2020թ. 44-օրյա պատերազմին առնչվող զեկույցը հիմա էլ Քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը պատրաստվում է ներկայացնել գարնանը, և դեռ հարց է՝ թույլատրելի սահմանում այն հանրության դատին կհանձնվի՞, թե՞ ոչ:
Այսօր՝ փետրվարի 18-ին, Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ Գորիսում, տեղի է ունեցել ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետի նախկին տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Տիրան Խաչատրյանի՝ 44-օրյա պատերազմին առնչվող քրեական գործով դատական առաջին նիստը՝ դռնբաց: Նախագահող դատավորն է Արթուր Ոսկանյանը:
Համաշխարհային պատմությունը վաղուց է հյուսվել ճանապարհային, լոգիստիկ և ջրային ուղիների շուրջ։ Մետաքսի ճանապարհի վրա վերահսկողության շուրջ ստեղծված կայսրություններից մինչև նացիստական Գերմանիայի կողմից Լեհաստանի վրա հարձակման առիթ դարձած Դանցինգի միջանցք, Պունիկյան պատերազմներից մինչև սևծովյան նեղուցների համար պայքար, Սուեզի պատերազմից մինչև Ֆրանսիայի կողմից Լուիզիանայի վաճառքը Միացյալ Նահանգներին և ռուս-շվեդական պատերազմ։
«Պարբերաբար բարձրաձայնվել է դռնբաց դատական նիստերի անհրաժեշտությունը, սակայն, ցավոք, դատարաններն ընդդիմությունից ու օրենքից կախված չեն, այլ մեծամասամբ՝ իշխանություններից: Բնականաբար, չարաշահում կա, երբեմն կամ հաճախ ռազմական գաղտնիքի արհեստական պատճառաբանությամբ՝ դատական նիստերը փակ են տեղի ունենում, բայց սա իշխանություններին չի խանգարում՝ երբ իրենց անհրաժեշտ է լինում այդ ռազմական գաղտնիքները հրապարակել, որևէ արգելք նրանք չունեն:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն Արցախի Հանրապետության «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը և 44-օրյա պատերազմի մասնակից, 2023թ. սեպտեմբերի 19-ին Արցախի մեկօրյա պատերազմում նահատակված Տիգրան Ավետիսյանի մայրը՝ Ադելինա Ավետիսյանն են։
30 տարվա ընթացքում ՊԲ-ն բազմաթիվ խնդիրներ է լուծել, ցավոք, բազմաթիվ նվիրյալների կյանքի գնով, բայց այն խնդիրը, որը դրված է եղել ՊԲ-ի վրա, կատարվել է: Եվ միայն լիակատար մեկուսացումը և կոմունիկացիաներից զրկումը բերեց ու իրավիճակը հասցրեց նրան, որ 2023-ի սեպտեմբերին երկարաժամկետ պաշտպանություն իրականացնելու հնարավորություն ՊԲ-ն այլևս չունեցավ: Տվեց իր վերջին պատվի մարտը, բայց երկար շարունակել պարզապես չէր կարող:
Հունվարի 23-ին ՀՀ արտաքին հետախուզության ծառայությունը ներկայացրել էր իր առաջին հրապարակային զեկույցը, որը Հայաստանի Հանրապետության 2025թ. արտաքին անվտանգության ռիսկերի վերաբերյալ ծառայության կանխատեսումն է՝ հիմնված 2023-2024թթ. զարգացումների և սեփական գնահատականի վրա։
ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը երեկ Ազգային ժողովում լրագրողների հետ ճեպազրույցի ժամանակ արցախցի լրագրողի հետ բանավեճի ժամանակ ասել է՝ «պետք է մնային և կռվեին»։
Նիկոլ Փաշինյանն իր ամերիկյան շրջագայության շրջանակում այցելել էր Ատլանտյան խորհուրդ, որտեղ կայացած հարցուպատասխանի ժամանակ խոսել է Ադրբեջանին արած իր առաջարկների, մասնավորապես, Ադրբեջանի դեմ միջպետական հայցերը հետ վերցնելու պատրաստակամության մասին:
2025 թվականի փետրվարի 1-ին 168.am-ը գրավոր հարցում էր ուղարկել ՀՀ քննչական կոմիտե՝ պարզելու, թե նոյեմբերի 7-ից հետո Շուշիի ուղղությամբ տեղի ունեցած իրադարձություններն ի՞նչ վարույթի շրջանակում են քննության առարկա դարձել, ովքե՞ր են անցնում դրանով:
Մարդը, ում իշխանության ժամանակաշրջանում և ում իշխանության, ամենաքիչը, անփութության պատճառով հայ ժողովուրդը վերջին հարյուր տարվա ընթացքում ամենաշատ նահատակներն է ունեցել, այլևս չի ուզում նահատակ լինել։ Ու դա ասում է այնպես, կարծես մոտ 5000 նահատակները զոհվելու անդիմադրելի ցանկություն ունեին, մինչդեռ ինքը, ահա, հասկացել է, որ ապրելն ավելի լավ է, քան նահատակվելը։
Հենրիխ Մխիթարյանի, Ֆուտբոլի ազգային հավաքականից հեռանալու նրա պատճառների, նրան քննադատողների, դրա բարոյական իրավունքն ունեցողների ու այլ հարցերի մասին 168.am-ը զրուցել է Հայաստանի Ֆուտբոլի ֆեդերացիայի (ՀՖՖ) նախկին նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանի հետ:
Հայաստանում իշխող վարչախումբը հուսահատ և ապարդյուն ջանքեր է գործադրում արցախյան շարժման և 44-օրյա պատերազմի պատմության և քաղաքականության մասին կեղծ մեկնաբանություններ հորինելու համար:
«Նա չի հասկանում, որ Ցեղասպանության մասին իր խոսքերն իսկապես վիրավորական են ամբողջ աշխարհի հայության համար, օրինակ՝ երբ ասում է՝ ո՞վ էր պատճառը, որ Հայաստանի ժողովուրդը սկսեց Ցեղասպանության մասին նշել: Սա հայհոյանքի նման մի բան է հայությանը, որովհետև հայ ժողովրդի մեծ մասի մաշկի վրա է գրված Ցեղասպանությունը, նրանց նախահայրերը սպանվել են, անշուշտ, ես էլ եմ դա կրում: Մեզ ոչ ոք չի ասել՝ Ցեղասպանության մասին նշենք, թե ոչ, դա մեր արյան մասն է կազմում, այդպես ենք մեծացել, ամեն հայ դա գիտի, այնպես չէ, որ ինչ-որ տեղից է հրահանգ եկել, որ Ցեղասպանության մասին հիշենք: Այս մարդը չի հասկանում: Նրա ասածները դժգոհության մեծ ալիք են բարձրացնում»:
«Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է իր գործողությունները ցույց տալ այն լույսի ներքո, թե ամեն ինչ արվել է ի փառս Հայաստանի։ Նա մոռանում է շատ հանգամանքներ, որ իր ասած Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությունը, ինքնիշխանությունը ամրապնդելու փոխարեն, կորցրեց հայրենիքի զգալի մասը։ Դրա արդյունքում այսօր ադրբեջանական զորքերը գտնվում է ՀՀ սուվերեն տարածքում, Թուրքիան պահանջում է մոռանալ Հայոց ցեղասպանությունը։ Այս շարքը կարող ենք օրերով թվարկել, ուստի Նիկոլ Փաշինյանի նպատակը ոչ թե ինքնիշխանություն ունենալն է կամ այդ ինքնիշխանությունը պահպանելը, այլ ուղղակի իր իշխանությունը պահպանելն է»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Հակոբ Հակոբյանը։
Ցավոք սրտի, բանակում այս իրավիճակի դեմ խուլ դժգոհության ազդակներ չկան։ Իհարկե, միջին և ցածր սպայակազմի հետ հանդիպումներում նրանք սարսափելի դժգոհություններ են արտահայտում, բայց վերնախավն ինչ-որ կերպ հարմարվել է գործող իշխանության օրակարգին և ամեն ինչ անում է այն սպասարկելու համար։ Դժվար է ասել՝ ովքեր են հուշում Նիկոլ Փաշինյանին, բայց նա քայլեր է անում, որոնցով բանակի վերնախավին դարձնում է իրեն հլու-հնազանդ։
Stratfor վերլուծական կենտրոնի կանխատեսմամբ, հայ-ադրբեջանական սահմանին լարվածությունը կարող է աճել տարվա երկրորդ կեսին, եթե սահմանազատման գործընթացը դադարեցվի:
ՀՀ ԱԺ անվտանգության և պաշտպանության մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը 44-օրյա պատերազմին առնչվող զեկույցը հիմա էլ որոշել է գարնանը ներկայացնել: Այս մասին նա հայտնել է Պետրոս Ղազարյանի հետ հարցազրույցի ժամանակ:
44-օրյա պատերազմի ընթացքում 18-րդ հրաձգային դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-մայոր Կարեն Առստամյանի նկատմամբ հետախուզում է հայտարարվել: Տեղեկությունը Sputnik Արմենիային հայտնեցին ՀՀ գլխավոր դատախազությունից։
Հունվարի 28-ին ադրբեջանական լրատվամիջոցները գրեցին, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը տրանսպորտային հարցերով խորհրդակցություն է հրավիրել, որի ժամանակ նա դարձյալ անդրադարձել է «Զանգեզուրի միջանցքին»:
Ֆրանսիայի, Հնդկաստանի և այլ երկրների՝ Հայաստանին սպառազինության մատակարարման կամ ՀՀ զինված ուժերի զինման, դրա հետ կապված Ադրբեջանի պահանջների և Փաշինյանի որդեգրած քաղաքականության համատեքստում (սահմանափակումներ մտցնել ՀՀ բանակաշինության, ռազմական քաղաքականության մեջ, չեղարկել զենքի ձեռքբերման պայմանագրերը և մատակարարվածը վերադարձնել) 168.am-ը գրել է, որ Փաշինյանը «հաղորդում» է տվել ՀՀ զինված ուժերի դեմ:
Մինչ մենք զբաղված ենք խաղաղություն մուրալով, Ադրբեջանն ամրապնդում է իր դիրքերը և պատրաստվում նոր պատերազմի։
«Հանուն Հանրապետության» կուսակցության նախագահ Արման Բաբաջանյանը երեկ ԱԺ-ում «Եվրոպական միությանը Հայաստանի Հանրապետության անդամակցելու գործընթացի մեկնարկի մասին» օրենքի նախագծի շուրջ լսումների ժամանակ Արցախի օկուպացված տարածքներն իր խոսքում համարել է Ադրբեջանինը:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի թեման, առանձին դրվագներ դեռ երկար կմնան քաղաքական, փորձագիտական, ռազմական շրջանակների քննարկումների օրակարգում։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ, քաղաքական վերլուծաբան Կարեն Քոչարյանն է։
Նույն Փաշինյանը 44-օրյա պատերազմի ավարտին 2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ, առանց կրակոցի, հանձնեց Ակնան… Սա ճշգրիտ քա՞յլ էր, թե՞ սխալ: Իսկ կարո՞ղ է մի օր տարածաշրջանային զարգացումներից և թուրք-ադրբեջանական տանդեմի սպառնալիքներից ելնելով՝ Ալեն Սիմոնյանը և Նիկոլ Փաշինյանը հիմա էլ որոշեն, որ ՀՀ ինքնիշխան տարածքը 29.743 քկմ չէ…
Անվտանգային հարցեր քննարկելու համար ռազմական գործից որոշակի հմտություններ պետք է ունենա անձը կամ առնվազն տարրական գիտելիքներ, դեռ չեմ ասում, որ երկրի ղեկավարի դեպքում դրանք պարտադիր պայման են:
«Հայաստանում առանց արմատական ընդդիմության հնարավոր չէ ու չի կարող լինել իշխանափոխություն»։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը՝ մեկնաբանելով իշխանությունների, մերձիշխանական անձանց, կուսակցությունների, արևմտամետ և հակառուսական շրջանակնների կողմից արմատական ընդդիմությանը թիրախավորելը, նրանց կողմից տարածվող այն լոզունգները, թե Հայաստանում հնարավոր է հասնել իշխանափոխության միայն այն դեպքում, եթե նախկին իշխանությունները և նրանց […]
2024 թ.տարեվերջին, երբ 168.am-ն ամփոփում էր ՀՀ պաշտպանության նախարարության գործունեությունը լրատվամիջոցների հետ աշխատանքում, անդրադարձել էր պաշտպանության նախարարի հետ փակ հանդիպումների և պահանջվող ասուլիսի տարբերությանը կամ արդյունավետությանը:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին Թուրքիայի ուղիղ ներգրավվածության մասին բազմիցս գրել ենք՝ նշելով, որ ոչ միայն թուրք գեներալները ղեկավարել են Ադրբեջանի ԶՈՒ գլխավոր շտաբը, այլև թուրք զինվորները կռվել են մարտի դաշտում:
