Այս տարվա հունվարին ՀՀ արտաքին հետախուզության ծառայությունը հրապարակել էր առաջին զեկույցը: Այն ՀՀ 2025թ. արտաքին անվտանգության ռիսկերի վերաբերյալ ծառայության կանխատեսումն է՝ հիմնված 2023-2024թթ. զարգացումների և սեփական գնահատականի վրա։
Եվրոպական Միության (ԵՄ) արտաքին քաղաքականության պատասխանատու, բարձրագույն ներկայացուցիչ Կայա Կալլասի այցը, իհարկե, հատկանշական էր և՛ իր ձևով, և՛ բովանդակությամբ:
ուրքիայի դիվանագիտական կորպուսը գրեթե չի փոխվել՝ բացառությամբ ղեկավար կազմի։ Տեսնում ենք, որ նախկինում հայ-թուրքական գործընթացում ակտիվ դերակատարում ունեցած փոխարտգործնախարար Ֆերիդուն Սինիրլիօղլուին դարձրել են ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար։ Այսինքն՝ նրա կուրսը շարունակվում է այլ մակարդակով։ Թուրքիան ունի մասնագիտական, փորձառու և համակարգված դիվանագիտական կորպուս։ Իսկ Հայաստանում ամեն ինչ հակառակն է։
Մինչ գործող իշխանությունը փորձում է համոզել, որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հնարավոր է հասնել խաղաղության և բարեկամություն անել, և, որ նրանք սպառնալիք չեն Հայաստանի Հանրապետությանն ու նման մի շարք «որ»-եր, Բաքուն շարունակում է Հայաստանի Հանրապետության դեմ իրավաքաղաքական արշավը՝ փորձելով «ցուցմունքներ» կորզել Ադրբեջանում պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարությունից, ընդ որում՝ քննության են առնվում Արցախյան առաջին, 2016 թվականի Ապրիլյան, 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմների և հուլիսյան մարտերի մարտական դրվագներն ու ռազմական օպերացիաները: Ավելին, հերթը հասել է Արցախում վերաբնակեցման ծրագրին և «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի գործունեությանը, և ոչ միայն:
2025թ. հունիսի 18-ին դատարանը որոշել է երկու ամսով կալանավորել գործարար, բարերար Սամվել Կարապետյանին, որին շինծու մեղադրանք է առաջադրվել՝ իբր իշխանության զավթման կոչի վերաբերյալ: Իսկ իրականում այս ամենը խոսում է Նիկոլ Փաշինյանի քաղաքական վախերի և ՀԷՑ-ի հետ կապված ինչ-ինչ պլանների մասին:
Նիկոլ Փաշինյանի հունիսի 18-ի որոշմամբ Արմեն Աբազյանն ազատվել է ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայության տնօրենի պաշտոնից, և համապատասխան պարտականությունների կատարումը ժամանակավորապես վերապահվել է ԱԱԾ տնօրենի տեղակալ Անդրանիկ Սիմոնյանին:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը քաղաքական վերլուծաբան, «Կամուրջ» հասարակական նախաձեռնության համահիմնադիր Արման Աբովյանն ու քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանն են։
168.am-ը գրել է, որ Բաքվում Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դեմ շինծու մեղադրանքներով հունիսին 5-ին տեղի ունեցած «դատական» նիստի ժամանակ հիմնական հարցաքննվողը եղել է Արցախի Պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Լևոն Մնացականյանը, իսկ հարցերը վերաբերել են արցախյան զորահանդեսներին և 2016 թվականի Ապրիլյան պատերազմին:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը, ինչպես հայտարարվել է, դեռ 2025 թվականի սեպտեմբերի 27-ին հաջորդող ԱԺ լիագումար նիստի առաջին կամ երկրորդ օրն է ներկայացվելու՝ փակ ռեժիմով:
ՀՀ զինված ուժերի՝ 2021 թվականի փետրվարի 25-ի հայտարարությունից հետո, որտեղ Գլխավոր շտաբը՝ գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանի գլխավորությամբ, պահանջել էր Նիկոլ Փաշինյանի և նրա կառավարության հրաժարականը, Նիկոլ Փաշինյանը որոշել էր, որ ԳՇ պետը պետք է համարվի ՀՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ, ընդ որում, նա նախարարին չի փոխարինելու: Թեև ՀՀ սահմանադրությամբ Զինված ուժերի զինվորական ամենաբարձր պաշտոնատար անձը գլխավոր շտաբի պետն է:
Հունիսի 4-ին խորհրդարանում ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետ Էդվարդ Ասրյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցի ընթացքում հրադադարի խախտումներին և էսկալացիայի հավանականությանն առնչվող հարցերին ի պատասխան՝ մի քանի ձևակերպումներ է հնչեցրել, որոնց հարկ ենք համարում անդրադառնալ:
Հունիսի 2-ին Նիկոլ Փաշինյանը գնացել էր Երևանի պետական համալսարան, որտեղ հանդիպել էր մի խումբ դասախոսների և ուսանողների հետ, ներկայացրել «Իրական Հայաստանի» գաղափարախոսությունը:
Երեկ գրել ենք, որ մայիսի 29-ին Ալիևը Բաքվի դատարան է գործուղել Ապրիլյան քառօրյայի և հուլիսյան մարտերից «տուժածների» և հիշեցրել հուլիսյան մարտերի ժամանակ ոչնչացված ադրբեջանցի գեներալ Փոլադ Հաշիմովի մոր «ցուցմունքն» Ադրբեջանի ռազմական ղեկավարության դեմ:
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների հաղորդմամբ, օտարերկրյա ռազմական կցորդները (19 երկիր) այցելել են Նախիջևան:
Մենք երեկ անդրադարձել ենք օկուպացված Լաչինի օդանավակայանի բացման փաստին, ինչպես նաև դրա ռազմավարական նշանակությանը, որ այն Ադրբեջան-Թուրքիա-Պակիստան համատեղ ուղերձ է տարածաշրջանին և հնարավորություն է տալիս Ադրբեջանին իր դաշնակիցների հետ վերահսկել Հայաստանի, Իրանի հյուսիսային սահմանները:
Նիկոլ Փաշինյանը Հանրապետության տոնի առիթով այցելել է Սարդարապատի հերոսամարտի հուշահամալիր, և նրա ելույթի ժամանակ, բնականաբար, անդրադարձ չի եղել Սարդարապատի ճակատամարտին, հայկական զորքի հերոսական կռվին, հաղթանակին և թուրքական զորքի փախուստին ու պարտությանը:
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների հաղորդմամբ՝ մայիսի 28-ին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը, Պակիստանի վարչապետ Շահբազ Շարիֆն օկուպացված Լաչինում կբացեն միջազգային օդանավակայանի ստատուս ստացած ադրբեջանական օդանավակայան:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու հասարակական-քաղաքական գործիչ, Լեհաստանում Հայաստանի նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանն են։
Մայիսի 26-ին Թուրքիայում ռադիոէլեկտրոնային պայքարի (ՌԷՊ) համատեքստում թուրք-ադրբեջանական համատեղ 4-օրյա զորավարժություն է անցկացվելու:
2017 թվականին Արցախում պաշտոնական մակարդակում անբնական էին համարում Արցախ-Իրան սահմանի փակ լինելը:
«Դուք մի րոպե կասկածո՞ւմ եք, որ սրանք ամեն ինչ ուրանում են: Եթե սրանք ուրանում են ՀՀ Անկախության հռչակագիրը, մեր ժողովրդի համար հարյուրավոր կենսական անհրաժեշտության հարցեր, երբ կասկածի տակ են դնում Ցեղասպանության փաստը, շատ երկար մտածելու հանգամանք կա՞»,- այսօր դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարության դեմ շինծու մեղադրանքներով Բաքվում մայիսի 16-ին կայացած հերթական «դատավարության» ժամանակ քննության է առնվել Քարվաճառի ազատագրման օպերացիան:
Գլխավոր դատախազը բարձրացված այս և այլ կարևոր հարցերին կոնկրետ պատասխաններից խուսափել էր և սահմանափակվել՝ ասելով, թե երբ գործն ուղարկվում է դատարան, իրենք դա հրապարակայնացնում են, ավելին՝ կան գործեր, որոնք քննվում են դռնբաց:
Օրերս ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար, «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Սեյրան Օհանյանն ԱԺ-ում ՀՀ գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանին և ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Արթուր Պողոսյանին փորձում էր հասկացնել, որ 2020թ. 44-օրյա պատերազմի պարտության, դրա առանձին դրվագների գնահատման համատեքստում նրանք էլ իրենց պատասխանատվության չափն ունեն, որ չպետք է սլաքն ուղղել միայն բանակին կամ հրամանատարությանը:
Մոտ երկու շաբաթ հետո պատասխան գրության մեջ Պաշտպանության նախարարությունը մերժել է մեր հարցադրումների վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրումը՝ հղում կատարելով «Տեղեկատվության ազատության մասին» ՀՀ օրենքի 8-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ի կետի և ՀՀ կառավարության 11.01.2024 թ.N 53-Ն որոշմամբ հաստատված ցանկի 8-րդ կետի պահանջներին:
2020 թվականի պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը, ինչպես հայտարարվել է, փակ ձևաչափով ներկայացվելու է սեպտեմբերի 27-ին հետևող ԱԺ լիագումար նիստի առաջին կամ երկրորդ օրը: Սակայն վերջին շրջանում նորից ակտիվացել են բարձրաստիճան զինվորականությանը, հրամանատարներին ուղղված իշխանությունների մեղադրանքները:
Երբ գալիս ես իշխանության, քեզ պիտի հաշիվ տաս՝ ինչի՞ համար ես գալիս, ի՞նչ պատասխանատվության տակ ես մտնում, հատկապես պատերազմող երկրի դեպքում: Բայց պատասխանատվություն չկա, լրջություն չկա, գաղափարախոսություն չկա: Այսքանը:
Գլխավոր դատախազը բարձրացված այս և այլ կարևոր հարցերին կոնկրետ պատասխաններից խուսափել էր և սահմանափակվել, թե երբ գործն ուղարկվում է դատարան, իրենք դա հրապարակայնացնում են, ավելին՝ կան գործեր, որոնք քննվում են դռնբաց:
Արցախյան առաջին պատերազմում կրած պարտությունից հետո Ադրբեջանը 30 տարի չի կաշկանդվել հիշել այս կամ այն տարածքը, քաղաքը կորցնելու տարեթիվը, եթե անգամ որպես պարտվող կողմ՝ որոշակի բարդույթներ եղել են:
Երեկ անդրադարձել ենք Հայրենական Մեծ պատերազմի հաղթանակի 80-ամյակին նվիրված տոնական զորահանդեսին ՀՀ զինված ուժերի չմասնակցելու հանգամանքին։ ՀՀ պաշտպանական գերատեսչությունն ավելի վաղ խուսափել էր պատասխանել 168.am-ի՝ արդյոք հայկական զորախումբ մասնակցելո՞ւ է մոսկովյան զորահանդեսին, թե՞ ոչ հարցմանը:
