Այն իրավիճակը, որ այսօր տիրում է Արցախում և ՀՀ սահմաններում կամ սպասվում է Արցախին և ՀՀ-ին, 44-օրյա պատերազմի արդյունք է, ինչպես վերջերս 168.am-ի հետ զրույցում նշել էր ռազմական վերլուծաբան Արթուր Եղիազարյանը, 2020-ին տեղի ունեցածը կարծես կռվի ճանապարհով հողերի հանձնման գործընթաց էր:
Հուլիսի 13-ին 168.am-ը գրել էր, որ Դավիթ Տոնոյանը 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում ուղիղ եթերով հրապարակային ելույթի մտադրությունից հետ չի կանգնել, ինչպես նաև պատրաստ է թույլատրելիության սահմաններում հրապարակային հարցուպատասխանի:
Հուլիսի 25-ին Նիկոլ Փաշինյանը հրավիրած ասուլիսի ժամանակ մի քանի «ռազմական» միտք է հնչեցրել, որի տողատակերում, ըստ էության, ինքնախոստովանական ցուցմունքներ կային, կամ՝ հաստատում այն բանի, որ Արցախի հետ կապված փաշինյանական «զինվորական քայլերն» ունեցել են հետին մտքեր, և առնվազն հրապարակային նպատակներում Փաշինյանը և նրա ընտանիքն ազնիվ չեն եղել:
«Իմ դիտարկմամբ, 2020-ին տեղի ունեցածը կարծես կռվի ճանապարհով հողերի հանձնման գործընթաց էր: Կրկնում եմ՝ ստեղծվեց, այսպես ասած, բնական սցենար, թե չկարողացանք պահել, որի արդյունքում ունեցանք սա: Բայց, կրկնում եմ, իմ տպավորությամբ, այդ ամենը կազմակերպված քաոս էր, որը պիտի հանգեցներ այն արդյունքին, ինչը եղավ: Եվ եթե հաշվի առնենք հետպատերազմյան որոշ գործընթացներ, այս տեսակետն ավելի է ամրապնդվում»:
Զինված ուժերի, այս դեպքում՝ առաջնագծի հետ կապված, իշխանությունը փորձում է որպես արդյունավետության ցուցիչ ներկայացնել ներդրվող գումարները, բայց միշտ չէ, որ դրանց ներդրումն արդյունավետ է լինում և ըստ առաջնահերթության ծախսվում: Ծրագրային առումով կան մեծ թվով խնդիրներ: Այսինքն, մի կողմից՝ թվում է, թե ռազմական բյուջեի ավելացում կա, մյուս կողմից՝ գործ ունենք ծրագրերի անարդյունավետության հետ, դրանք իրենց նպատակին չեն ծառայում և հնարավոր փոփոխություններին բավականին դանդաղ տեմպ են հաղորդում:
Հունիսի 27-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ ինքն իրեն ամեն ինչում մեղավոր է զգում, բայց երբ փորձում է ձևակերպել սեփական մեղադրական եզրակացությունը՝ փակուղու առաջ է կանգնում:
Ցանկացած պետություն և հասարակություն, ի թիվս բազմաթիվ անհրաժեշտ պայմանների, իսկ գուցե ամենայնից առաջ՝ զարգանում է նրա շնորհիվ, ինչը հավաքականորեն ընդունված է անվանել ազգային կրեդո կամ հավատամք։
Հունիսի 12-ին 168.am-ը «Ո՞վ է եղել պատերազմի ժամանակ Աշոտ Փաշինյանի հրամանատարը, որտե՞ղ է եղել, ե՞րբ է վերադարձել» վերտառությամբ հոդված էր հրապարակել:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն օրերս լրագրողներին հայտնել է, որ եթե դատարանը դրական արձագանքի Դավիթ Տոնոյանի միջնորդությանը, ապա 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովը պատրաստ է օգոստոսի 1-ին նիստ հրավիրել:
Օրեր առաջ Նիկոլ Փաշինյանի ընտանեկան լրատվամիջոցը հոդված էր «ձոնել» ՀՀ նախկին Նախագահ Սերժ Սարգսյանին և նախկին ԱԳ նախարար Վարդան Օսկանյանին: Այդ հրապարակման ամբողջ իմաստն այն էր, որ Փաշինյանի անունից հարց հնչեցվի. եթե Արցախի շուրջ ձևավորված այս խայտառակ և ողբերգական վիճակի շուրջ Վարդան Օսկանյանը բեկումնային գաղափարներ ունի (այն է՝ առաջնահերթ փոխել բանակցողին), որին կողմ է արտահայտվել Երրորդ նախագահը, ինչո՞ւ դրանք չեն իրականացվել իրենց պաշտոնավարման ժամանակաշրջանում:
«Փաստացի, եթե հրաժարվում ենք Արցախից, ամեն հարցում ասում ենք՝ գնացեք՝ ինչ ուզում եք՝ արեք, իրավիճակն ավելի է վատթարանում: Ադրբեջանի իշխանական էլիտայի ներկայացուցիչներն են արդեն հարցազրույցներում «Վրեժ 3» գործողության մասին խոսում, նույնիսկ տպավորություն է ստեղծվում, թե փորձում են իշխանություններին ցույց տալ, որ իրենք մի բան էլ ուշացնում են այդ գործողություններն իրականացնելու պրոցեսը: Դաշտը ստեղծում են և ինչ-որ փուլում փորձելու են դա իրականացնել, և հարց է առաջանում, թե մենք ինչ պետք է անենք»:
Ադրբեջանի կողմից մայիսի 26-ին առևանգված հայ զինծառայողներ Հարություն Հովակիմյանն ու Կարեն Ղազարյանը նախօրեին Ադրբեջանում ազատազրկման են դատապարտվել 11 տարի 6 ամիս ժամկետով։ Ադրբեջանը նրանց մեղադրում է «պետական սահմանը հատելու և ծանր հանցագործությունների նախապատրաստման մեջ», այն դեպքում, երբ նրանք առևանգվել են ադրբեջանցի դիվերսանտների կողմից դիրքեր սնունդ տանելուց հետո վերադարձի ճանապարհին։
Հուլիսի 5-ին ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը հայտարարություն է տարածել, որտեղ նշում է, որ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նպատակների և աշխատաոճի հանդեպ ունեցած բոլոր վերապահումներով հանդերձ՝ որոշել է ներկայանալ այդ մարմին՝ բացատրություններ տալու և հարցերին պատասխանելու նպատակով:
Հունիսի 29-ին Արցախի ԱԺ-ում Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը պատգամավորներին հայտնել է, որ Ադրբեջանը պայման է դրել՝ երկխոսության սեղանին նստելու համար առաջին կետը ՊԲ-ի լուծարումն է:
Հունիսի 28-ին իր արձագանք-հայտարարության մեջ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանը ևս խոսել էր 2018-2024 թվականների զինված ուժերի արդիականացման ծրագրից և ՍՌՏ 2020-2024 թվականների զարգացման պետական ծրագրից: Մասնավորապես, գեներալը նշել է, որ 2020 թվականի հուլիսի 10-ին ԱԽ նիստում Փաշինյանին զեկուցել է սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի 2020-2024 թվականների զարգացման պետական ծրագրի նախագիծը, ըստ որի՝ ընդհանուր առմամբ զինված ուժերի առջև դրված խնդիրները լուծելու համար անհրաժեշտ էր 8 մլրդ ԱՄՆ դոլար: Այս առաջարկը, ըստ էության, չի կատարվել:
Անգամ հունիսի 28-ին ԶՈՒ Գլխավոր շտաբի (ԳՇ) նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանի հայտարարությունից հետո 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը շարունակում է պնդել, որ Նիկոլ Փաշինյանի և ԳՇ նախկին պետ Օնիկ Գասպարյանի՝ նշյալ հանձնաժողովում ներկայացրած «ցուցմունքների» միջև հակասություններ մեծամասամբ չկան:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում Նիկոլ Փաշինյանի ելույթները հերթական անգամ բացահայտեցին այն անլրջությունը, մակերեսայնությունը, դիլետանտիզմը, որով պետությունը ղեկավարվում է արդեն 5 տարի և կառավարվել է պատերազմի ընթացքում։
Իսկ թե ԳՇ նախկին պետի այս հայտարարությունը Փաշինյանի մեղադրականի՞ համար էր հիմք, թե՞ արդարացման, արդյո՞ք որևէ մեկի հետ պասերով խաղ կա, ցույց կտա ժամանակը, թեպետ ինչ-որ բաներ արդեն իսկ հուշեցինք….
Նիկոլ Փաշինյանի աղետարարությունն Արցախի ու Հայաստանի համար տեղին է դիտարկել ժամանակային բոլոր չափումներում՝ անցյալ, ներկա և ապագա։ Նա ինքը գործում է հենց այդ երեք ժամանակային տիրույթներում՝ արդարացնելով անցյալի մեղքերը, հիմնավորում է ներկայի աղետները և հող է նախապատրաստում ապագա կործանումների համար։ Դա էր Նիկոլ Փաշինյանի խորհրդարանական զույգ բեմելների հիմնական իմաստը։
Այն, որ հունիսի 27-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը ՀՀ ԶՈւ գլխավոր շտաբին, հետախուզական ծառայություններին, համապատասխան ինստիտուտներին մեղադրեց պատերազմի հավանականության մասին իրեն իրարամերժ, ապակողմնորոշիչ տեղեկություններ փոխանցելու համար, նորություն չէր: Այսինքն, որ համապատասխան կառույցները պատերազմի հավանականությունը մինչև ամսի 25-ը 30 տոկոս են գնահատել, նման պնդում Փաշինյանն արել է դեռ 2021 թվականին, և ոչ մեկ անգամ:
Քննիչ հանձնաժողովում Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է 44-օրյա պատերազմին որդու՝ Աշոտ Փաշինյանի մասնակցությանը:
Ի դեպ, այս օրերին Արդբեջանի որոշ շրջանակներում խոսում էին սոցցանցերի սահմանափակման անհրաժեշտության մասին
Նրա հետ զրուցել ենք Կառավարությունից իր դժգոհությունների, դրանց պատճառների, Հայաստանում ու Արցախում տիրող իրավիճակի, 44-օրյա պատերազմի ժամանակ մարտի դաշտում տեսածի և առաջիկա իր ծրագրերի մասին։
Անվտանգության խորհրդի նիստերին հրավիրված անձինք ներկա են գտնվում միայն իրենց վերաբերող հարցերի քննարկմանը` բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի թույլտվության:
Օբամայի վարչակարգի պաշտպանության նախարար Ռոբերտ Գեյթսը, գրելով 2011թ. եգիպտական հեղափոխության մասին, նշում էր.«Գրեթե բոլոր հեղափոխությունները, որ մեկնարկում էին հույսերով և իդեալիզմով, ավարտվում էին բռնաճնշումներով և արյունահեղությամբ»:
«Պետք է կենտրոնանալ 2020-2022 թթ․ համաձայնեցված եռակողմ համաձայնությունների համալիրի իրականացման վրա»,- ընդգծեց Մարիա Զախարովան։
Ամենացավալին այն է, որ արդեն հինգ տարի հանդուրժում ենք ոչ մի սրբություն չունեցող, միայն ստերի, կեղծիքների վրա հենված գարշաիշխանությանը։
Գրաված տարածքները դարձրել են հայրենիք. Փաշինյան
Պետության դիմադրողականության, կենսունակության, մրցունակության կարևոր բաղադրիչներից մեկը հանրային մոբիլիզացիայի աստիճանն է։ Համախմբման բարձր մակարդակ ունեցող հանրությունը, մի կողմից՝ հզորացնում է պետության անվտանգության պահպանումն իրականացնող ֆորմալ կառույցների (բանակ, ոստիկանություն, անվտանգության մարմիններ) թիկունքային ապահովությունը, մյուս կողմից՝ հանդես է գալիս՝ որպես պետության ներքին իմունիտետի առանձին ենթահամակարգ։
Սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանը սկսեց պատերազմը… Իսկ Փաշինյանը պիտի պատասխանի, թե ինչո՞ւ էր հանրությունից թաքցնում պատերազմ սկսելու մասին իր ունեցած տեղեկությունը և անում էր արկածախնդիր հայտարարություններ: Ի՞նչ քաղաքական հրաման է տրվել Զինված ուժերի ղեկավարությանը: