Մինչ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարները պատրաստվում են վաղը Մոսկվայում ՌԴ ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովի միջնորդությամբ կայանալիք բանակցություններին՝ զուգահեռաբար միմյանց մեղադրելով հրադադարի խախտումների մեջ, ՀՀ կառավարության նիստի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց հերթական բարձրաստիճան հանդիպման մասին Մոսկվայում։
Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացն Արևմուտքի հովանու ներքո եռում է։ Մայիսի 1-ից Վաշինգտոնում նախարարական քառօրյա բանակցություններին հաջորդեց օրերս մայիսի 14-ին Փաշինյան-Ալիև-Միշել հանդիպումը, որի ընթացքում առաջին անգամ ՀՀ-ն պաշտոնապես ճանաչեց Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, այդ թվում՝ Արցախը։ Սակայն Արևմուտքը սրանով չի բավարարվում և գործի է դրել իր ողջ արսենալը։
«Երևանը, ստորագրելով Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) դիտորդական առաքելություն տեղակայելու մասին փաստաթուղթը, ավելի կայուն իրավիճակ կստանար»,- «Ցարգրադ» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում ասել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը։
«Այս ամենի արդյունքում ընդդիմության հռետորաբանությունն էլ ավելի վստահ է դարձել, բնականաբար, հաղթելու հնարավորությունները երկրորդ փուլում բավականին բարձր են։ Բայց պետք է նաև հաշվի առնել, որ Էրդողանն ավելի մեծ եռանդով է պայքարելու հաղթանակի համար, ռեսուրսներ է ներդնելու, սակայն դա ևս սահմանափակ նշանակության հանգամանք է, ուստի վստահաբար ասել՝ ինչպիսի պատկեր կձևավորվի՝ շատ բարդ է։ Բայց փաստ է, որ Էրդողանի ղեկավարի պաշտոնն առաջին անգամ իրական վտանգի տակ է ընդդիմության ճիշտ համախմբման արդյունքում։ Այնուամենայնիվ ցանկացած պարագայում հետընտրական զարգացումները բավականին թեժ են թվում»,- ասաց վերլուծաբանը։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ այս հանդիպման առանցքային կետն այն էր, որ հայտարարությամբ Հայաստանի ու Ադրբեջանի տարածքների թվերով ֆիքսվեց այն, ինչի մասին տարիներ շարունակ խոսում էին վերլուծաբանները, ենթադրություններ անում քաղաքական գործիչները։
Ըստ նրա՝ եթե նրա միջամտության կարիքը լինի, դրա համար նրան կդիմեն կամ Փաշինյանը, կամ Ալիևը։
Առաջիկա կիրակի օրը խոստանում է թեժ լինել տարածաշրջանի համար։ Մայիսի 14-ին Բրյուսելում սպասվում են ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ Փաշինյան-Ալիև բանակցություններ, ինչպես նաև նախագահական ընտրություններ Թուրքիայում։
Արևմուտքը մեծ թափով նախապատրաստվում է կիրակի օրը՝ մայիսի 14-ին, Բրյուսելում ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ սպասվող Փաշինյան-Ալիև բանակցություններին։ Փաշինյան-Միշել-Ալիև ձևաչափով վերջին բանակցությունները կազմակերպվել էին նախորդ տարի սեպտեմբերյան արյունալի բախումներից առաջ։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ սահմանին այսօր առավոտյան գրանցված բախումը թույլ է տալիս ենթադրել, որ Վաշինգտոնում գրանցված առաջընթացը եղել է չնչին կամ բացակայել է:
«ՀՀ իշխանությունները մի փոքր փոխեցին իրենց մոտեցումը, քանի որ հասկանում են, թե ինչ է տեղի ունենում, և «կուլ գնալը» այս գործընթացում կարող է շատ վտանգավոր լինել։ Թուրքիան, իմ կարծիքով՝ ներկայումս միտումնավոր տապալում է հայ-թուրքական գործընթացը, քանի որ պատրաստ չէ քայլերի, կարգավորման, և այս հուշարձանի պատմությունն ընդամենն առիթ է»,- ասաց Նադեին-Ռաևսկին։
Թեև Նիկոլ Փաշինյանը նախօրեից Մոսկվայում է և այսօր Մոսկվայի Կարմիր հրապարակում ներկա գտնվեց Հայրենական Մեծ պատերազմում հաղթանակի 78-րդ տարեդարձին նվիրված զորահանդեսին, առաջիկայում սպասվում են նրա բարձրաստիճան բանակցությունները Իլհամ Ալիևի հետ նախ՝ Բրյուսելում, ապա՝ Քիշնևում ԵԽ նախագահ Շառլ Միշելի, Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի և Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի մասնակցությամբ։
Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարներ Նիկոլ Փաշինյանն ու Իլհամ Ալիևը բանակցություններ կանցկացնեն մայիսի 14-ին Բրյուսելում։ Այս մասին գրել է Financial Times-ը` վկայակոչելով նախապատրաստական աշխատանքների մասին տեղյակ երեք պաշտոնյաների տեղեկատվությունը։
Նիկոլ Փաշինյանը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրավերով այսօր աշխատանքային այցով մեկնում է Մոսկվա: Այս մասին հայտնել են ՀՀ կառավարությունից։ Փաշինյանը ներկա է գտնվելու մայիսի 9-ին անցկացվելիք՝ Հայրենական Մեծ պատերազմում տարած հաղթանակին նվիրված միջոցառումներին: Ավելի վաղ Ռուսաստանի նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հայ-ռուսական բարձր մակարդակի հանդիպման հնարավորության վերաբերյալ ասել էր, թե որոշակի պլաններ քննարկվում են։
Թուրքիան «չի մարսում» «Նեմեսիս» գործողության հերոսների արձանի տեղակայումը մայրաքաղաք Երևանում այն դեպքում, երբ դա մասնավոր նախաձեռնություն էր, իսկ իշխանությունը հրաժարվել է ընդհանրապես պահանջատիրությունից և թրքահաճո քաղաքականություն է վարում։
Նախօրեին Առլինգթոնում՝ Ջորջ Շուլցի արտաքին գործերի ազգային ուսումնական կենտրոնում, ավարտին հասան Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Արարատ Միրզոյանի ու Ջեյհուն Բայրամովի բանակցություններն ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հովանու ներքո։
Մինչ Վաշինգտոնում ավարտին է մոտենում ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի նախաձեռնած Երևան-Բաքու երեք օր տևած բանակցային ռաունդը, փորձագիտական հանրության դիտակետում Մոսկվան է և Մոսկվայի ապագա դերակատարությունն այս գործընթացում:
Մայիսին Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարները կհանդիպեն Ռուսաստանում: Այս մասին հայտնում է Gazeta.ru-ն՝ հղում անելով РИА Новости-ին: Հանդիպման մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը:
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի սկսած Երևան-Բաքու գործընթացը Վաշինգտոնում շարունակվում է և, ըստ նախնական ծրագրի՝ այսօր դրա վերջին օրն է: Երկու երկրների պատվիրակությունների հանդիպումը ԱՄՆ-ում, որն ուղղված է «Հարաբերությունների կարգավորման համաձայնություն» անվանումը կրող փաստաթղթի վերջնական համաձայնեցմանը, շարունակվել է շուրջ երեք օր։
Այսօր երեկոյան Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանն ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովը Վաշինգտոնում կանցկացնեն բանակցությունների եզրափակիչ փուլը՝ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի մասնակցությամբ:
Նախօրեին Վաշինգտոնում մենարկած և դեռ շարունակվելիք Հայաստան-Ադրբեջան նախարարական բանակցային սերիան թերևս վերջին ժամերի ռեգիոնալ թոփ թեման է։ Ապրիլի 30-ից ԱՄՆ–ում են Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Արարատ Միրզոյանի և Ջեյհուն Բայրամովի գլխավորած պատվիրակությունները, որոնք մայիսի 1-ին Առլինգտոն քաղաքում եռակողմ և երկկողմ հանդիպումներ են անցկացրել Ջորջ Պ. Շուլցի անվան արտաքին գործերի ազգային ուսումնական կենտրոնում։
Կարծում եմ՝ հենց ՀՀ իշխանությունների այդ դիրքորոշումն էլ նույնիսկ Թուրքիայի մշտական այս պահանջը մի կողմ է դրել, եթե որևէ մեկը չի հիշում պատմությունը, ապա թուրքական կողմն ի՞նչ պատճառ ունի այն պատմաբանների միջոցով վերանայելու համար։ Իսկ եթե լիներ ակտիվ քաղաքականություն, ապա, բնականաբար, Թուրքիան, ինչպես միշտ ու գուցե ապագայում ևս, փորձելու է վիճարկել ու հերքել իր պատմության այդ էջը կամ փորձել փրկել իր դեմքը։
Քիչ առաջ Վաշինգտոնում մեկնարկել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի ու ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հանդիպումը։ Այս մասին հաղորդում է ՀՀ ԱԳ նախարարության մամուլի ծառայությունը։
Ապրիլի 23-ին Հայաստան-Արցախ սահմանագծին ադրբեջանական անցակետի տեղադրման խայտառակ հանգրվանի ու հայկական դիվանագիտության աննախադեպ այս պարտության ֆոնին ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանն ապրիլի 30-ից աշխատանքային այցով ԱՄՆ մայրաքաղաք Վաշինգտոնում է, որտեղ նախատեսված են նրա բանակցություններն Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի հետ։
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարար Կատրին Կոլոնայի այցը տարածաշրջան ու հատկապես Երևան բազմաթիվ ուշագրավ նրբություններ էր պարունակում: Ֆրանսիան, որը ավանդաբար հանդես է գալիս հայամետ ու բարեկամական հայտարարություններով, այս անգամ էլ Երևանում և Բաքվում արեց հայտարարություններ, որոնք չեն անում Բրյուսելը, Վաշինգտոնը, Մոսկվան:
Հայաստան-Ադրբեջան, այսպես կոչված, բանակցային գործընթացում երկարատև դադարից, հայ-ադրբեջանական սահմանին արյունալի միջադեպից ու Արցախ-Հայաստան սահմանագծին ադրբեջանական անցակետի տեղակայումից հետո սպասվում են մի շարք բարձրաստիճան հանդիպումներ: Խոսքը թե Միրզոյան-Բայրամով մակարդակի հանդիպումների, թե Փաշինյան-Ալիև հանդիպման մասին է:
«Խաղաղության ճանապարհը գտնելը հեշտ չէ, երբեմն՝ երկարատև, սակայն պետք է վճռականորեն կանգնել այդ ճանապարհի վրա»,- այս մասին այսօր Երևանում հայտարարեց Ֆրանսիայի ԱԳ նախարար Կատրին Կոլոնան, անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական, այսպես կոչված, խաղաղության գործընթացին, ռեգիոնում և Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրավիճակին:
ՀՀ ԱԳՆ պատասխանից ստացվում է, որ հայկական կողմը տեղյակ է այս տեղեկատվության փոխանցման մասին, հետևաբար տեղյակ է նաև, որ առաքելության նմանատիպ գործունեությունը կարող է բացարձակ անիմաստ լինել: Այս դեպքում հարց է առաջանում, թե ինչո՞ւ ՀՀ կառավարությունը խնդիրներ ստեղծեց ՀԱՊԿ դիտորդների՝ ՀՀ-ում տեղակայման համար, և հրավիրեց ԵՄ դիտորդների, եթե նրանց ներկայությունն անվտանգային որևէ խնդիր չի լուծում Հայաստանի համար, նրանց ներկայությունը և գործունեությունը նման ձևաչափով չի կանխում ադրբեջանական սադրանքները, և ԵՄ դիտորդները չեն անում հասցեական հայտարարություններ:
Միացյալ Նահանգների Պետքարտուղարության փոխխոսնակ Վեդանտ Պատելն իր վերջին բրիֆինգի ընթացքում կրկին անդրադարձել է Հարավային Կովկասում ստեղծված իրավիճակին:
Հայաստան-Արցախ սահմանագծին Ադրբեջանի կողմից անցակետի տեղակայումից երեք օր անց՝ այսօր կայացավ Նիկոլ Փաշինյան-Վլադիմիր Պուտին հեռախոսազրույց: Այսօր ավելի վաղ այս մասին հայտնի դարձավ ՀՀ կառավարության տարածած հաղորդագրությունից, որն աննախադեպ կարճ էր և ներառում էր ընդամենը մեկ նախադասություն:
Միացյալ Նահանգների Պետքարտուղարության փոխխոսնակ Վեդանտ Պատելը ժամեր առաջ տված ճեպազրույցում կրկին անդրադարձել է Հարավային Կովկասում ստեղծված իրավիճակին:
