ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը Կովկասյան բանակցությունների գծով նոր ավագ խորհրդական է նշանակել. այսուհետ այդ պաշտոնը կզբաղեցնի Լուիս Լ․ Բոնոն, ով ըստ էության կփոխարինի այդ պաշտոնն այս տարվա հունվարին լքած դեսպան Ֆիլիպ Ռիքերին։
«Իրավիճակը բանակցային գործընթացում բազմաշերտ է»,- այս մասին այսօր հայտարարել է ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հեռուստալրագրող Դմիտրի Կիսելյովին տված հարցազրույցում՝ խոսելով Հայաստանում տեղակայվելու ՀԱՊԿ առաքելության պատրաստակամության ու ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի որոշ դետալների մասին։
168․am-ի հարցին, թե ի՞նչ է քննարկվել այս հեռախոսազրույցների ընթացքում, և արդյո՞ք գտնվել է լուծում Լաչինի միջանցքում ստեղծված ճգնաժամին, ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ դատելով երկու հաղորդագրությունների բառապաշարից, իրավիճակի կարգավորման որևէ հստակ տեսլական չկա, և այն հայկական կողմի, այսինքն՝ Երևանի հետ չի քննարկվում։
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ Ադրբեջանի հակաիրանական պահվածքը, իհարկե, նորություն չէ, բայց մտահոգիչ է, որի նպատակը ոչ միայն ռեգիոնում Իրանն է, այլև Ռուսաստանը, այսինքն՝ Ռուսաստանի ու Իրանի ազդեցությունը հատկապես մի իրավիճակում, երբ կա արդյունավետ համագործակցություն ու ազդեցության գոտիների վերաբաշխում Իրանի ու ՌԴ-ի միջև՝ Ուկրաինայում ՌԴ ՀՌԳ-ին զուգահեռ։
Հայաստանի հարևանությամբ ստեղծվող աշխարհաքաղաքական ռազմական հնարավոր դիմակայությունն ինչ վտանգներ է պարունակում Հայաստանի Հանրապետության համար, և իրավիճակի զարգացման ինչ սցենարներ են առկա, քննարկեցինք ռուս արևելագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկիի հետ։
«Այն դիվանագիտական մանիպուլյացիաները, թե Հայաստանը չի մերժել ՀԱՊԿ առաջարկը, չեն ընդունվում։ Տպավորությունը հստակ է, որ աշխարհաքաղաքական շրջադարձի փորձ է տեղի ունենում, և ամենևին պարտադիր չէ դրա համար դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից։ Ինչո՞ւ են Երևանում ջղաձգվում, երբ Մոսկվայից նման հայտարարություններ են հնչում, չէ՞ որ Երևանից ևս բազմաթիվ քննադատություններ են հնչում՝ ուղղված ՌԴ-ին»,- ասաց Խրամչիխինը։
Լաչինի միջանցքի շուրջ տիրող իրավիճակին է անդրադարձել է Եվրոպայի ու Եվրասիայի հարցերով ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Քերըն Դոնֆրիդը։ «Ամերիկայի ձայն»-ի հայկական ծառայությանը տված հարցազրույցում նա նշել է, որ դա խոչընդոտ է Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև խաղաղ գործընթացի առաջմղման համար։ Ըստ նրա, Վաշինգտոնն ակտիվորեն ջանքեր է գործադրում միջանցքի վերաբացման ուղղությամբ, և Լաչինի միջանցքի արգելափակման հարցն առաջնային էր պետքարտուղար Բլինքենի՝ Ադրբեջանի ու Հայաստանի առաջնորդների հետ վերջին հեռախոսազրույցներում։
Ռուսական դիվանագիտությունը շարունակում է պնդել, որ Հայաստանում ԵՄ քաղաքացիական դիտորդական առաքելության տեղակայումը պետք է համաձայնեցվեր ադրբեջանական կողմի հետ: Այս մասին այսօր ամենշաբաթյա բրիֆինգի ընթացքում կրկնեց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան, անդրադառնալով ԵՄ քաղաքացիական առաքելությունը ՀՀ տարածքում Ադրբեջանի հետ չհամաձայնեցնելու հարցին:
«ՌԴ ՊՆ-ն, ՌԴ խաղաղապահ առաքելության հրամանատարությունը, համագործակցելով ՌԴ ԱԳՆ-ի հետ, գտնվում են մշտական կապի մեջ բոլոր շահագրգիռ կողմերի հետ»,- այս մասին այսօր ամենշաբաթյա բրիֆինգի ժամանակ ասաց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան, անդրադառնալով Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրավիճակին և ՌԴ ջանքերին:
Միրզոյանի բրյուսելյան այցն ավարտվեց ԵՄ արտաքին գործերի ու անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելի հետ հանդիպմամբ, որի վերաբերյալ ևս ԵՄ արտաքին գործողության ծառայությունը պաշտոնական հաղորդագրություն չտարածեց՝ կրկին հայկական կողմի խնդրանքով: Ամփոփելով այս ուռճացված, կիսափակ հանդիպումներով ու քննարկումներով այցը՝ հերթական անգամ պետք է ցավալիորեն արձանագրել, որ ՀՀ արտաքին քաղաքականությունը ծառայում է ոչ թե ՀՀ-ի ու Արցախի, ներկայումս հումանիտար, աշխարհաքաղաքական ճգնաժամի մեջ հայտնված մեր 120 հազար հայրենակիցների շահերի իրացմանը, Արցախյան հիմնահարցի քաղաքական կարգավորմանը, այլ աշխարհաքաղաքական գլոբալ խնդիրների իրականացմանը:
Օրերս հայաստանյան լրատվամիջոցներում մեծ ոգևորությամբ ընդունվեց ԱՄՆ պետքարտուղարի հեռախոսազրույցն Ադրբեջանի նախագահի հետ, որում Բլինքենն Ալիևին կոչ էր արել վերաբացել Լաչինի միջանցքը:
168.am-ի հետ զրույցում եվրոպացի վերլուծաբան Սյուզատ Ստյուարտն ասաց, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև բանակցային գործընթացը գտնվում է փակուղում: Ըստ նրա, ստեղծված հումանիտար բարդ իրավիճակը մարտահրավեր է արտաքին բոլոր խաղացողների համար: Այն խաղացողը, վերլուծաբանի խոսքով, որը կարողանա լուծել միջանցքի անխափան գործունեության վերականգնման հարցը, ձեռք կբերի որոշակի ազդեցություն ու առավելություն կողմերի նկատմամբ ու հատկապես՝ Հայաստանի:
Եվրոպական միությունը՝ հավաքական Արևմուտքի հովանու ներքո կարծես Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային նոր փուլ սկսելուն ուղղված ջանքեր է ներդնում: Հարավային Կովկասի և Վրաստանում ճգնաժամի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը մեկօրյա այցով Երևանում է:
Վրացի քաղաքագետ Սոսո Ցինցաձեն ասաց, որ Վրաստանի վարչապետն այս նախաձեռնությամբ հանդես է գալիս մոտ մեկ տարուց ավելի, սակայն հայ-ադրբեջանական խորը տարաձայնությունները թույլ չեն տալիս տարածաշրջանային ձևաչափ ձևավորել։ Ըստ նրա, դատելով բոլոր հայտարարություններից, նման հանդիպում տեղի կունենա։
Ռուսաստան-Արևմուտք գլոբալ պատերազմի ու հայ-ռուսական հարաբերությունների ճգնաժամի ֆոնին Հարավային Կովկասի խնդիրների նկատմամբ մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերում ՆԱՏՕ-ն։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ ՀՀ իշխանությունները, ինչո՞ւ ոչ՝ երբեմն նաև Ադրբեջանի իշխանությունները գտնվում են աշխարհաքաղաքական դեգերումների մեջ՝ Մոսկվա-Արևմուտք անընդհատ ու իրար հերթ չտվող բանակցային «կանգառներով»։
Քիչ առաջ Եվրոպական խորհրդարանը կողմ քվեարկեց օրերս շրջանառության մեջ դրված «Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակման մարդասիրական հետևանքները» բանաձևի նախագծին։
Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանն այս տարի ևս կմասնակցի Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումին: Այս մասին Ազգային ժողովում նախօրեին հայտարարեց Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը:
«Ադրբեջանցիները տվյալներ են տրամադրել, որ Լաչինի միջանցքով հայկական կողմն ականներ է տեղափոխվել»,- այս մասին քիչ առաջ իր մեծ ասուլիսի ընթացքում հայտարարեց ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը՝ անդրադառնալով Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրավիճակին։
Քիչ առաջ իր մեծ ասուլիսի ընթացքում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը, անդրադառնալով հարցին, թե ինչո՞ւ Ռուսաստանի ու Բելառուսի ՀԱՊԿ, ԵԱՏՄ գործընկերները միշտ չեն աջակցում Ռուսաստանին ու Բելառուսին միջազգային հարթակներում քվեարկելիս` անդրադարձավ հայ-ադրբեջանական սահմանին ՀԱՊԿ առաքելությունից հրաժարվելու՝ ՀՀ իշխանությունների որոշմանը։
«Գլխավոր հարցը, որպեսզի չլինի Ռուսաստանը՝ խաղաղապահները Ղարաբաղում, ռազմաբազան ու ՀԱՊԿ-ը՝ Հայաստանում։ Մնացածը ԵՄ-ն թողնելու է իր ռեգիոնալ խաղացողներին, մասնավորապես՝ Թուրքիային և Ադրբեջանին։ Եթե ՀՀ-ում դեռ ինչ-որ մարդկանց մոտ կան պատրանքներ, որ Արևմուտքից լինելու են անվտանգային ավելի ամուր երաշխիքներ Հայաստանին, քան Ռուսաստանից ու ՀԱՊԿ-ից, խորապես սխալվում են։
«Լաչինի միջանցքի շուրջ ստեղծված իրավիճակն ունի ավանդական ռեգիոնալ ու այս պահին՝ նաև աշխարհաքաղաքական լրջագույն պատճառներ»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս թուրքագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին՝ անդրադառնալով Հայաստանն Արցախին կապող միակ կյանքի ճանապարհի շրջափակմանն Ադրբեջանի կողմից, Ռուսաստանի դիրքորոշմանը, իրավիճակի երկարաձգմանն ու իրավիճակից հնարավոր ելքերին։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևն ասաց, որ, բնականաբար, հայկական կողմից սադրանքներ չեն լինի, իսկ խորհրդակցությունը նման հրամաններով ներկայացնելը ուժի ցուցադրություն է, հայկական կողմերին ճնշելու փորձ և, ինչո՞ւ ոչ, ուղերձ հայկական կողմի համար, որ զգոնությունը թուլացնել չի կարելի։
Այսօր Հայաստանում գտնվող Ֆրանսիայի ԱԺ նախագահ Յաել Բրոն-Պիվեի ասուլիսն ու դրանում հնչած դիրքորոշումները լիովին արտացոլեցին Հայաստանի վարած դիվանագիտության, խորհրդարանական դիվանագիտության սնանկությունն ու անմտությունը կամ դրա բացակայությունը։
Եթե Հայաստանն ունի այդ այլընտրանքները, ապա դա այլ խոսակցություն է, բայց ես խիստ կասկածում եմ։ Եթե դա այդպես է, ինչո՞ւ հայկական կողմը չցանկացավ բանակցությունները շարունակել Արևմուտքի հովանու ներքո, իսկ ներկայումս կողմ է ռուսական առաջարկներին, բայց զուգահեռաբար մերժում է ՀԱՊԿ զորավարժությունները և ռուսական ներկայությունը համարում սպառնալիք։ ՌԴ ԱԳՆ դիրքորոշումը, որ հայտարարությունները հակասական ու անհասկանալի են, արտացոլում է իրականությունը»,- ասաց Լուկիանովը։
Բերձորի միջանցքի ճգնաժամի ֆոնին Նիկոլ Փաշինյանի մի քանի ժամ տևած ասուլիսը ոչ թե պատասխաններ տվեց հարցերին՝ ինչպես հաղթահարել այդ շրջափակումը, երբ կբացվի Արցախի կյանքի ճանապարհը, ՀՀ իշխանությունն ինչ դիրքորոշում ունի Արցախի կարգավիճակի հարցի վերաբերյալ, այլ ավելի անորոշ դարձրեց և Արցախի, և Հայաստանի Հանրապետության ճակատագիրը։
Լաչինի միջանցքի ճգնաժամի ֆոնին Հայաստանը հրաժարվում է հյուրընկալել ՀԱՊԿ զորավարժությունները Հայաստանի Հանրապետությունում՝ դրանք համարելով աննպատակահարմար: Այսօրվա ասուլիսի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը տեղեկացրեց, որ ՀՀ պաշտպանության նախարարն արդեն իսկ ՀԱՊԿ միավորված շտաբին գրավոր տեղեկացրել է այդ որոշման մասին:
ՀԱՊԿ-ը Հայաստանի փոխարեն այլ երկրում զորավարժություններ անցկացնելու առաջարկներ կմշակի: Հայաստանի մերժումից հետո ՀԱՊԿ միացյալ շտաբը առաջարկներ է մշակում այլ պետությունների տարածքում զորավարժություններ անցկացնելու համար: Ria Novosti-ի փոխանցմամբ, այս մասին քիչ առաջ ասել է շտաբի մամուլի քարտուղար Վլադիսլավ Շչեգրիկովիչը։
Արցախի տոտալ շրջափակման և ադրբեջանցի, այսպես կոչված, «էկոակտիվիստների» ու զինվորականների կողմից Լաչինի միջանցքի փակման 30-րդ օրը մամուլի ասուլիս է տալու Նիկոլ Փաշինյանը: Այս մասին հայտնի դարձավ կիրակի օրը:
168.am-ի հետ զրույցում վրացի քաղաքական վերլուծաբան Կախա Գոգոլաշվիլին ասաց, որ Ֆիլիպ Ռիքերի հեռացումն այդ պաշտոնից մտահոգիչ է այն տեսանկյունից, որ ԱՄՆ-ը այլևս ժամանակավրեպ է համարում այդ ձևաչափով կողմերի հետ աշխատելը:
