«Հայաստանի համար այն, ինչ ընդունելի չէ Ռուսաստանի դեպքում, ընդունելի է Արևմուտքի դեպքում։ Սա չափազանց էական հանգամանք է, այսինքն՝ ՀՀ-ն ոչ թե ինչ-որ պատճառով դժգոհ է Ռուսաստանից, քանի որ կան պատճառներ, այլ պարզապես ցանկանում է անել աշխարհաքաղաքական շրջադարձը՝ դրա ողջ պատասխանատվությունը բարդելով Ռուսաստանի վրա։ Եթե հայկական կողմն ինքն է արձանագրում, որ առաջին անգամ լինելու է սահմանազատված սահման, ի՞նչ էին ակնկալում Ռուսաստանից, որ ի՞նչ հայտարարեր Ռուսաստանը։ Օդի մեջ կարելի է շատ բան ճանաչել, այստեղ հստակ չէ՝ ի՞նչ է ճանաչել ԵՄ-ն, ու ի՞նչ չէր ճանաչել Ռուսաստանը»։
Երեկ Ադրբեջանի ձեռքը, բացի միակողմանի զիջումներից, տվեցին նաև պատերազմի բարաթ. հիմա եթե իսկապես երկրում ընդվզում լինի, և, օրինակ, մինչև մայիսի 15-ն ինչ-որ համաձայնություններ չկայացվեն, ազգակործան պատուհասը պատերազմի վերսկսման պատասխանատվությունը դնելու է Հայաստանի ու հայ ժողովրդի վրա»։
Արևմուտքը, մասնավորապես՝ ԱՄՆ Պետքարտուղարությունն ու ԵՄ-ն, ողջունում են ըստ էության ապրիլի 5-ի հանդիպմանը հաջորդած ՀՀ իշխանությունների միակողմանի զիջումն Ադրբեջանին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Վարուժան Գեղամյանն է։
Աշխարհաքաղաքական նոր իրողությունների պայմաններում մեկ անգամ չէ, որ գրել ենք` ենթակառուցվածքների վերահսկողության համար գլխավոր խաղացողների մրցակցությունը սրվելու է՝ միջանցքային ճանապարհներ, էներգետիկ ենթակառուցվածքներ և այլն: Սրան զուգահեռ՝ թուրք-ադրբեջանական տանդեմը շարունակում է իր պահանջը՝ կապված Մեծամորի ատոմակայանի հետ:
«Տավուշ. Արտաքի՞ն, թե՞ ներքին դիմադրության շարժում» թեմայով քննարկմանը ՀՀ նախկին փոխարտգործնախարար, արտակարգ և լիազոր դեսպան Ավետ Ադոնցը նշել է, որ Ադրբեջանն ԱՄՆ-ի հետ ունի շատ հստակ ձևավորված անվտանգությանը վերաբերող օրակարգ, որը ԱՄՆ-ը նաև մեր հաշվին է լոբբինգ անում:
«Տավուշ. Արտաքի՞ն, թե՞ ներքին դիմադրության շարժում» թեմայով քննարկմանը «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանն արձանագրել է պետականության լուրջ ճգնաժամ, որի դրսևորումները և լուծումը Տավուշում չեն:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պետական կառավարման մասնագետ, տնտեսագետ Հովհաննես Ավետիսյանն է։
Արցախից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մեկնարկին զուգահեռ՝ տեղեկություններ են տարածվում Աղդամում ռուս-թուրքական համատեղ մոնիտորինգային կենտրոնի գործունեության դադարեցման մասին։ Այս մասին հաղորդում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները՝ հղում անելով Թուրքիայի պաշտպանության նախարարության աղբյուրներին։
Այս իրականության խտացված աբսուրդն այն է, որ հիմա, իշխանությունից բացի, Հայաստանում գրեթե բոլորը նույն իշխանության դեմ մղում են ճիշտ նույն պայքարը, ինչ տասնամյակներ շարունակ մղել են Ադրբեջանի ու Թուրքիայի քաղաքական, հանրային, դիվանագիտական ներկայացուցիչների դեմ։ Դա մի կողմից՝ առաջացնում է այն, ինչն անվանում են կոգնիտիվ դիսոնանս, մյուս կողմից՝ անհեթեթ է դարձնում քաղաքական, ինտելեկտուալ պայքարն ինքնին, որովհետև իշխանությունը ընդդիմախոսներին մղում է հայաստանյան իսկ օրակարգում ապացուցել այն, ինչի մասին խոսակցությունն անգամ ծառայում է թշնամական օրակարգերին։
Նախկինում մեր զորավարժությունները վտանգ էին ներկայացնում հակառակորդի համար, այս համատեքստում հիշենք 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ին՝ արցախաադրբեջանական սահմանագծին և վերևում նշված զորավարժությունների համատեքստում Մի-24 ուղղաթիռի խոցումը Ադրբեջանի զինուժի կողմից: Այսինքն, Անդրանիկ Քոչարյանի պնդումը, որ նախկինում զորավարժությունները թղթի վրա են եղել, ոչ միայն չի համապատասխանում իրականությանը, այլև այս կերպ փորձում են քողարկել իրենց անգործությունը:
Փաստաբանությունը վճարովի ծառայություն է։ Ինչպես որ վճարովի զբաղմունք է լոբբիզմը՝ այլոց շահերի առաջմղումը։ Միջազգային փաստաբանությունն ու լոբբիզմը վճարովի են առավել ևս ու արժեն աստղաբաշխական գումարներ։ Այդ ծառայություններից օգտվում են կա՛մ համաշխարհային մասշտաբի մեծահարուստներն ու խոշոր կորպորացիաները, կա՛մ պետությունները՝ իրենց քաղաքական ու տնտեսական շահերը պաշտպանելու, առաջ մղելու համար։
«Թուրքիայի նպատակն է՝ նման հանձնաժողովներով ժամանակ ձգել, տասնյակ տարիներով քննել արդեն ապացուցված փաստերը, և այդքան ժամանակ Թուրքիան ազատված կլինի «գլխացավանքից»:
Այսօր Երևանում ԻԻՀ դեսպան Մեհդի Սոբհանին, ներկայացնելով Իրանի օրինական «պատասխանն» Իսրայելին, խոսեց ՀՀ-ում ԵՄ որոշ երկրների դեսպանատների գործունեության մասին։
«Զրուցել ենք այդ հանդիպման վերաբերյալ ՀՀ իշխանությունների հետ»,- այս մասին այսօր Երևանում հրավիրված ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին՝ անդրադառնալով Բրյուսելում կայացած-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպմանը։
«Խոսքը ԵՄ որոշ երկրների ու ԱՄՆ-ի մասին է»,- այս մասին այսօր Երևանում հրավիրված ասուլիսում ասաց Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին՝ անդրադառնալով հարցին, թե արդյո՞ք Իրանը դիտարկում է Ռուսաստանին արտատարածաշրջանային ուժ՝ հաշվի առնելով Իրանի այն դիրքորոշումը, որ Իրանը դեմ է Հարավային Կովկասում արտատարածաշրջանային ուժերի ներկայությանը, և արդյո՞ք արտատարածաշրջանային ուժերից խոսելիս՝ Իրանը նկատի ունի Ռուսաստանին։
«Առաջիկայում կարևոր պայմանավորվածություններ ենք ձեռք բերելու փոխադրումների, ինչպես նաև տարանցման ոլորտում, որն իր մեջ ներառելու է փոխադրումների վճարների նվազեցում»,- ասաց դեսպանը։
«Պատկերացրեք՝ այս մարդկանց մեծամասնությունը մուսուլման է, և Բրիտանիան պահանջելու է պաշտպանել նրանց շահերը։ Ովքե՞ր են լինելու այդ շահերի պաշտպանողները, իհարկե, Թուրքիան, Ադրբեջանը, և, չի բացառվում, որ նաև Հայաստանում նշանակված ղազախ հյուպատոսը»,- ասաց Կարեն Իգիթյանը։
Անհրաժեշտ է հետևել հետագա իրադարձությունների ընթացքին։ Եթե Իսրայելի կողմից պատասխան գործողություններ լինեն, Իրանը, մեծ հավանականությամբ, դրանք անպատասխան չի թողնի։ Իհարկե, այս փուլում մեծ տարածաշրջանային պատերազմը չի համապատասխանում ոչ միայն հակամարտող կողմերի շահերին, այլ նաև տարածաշրջանի շահերին։ Կարծում եմ՝ փորձ է արվելու կանխել հակամարտության անկառավարելի զարգացումը։ Սակայն, կրկնում եմ, պետք է հետևել իրադարձությունների ընթացքին։ Այժմ պայքարը շարունակվում է քարոզչական տիրույթում, ընդ որում՝ ապատեղեկատվական հսկայական հոսքերով:
«Իրանն այս գործողությամբ ավելացրեց իր կշիռը ռեգիոնում և աշխարհում, իրականացնելով լիովին կառավարելի ու բարդ հարձակման օպերացիա, որը տևեց 5 ժամ, սակայն պատասխան հարվածի հավանականությունը շատ քիչ է։ Սա է Իրանի օպերացիայի արդյունքը, քանի որ մնացած բոլոր որակումները և լուրերը տեղավորվում են հակաիրանական քարոզչության շրջանակում»,- ասաց նա։
1920 թվականի մարտ ամսի կոտորածների արդյունքում սպանվեց մոտ 20 հազար հայ: Այս թիվը, բնականաբար, կարող էր ավելի մեծ լինել, եթե դիմադրություն ցույց չտային հյուծված և զինաթափված հայերը: Սակայն այս իրադարձությունները, պատմական փաստերը ևս ցույց տվեցին, որ անգամ ամենաանհնարին պայմաններում թուրք-ադրբեջանական հրոսակները դիմադրություն ստանալիս նահանջում են: 1920 թվականի Շուշիի դեպքերի ժամանակ տեղի ունեցած այս իրադարձություններն այդ ամենի պատմական փաստերն են:
Հայաստանում գործում է կեղծ, իմիտացիոն ժողովրդավարություն, որը դեմոկրատական սկզբունքով վարվող արտաքին քաղաքականությամբ փորձում է չեզոքացնել իրական ավտոկրատական ռեժիմներից բխող ավելի քան իրական մարտահրավերները։
Օրերս հայտնի դարձավ, որ Նիկոլ Փաշինյան-Օլաֆ Շոլց հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել: ՀՀ կառավարության հաղորդագրության համաձայն, քննարկվել են Հայաստան-Գերմանիա համագործակցությանը, ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների հետագա զարգացմանը վերաբերող հարցեր: Հաղորդագրության համաձայն՝ անդրադարձ է կատարվել Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության գործընթացին, և Փաշինյանը նշել է, որ Հայաստանը պատրաստ է գնալ լուծումների 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին՝ Պրահայում, 2023 թվականի մայիսի 14-ին և հուլիսի 15-ին՝ Բրյուսելում, ինչպես նաև՝ 2023 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Գրանադայում համաձայնեցված սկզբունքների հիման վրա:
Ներքին Խնձորեսկի միջադեպը ռիսկեր է պարունակում նաև այն առումով, որ ԱԱԾ-ն հայ սահմանապահներին մեղադրել է սահմանապահ ծառայություն կրելու կանոնները խախտելու մեջ՝ «վերակարգի մեջ գտնվող սահմանապահ ծառայողների հետ փորձել են հատել ՀՀ պետական սահմանը և վերադարձնել հոտը»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը փիլիսոփա, սոցիոլոգ, կրոնագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Վարդան Խաչատրյանն է։
«168 Ժամ»-ի հետ զրույցում իրանցի վերլուծաբան Ալի Սալամին ասաց, որ ՀՀ-ն ինքնիշխան երկիր է ու ազատ է իր հարաբերությունները կառուցել ցանկացած երկրի հետ, իր շահերին համապատասխան։ Սակայն, ըստ նրա, հարցն այն է, թե որքանով է Արևմուտքը կիսում ՀՀ դիրքորոշումները, ՀՀ անվտանգությունը, ինչպես, օրինակ, դա անում է Իրանը։
Եթե Նիկոլ Փաշինյանը շարունակի իր այս քաղաքականությունը, հեռու չէ այն օրը, երբ արցախյան պատերազմի հերոսները կարող են հետմահու դատապարտվել՝ Հայաստանի անկախության դեմ պայքարելու համար։
«Մենք մեր սեփականը մերն ենք համարում. հիմա դա իրենք «ռևանշիզմ» տերմինով կկոչեն կամ այլ տերմինով կկերպավորեն, իրենց խնդիրն է: Մենք ուրիշինը չենք ուզում, մենք մեր սեփականն ենք ուզում՝ այն, ինչ դարերով սրբագործված է ու եկեղեցիներով, վանքերով սահմանագծված»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
270 մլն եվրո՝ ԵՄ-ից, 65 մլն դոլար՝ ԱՄՆ-ից Երևանին՝ 4 տարում. Բրյուսելյան եռակողմ հանդիպումից հետո հանրային տարբեր շրջանակներ հիմնականում հենց այս թվերով էին չափում այդ հանդիպման ՕԳԳ-ն: Իսկ իրականում ի՞նչ տվեց այս հանդիպումը Հայաստանին ու ինչո՞ւ էր հանդիպման մյուս կողմերին պետք հենց այս փուլում հանդիպել Հայաստանը ներկայացնող Նիկոլ Փաշինյանի հետ՝ 168.am-ն այս ու այլ հարցերի պատասխանները լսել է «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր, վերլուծաբան Վահե Հովհաննիսյանից:
