2021թ. առաջին 4 ամսվա համար Թուրքիայում մամուլի և խոսքի ազատության ոտնահարումների վերաբերյալ զեկույց է հրապարակվել:
Թուրքական արժույթի փոխարժեքը մայիսի 28-ին իջել է միջեւ մեկ դոլարի դիմաց 8,59 լիրա՝ անցնելով նախորդ ռեկորդային նվազագույնից (8,49), որն արձանագրվել էր անցյալ տարա նոյեմբերի 3-ին: Այդ մասին հայտնում է Bloomberg գործակալությունը։
Եվրամիությունը կարծում է, որ Սիրիայի նախագահի՝ մայիսի 26-ին կայացած ընտրությունները ձախողում են երկրում հակամարտության կայուն լուծման որոնման ջանքերը:
«Նույնիսկ Ադրբեջանի մտքով Փաշինյանի ասածի պես բան չի անցել, որովհետև մարդահամարի տվյալներով ֆիքսված էր, որ հանրաքվեի իրականացումը պետք է լինի 76% հայ և 24% ադրբեջանցի բնակչության համամասնությամբ, և սա է պաշտոնական Երևանի կողմից բանակցվել։ Նիկոլն Ադրբեջանի ներկայացուցիչն է Հայաստանում, նա մեր ներքին թուրքն է, և իր այսօրվա արած ձևակերպումները բխում են թուրքերի շահերից»,- ասաց Զաքարյանը։
«Նախկիններն իրեն ժառանգել են հայկական Արցախ, Շուշի, Հադրութ, Մատաղիս, Թալիշ, ազատագրված 7 շրջաններ, հայկական Սոթք ու Շուռնուխ, Սև լիճ, որն ինքը մսխել է։ Այսօր այդ կապիտուլյանտը հոգեվարքի մեջ է, վախից գոռգոռում է, բայց գոռա-չգոռա՝ պետք է գնա։ Նախկիննե՞րն են մեղավոր, որ այսօր ՀՀ պետական տարածքից հայ զինվոր են գերեվարում, որ նոյեմբերի 9-ից հետո հարյուրավոր գերիներ ունենք, որ թուրքերը մտնում են մեր սահման, բայց մի անգամ օդ չեն կրակում, որ նոյեմբերի 9-ից հետո տարածքներ է տալիս»։
«Նրանց քայլերը համապատասխանում են Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից մտածված ծրագրերին: Ես ուղղակի բոլորին խնդրում եմ՝ մի թերագնահատեք, մի ասեք՝ նրանք չեն կարողանում, անմիտ են և այլն: Դա շատ հասուն մտքի և այլ ազգի անվտանգության համար հոգացող անձինք են: Հիմա դուք հասկանո՞ւմ եք՝ ինչու պետք է սկզբից Արցախը տային, որովհետև Հայաստանի սահմաններն այսպես քայքայելը հնարավոր չէր լինի, եթե Արցախը չհանձնվեր: Խնդիրը եղել և մնում է՝ Հայաստանը ուղղակի ենթարկել, նախ և առաջ, թուրք-ադրբեջանական ռազմավարական նպատակներին հասնելու համար, երկրորդ՝ պարզապես դարձնել Թուրքիայի ազդեցության և ենթակայության ներքո գտնվող մի տարածք»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները Թուրքիային ռուսական Ս-400 զենիթահրթիռային համակարգերի ձեռքբերման այլընտրանք են առաջարկել։
Պարոն Փաշինյանն առաջարկում է հեռացնել զորքերը հայելային կերպով, բայց որքանով ես եմ հասկանում, ադրբեջանցի զինվորականները զբաղեցրել են սահմանամերձ բարձունքներ, այդ թվում՝ այնպիսի հատվածներում, որոնք սովետական տարիներին բազմիցս անցել են այս կամ այն կողմին: Այդ պլանի տրամաբանությամբ, ենթադրվում է միակողմանի հայկական զորքի տեղափոխում ՀՀ տարածքի խորք: Սա այն պարտվողականության շարունակությունն է, դրա ազդանշանն է, որը դրսևորում է գործող ՀՀ իշխանությունը վերջին ամիսների ընթացքում:
Իրանի իշխանությունները մշակել են սեփական արտադրության մի քանի արբանյակ, որոնցից հինգը նախատեսվում է արձակել մոտ ժամանակներս:
«Կան բաներ, որոնցից Մոսկվան տեղյակ չէ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանին ստեղծված իրավիճակին ու Նիկոլ Փաշինյանի ներկայացրած պլանին:
«Ինչպե՞ս է պատկերացնում, որ ՀԱՊԿ պայմանագրի անդամ երկրում տեղակայվեն, օրինակ, ՆԱՏՕ-ական զորքեր և իրականացնեն ինչ-որ գործողություններ։ Սա կա՛մ ինչ-որ սցենարի բարձրաձայնում է Փաշինյանի կողմից, կա՛մ հերթական դրսևորումն է, որ այդ անձը որևէ կապ չունի պետական մտածողության հետ և չի ընկալում համաշխարհային ու տարածաշրջանային ընկալումները»,- նշեց Ռուբեն Մելքոնյանը։
Այսպես թե այնպես, դե-ֆակտո, առաջացած ճգնաժամը, ամենայն հավանականությամբ, կկարգավորվի Մոսկվայում: Հենց այնտեղ էր հինգշաբթի օրը գտնվում ՀՀ պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Վաղարշակ Հարությունյանը»,-գրում է աղբյուրը:
«Մեր ժողովուրդը, որ իր մեջ ուժ գտավ Ցեղասպանությունից հետո վերականգնել պետականությունը, Սարդարապատում պարտության մատնել թուրքին, չեմ կասկածում, որ իր մեջ ունի շատ հզոր հոգևոր ներուժ, ինչը հնարավորություն կտա, այո, մեզ վերականգնվելու, այս ծանր պարտության հետևանքները վերացնելու։ Բայց դրա համար պետք է և՛ կամք , և՛ մեր ժողովրդի միասնականությունը»։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մայիսի 26-ին ամերիկացի խոշոր ընկերությունների ղեկավարների հետ ունեցած տեսակապով հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ Բայդենի կողմից ցեղասպանության ճանաչումը լրացուցիչ բեռ է դրել թուրք-ամերիկյան հարաբերությունների վրա:
Վրաստանում մայիսի 28-ի դրությամբ արձանագրվել է կորոնավիրուսով վարակման 1056 նոր դեպք:
Սիրիայում նախագահական ընտրությունների արդյունքների տոնումը, որտեղ հաղթանակ է տարել պետության գործող ղեկավար Բաշար Ասադը, ուղեկցվել է ընդգրկուն ժողովրդական զբոսահանդեսներով: Մ
Թուրքիայի արտգործնախարար Մևլութ Չավուշօղլուն իր թվիթերյան էջում անդրադարձ է կատարել Թուրքիայի և Ադրբեջանի ֆուտբոլի հավաքականների ընկերական հանդիպմանը:
Մասնավորապես, մենք կոչ ենք անում Ադրբեջանին իր ուժերը տեղափոխել այն դիրքերը, որ նրանք զբաղեցնում էին մայիսի 11-ին:
«Մեր երկիրն ուներ Նիկոլ անունով մի ղեկավար, որը խոստովանել է, որ մանկության իր ամենասիրելի զբաղմունքը մորթվող խոզի աչքերին նայելն է: Հասկանո՞ւմ եք՝ ով է ղեկավարում այս երկիրը, դուք պատկերացնո՞ւմ եք՝ ում հետ գործ ունենք: Իսկ գուցե հիմա ինքը նոր հոբբի ունի՝ նայել զոհվող զինվորի, գերեվարվող զինվորի աչքերին: Մենք ազգովի մեծ մեղք գործեցինք 2018թ., չիմանալով՝ ինչ-որ մեկին բերեցին՝ նվիրեցինք աթոռը: Այո, ընդունենք, որ կա թուրք-ադրբեջանական գործակալական ցանց, բայց ժողովուրդն էր մոլագարության աստիճանի գոռում՝ Նիկոլ, վարչապետ, երբ չգիտեր ո՛չ այդ մարդու ընտանիքին, ո՛չ նրան, ո՛չ նրա մտածողությունը, չգիտեր, որ նրա գերագույն և միակ արժեքը փողն է, որի կենացը ինքը սիրում է խմել»:
«Փաշինյանը որևէ բան չի կարողանում անել, նրան մնացել է հոխորտալ ու շանտաժ անել։ Մի անգամ փորձեց Ռուսաստանին «Իսկանդերով» շանտաժ անել, հիմա ևս շանտաժի է ենթարկում Ռուսաստանին։ Շատ վտանգավոր է»,- ասաց Կարեն Քոչարյանը՝ ընդգծելով, որ մի կողմից՝ շանտաժի է ենթարկում, մյուս կողմից՝ ինքն այլևս ոչ թե ուրիշի սապոգը լիզող է, այլ սապոգի տակի կեղտ, ու դրանով հանդերձ՝ շարունակում է նախկիններին մեղադրել այլ տերություններից կախվածության մեջ լինելու համար։
Հետաքրքրվեցինք՝ եթե ստորագրած լիներ, արդյո՞ք այս միջադեպերը կշարունակվեին: Ի պատասխան՝ նա հետևյալն ասաց. «Այո, ինչո՞ւ ոչ: Ինքը ասում է՝ մինչև դուրս չգան, ես չեմ ստորագրի, այսինքն՝ ասում է՝ ես ստորագրելու եմ, միայն թե դուրս գան: Հիմա Ադրբեջանին ի՞նչն է ձեռնտու, որ նա ստորագրի այդ փաստաթուղթը և դրանով ճանաչի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը: Այսինքն՝ մենք Արցախից հրաժարվում ենք արդեն վերջնականապես, պաշտոնապես, Արցախը ճանաչում ենք՝ որպես Ադրբեջանի մաս»:
Պոլսահայ հայտնի տնտեսագետ ամերիկաբնակ Տարօն Աճեմօղլուն թուրքական «T24» լրատվակայքին տված հարցազրույցում խոսել է Թուրքիայի տնտեսության խնդիրներից ու առաջիկա ռիսկերից:
«Հարց է առաջանում, թե ՀՀ-ն ինչո՞ւ է հայտնվել մի իրավիճակում, որ անվտանգային ռազմական համակարգը չի արձագանքում կատարվողին և չի կատարում իր գլխավոր ֆունկցիան՝ անվտանգության ապահովումը։ Ինչո՞ւ է այսպես, հարցի պատասխանը պարզ է՝ ադրբեջանցիները եկել են Հայաստան իրենց խոստացածի հետևից, նրանք եկել են՝ ունենալով երաշխիք, որ անվտանգային համակարգը դիմադրություն ցույց չի տալու։ Ադրբեջանը եկել է այն ամենի հետևից, ինչը Փաշինյանը խոստացել է հանձնել Ադրբեջանին»,- ասաց Մարտիրոսյանը։
«Ո՞վ է ընդհանրապես ղեկավարում Հայաստանը, ինչ-որ մեկը ղեկավարո՞ւմ է, թե՞ ոչ՝ հատկապես ՊՆ-ն»,- 168.am-ի հետ զրույցում նման կերպ արտահայտվեց ԽՍՀՄ և ՌԴ զինված ուժերի գեներալ-լեյտենանտ, 1992-1995 թթ. ՀՀ ՊՆ գլխավոր շտաբի պետ, 1993 թ. պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը՝ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմաններին ստեղծված իրավիճակին, Հայաստանի դիմումին ՀԱՊԿ-ին և այսօր հայտնի դարձած տեղեկությանը, որ Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի սահմանային հատվածում ադրբեջանական զինված ուժերի զինծառայողների կողմից շրջափակվել և գերեվարվել է ՀՀ ԶՈՒ 6 զինծառայող։
«Այստեղ շեշտն այդ ոլորտում ամերիկաադրբեջանական համագործակցության վրա պատահական չէ: Այս ցուցիչը որոշող է լինելու: Մյուս շեշտը և ուղերձն ադրբեջանական կողմի համար չափազանց կարևոր՝ վերաբերում է Ղարաբաղյան հակամարտությանը և հանգամանքին, որ այն կարգավորված չէ: Ուշագրավ է այն հանգամանքը, որ դա ասվում է Ադրբեջանի նախագահին, որը համարում է, որ լուծված է հակամարտությունը, և չկա չլուծված որևէ հարց: Դիմումի մնացած հատվածներում նշված են հարաբերությունների անկյունաքարային կապող թեմաները»,- ասաց Ստյուարտը:
«Բանակում, զինվորականության մեջ մի այսպիսի սկզբունք կա՝ կյանքս՝ հայրենիքիս, պատիվս՝ ոչ մեկին․ ուզում եմ ասել, որ յուրաքանչյուր մարդու կամ պետության ամենակարևոր սեփականությունն արժանապատվությունն է, իսկ մեր դեպքում՝ ՀՀ արժանապատվությունը և ինքնիշխանությունը, իսկ կյանքը հայրենիքին երբևիցե պատվազուրկ մարդիկ չեն կարող տալ, պատվազուրկ մարդկանց նույնիսկ երկնային զորագլուխը՝ Ատված երբևիցե չի պաշտպանի»,- եզրափակեց Սեյրան Օհանյանը։
Սակայն նա ուշադրություն հրավիրեց մեկ այլ հանգամանքի վրա: «Փաշինյանը եկել է այդ կարգախոսների ներքո, բայց ստիպված եղավ այս տարիների ընթացքում, կրկնում եմ, նա ստիպված եղավ «առանց սիրո», դա հասկանում են բոլորը, աշխատել Ռուսաստանի հետ, նա ևս դա ըստ էության ընդունում է, փախչելու տեղ չկա, ստիպված գործ է ունենում Ռուսաստանի հետ, որովհետև որևէ մեկն իրականում մատը մատին չի տվել: Չի՛ կարելի պաշտպանել մի ժողովրդի, որն իրեն չի ցանկանում պաշտպանել: Ինչպե՞ս պաշտպանել մի ժողովրդի, որն ինքնակամ հանձնել է Հադրութը ու Շուշին»,- ասաց նա:
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հունիսի 15-ին կայցելի Բաքու, իսկ հաջորդ օրը ծրագրված է նրա այցը Շուշի:
«Ես կարող եմ միայն արձանագրել փաստ, որ այն, ինչ տեղի է ունենում, ՀՀ գործող իշխանությունների «վզով» է, իրենց մեղավորությունն է, նրանց պատճառով է այս ամենը տեղի ունենում, հետևաբար՝ պետք է խստագույնս պատժվեն։ Հիմա արդեն անիմաստ է կրկնել, որ առաջին հերթին պետք է հարցի լուծմամբ և երկրի կառավարմամբ զբաղվեն պրոֆեսիոնալ մարդիկ, այլ ոչ թե «քուչից» հավաքած ժեխը, որովհետև այդ մարդիկ ո՛չ գիտեն, ո՛չ կարողանում են և ո՛չ էլ ուզում են ինչ-որ բան անել։ Իշխանության պետք է գան ուժեր, որոնք գիտեն ու հնարավորություններ ունեն գոնե այս ամենը կանգնեցնել, որովհետև հին սահմանագիծն անհնարին է վերադարձնել մոտակա մի քանի տարին»,- եզրափակեց Արմինե Ադիբեկյանը։
Ադրբեջանի արտգործնախարարությունը հայտարարել է, որ Բաքուն աջակցում է բանակցությունների միջոցով Հայաստանի հետ սահմանին իրավիճակի կարգավորմանը, ինչպես նաև աջակցում է սահմանագծման և սահմանազատման անհրաժեշտության վերաբերյալ միջազգային կոչերին, գրում է «ՌԻԱ Նովոստի»-ն:
