Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանի խորհրդական Վլադիմիր Գրիգորյանն այսօր ուշագրավ հայտարարություն է արել՝ նշելով, որ Արցախը լուծարելու մասին հրամանագիրն այլևս գոյություն չունի։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևն ասաց, որ՝ հաշվի առնելով պաշտոնական Երևանի հռետորաբանությունը, ոչինչ չենք կարող բացառել, կարող են և չընդունել ՀԱՊԿ քարտուղարին, և մերժել ՀԱՊԿ որոշումներին միանալու առաջարկը, ինչպես մերժում են ՀԱՊԿ բոլոր առաջարկներն ու ՀԱՊԿ գործունեությանը մասնակցելը։
Հանրային հեռուտաընկերությանը տված իր վերջին հարցազրույցում Նիկոլ Փաշինյանը հերթական ծանր մեղադրանքները հնչեցրեց ՀՀ ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի՝ Հայաստանի վերաբերյալ կայացված որոշումների վերաբերյալ։ Իբրև թե փաստերի ներքո հնչեցին քողարկված ծանր մեղադրանքներ Ռուսաստանի վերջին տարիների հարավկովկասյան քաղաքականության հասցեին:
Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին հայտարարել է, որ իր կառավարությունը շահագրգռված է Հարավային Կովկասում երկարաժամկետ խաղաղության և կայունության հաստատմամբ և զգալի ներդրում ունի այդ նպատակի իրագործման մեջ։
168․am-ի հետ զրույցում թուրք վերլուծաբան Ջենգիզ Աքթարն ասաց, որ ներկայումս թուրք-ամերիկյան ինտենսիվ երկխոսությունը պայմանավորված է մերձավորարևելյան, ինչպես նաև Ռուսաստան-Արևմուտք զարգացումներով, որտեղ Արևմուտքը ցանկանում է Թուրքիայի իշխանություններին գրավել դեպի արևմտյան համայնք։
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևը, մեկնաբանելով ՌԴ նախագահի խոսքերը ԼՂ հակամարտության վերաբերյալ, 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ՌԴ նախագահը պարզապես փաստեր արձանագրեց, որը փորձում են խեղաթյուրել՝ աշխարհաքաղաքական նպատակներից ելնելով։
«Եթե մեզ ծանոթ տերմինաբանությամբ խոսենք, ապա նաև Ռուսաստանը, Թուրքիան, ԱՄՆ-ը, Իրանը հետսովետական շրջանում չեն փոխել իրենց արտաքին քաղաքականության ուղենիշները, դրանցում գուցե ժամանակ առ ժամանակ շեշտադրումներ են փոխվել, բայց ռազմավարական նշանակության շահերը չեն փոփոխվել։ Սա լավագույնս ցույց է տալիս, որ որքան էլ ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերություններում, պայմանավորված ԱՄՆ վարչակազմերով, պատահում են լարվածության շրջաններ, այնուամենայնիվ ԱՄՆ-ը երբեք չի կարող Թուրքիային դասել Ռուսաստանի և Իրանի շարքում, ԱՄՆ-ը, անկախ խնդիրներից, Թուրքիային դիտարկում է՝ որպես դաշնակից երկիր։
168.am-ի հետ զրույցում եվրոպացի վերլուծաբան Նիկոլյա Հայոսն ասաց, որ ավանդական դիվանագիտությունը հարափոփոխ աշխարհում չի աշխատում, ինչը նշանակում է, որ պայմանավորվածությունները որևէ լուրջ արժեք չունեն, չկա միջազգային արդյունավետ գործող կարգ, այն փլուզվել է, որից օգտվում են նրանք, ում հարկավոր է ինչ-ինչ հարցեր լուծել։
Հայաստան-Ադրբեջան ուղիղ ձևաչափով տարածված համատեղ հայտարարությունից հետո հասարակական-քաղաքական դիսկուրսում կրկին ակտիվ օրակարգ է եկել Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության համաձայնագրի կնքման թեման։
Ադրբեջանական կողմը շուտով կներկայացնի իր դիրքորոշումը Հայաստանի կողմից առաջարկված խաղաղության համաձայնագրի պայմանների վերաբերյալ։ Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ, այա մասին հայտարարել է Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը Բաքվում իր թուրք գործընկեր Հաքան Ֆիդանի հետ համատեղ ասուլիսի ընթացքում։
Ռուս ռազմական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ինչպես կարելի էր ենթադրել՝ ԵՄ-ն գործնական առումով, գետնի վրա ՀՀ անվտանգության, ռազմական ներուժի ավելացման համար ոչինչ չի անելու։
ՀԱՊԿ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացման և անվտանգության ոլորտում Ռուսաստանին ու ՀԱՊԿ-ին այլընտրանքներ գտնելու ՀՀ իշխանությունների հայտարարություններին զուգահեռ՝ ԵՄ-ից հնչում են հայտարարություններ տվյալ ոլորտում Հայաստանին աջակցության մասին։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Euronews հեռուստակայանին տված ծավալուն հարցազրույցում խոսել է Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման մասին՝ համոզմունք հայտնելով, թե չի տեսնում լուրջ խոչընդոտներ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման համար:
«Բնականաբար, ԱՄՆ-ը մտահոգ էր, որ որոշ հայտարարությունների պատճառով կորցնում էր միջնորդի դերը։ Ուստի ամերիկացի դիվանագետի այցով փորձ արվեց այդ դերը վերականգնել, նպաստել համատեղ հայտարարությանը, ինչպես նաև պայմանավորվել հանդիպում կազմակերպել կողմերի միջև։ Սակայն, կարծում եմ, Միացյալ Նահանգների համար կենտրոնական մտահոգությունն այն է, որ Ադրբեջանն ու Իրանը սկսել են համագործակցել Ադրբեջան-Նախիջևան երթուղու հարցում, և ԱՄՆ-ը այնուամենայնիվ առաջ է մղում հայաստանյան երթուղու հարցը, թեև դրա ձևաչափին ՀՀ-ն դեմ է։
Այսօր անսպասելիորեն հայտնի դարձավ, որ Ադրբեջանում արտահերթ նախագահական ընտրություններ տեղի կունենան: Դրանք, ինչպես հայտնում են տեղի լրատվամիջոցները, կկայանան 2024 թվականի փետրվարի 7-ին: Ալիևն այսօր համապատասխան հրաման է ստորագրել։
ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի խոսնակ Մեթյու Միլլերը, պարզաբանելով ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Ջեյմս Օ’Բրայենի այցը Բաքու, որի մեկնարկը նախանշված է դեկտեմբերի 6-ին, հայտարարել է, որ պաշտոնյան կհանդիպի Ադրբեջանի պաշտոնյաների հետ՝ երկկողմ հարաբերությունների ամրապնդման, Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղությանն աջակցելու օրակարգով։
«Ինչ-որ մեկը հիշո՞ւմ է այն, ինչ տեղի ունեցավ Բրյուսելում և Պրահայում, երբ նորից ուզում է վստահել արևմտյան խորհրդականներին»,- այս մասին այսօրվա ճեպազրույցում հայտարարեց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ անդրադառնալով Արևմուտքի դերակատարությանը ԼՂ հակամարտության բանակցային գործընթացում։
Ռուս ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Պավել Ֆելգենգաուերը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ որքան էլ ցավալի է, որ շարունակվում են հայ-ադրբեջանական սահմանին նման միջադեպերը, դրանք բնական են, քանի որ, չնայած մեծ ու փոքր ռեգիոնալ ցնցումներին՝ այս հակամարտության շուրջ, կողմերը չեն կարողանում բանակցել և լուծել բոլոր հարցերը։
Օրերս ԵԱՀԿ ղեկավարությունը հանդես եկավ Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագրի կնքմանն ուղղված երկխոսության օգտին՝ առաջարկելով ԵԱՀԿ հարթակը բանակցությունների համար։
«Կողմերը Մոսկվայից այս գործընթացը տեղափոխեցին ուղիղ հարթակ, որում, իհարկե, ավելի ուժեղ է Ադրբեջանը, և սա Ադրբեջանին ձեռնտու է այս հարցում իր նպատակները Հայաստանին պարտադրելու տեսանկյունից»,- նկատեց Տարասովը։
«Իհարկե, Արևմուտքում ավելին են ակնկալում, որ ՀՀ-ն կլքի ՀԱՊԿ-ը, այդ մասին պաշտոնական հանդիպումների և ասուլիսների ընթացքում ուղիղ հայտարարություններ են հնչում։ ՀՀ-ն մինչ ՀԱՊԿ-ը լքելը կամ գուցե իր ՀԱՊԿ անդամակցությունն արհեստական դարձնելը փորձում է հենց Նահանգներից ինչ-որ բան ստանալ, անվտանգության ոլորտում ինչ-որ երաշխիք կամ սպառազինություն, քանի որ ԱՄՆ-ը ներկայումս հայտարարում է, որ աջակցում է ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը»։
Այն, ինչ ես նկատի ունեի և կարծում եմ, որ ասացի` այն էր, որ այսքան երկար պահելով ԼՂ-ն նույն իրավիճակում, առանց հաշվի առնելու, թե Երևանն ինչ կարող էր առաջարկել այնտեղ ավելին ձեռք բերելու համար, Հայաստանը կորցրեց իր վերահսկողությունը պահպանելու հնարավորությունը մի վայրի նկատմամբ, որը շատ հայերի մտածելակերպում առանցքային է։
«Գիտեմ, որ Տիգրան Մեծի ժամանակ ծովից ծով էր Հայաստանը։ Այն, ինչ տեսնում եմ, անընդհատ Հայաստանի տարածքային կրճատումներ են եղել պատմության ընթացքում, ու նաև այս վերջին ցնցումը շատ ծանր է։ Նույնիսկ չգիտեմ՝ ինչ ասել, ունեք շատ ուժեղ Սփյուռք, որը կարող է լուրջ ներուժ ունենալ։ Ինձ համար ցավոտ է, որ Արարատը գտնվում է Թուրքիայի տարածքում։ ՀՀ մշակութային ժառանգությունը չափազանց կարևոր է, տեսնում ենք, որ նույնը տեղի է ունենում Երուսաղեմում։ Շատ ծանր է ականատես լինել էթնիկ զտմանը։
«Չի կարող, չէ՞, Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև լինեն քաղաքական խնդիրներ, քաղաքական երկխոսության բացակայություն մի շարք առանցքային ուղղություններով, սակայն խորը տնտեսական ու էներգետիկ ինտեգրացիա, արտոնություններ Հայաստանի համար։ Այս դեպքում կդժվարանամ ասել, թե խոսքը ոլորտային խնդիրների՞, թե՞ հենց քաղաքական խնդիրների մասին է, այնուամենայնիվ, չի բացառվում քաղաքական պատճառն այս ամենում»,- ասաց Լուկիանովը։
Եվրոպացի վերլուծաբան Ուվե Հալբախը 168.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ Բլինքենի զանգերը Երևան և Բաքու նպատակ ունեն վերականգնել Վաշինգտոնի դերը բանակցային գործընթացում, որի առաջին խոչընդոտը Բաքվի դժգոհությունն է Վաշինգտոնի հայտարարություններից։
«Լարսի անցակետում խնդիր կա, ՀՀ համապատասխան մարմիններն էլ գործընկերների ու տնտեսվարողների հետ աշխատում են»,- այսօր ճեպազրույցի ընթացքում այս մասին ասաց ՀՀ ՏԿԵ նախարար Գնել Սանոսյանը՝ անդրադառնալով մի շարք հարցերի։
«Այնպես չէ, որ Արևմուտքը չէր կարող աջակցել Հայաստանին ավելի վաղ ևս, և անպայմանորեն հարկավոր էր, որպեսզի Հայաստանը լքեր ՀԱՊԿ-ը կամ ներկայումս չի լքել, սակայն Ֆրանսիան ինչ-որ տեխնիկա մատակարարում է։ Այդպես է այսօր, քանի որ Արևմուտքի շահերն են այդպես թելադրում»,- ասաց նա։
168․am-ի հետ զրույցում վրացի վերլուծաբան Կախա Գոգոլաշվիլին ասաց, որ նման այց կարելի էր սպասել, քանի որ ԵՄ-ում որոշ նախնական որոշումներ էին կայացվել Հայաստանի վերաբերյալ։ Ըստ նրա, ԵՄ-ն, բացի իր առաջարկները ու պատրաստակամությունը, պետք է տեղում ուսումնասիրի ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունները ևս մեկ մակարդակով խորացնելու բոլոր հնարավորությունները՝ հաշվի առնելով ՀՀ կարիքները։ Գոգոլաշվիլիի խոսքով, հասկանալիորեն նման երկրների կարիքները հնարավոր է թուլացնել ներդրումների և անվտանգության ապահովման միջոցով։
Հարավային Կովկասում դրամատիկ աշխարհաքաղաքական փոփոխությունների և Ռուսաստանի ազդեցությունը չեզոքացնելու Արևմուտքի քաղաքականության ներկայիս փուլում տարածաշրջանում նոր նախաձեռնություններով և նոր դերով է փորձում հանդես գալ Մեծ Բրիտանիան։
ՀՀ իշխանությունների կողմից ՀԱՊԿ հանդիպումների ու աշխատանքների բոյկոտը կարող է խնդիրներ ստեղծել կառույցի համար։ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Իմանգալի Տասմագամբետովը Մինսկում կազմակերպության գագաթնաժողովից հետո կայցելի Երևան և հայկական կողմին կհանձնի Բելառուսի մայրաքաղաքում ստորագրված փաստաթղթերը, որպեսզի Հայաստանը միանա դրանց, ասել է Բելառուսի արտգործնախարար Սերգեյ Ալեյնիկը։ Այս մասին գրում է ria.ru-ն:
