168.am-ի հետ զրույցում վրացի քաղաքական վերլուծաբան Սոսո Ցինցաձեն, գնահատելով տարածաշրջանում տիրող իրավիճակն ու հայ-թուրքական բանակցությունները, այդ թվում՝ վերջին հանդիպումը, արձանագրեց՝ հայ-թուրքական գործընթաց կա, քննարկումները կան, այդ թվում՝ կոնկրետ հարցերի շուրջ։ Սակայն, ըստ նրա, բոլորի համար պարզ է, որ գործընթացը և դրա հիմնական նպատակները՝ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատումը, դրա հետևանք՝ սահմանի բացումը, երկարաձգվում է։
«Ո՞ւմ է ձեռնտու այս շտապողականությունը, ինչո՞ւ է շտապում Հայաստանը»,- քիչ առաջ Ֆրանսիայի հրապարակում մեկնարկած «Դիմադրություն» շարժման հանրահավաքի իր ելույթում նման հարց հնչեցրեց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանը:
«Սա դատական համակարգի դեօկուպացիան էր»,-այս մասին քիչ առաջ Ֆրանսիայի հրապարակում մեկնարկած «Դիմադրություն» շարժման հանրահավաքի իր ելույթում ասաց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արամ Վարդևանյանը՝ անդրադառնալով Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Գագիկ Ջհանգիրյանի հրաժարականին:
Այնքան ցավ ենք տեսել այս 4 տարվա ընթացքում, որ սա մոծակի կծած է մեզ համար, անգամ չենք էլ նկատում»,-ասաց Վահե Հակոբյանը՝ ելույթն ավարտելով «առանց Նիկոլ Հայաստան» վանկարկումներով:
Գնահատելով ռուս-ադրբեջանական շփումների մակարդակն ու որակը, բովանդակությունը, դրանց հնարավոր ազդեցությունը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա, 168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ ականատես ենք տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքականությամբ պայմանավորված բարդ և ճկուն դիվանագիտական խաղի:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Բաքվում գումարված Չմիավորման շարժման համաժողովի ընթացքում կրկին անդրադարձել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի դերակատարությանը՝ ասելով, թե այդ խումբն անհրաժեշտ չէ:
Ռուս թուրքագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ հայկական կողմի հոռետեսականությունը պայմանավորված է այն ակնկալիքներով, որոնք ուներ հայկական կողմը Թուրքիայից՝ բանակցությունների մեկնարկին հայ-թուրքական սահմանի բացում: Թեև, նրա խոսքով, Թուրքիայի իշխանությունները Հայաստանի շրջափակումը շարունակելու պաշտոնապես որևէ պատճառ չունեն, նրանք, ըստ էության, Ադրբեջանի քաղաքականության պատանդներն են, քանի որ գուցե այլ դասավորության դեպքում նրանք բացեին սահմանը:
«Թուրքիայում, ամենայն հավանականությամբ, մտածում են, որ շտապելու որևէ բան չունեն, իսկ Հայաստանում մտածում են, որ Բաքուն ու Անկարան ինչ-որ փուլում գուցե այդքան սերտ չհամագործակցեն, և իսկապես բանակցությունները տեղի ունենան առանց նախապայմանների, սակայն Թուրքիայի և Ադրբեջանի դեպքում դա մի փոքր անհասկանալի հասկացություն է, քանի որ դա չափազանց սերտ, սերտաճած քաղաքականություն է, քանի որ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի տարածաշրջանային շահերը նույնական են»:
«ԵԱՀԿ ՄԽ վերականգնման հնարավորություն գրեթե չկա»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով ԵԱՀԿ ՄԽ շուրջ ստեղծված իրավիճակին ու ՀՀ իշխանությունների ակնարկներին՝ ռուսական խաղաղապահների պատասխանատվության գոտում առաջացող խնդիրների առնչությամբ:
«Փաշինյանը ցանկանում է խցկվել Ղարաբաղյան հարցի լուծմանն այն դեպքում, երբ ինքը հանձնել է ամեն ինչ, նա դավաճանել է Ղարաբաղի հայերին»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի վերջին ասուլիսի այն հատվածին, որը վերաբերում էր Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում ռուսական պատասխանատվությանը և խաղաղապահների պատասխանատվության գոտուն:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևը նշեց, որ ՀՀ իշխանությունները պետք է շուտափույթ վերականգնած լինեին ՀՀ բանակի մարտունակությունը՝ է՛լ ավելի սերտացնելով հայ-ռուսական ռազմաքաղաքական հարաբերությունները: Սակայն, նրա տպավորությամբ, ոչինչ չի արվել, ավելին՝ Հայաստանում թուլացրել են կապը Ռուսաստանի հետ, դրանով ինչ-որ առումով վտանգի տակ դնելով ՀՀ անվտանգությունը և ամրապնդելով Թուրքիայի, Ադրբեջանի ռազմատենչ քաղաքականությունը:
«Սերգեյ Լավրովի Բաքվի հանդիպումներն անցան բնականոն, սպասելի շեշտադրումների մթնոլորտում»,- այս մասին այսօր 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի Բաքու կատարած այցին։
«Միամիտներն այս նոր աշխարհում չեն ապրելու, պարզապես վերանալու են»,- այս մասին 168TV-ի եթերում ասաց ԱՄՆ Սթենֆորդի համալասարանի քաղաքագիտության դոկտոր, միջազգայնագետ Արթուր Խաչիկյանը՝ անդրադառնալով աշխարհաքաղաքական զարգացումներին:
ՌԴ ԱԳ նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան կասկածի տակ է դնում ԱՄՆ պետքարտուղարի՝ Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Կարեն Դոնֆրիդի հայտարարությունների ազնվությունը, ըստ որի՝ ԱՄՆ-ը սատարում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակում գործընթացը։
Չնայած այն հանգամանքին, որ 2020 թվականի 44-օրյա ողբերգական պատերազմից հետո ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը գրեթե «մահացած» է թե՛ հակամարտող կողմերի, թե՛ միջնորդների համար, ուկրաինական աշխարհաքաղաքական ճգնաժամի ֆոնին այս չգործող ձևաչափը դարձել է Հարավային Կովկասում Ռուսաստան-Արևմուտք առճակատման գործիք:
ԲԴԽ նախկին նախագահ Ռուբեն Վարդազարյանի հրապարակած ձայնագրության սկանդալային բովանդակությունը կարծես բացարձակապես չի մտահոգում ՀՀ-ում հավատարմագրված արևմտյան երկրների դեսպաններին, որոնք Հայաստանում ավանդաբար զբաղվում են անկախ դատաիրավական համակարգի բարեփոխումների անհրաժեշտության մասին հայտարարություններով: Ձայնագրության հրապարակումից անմիջապես հետո 168.am-ը հարցեր էր ուղարկել ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Անդրեա Վիկտորինին, որոնց առաջարկում ենք ծանոթանալ ստորև.
Հունիսի 20-ին Բարձրագույն դատական խորհրդի՝ լիազորությունները կասեցված նախագահ Ռուբեն Վարդազարյանն աղմկահարույց ձայնագրություն հրապարակեց իր և ներկայումս ԲԴԽ նախագահի լիազորությունները կատարող Գագիկ Ջհանգիրյանի 2021թ. փետրվարի 20-ին տեղի ունեցած զրույցից:
Չնայած Զարեհ Սինանյանի այցերը Սփյուռքի գաղթօջախներ ուղեկցվում են նրա դեմ բողոքի ակցիաներով և անախորժ միջադեպերով, ՀՀ Սփյուռքի գործերի գլխավոր հանձնակատարը կարծես ակտիվ այցերի փուլում է. փորձում է Սփյուռքում ՀՀ իշխանությունների համար վստահելի շրջանակներ գտնել, քանի որ Սփյուռքի ավանդական կառույցները մերժում են և չեն ընդունում ՀՀ իշխանությունների արտաքին քաղաքականությունը, բողոքի ակցիաներ են իրականացնում նաև Սինանյանի դեմ:
Հունիսի 20-ին Թբիլիսիի Ռուսթավելի պողոտայում գտնվող խորհրդարանի շենքից մեկնարկեց «Տուն՝ դեպի Եվրոպա» բազմամարդ հանրահավաք-երթը՝ «Ամոթ է» («սիրցխվիլիա») քաղաքացիական շարժման նախաձեռնությամբ։ Մի քանի ժամ տևած հանրահավաքին, ըստ մի շարք տվյալների, մասնակցել է մոտավորապես 100.000 մարդ՝ քաղաքական կուսակցություններ, քաղհասարակական կազմակերպություններ, ուսանողներ, դասախոսներ, տարբեր ոլորտների ներկայացուցիչներ։ Հանրահավաքի ժամանակ հնչեցված հիմնական ուղերձներն էին`
ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով տեղակալ Քերըն Դոնֆրիդը Երևանում հայտարարել է՝ ԱՄՆ-ը պատրաստ է շարունակել համագործակցությունը Մինսկի խմբում՝ հանուն ԼՂ խնդրի կարգավորման: Դոնֆրիդն ասել է, որ ԱՄՆ-ը աջակցում է Մինսկի խմբի համանախագահության գործընթացին:
«Այս կառավարություններով չեմ հավատում խաղաղության դարաշրջանին, քանի որ Թուրքիայի ներկայիս կառավարությունն ամեն տեղ խռովություններ է ստեղծում և դրա կարիքն է զգում: Դա անում է թե Սիրիայի հյուսիս արշավելու իր մտադրությամբ, և վերջերս, երբ այդ դուռը փակվեց, այս անգամ էլ Հունաստանի դեմ հարձակողական դիրք բռնելով: Թուրքիան խաղաղություն կերտելու նպատակ ունեցող երկիր չէ: Գոնե այսօրվա իշխանության մասին է խոսքը»,- նկատեց նա:
Երևանի քաղաքապետարանի գործակարգավարական խորհրդակցության նիստի ընթացքում «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ի տնօրեն Էլբակ Թարփոշյանը տեղեկացրեց, որ 2156 ավտոբուս աշխատանքի է դուրս եկել, գրանցվել է 11 ճանապարհատրանսպորտային պատահար՝ առանց լուրջ հետևանքների:
Օրերս Ադրբեջանի նախագահի խորհրդական Հիքմեթ Հաջիևը կարևոր հայտարարություն է արել՝ նշելով, որ Թուրքիան ու Ադրբեջանը Հայաստանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու են սինխրոն կերպով։
Սանկտ Պետերբուրգում ընթացող միջազգային տնտեսական ֆորումի շրջանակում աշխատանքային այցով Սանկտ Պետերբուրգում գտնվող ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը հանդիպել է և զրուցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Ինչպես սովորաբար վերջերս տեղի է ունենում, ռուսական և հայկական կողմերի տարածած հաղորդագրություններում պաշտոնական խոսքերի միջև էական տարբերություններ են տեղ գտել։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն օրերս «Գլոբալ աշխարհակարգին սպառնացող վտանգները» թեմայով Բաքվի IX գլոբալ ֆորումի բացման ժամանակ ունեցած ելույթում հայտարարել էր, թե վրացական կողմը պաշտպանում է Ադրբեջանի, Հայաստանի և Վրաստանի ԱԳ նախարարների՝ Թբիլիսիում հանդիպում անցկացնելու գաղափարը։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս կովկասագետ Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ գործընթացը Երևանի ու Բաքվի միջև բավականին փակ է ընթանում, չնայած նաև այն հանգամանքին, որ վաղուց նկատվում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի իշխանությունների միջև որոշակի համակարգում, որը միայն հեռակա հրապարակային դաշտում է երևում:
Հարցին, թե ՀՀ իշխանությունների քաղաքականությունն ազդե՞լ է այդ կառույցների աշխատանքի արդյունավետության վրա կամ վնասե՞լ է դրանց, Սասունյանը պատասխանեց, որ այդ կառույցները լավ թե վատ շարունակում են իրենց աշխատանքը: «Բայց ինձ համար Սփյուռքի ներքին աշխատանքներից է՛լ ավելի կարևոր է մեր հայրենիքի իրավիճակը, որովհետև իսկապես անդունդի եզրին կանգնած վտանգավոր իրավիճակում ենք: Սակայն այդ քաղաքականությունը որոշակի բացասական հետևանքներ ունենում է»,- ասաց նա:
Հունիսի 9-ին ՀՀ կատարած աշխատանքային այցից հետո Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը հունիսի 23-24-ն աշխատանքային այցով կմեկնի Ադրբեջան: Պետերբուրգի միջազգային տնտեսական համաժողովի շրջանակում ճեպազրույցի ժամանակ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Բաքվում ակնկալվում են Լավրովի հանդիպումներն Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովի, նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ հայկական կողմը, ավելի կոնկրետ՝ իշխանությունները, իրենց դրսևորում են այնպես, ինչպես սովորաբար անում են պատերազմում պարտված կողմերը: Այսինքն, ըստ նրա, չեն անում քայլեր, հայտարարություններ, որոնք կսրեն իրավիճակը և կտապալեն սպասվող բանակցություններն Ադրբեջանի հետ Խաղաղության համաձայնագրի շուրջ:
Հարցին՝ ինչպիսի՞ն է Հայաստանի մոտեցումն ու դիրքորոշումն այն միջանցքի նկատմամբ, որը ենթադրաբար պետք է կապի Ադրբեջանը և Անկարան՝ անցնելով ՀՀ երկրի տարածքի միջով, Փաշինյանն ասել է, որ իրենց համար անընդունելի են, այսպես կոչված, միջանցքի մասին ձևակերպումները, և դա իրենց համար կարմիր գիծ է, քանի որ տարածաշրջանում, համաձայն եռակողմ հայտարարության, կա մեկ միջանցք, և դա Լաչինի միջանցքն է, որը կապում է Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին։
