ ամբողջովին աջակցում էր: Ոչ միայն աջակցում էր, այլև, ինչ ասեմ, եթե չլիներ Հայաստանի և ամբողջ հայ ազգի օժանդակությունը, մենք չէինք կարող հասնել այդպիսի արդյունքների: Ես սա ձևի համար չեմ ասում. սա իրականություն է:
Բայց կա շատ ավելի կաևոր հանգամանք. ասում էին չդադարեցնեինք: Լավ չէինք դադարեցնում: Ո՞րը պետք է լիներ նպատակը: Այսինքն` մենք պետք է հասնեինք Բաքու, գերի վերցնեինք Ադրբեջանի ղեկավարությանը և ասեինք` ճանաչե՞ք: Ի՞նչ եք կարծում, մենք ունեի՞նք այդպիսի հնարավորություններ:
«Մեր պայքարի էությունը պետք է տարբերվի նրանց պայքարի էությունից. Մենք չենք կարող նմանվել նրանց, չենք կարող մարդկանց ծնողներին, երեխաներին և ընտանիքներին թիրախավորել և դագաղների շոուներ անել, ինչպես իրենք են մեզ հետ արել: Մենք հենց դրանով ենք տարբերվում: Պետք է թույլ չտանք, որպեսզի այդ գծերը քաղաքական առումով անցնեն: Մեզ պետք է զսպվածություն, որը պարտադիր է Հայաստանի փրկության առումով մեր միասնականությունը վերականգնելու համար»,- շեշտեց նա:
«Սա փաստ է, որևէ մեկը չի կարող ժխտել: Ինչքան էլ իրենք փորձեն մանևրել, մեկ է՝ ձեր ճակատին դաջված է՝ ցեղասպան, դուք իրականացրել եք Արցախի ցեղասպանությունը, այդ խարանը ձեր և ձեր զավակների ճակատին է: Դուք երիտթուրքերի շարունակությունն եք. Թալեաթ, Էնվեր, Ջեմալ և կարելի է ՔՊ-ի անունները Նիկոլից սկսած՝ հերթով թվարկել: Կատարվածն ահասարսուռ բան է: Սա կնքված պատմական փաստաթուղթ է՝ իրենց ճակատին դաջված»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհուրդը որոշում է կայացրել ոչ թե միայն վրանը հեռացնել, այլ պայքարը շարունակել այլ ձևաչափով: Այս մասին 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Գալստյանը:
