«Մեկը պատրաստել են փոխվարչապետները՝ տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին, իսկ մյուսը լինելու է Ալիևի, Փաշինյանի և Պուտինի հինգերորդ համատեղ հայտարարությունը, հղկվել է երեք երկրների արտաքին գործերի նախարարությունների կողմից»,- գրել է kommersant.ru-ն։
«Միջազգային հանրությունը՝ բոլորը, «գցել են» Հայաստանին»,- այս մասին 168TV-ի տաղավարում ասաց Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ իշխանությունների կողմից Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու, այսպես կոչված, անկլավները հանձնելու պատրաստակամությանը, և սպասվող զարգացումներին, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման դեպքում:
Նիկոլ Փաշինյանը նախօրեի ասուլիսում ըստ էության բավարարեց Իլհամ Ալիևի ապրիլի կեսերին շրջանառության մեջ դրած պահանջը։ Ապրիլի 18-ին հրապարակվեց Իլհամ Ալիևի հարցազրույցը՝ թշնամական սուր հռետորաբանությամբ, սպառնալիքներով, վիրավորական խոսքերով, որոնք ուղղված էին ոչ միայն ՀՀ ներկայիս, այլև նախկին իշխանություններին և ողջ հայությանը:
Այս անգամ Նիկոլ Փաշինյանի տխրահռչակ ասուլիսի գլխավոր մտքերը լայն արձագանք ու լուսաբանում գտան ոչ միայն՝ ռուսական ու ադրբեջանական լրատվամիջոցներում, փորձագիտական հանրության շրջանում, այլև տարածաշրջանային ու միջազգային հեղինակավոր մամուլի էջերում։ Միջազգային լրատվամիջոցներն ըստ էության առաջին անգամ արձանագրեցին, որ Հայաստանը պատրաստ է ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի կազմում, և հատկապես այս միտքը տեղ է գտել հեղինակավոր գրեթե բոլոր լրատվամիջոցներում։
«Քաղաքական գործչի՞ իրավունքը, թե՞ ժողովրդի իրավունքը. Հայկական համատեքստ» վերտառությամբ տելեգրամյան գրառմամբ ռուս քաղաքական վերլուծաբան Սերգեյ Մարկեդոնովն անդրադարձել է ըստ էության Փաշինյանի կողմից Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու պատրաստակամության մասին հայտարարությանը։
Մի քանի ժամ տևած հերթական մամուլի ասուլիսի ու հակասական մտքերի տարափի ընթացքում երեկ Նիկոլ Փաշինյանը շարունակեց հանրությանը «նախապատրաստել» սպասվող, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի պայմաններին՝ կրկին անվստահություն հայտնելով, որ խաղաղությունը կհաջողվի, սակայն ճանաչելով Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղը։
«ՀՀ իշխանությունը մտել է Արցախի և ՀՀ ինքնիշխան տարածքների Ադրբեջանին հանձնման գործընթաց»,- այս մասին քիչ առաջ Կառավարության շենքի մոտ ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը՝ անդրադառնալով Կառավարության շենքի մոտ ոստիկանության աննախադեպ ուժերի կուտակմանը, այսօր հրավիրված ասուլիսին ու հնարավոր զարգացումներին։
Լուսադեմին՝ ժամը 6.00-ի կողմերը, Հրապարակում հազարավոր ոստիկաններ էին, նաև մարզերից բերված.Դանիելյան
«Նիկոլ Փաշինյանն ինքն է թիրախ դարձնում իր ընտանիքին»,- այս մասին քիչ առաջ Կառավարության շենքի մոտ ասաց Սահմանադրական դատարանի աշխատակազմի նախկին ղեկավար Էդգար Ղազարյանը։
«Աշոտի մազին կպչել չէր կարելի, մեր երեխեքին սպանդի տանել կարելի՞ էր»,- այս մասին քիչ առաջ ասաց Կառավարության շենքի մոտ անժամկետ նստացույց իրականացնող՝ 44-օրյա պատերազմում զոհված զինվոր Հակոբ Ռոստոմյանի հայրը՝ Արա Ռոստոմյանը։
Կառավարության շենքի մոտ անժամկետ նստացույց սկսած՝ զոհված հերոս Մխիթար Գալեյանի մայրը՝ Աստղիկ Գալեյանը, քիչ առաջ լրագրողների հետ զրույցում անդրադարձավ զոհված զինծառայողների ծնողների մասին իշխանական շրջանակների կողմից շրջանառվող տեղեկություններին։ Աստղ Գալեյանն ասաց, որ այդ լուրերը նոր չեն, ապրիլի 14-ի առավոտյան են լուրը համացանց գցել այն մասին, որ մի քանի ընտանիքների 15 միլիոն դրամ է տրվել, կամ. իբրև թե իրենց կոնկրետ՝ բնակարան, մնացածներին՝ 30 մլն կամ կրկին բնակարան։
Մայիսի 19-ին երկար դադարից հետո վերջապես Մոսկվայի հովանու ներքո Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարները հանդիպեցին բանակցային հերթական ռաունդն անցկացնելու նպատակով։ Մոսկվայում նախ տեղի ունեցան նախարարների առանձին հանդիպումները ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ, ապա՝ եռակողմ հանդիպում Լավրովի միջնորդությամբ, որին հաջորդեցին բանակցություններն ուղիղ՝ Միրզոյան-Բայրամով ձևաչափով։
Ռուս ռազմական վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս տեղեկություններին՝ նշեց, որ հայ-ֆրանսիական ռազմաքաղաքական համագործակցության մասին ակտիվորեն խոսվել է վերջին տարիներին, հատկապես՝ 2020 թվականի պատերազմից հետո, սակայն որևէ գործնական քայլ չի արվել այդ ուղղությամբ:
Այսօր Մոսկվայում կայացած Միրզոյան-Լավրով-Բայրամով եռակողմ հանդիպումից հետո ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հանդես է եկել մեկնաբանություններով։
Մինչ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարները պատրաստվում են վաղը Մոսկվայում ՌԴ ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովի միջնորդությամբ կայանալիք բանակցություններին՝ զուգահեռաբար միմյանց մեղադրելով հրադադարի խախտումների մեջ, ՀՀ կառավարության նիստի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց հերթական բարձրաստիճան հանդիպման մասին Մոսկվայում։
Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացն Արևմուտքի հովանու ներքո եռում է։ Մայիսի 1-ից Վաշինգտոնում նախարարական քառօրյա բանակցություններին հաջորդեց օրերս մայիսի 14-ին Փաշինյան-Ալիև-Միշել հանդիպումը, որի ընթացքում առաջին անգամ ՀՀ-ն պաշտոնապես ճանաչեց Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, այդ թվում՝ Արցախը։ Սակայն Արևմուտքը սրանով չի բավարարվում և գործի է դրել իր ողջ արսենալը։
«Երևանը, ստորագրելով Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) դիտորդական առաքելություն տեղակայելու մասին փաստաթուղթը, ավելի կայուն իրավիճակ կստանար»,- «Ցարգրադ» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում ասել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը։
«Այս ամենի արդյունքում ընդդիմության հռետորաբանությունն էլ ավելի վստահ է դարձել, բնականաբար, հաղթելու հնարավորությունները երկրորդ փուլում բավականին բարձր են։ Բայց պետք է նաև հաշվի առնել, որ Էրդողանն ավելի մեծ եռանդով է պայքարելու հաղթանակի համար, ռեսուրսներ է ներդնելու, սակայն դա ևս սահմանափակ նշանակության հանգամանք է, ուստի վստահաբար ասել՝ ինչպիսի պատկեր կձևավորվի՝ շատ բարդ է։ Բայց փաստ է, որ Էրդողանի ղեկավարի պաշտոնն առաջին անգամ իրական վտանգի տակ է ընդդիմության ճիշտ համախմբման արդյունքում։ Այնուամենայնիվ ցանկացած պարագայում հետընտրական զարգացումները բավականին թեժ են թվում»,- ասաց վերլուծաբանը։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ այս հանդիպման առանցքային կետն այն էր, որ հայտարարությամբ Հայաստանի ու Ադրբեջանի տարածքների թվերով ֆիքսվեց այն, ինչի մասին տարիներ շարունակ խոսում էին վերլուծաբանները, ենթադրություններ անում քաղաքական գործիչները։
Ըստ նրա՝ եթե նրա միջամտության կարիքը լինի, դրա համար նրան կդիմեն կամ Փաշինյանը, կամ Ալիևը։
Առաջիկա կիրակի օրը խոստանում է թեժ լինել տարածաշրջանի համար։ Մայիսի 14-ին Բրյուսելում սպասվում են ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ Փաշինյան-Ալիև բանակցություններ, ինչպես նաև նախագահական ընտրություններ Թուրքիայում։
Արևմուտքը մեծ թափով նախապատրաստվում է կիրակի օրը՝ մայիսի 14-ին, Բրյուսելում ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ սպասվող Փաշինյան-Ալիև բանակցություններին։ Փաշինյան-Միշել-Ալիև ձևաչափով վերջին բանակցությունները կազմակերպվել էին նախորդ տարի սեպտեմբերյան արյունալի բախումներից առաջ։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ սահմանին այսօր առավոտյան գրանցված բախումը թույլ է տալիս ենթադրել, որ Վաշինգտոնում գրանցված առաջընթացը եղել է չնչին կամ բացակայել է:
«ՀՀ իշխանությունները մի փոքր փոխեցին իրենց մոտեցումը, քանի որ հասկանում են, թե ինչ է տեղի ունենում, և «կուլ գնալը» այս գործընթացում կարող է շատ վտանգավոր լինել։ Թուրքիան, իմ կարծիքով՝ ներկայումս միտումնավոր տապալում է հայ-թուրքական գործընթացը, քանի որ պատրաստ չէ քայլերի, կարգավորման, և այս հուշարձանի պատմությունն ընդամենն առիթ է»,- ասաց Նադեին-Ռաևսկին։
Թեև Նիկոլ Փաշինյանը նախօրեից Մոսկվայում է և այսօր Մոսկվայի Կարմիր հրապարակում ներկա գտնվեց Հայրենական Մեծ պատերազմում հաղթանակի 78-րդ տարեդարձին նվիրված զորահանդեսին, առաջիկայում սպասվում են նրա բարձրաստիճան բանակցությունները Իլհամ Ալիևի հետ նախ՝ Բրյուսելում, ապա՝ Քիշնևում ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի, Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի և Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի մասնակցությամբ։
Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարներ Նիկոլ Փաշինյանն ու Իլհամ Ալիևը բանակցություններ կանցկացնեն մայիսի 14-ին Բրյուսելում։ Այս մասին գրել է Financial Times-ը` վկայակոչելով նախապատրաստական աշխատանքների մասին տեղյակ երեք պաշտոնյաների տեղեկատվությունը։
Նիկոլ Փաշինյանը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրավերով այսօր աշխատանքային այցով մեկնում է Մոսկվա: Այս մասին հայտնել են ՀՀ կառավարությունից։ Փաշինյանը ներկա է գտնվելու մայիսի 9-ին անցկացվելիք՝ Հայրենական Մեծ պատերազմում տարած հաղթանակին նվիրված միջոցառումներին: Ավելի վաղ Ռուսաստանի նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հայ-ռուսական բարձր մակարդակի հանդիպման հնարավորության վերաբերյալ ասել էր, թե որոշակի պլաններ քննարկվում են։
Թուրքիան «չի մարսում» «Նեմեսիս» գործողության հերոսների արձանի տեղակայումը մայրաքաղաք Երևանում այն դեպքում, երբ դա մասնավոր նախաձեռնություն էր, իսկ իշխանությունը հրաժարվել է ընդհանրապես պահանջատիրությունից և թրքահաճո քաղաքականություն է վարում։
Նախօրեին Առլինգթոնում՝ Ջորջ Շուլցի արտաքին գործերի ազգային ուսումնական կենտրոնում, ավարտին հասան Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Արարատ Միրզոյանի ու Ջեյհուն Բայրամովի բանակցություններն ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հովանու ներքո։
Մինչ Վաշինգտոնում ավարտին է մոտենում ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի նախաձեռնած Երևան-Բաքու երեք օր տևած բանակցային ռաունդը, փորձագիտական հանրության դիտակետում Մոսկվան է և Մոսկվայի ապագա դերակատարությունն այս գործընթացում: