Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ Հայաստանի հարցում Թուրքիան անցնում է «кнут и пряник»-ի քաղաքականությանը։ Ըստ նրա, առաջինը, թերևս, մեծամասնության դեպքում կկիրառվի, քանի որ հասարակության և քաղաքական շրջանակների կողմից հայ-թուրքական հարաբերությունների ներկայիս բովանդակությանը դիմադրությունը մեծ է, իսկ երկրորդ մասով կփորձեն ավելի մեղմ վերաբերվել Փաշինյանի իշխանությանը, այլապես հայ-թուրքական հարաբերություններում ներկայիս տրամադրությունների պայմաններում ոչինչ չի ստացվի։
«Սա շոկային ինֆորմացիա էր, ԱՄՆ-ը այն պետք է մեկնաբանի»,- այս մասին քիչ առաջ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ անդրադառնալով ԶԼՄ-ներում տարածված լուրերին։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի վերընտրությունից և երդմնակալության հանդիսավոր արարողությունից հետո առաջին օտարերկրյա «կանգառը», ավանդույթի համաձայն, Հյուսիսային Կիպրոսն էր, որը ճանաչում է միայն Թուրքիան, ապա՝ Ադրբեջանը։
Վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում հայ-ադրբեջանական սահմանից անհանգստացնող լուրերը չեն դադարում։ ՀՀ Պաշտպանության նախարարությունը հրադադարի խախտման հերթական դեպքի մասին հայտնեց այսօր․ «ժամը 14:15-ին, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի հրաձգային զենքերից կրակ են բացել Սոթքի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ՝ կիրառելով նաև ականանետ»։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմական վերլուծաբան Պավել Ֆելգենգաուերն ասաց, որ Ադրբեջանն իրեն հարմարավետ է զգում ոչ այնքան բանակցային գործընթացում, որքան ռազմական բաղադրիչը գործի դնելով, որովհետև դրանով է, որ կարողացել է այսքան ժամանակ կոնկրետ արդյունք և առաջընթաց ունենալ։
«Հարավային Կովկասում յուրաքանչյուր կողմ կարող է օգտվել ստեղծված աշխարհաքաղաքական անհավասարակշռությունից ու անկայունությունից, ներկայումս դա Ադրբեջանն է փորձում անել բանակցային գործընթացից իր համար անցանկալի կետերը դուրս թողնելու նպատակով»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով Արևմուտքում շարունակվող Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացի վայրիվերումներին։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինն ասաց, որ չի բացառվում, որ բանակցությունների խափանման պատճառը հենց այդ ելույթն է:
«Կա հստակ տպավորություն, որ Արևմուտքը փորձում է գործընթացն ավարտին հասցնել այս տարի, բոլոր հանդիպումներն ամիսներ առաջ ծրագրվում են՝ դրանով իսկ կողմերին դնելով մի իրավիճակի մեջ, որում նրանք արդեն պարտավորված են բանակցել Արևմուտքում և չունեն օրակարգ Մոսկվայում։ Բայց կրկնեմ, գլխավորը կողմերի համար այն է, որ առանց այդ մի շարք ուղղություններով հանգամանալից աշխատանքի, հնարավոր չէ որակյալ փաստաթուղթ ստորագրել, որն իսկապես արդյունքի կհանգեցնի, դա անհնար է»։
Թուրք վերլուծաբան Ջենգիզ Աքթարը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ այս փոփոխություններով Էրդողանը փորձում է երկրաշարժի ու տնտեսական խնդիրների, սոցիալական մեծ դժգոհության ֆոնին տպավորություն ստեղծել, թե համակարգային կերպով փոխվելու է Կառավարությունը, հետևաբար՝ նաև Կառավարության ապահոված արդյունքները։ Սակայն, ըստ նրա, ինչպես կարելի է նկատել, բոլոր առանցքային պաշտոններում նշանակված են հենց Էրդողանի համար վստահելի մարդիկ, որոնք ամենևին էլ նոր չեն կամ անճանաչելի չեն հանրության համար։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ ԼՂ կարգավիճակի հարցում պաշտոնական Երևանի մոտեցումները չեն փոխվել պատերազմից հետո, Հայաստանն իրեն քիչ-քիչ հեռացրել է այս հարցից, որի վերջնակետն այն էր, որ ՀՀ իշխանությունները հստակ հայտարարեցին, որ ՀՀ-ն ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը՝ Լեռնային Ղարաբաղի հետ միասին։
Մայիսի 28-ին Թուրքիայում կայացած նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլում 52,18%-ով իր մրցակցին՝ ընդդիմության ընդհանուր թեկնածու Քեմալ Քըլըչդարօղլուին հաղթելուց հետո, այսօր Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի երդմնակալության հանդիսավոր արարողությունն է։
«Թուրքիան պայման է դրել, որ արձանը պետք է ապամոնտաժվի, և այդ պայմանը չի վերացվելու, վաղը կարող է մեկ այլ պայման ի հայտ գալ։ Էրդողանն այս վերընտրությունից հետո ավելի վստահ է գործելու, և հայ-թուրքական կարգավորում լինելու է միայն Թուրքիայի բոլոր պայմանների կատարումից հետո, իսկ այդ պայմանների շարքում նաև Ադրբեջանի պայմաններն են»,- ասաց վերլուծաբանը՝ շարունակելով, որ հենց դա է պատճառը, որ Թուրքիան չի շտապում, ՀՀ-ի հետ հարաբերությունները կարգավորելու համար շահ չունի։
Նախօրեին Քիշնևում կայացան Փաշինյան-Ալիև-Մակրոն-Միշել-Շոլց բանակցություններ, որոնց արդյունքներով հայտարարություն տարածեցին ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի գրասենյակը, Ելիսեյան պալատը, ՀՀ կառավարությունը։ Հանդիպումից հետո ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելն իր հերթին հայտարարել էր, որ այս հանդիպումը լավ նախապատրաստություն էր հաջորդ հանդիպման համար, որը տեղի կունենա Բրյուսելում հուլիսի 21-ին։
Քիշնևում նախօրեին տեղի ունեցած հնգակողմ հանդիպումից հետո հայտնի դարձավ, որ ինտենսիվ բանակցային գործընթացն արևմտյան հարթակում համաձայնեցված բազմամակարդակ հանդիպումներով առաջիկա ամիսներին շարունակվելու է։
Քիչ առաջ Մոլդավայի մայրաքաղաք Քիշնևում ընթացող Եվրոպական քաղաքական համայնքի երկրորդ գագաթնաժողովի շրջանակում մեկնարկեց Փաշինյան-Ալիև հերթական հանդիպումը։
Քիչ առաջ Եվրոպայի խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը, ժամանելով Քիշնևից 35 կմ հեռավորության վրա գտնվող «Միմի» ամրոցի բակ, որտեղ մեկնարկում է Եվրոպական քաղաքական համայնքի երկրորդ գագաթնաժողովը, անդրադարձավ այսօր ժամեր անց նախատեսվող Փաշինյան-Ալիև-Միշել-Շոլց-Մակրոն բանակցություններին։
Այսօր Մոլդավայի մայրաքաղաք Քիշնևում Եվրոպական քաղաքական համայնքի հերթական գագաթնաժողովի շրջանակում կկայանան հնգակողմ բանակցություններ Փաշինյան-Մակրոն-Միշել-Շոլց-Ալիև ձևաչափով։ Այս տեղեկատվությունը նախօրեին հաստատել է թե ԵԽ ղեկավարի մամուլի գրասենյակը, թե ՀՀ կառավարությունը։
Առավոտյան Մոլդովայի մայրաքաղաք Քիշնևում մեկնարկում է Եվրոպական քաղաքական համայնքի երկրորդ գագաթնաժողովը։ Այսպես կոչված` Եվրոպական քաղաքական համայնքը (ԵՔՀ), որը նոր կոլեկտիվ է և ստեղծվել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի նախաձեռնությամբ Ուկրաինայում պատերազմից հետո, կոչված է իբրև թե միավորելու եվրոպական առաջնորդներին ԵՄ-ից դուրս:
Այսօր Ժողովրդավարության հայկական ֆորումի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանն իր գրեթե բոլոր ելույթներում զուգահեռներ էր փորձում անցկացնել ժողովրդավարության և Ղարաբաղյան հիմնահարցի միջև։
«ՔՊ-ի գաղափարախոսությունը հենց ժողովրդավարությունն էր, որը մեզ առաջ էր մղում դեպի հեղափոխություն, և դա է պատճառը, որ ժողովրդավարությունը դարձավ և եղավ, շարունակում է լինել Հայաստանի բրենդը»,- այս մասին քիչ առաջ Երևանում ընթացող Ժողովրդավարության հայկական ֆորումի ընթացքում պնդեց Նիկոլ Փաշինյանը։ Վերջինս անդրադարձավ ժողովրդավարության և ԼՂ հիմնախնդրի «հարաբերություններին», որը, նրա գնահատմամբ, լրջագույն թեմա է։
«Երկխոսության հարցը կքննարկվի հետևյալ տիրույթում, Ադրբեջանի նախագահին կհորդորեն երկխոսել, նա էլ իր հերթին՝ կստանձնի պատասխանատվություն՝ երկխոսելու, և հետագայում, ինչպես բոլոր հարցերում, կվարվի այնպես, ինչպես հարմար է գտնում։ Եթե այդ պատասխանը բավարարի ՀՀ իշխանություններին, ապա կարելի է կանխատեսել, որ այդ քննարկվող համաձայնագրի ստորագրմանը քիչ ժամանակ է մնացել, սակայն դա մի քանի օր անց տեղի չի ունենա»,- ասաց նա։
Նախօրեին՝ ըստ էության, Մոլդավայում սպասվող բանակցային հերթական ռաունդին ընդառաջ՝ Իլհամ Ալիևը սպառնալիքների հերթական չափաբաժինն ուղղեց արցախահայությանն ու Արցախի իշխանություններին։ Նա հայտարարեց, թե վերջերս իրեն շատ են հարց ուղղում՝ «ինչպիսի՞ն է լինելու Ղարաբաղի ղեկավարության ճակատագիրը»։ Նա իբրև թե մանրամասնեց, թե, ըստ իր տեսլականի ու պատկերացման, որ դեպքերում կարող են լինել «զիջումներ ղարաբաղյան առաջնորդների համար»։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ վերջին տարիների ընթացքում առաջին անգամն է, որ Ադրբեջանի ու Արևմուտքի շահերը համընկնում են Ռուսաստանի դեմ և տարածաշրջանային զարգացումների հարցում։ Ըստ նրա, Արևմուտքը և Ադրբեջանը շտապում են օր առաջ ստորագրել այդ համաձայնագիրը, որն այս կողմերից յուրաքանչյուրի համար մի մեծ հարց կլուծի։
«ՌԴ-ն Հարավային Կովկասում շատ տեղերից է հեռացել, ու դա ՌԴ-ի համար հետևանք չի ունեցել»,- այս մասին «Հայաստան-Ռուսաստան ռազմաքաղաքական դաշինքի մարտահրավերներն ու հեռանկարները» վերտառությամբ քննարկման ժամանակ ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Նիկոլայ Սիլաևը։
«Հայաստանում ԱՄՆ ֆինանսավորմամբ լուրջ հակառուսական մեդիաարշավ է»,- այս մասին «Հայաստան-Ռուսաստան ռազմաքաղաքական դաշինքի մարտահրավերներն ու հեռանկարները» վերտառությամբ քննարկման ժամանակ ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Նիկոլայ Սիլաևը։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ Մոսկվայի հաշվարկները կարող են սխալ դուրս գալ, և Հայաստանն ու Ադրբեջանը գուցե մոտ ապագայում ԵՄ հովանու ներքո ստորագրեն փաստաթուղթ՝ ամրագրելով արդեն իսկ ձեռք բերված համաձայնությունները։
ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հրավերով Մոսկվայում մայիսի 19–ին էլ կայացել էին Լավրով-Միրզոյան-Բայրամով, ապա Միրզոյան-Բայրամով բանակցությունները։
ՀՀ իշխանությունները հրաժարվեցին ՀԱՊԿ-ի հերթական միջոցառմանը հավուր պատշաճի մասնակցությունից։ Երեկ պարզ դարձավ, որ ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը չի մեկնել Բելառուս մասնակցելու ՀԱՊԿ-ի պաշտպանության նախարարների խորհրդի երեկվա նիստին, Սուրեն Պապիկյանի փոխարեն՝ նիստին մասնակցում է կազմակերպության միացյալ շտաբում Հայաստանի պաշտպանության նախարարության ներկայացուցիչ Արտակ Տոնոյանը։
Մոսկվայում ընթացող Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի հերթական նիստը վերածվեց Փաշինյան-Ալիև բանավեճի՝ Զանգեզուրի միջանցք ձևակերպման պատճառով։ Ինչպես ավելի վաղ 168․am-ը գրել էր, հյուրի կարգավիճակով ԵԱՏՄ ղեկավարների գագաթնաժողովին մասնակցող Իլհամ Ալիևն իր ելույթում խոսեց, այսպես կոչված, Զանգեզուրի միջանցք պրոյեկտից՝ բառացիորեն ասելով հետևյալը․
Ալիևը նշեց, որ Ադրբեջանը տեղակայված է տրանսպորտային հաղորդուղիների խաչմերուկի վրա Արևելք-Արևմուտք և Հյուսիս-հարավ, որը թույլ է տալիս փոխադրումներ իրականացնել ցանկացած ուղղությամբ։ Ի թիվս մի շարք տրանսպորտային պրոյեկտների՝ Իլհամ Ալիևը նիկոլ Փաշինյանի ներկայությամբ ասաց․ «Ադրբեջանը նախաձեռնել է նաև Զանգեզուրի միջանցքի ձևավորում, որը ոչ միայն կկապի երկրի հիմնական մասը Նախիջևանի հետ, այլև կդառնա միջազգային երթուղիների մաս»։
