«Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների առաջարկով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման հարցով հրատապ նիստ է անցկացվել, որին մասնակցել են ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը և փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը: Իշխանությունները որոշել են, որ այն պիտի փակ լինի:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանն է։
Մոտ 2 շաբաթ առաջ 168.am-ը գրել էր, որ «Ֆակտորի» հետ զրույցում ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն արձագանքելով դիտարկմանը, որ Տավուշից «ադրբեջանական» տարածքների հանձնման դեպքում, օրինակ, Կիրանց գյուղ չի կարողանալու մտնել, հաստատել էր այն պնդումները, որ Փաշինյանի քաղաքական որոշման հետևանքների վերացումը բանակի «ուսերին» է մնալու:
«Մենք անելանելի դրության մեջ ենք` այն առումով, որ պետք է փոխել Փաշինյանին. երկիրը պետք է պատրաստ լինի՝ եթե իր վրա հարձակվեն, պաշտպանվի: Ոչինչ չի արվում այդ ուղղությամբ, չկա,- «Միասին» այլընտրանքային շարժման հրավիրած ասուլիսի ժամանակ օրակարգային հարցերի մասին իր դիտարկումներում այս մասին նշեց շարժման համահիմնադիր, ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը՝ մանրամասնելով,- Ամբողջ օրը մենք լսում ենք հայհոյանքներ ռուսների հասցեին, չափազանցված պատկերացումներ Եվրոպայի մասին, մինչդեռ պետք է լավ լինել և՛ նրանց, և՛ նրանց հետ, այնուամենայնիվ, լավ հիշելով, որ ՌԴ-ն դաշնակից է»:
Տավուշում իրավիճակի մասին արևելագետ Գուրգեն Մելիքյանն այսօր հանդես եկավ հայտարարություն-կոչով՝ սրբությամբ պահել հայրենիքի ամեն կտորը, մենակ չթողնել Տավուշն ու տավուշցուն:
«Այս ողջ գործընթացը և վերջին շրջանի ակտիվությունն ուղեկցվում է Ադրբեջանի կողմից բավական ինտենսիվ ռազմական ներկրումներով, ակնհայտ է, թե ինչի համար է դա իրականացվում: Դժվար է ասել, թե այս կամ այլ փուլում իրադարձությունն ինչպես կզարգանա, բայց փաստ է, որ Ադրբեջանի սպառազինումը տեղի է ունենում բոլորի աչքի առաջ, և, որ դրանք մի օր կրակելու են»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
Ադրբեջանը դժգոհում է Հայաստանի կողմից տարբեր երկրներից պաշտպանական ինչ-որ զենքերի ձեռքբերման և պաշտպանական ենթակառուցվածքների կառուցման փաստերով, Հայաստանն էլ արդարանում է, որ դա իր ինքնիշխան իրավունքն է, իսկ ԵՄ-ն էլ հայտարարում է, որ պատրաստ են աջակցել ՀՀ ԶՈՒ-ին ոչ մահաբեր զենքերով, որը հակառակորդի կենդանի ուժին և ռազմական տեխնիկային, այսպես ասած, անդառնալի կորուստ չի հասցնում, և որոնցից կարող են լինել ոստիկանության, հատուկ ծառայությունների արսենալում, որոշ երկրների դեպքում՝ նաև բանակում, նայած, թե ինչ խնդիր և նպատակ է դրված:
Ուշագրավ է, որ ՀՀ ներկայիս իշխանությունները հենց Ռուսաստանին էին մեղադրում ՀՀ-ից միջանցք պահանջելու հարցում, թեև ՌԴ բարձրաստիճան պաշտոնյաները «միջանցք» տերմին երբեք չեն կիրառել ապաշրջափակման գործընթացից խոսելիս։ Թեև 2020թ․ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ նախատեսվում էր, որ ռուսական կողմը պետք է վերահսկի երթուղին, քանի դեռ դրա կարիքը կա։
Մի քանի օր է՝ Ադրբեջանը քննարկման թեմա է դարձրել ՀՀ ԶՈւ պահպանության թիկունքային տեղամասերում վերջին ամիսներին ինժեներական, ամրաշինական և, ընդհանուր առմամբ, պաշտպանական բնույթի ու նշանակության ենթակառուցվածքների շինարարական աշխատանքները՝ փորձելով դրանք ներկայացնել նաև իբրև վերջին մի քանի օրերին տեղի ունեցած ակտիվ աշխատանքներ և կուտակումներ առաջնագծում:
«Ճիշտ նույն կեղծիքով հիմա էլ փորձում են ոսկեպարցիներին, բաղանիսցիներին համոզել, որ Ադրբեջանին միակողմանի տարածքներ զիջելուց հետո Ադրբեջանը դուրս կգա ՀՀ-ի օկուպացված տարածքներից»
Իրանի հարցերով ԱՄՆ հատուկ բանագնացի տեղակալ Աբրամ Փեյլին X սոցցանցի գրառումով, լուսանկարներով և տեսանյութով ամփոփել է Հարավային Կովկասի երկրներ կատարած այցերը:
Ապրիլի 5-ին Բրյուսելում սպասվող Փաշինյան-դեր Լայեն-Բլինքեն հանդիպմանը հաշված օրեր են մնացել։ Ռեգիոնալ շահագրգիռ երկրներից միայն Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն է, որը դեռ պաշտոնական ուղիղ անդրադարձ չի կատարել ՀՀ առաջիկա եռակողմ շփումներին։
Թե որքանով է ՊՆ-ում արված վերլուծությունը, այնուհետև նաև Օնիկ Գասպարյանի և Դավիթ Տոնոյանի երկօրյա հարցաքննությունները 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում, հիմք ծառայելու Անդրանիկ Քոչարյանի գլխավորած քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի համար, բնականաբար, կարող ենք միայն ենթադրություններ անել, քանի որ նախ՝ մեկնաբանության հարց է, երկրորդ՝ այն, ըստ էության, հանրությունից ամբողջովին պահվելու է:
«Հրատապ թեմա» ծրագրի շրջանակներում «Միջազգային և համեմատական իրավունքի հայկական կենտրոնի» նախագահ Սիրանուշ Սահակյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ անդրադարձավ միջազգային ատյաններում Ադրբեջանի դեմ ՀՀ հայցերից հրաժարվելու վտանգներին և հնարավոր հետևանքներին, Տավուշի սահմանամերձ գյուղերի բնակչության իրավունքների ապահովման մարտահրավերներին, գերեվարված հայ զինծառայողների և Արցախի Հանրապետության ռազմաքաղաքական ղեկավարության իրավունքների պաշտպանության և վերադարձի խնդիրներին:
Անդրադառնալով երաշխիքներին՝ Սիրանուշ Սահակյանն ասաց․ «Այս տարածքները գտնվում են Հայաստանի միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների շրջանակում։ Մարդու իրավունքների այս խախտումները կարող են որակվել նաև միջազգային հանցագործություններ: Եվ Հայաստանի Հանրապետության կողմից Հռոմի ստատուտի վավերացումը հնարավորություն կտա արձագանքել այս խախտումներին՝ խնդիրը ներկայացնելով Միջազգային քրեական դատարանի ուշադրությանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
«Նրանք, ովքեր Սյունիքով գնում են Իրան, գիտեն՝ ինչ իրավիճակ է ստեղծվել այն բանից հետո, երբ թուրքերին է նվիրվել Գորիս-Կապան ավտոճանապարհը: Եթե նախկինում այդ հատվածում երկու բնակավայրի միջև հեռավորությունը 10-20 րոպեի ճանապարհ էր, հիմա՝ 1.5-2 ժամ է: Ընդ որում, այդ 1.5 ժամ տևող ճանապարհը շատ տեղերում լիարժեք վերահսկելի է ադրբեջանական կողմի համար: Հիշեք՝ ինչ եղավ Արցախի հետ: Նույնը կատարվելու է Տավուշի, Վայոց ձորի և Արարատի մարզերում»,- «Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում ասաց թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Վարուժան Գեղամյանը։
«Տավուշը մնացել է մեր միակ սահմանային հատվածը, որը 30 տարիների ամրության բարձր մակարդակ ունի։ Հիմա այս դավաճաններն առաջարկում են, որ այդ սահմանահատվածը ևս խարխլվի. ադրբեջանցիները ներխուժեն այդ սահմաններից ներս: Եվ մենք արդեն Հայաստան-Ադրբեջան սահմաններում չենք ունենա որևէ պաշտպանված սահման։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանն է։
Ապրիլի 5-ին Բրյուսելում սպասվող Փաշինյան-Բլինքեն-դեր Լայեն աղմկահարույց հանդիպումն ու դրա արդեն իսկ հայտարարված օրակարգային որոշ հարցեր դիվանագիտական փոխադարձ «կսմիթների» պատճառ են դարձել։
«Նիկոլ Փաշինյանի անփառունակ կառավարման հետևանքով պատերազմի հավանականությունը մեծ է և օբյեկտիվ, բայց դա չի նշանակում, որ պատերազմի վտանգը պետք է վերածել շանտաժի և ահաբեկելով սեփական հասարակությանը՝ երկիրը տանել աղետի»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով իշխանական տարբեր խոսափողների կողմից զիջումների օրակարգը լեգիտիմացնելու փորձերին՝ նշեց ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը:
«RAND» կորպորացիայի վերլուծաբաններ Ջո Հաբերմանի ու Փոլ Քորմերիի հետ զրուցել է ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետության առաջին վարչապետ, պաշտպանության նախկին նախարար (1992-1993թթ. ՀՀ պետնախարար, պաշտպանության նախարար) Վազգեն Մանուկյանն է։
Նիկոլ Փաշինյանը բաց տեքստով խոստովանել է, որ լինելու է միակողմանի զիջում եւ այն էլ՝ սեղմ ժամկետներում: Մոտավորապես ակնարկել է, որ առաջիկա օրերին կարող է բանակային երրորդ կորպուսը դուրս բերվել այդ տարածքներից, եւ չորս բնակավայրերը, որոնք, Փաշինյանի բնորոշմամբ, ադրբեջանական են, վերադարձվեն տիրոջը։ Հակառակ դեպքում Ադրբեջանը պատերազմով է ստանալու։
Իշխանությունների՝ Տավուշի տարածքների հանձնման սպառնալիքի ֆոնին՝ ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար, գեներալ-մայոր, «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը հայտարարություն է տարածել, որտեղ, մասնավորապես, ասում է.
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
Հետաքննությունը, մեղավորների, ահաբեկչության հովանավորների և պատվիրատուների հստակեցումը կարող է էապես անդրադառնալ Ուկրաինայի տարածքում ծավալվող ՌԴ-Արևմուտք պատերազմի վրա՝ փոխելով ՌԴ ռազմավարությունը և առաջնահերթությունները մարտի դաշտում։
Մինչդեռ սառեցված են կամ խայտառակ դանդաղ տեմպերով են իրականացվում հայ-իրանական տնտեսական համագործակցության առանցքային նախագծերը (Մեղրիի ՀԷԿ, Իրան-Հայաստան էլեկտրահաղորդման գիծ, «Հյուսիս-Հարավ» ավտոմայրուղու համապատասխան հատվածներ, և այլն), Բաքուն ու Թեհրանը ժամանակ չեն կորցնում՝ կյանքի կոչելով համատեղ խոշոր ենթակառուցվածքային ծրագրեր:
«Իրանի տեսակետն այս հարցում շատ պարզ է ու հստակ՝ Իրանը տարածաշրջանը դիտարկում է միայն տարածաշրջանի ուժերով, իսկ ցանկացած արտատարածաշրջանային ուժի, առավել ևս՝ ՆԱՏՕ-ի դերակատարումն Իրանի համար անցանկալի է»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց իրանագետ Ահարոն Վարդանյանը՝ անդրադառնալով տարածաշրջանային իրողություններին:
