Մեր զրուցակիցը շեշտեց, որ «դելիմիտացիա» և «դեմարկացիա» եզրույթներն իրականում հսկայածավալ և մանրակրկիտ աշխատանք պահանջող գործընթացներ պետք է լինեին, որոնք թույլ կտային ուսումնասիրել ողջ քարտեզագրումը՝ սկսած Ադրբեջան պետության ինքնահռչակումից՝ 1918 թվականից:
«Եթե քարտեզը պիտանի չէ, ի՞նչ կապ ունի՝ կգնաս տեղում կնայե՞ս, թե՞ առցանց: Այսինքն, եթե անտեսեն կրկին գենպլանը, սա իմաստ չի ունենա: Միայն Երևանի դեպքում հազար անգամ ասել ենք՝ 1980-90-ական թվականների շենք-հուշարձանների ցուցակը վերականգնե՛ք, չեն անում: Նախ ունեցածը պետք է նայեն, հասկանան, թե ինչ ունեն, ինչ չունեն, հետո նոր ասեն՝ այս մի մասը վատ է, սա չունենք, սա կա, ու սկսեն մշակել, քարը քարին դնեն ու առաջ գնան»:
Հայաստանի պարտքն անշեղորեն աճում է։ Այս տարվա ընթացքում կառավարությունը հասցրել է պետական բյուջեի վրա հավելյալ 1 մլրդ դոլարի նոր պարտքի բեռ դնել։ Տարվա սկզբին կառավարության պարտքը կազմում էր 7,5 մլրդ դոլար, հուլիսի վերջի դրությամբ հասել է 8,5 միլիարդի։
Շատ դեպքերում մեր արտաքին քաղաքականությունը հիմնված է հենց դրա վրա՝ մենք պարբերաբար օգնություն ենք խնդրում երկրներից, հետո նեղանում կամ վրդովվում ենք, որ այդ երկրները չեն գալիս օգնության: Բայց պետք է հասկանանք, որ ոչ մի երկիր պարտավոր չէ գալ և տեղում մեր շահերը պաշտպանել: Եթե մեր պետությունը վարում է հակահայկական, թրքամետ, պարտվողական քաղաքականություն, ինչո՞ւ պետք է մնացած երկրները փորձեն այլ բան անել մեր երկրի համար։
Ռուսաստանը սկսում է հրապարակայնորեն դիրքավորվել հայ-թուրքական հնարավոր մերձեցման գործընթացում՝ հիմնավորելով այն կանխատեսումները, որ սա տարածաշրջանի հետպատերազմյան վերադասավորման բաղադրիչներից մեկն է և ամենևին ոչ պատահականորեն սկսված։
Գեներալ-գնդապետ, ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ Մովսես Հակոբյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս փուլում սահմանզատման ու սահմանազգծման վտանգներին, նշեց՝ խնդիրն այն է, որ սահմանզատում ու սահմանագծում իրականացնելու համար նախ այդ երկրները պետք է ունենան դիվանագիտական հարաբերություններ։
Նախընտրական քարոզարշավի սկզբում Արմավիր գյուղ կատարած այցի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Ադրբեջանում պահվող հայ ռազմագերիներն իրենց կներեն, եթե 1-2 ամիս ավելի մնան Բաքվի բանտերում։ Նիկոլ Փաշինյանի այս հայտարարությունից հետո բոլորին թվում էր, թե նա սպասում է ընտրությունների ավարտին, որպեսզի ակտիվ լծվի գերիներին հայրենիք վերադարձնելու գործին։ Ընտրություններից անցել է արդեն երեք ամիս և այս ընթացքում ոչ միայն գերիներին Հայաստան չեն վերադարձրել, այլև այդ խնդրի վերաբերյալ առհասարակ չեն խոսում։
Եթե հավատալու լինենք «Մուդիսի» ու մյուս վարկանշային ընկերությունների նախկինում տրված գնահատականներին, ապա վաղուց մեր տնտեսությունը վերածվել էր դրախտի կամ ընդհակառակը՝ կործանվել էր։ Բայց ինչպես տեսնում ենք՝ ո՛չ մեկն է, և ո՛չ էլ մյուսը։ Ավելին՝ այն ժամանակ, երբ նույն «Մուդիսը» Հայաստանի վարկանիշը հաստատել էր ավելի ցածր մակարդակում, ունեցանք շատ ավելի մեծ ծավալի ներդրումներ ու բարձր տնտեսական աճ, քան այն ժամանակ կամ դրան հաջորդող շրջանում, երբ բարելավել էր վարկանիշը։ Խոսքը նաև 2017թ. մասին է։
Այսօր առավոտյան Արարատի մարզում՝ Երևան-Երասխ ավտոճանապարհի Փոքր Վեդի վարչական տարածքում, մի քանի գյուղերի խաղողագործները խաղողի մթերման հարցով պայմանավորված փակել էին ավտոճանապարհը:
Չենք վիճում, նախկինում, ավելին՝ բոլոր ժամանակներում, այո, եղել են քաղաքական հոտառությամբ առաջնորդվող դատավորներ, որոնք ծառայել են օրվա քաղաքական իշխանությանը, բայց մի փոքրիկ «բայց» կա, որը համառորեն չի տեսնում կամ չի ուզում տեսնել նախկին ՄԻՊ-ը: Այդ դատավորները հիմա էլ այսօրվա իշխող քաղաքական ուժին են ծառայում, այնպես որ, այս առումով ոչինչ չի փոխվել:
«Այս իշխանությունն է դուխո՞վ, որ վախենում է գնալ Արցախ, թե՞ Արցախում զինվորական շքերթ արած նախկինը». Ռուբեն Մելքոնյան
Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանը հայտարարագիր է ներկայացրել։ Նա հայտարարագրել է 37 անշարժ գույք՝ Երևանում և Կոտայքի մարզում, 22 միավոր նկար՝ Մինաս, Սարոյան, Գառզու, Խանջյան, Կոջոյան, Ֆյոդորով, ԱվեԱրթուր, Վարդան, 7 միավոր հնաոճ իր՝ ժամացույց, ձեռագործ գորգեր։
Ոստիկանության պարեկային ծառայության ծառայողների համազգեստի համար ՀՀ պետական բյուջեից կանխատեսվող լրացուցիչ ծախսը 2021-2024թթ․ համար կկազմի՝ ընդհանուր 599 միլիոն 419 հազար 800 դրամ, որից՝ 2021թ․ համար նախատեսված է 99 միլիոն 685 հազար 200 դրամ, 2022թ․՝ 95 միլիոն 370 հազար 700 դրամ, 2023թ․՝ 268 միլիոն 812 հազար 900 դրամ, 2024թ․՝ 135 միլիոն 551 հազար դրամ:
Մալաշենկոյի կարծիքով, այդ հայտարարություններից հետո էլ ռազմատենչ հռետորաբանությունը, քաղաքականությունը շարունակվել է, և այդ ժամանակահատվածում հնարավոր չի եղել ունենալ կայուն հրադադարի իրավիճակ, ուժի մթնոլորտում հնարավոր չէ պայմանավորվածություններ ձեռք բերել ճանապարհների շուրջ, կամ, եթե դրանք նույնիսկ ձեռք բերվեն, ապա այդ ամենը Ռուսաստանը չի կարող անվերջ վերահսկել, պետք է լինի համագործակցություն ինչ-որ մակարդակի, որպեսզի Ռուսաստանը հավելյալ ռեսուրս չներդնի անվտանգային հարցերի վրա:
«Միայն Արցախում ունեցել ենք 38 հէկ, որն ամբողջությամբ Արցախի էլեկտրաէներգիայի ինքնաբավություն էր ապահովում, և որոշակի սեզոնի նաև Հայաստանին էին էլեկտրական հոսանք տալիս: 38 հէկ-ից մնացել է ընդամենը 10-ը, այսինքն՝ 28-ը հանձնվել է: Ամեն հէկ-ը միջինը մոտ 7-8 մլն դոլար է: Մոտ 150 մլն դոլարի ներդրում միայն հէկ-երի տեսքով ենք կորցրել:
Մենք հասել ենք մի իրավիճակի, որ Հայաստանի խորհրդարանում պաշտպանում են Էրդողանին, կան Թուրքիայի հետ ամեն գնով հարաբերություն հաստատելու բիզնես ջատագովներ։ Այս ամենին ականատես լինելով՝ խոսել Թուրքիայի պահանջները մերժելու մասին, սխալ է»,- ասաց Մելքոնյանը՝ շեշտելով, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների բացման ջատագովները պետք է հստակ հիշեն, թե ի՞նչ արեց Թուրքիան մեկ շաբաթվա ընթացքում Սիրիայում, և պետք է գիտակցեն՝ հայ-թուրքական սահմանի բացումը չի նվազեցնելու Թուրքիայից եկող անվտանգային մարտահրավերները։
Արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո իշխանությունը սկսեց տարբեր գործողություններ իրականացնել այն համայնքապետերի նկատմամբ, որոնք պատերազմից հետո պահանջել էին Կառավարության հրաժարականը կամ ընտրությունների ժամանակ բացահայտ ցույց են տվել, որ չեն սատարում իրենց։
Մոտ մեկ շաբաթ առաջ կառավարության նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, որ Թուրքիայից դրական ազդակներ կան:
Արցախի 44-օրյա պատերազմից գրեթե մեկ տարի անց հետո բազմաթիվ զինծառայողների, կամավորների ճակատագրեր շարունակում են անհայտ մնալ։ Ադրբեջանը գերեվարված հայ ռազմագերիներին, քաղաքացիական անձանց պատերազմից 11 ամիս անց շարունակում է բռնի պահել իր երկրում, նրանց մի մասին հռչակել է «ահաբեկիչներ» և դատապարտել Ադրբեջանի Քրեական օրենսգրքի ամենածանր հոդվածներով։
«Հումքի առումով բացառություն ի սկզբանե արվել է, որը հիմա էլ է գործում. հումքը ներմուծվել է Թուրքիայից, և պետք է ասել, որ այդ երկրից ընդհանուր ներմուծման ծավալը նվազել է 70, բայց ոչ 100 տոկոսով»,- նշեց տնտեսագետը:
168.am-ը հանգամանորեն անդրադարձել է Առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարաններում դատավորների թեկնածուների ցուցակի քրեական մասնագիտացման բաժնի մինչդատական քրեական վարույթի նկատմամբ դատական վերահսկողության գործերի և օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ իրականացնելու մասին միջնորդությունների ենթաբաժնի արտահերթ համալրման նպատակով անցկացվող մրցույթին:
Սեպտեմբերի 3-ին Երևանում մահացել է հայ անվանի արձակագիր, դրամատուրգ, գրականագետ, գրաքննադատ և թարգմանիչ Ալեքսանդր Թոփչյանը (գրականագետ Էդվարդ Թոփչյանի որդին, գրականագետ, արվեստաբան ու հրապարակախոս Ստեփան Թոփչյանի եղբայրը, դերասանուհի, գրող Անահիտ Թոփչյանի ամուսինը, բանասեր, թարգմանիչ Արամ Թոփչյանի և դիրիժոր Էդվարդ Թոփչյանի հորեղբայրը)։
ԼՂՀ հռչակման հատկապես հոբելյանական տարեդարձերին տոնական միջոցառումներին մասնակցելու համար Հայաստանից մեկնող պատվիրակության կազմը սովորաբար լինում էր ամենաբարձր մակարդակով: Այս անգամ, սակայն, պարզվեց, որ երկրի առաջին դեմքերը միաժամանակ որոշել են արձակուրդ գնալ, իսկ եթե արձակուրդում են, ապա Արցախի 30-ամյա հոբելյանին ներկա գտնվելը շատ «բարդ» կլիներ:
«Նշում է հարաբերությունների կարգավորման մասին, ինչի մասին մենք էլ ենք բազմիցս խոսել, սակայն այստեղ ոչ թե կարգավորելն է կարևորը, այլ, թե ինչպես պետք է կարգավորվեն: Մյուս կողմից՝ Ռուսաստանը Ռուսաստան է. մե՛նք պետք է մեր շահերի մասին մտածենք, և ոչ թե՝ Ռուսաստանը»:
Երևանում գործող «Երևան սիթի» սուպերմարկետների ցանցի մի քանի աշխատակիցներ 168.am-ի հետ զրույցում իրենց վրդովմունքն են հայտնում՝ ասելով, որ արդեն մի քանի ամիս է՝ սուպերմարկետի տնօրինությունն աշխատակիցներին պարտադրում է դառնալ սուպերմարկետի «հավատարիմ հաճախորդ», այն է՝ յուրաքանչյուր ամիս պարտադիր 30.000 դրամի գնում կատարել։
Սեպտեմբերի 2-ին Արցախի Հանրապետությունում նշվեց հանրապետության հռչակման 30-ամյակը, տոնական միջոցառմանն այս տարի Հայաստանից քիչ թվով պատվիրակներ էին գնացել՝ ԱԺ երեք խմբակցությունների պատգամավորներ, այսինքն՝ Հայաստանից պաշտոնական մասն ապահովել էին միայն պատգամավորները։ Արցախ էին այցելել իշխանական «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության և ընդդիմադիր «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցություների պատգամավորները։
Երեկ 168.am-ը տեղեկություն է հրապարակել՝ «1 միլիարդ 75 միլիոն դրամ՝ ոչ թե դիրքերի, այլ ՊՆ շենքի լավ պայմանների համար» վերտառությամբ, ըստ որի՝ Կառավարության չզեկուցվող նախագծով Պաշտպանության նախարարությանը գումար է հատկացնում։
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության տարածած հաղորդագրությունն առ այն, թե իբր սեպտեմբերի 3-ին՝ ժամը 01:00-ից 02:15-ն ընկած ժամանակահատվածում հայկական կողմը գնդակոծել է Շուշիում տեղակայված դիրքերից մեկը և պատասխան գործողություններից հետո, կորուստներ կրելով, հետ նահանջել, հակառակորդ կողմի հերթական ապատեղեկատվությունն է:
Արցախի անկախության 30 ամյակը և պետականության կորստի մեկ ամյակը, ըստ էության, միաժամանակ է նշվում։ Սա պատմական աղետի դրսևորումն է։ Կարելի՞ է լինել անկախ, բայց չունենալ պետականություն։ Գուցե կարելի է, բայց դրա համար ահռելի ջանքեր և ունակություններ են մեզնից պահանջվելու։
Նիկոլ Փաշինյանի լիազորությունների իրականացման համար 2021 թվականի պետական բյուջեում կատարվել է վերաբաշխում։
