«Այն, ինչ այժմ տեղի է ունենում Լիբանանում, շարունակությունն է Իսրայելի երկարատև քաղաքականության, որ պարբերաբար Լիբանանի և Սիրիայի օդային տարածքները խախտում է իր կործանիչներով՝ թիրախային հարվածներ հասցնելով բոլոր այն՝ իրենց ձևակերպմամբ՝ դեստրուկտիվ տարրերին, որոնք սպառնում են Իսրայելի անվտանգությանը»,- այս մասին «Կոնֆլիկտային իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում. Իսրայել, Պաղեստին, Լիբանան, Իրան» խորագրով քննարկման ժամանակ նշեց Genesis Armenia ուղեղային կենտրոնի հիմնադիր Աբրահամ Գասպարյանը՝ խոսելով տարածաշրջանի վերջին իրողությունների մասին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Հայկական նախագիծ» գիտակրթական կենտրոնի համահիմնադիր Էդգար Էլբակյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Հակոբ Բադալյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն անվտանգության, ռազմական հարցերով փորձագետ Հայկ Նահապետյանն է։
«Հիմա իրավիճակը սկզբունքորեն փոխվել է՝ Հայաստանում հաստատվել է թրքահպատակ իշխանություն, որոնք հայկական տարածքները հանձնելով՝ եկել-հասել են Նռնաձորի դարպասներին։ Հիմա Ադրբեջանի նպատակն է՝ ճեղքել այդ 46-րդ կիլոմետրը և բացել իր համար «միջանցք» ասվածը, սա սկզբունքորեն, նախկինի նման, Ադրբեջանի համար անիրականանալի չէ, սկզբունքորեն շատ իրատեսական է դարձել»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Դավիթ Ջամալյանը՝ խոսելով Նախիջևանից ՀՀ տարածք հնարավոր ներխուժման և «միջանցք» բացելու թուրք տանդեմի քայլերի մասին։
Լիբանանի տարածքում Իսրայելի սկսած ցամաքային գործողությունից մեկ օր անց՝ հոկտեմբերի 1-ին, Իրանն ամենախոշոր բալիստիկ հրթիռային հարձակումն իրականացրեց դեպի Իսրայել։ Վերջին ամիսների ընթացքում սա Իրանի թվով երկրորդ նմանատիպ օդային գործողությունն է Իսրայելի ուղղությամբ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Արմեն Պետրոսյանի խոսքով՝ ընդհանուր առմամբ Լիբանանի դեմ Իսրայելի գործողությունները տեղավորվում են Իսրայելի գործող կառավարության ներկա ռազմավարության տրամաբանության մեջ։ Այսինքն՝ օգտվել տարածքաշրջանի և աշխարահաքաղաքական բարենպաստ իրավիճակից՝ սեփական անվտանգային միջավայրը հնարավորինս բարելավելու համար։
Մերձավոր Արևելքում շարունակվող Իսրայել-Գազա մեկամյա թեժ պատերազմն է՛լ ավելի է ընդլայնվում։ Սա հասկանալիորեն սպառնալիքներ է ստեղծում Հայաստանի Հանրապետության համար՝ հաշվի առնելով հակամարտությանն Իրանի անուղղակի մասնակցությունը, ինչպես նաև Իսրայելի ցանկությունը՝ Իրանին ներքաշել ավելի լայն պատերազմի մեջ։
«Այսօր Ադրբեջանից զատ, նաև մեկ այլ վտանգավոր բան է տեղի ունենում՝ Իսրայելի բանակը ցամաքային հարձակում է սկսել Լիբանանում։ Այսպիսով՝ Իսրայելը սադրում է, որպեսզի Իրանը մտնի ռազմական գործողությունների մեջ, սա նաև Միացյալ Նահանգների ցանկությունն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
Պարզվում է, սակայն, որ «մեր մասին աշխարհի պատկերացումներն էապես լավարկելու» ենթատեքստը ոչ այլ ինչ է, քան Հայաստանի վրա ծիծաղելու միջոցով աշխարհին զվարճացնելու նպատակադրում։ Մարդը, որ խոսում է մեր պատկերացումների ու քաղաքականությունների մակերեսային բնույթի մասին, հազարավոր կիլոմետրեր է կտրել-անցել, որպեսզի ՄԱԿ-ի ամբիոնից Հայաստանի անունից հանդես գա՝ որպես շարքային շոումեն-ստենդափեր։
Գեղագիր, Ամերիկյան համալսարանի դասախոս Ռուբեն Մալայանն աշխատել է Աշխարհի գեղագրության հանրագիտարանի հայկական հատվածի վրա, որի ընթացքում տևական ժամանակ արտերկրում ապրելուց հետո հայրենիք վերադառնալու որոշում է կայացրել՝ ուսումնասիրության համար անհրաժեշտ նյութեր գտնելու համար: Նա անվերջ ոգեշնչվում է հայկական մշակույթից, որտեղ տառն ամենուր է:
Մեր տարածաշրջանում և դրանից դուրս ռազմական կոնֆլիկտների, անվտանգային լրջագույն մարտահրավերների, ժամանակակից պատերազմների պայմաններում պակաս կարևոր չէ հասկանալ՝ ինչ մարտահրավերներ, ինչ նոր մարտավարություն է առկա տեղեկատվական պատերազմի դաշտում և կիբերանվտանգության ոլորտում: Մասնավորապես, Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանից և Թուրքիայից ռազմական սպառնալիքները չեզոքացված չեն, կա նոր պատերազմական գործողությունների հավանականություն, եթե ոչ մասշտաբային, ապա առնվազն լոկալ:
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ՌԴ նախագահի այցն Ադրբեջան տեղավորվում է ՌԴ արտաքին քաղաքականությունը դեպի Արևելք փոխադրելու ռազմավարական ընտրության շրջանակում։
Մի կողմից՝ Ալիևի հատուկ հանձնարարություններով ներկայացուցիչը հայտարարում է, որ, այսպես ասած, խաղաղության պայմանագրից փոխադարձ համաձայնությամբ հանվել է ապաշրջափակման մասին կետը, ինչը հաստատել է ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունը, մյուս կողմից՝ ադրբեջանական քարոզչական կայքերը, Ադրբեջանի նախկին պաշտոնյաները պնդում են՝ «Զանգեզուրի միջանցքը» բանակցային սխեմայի առանցքային կետերից է:
ՀՀ ԶՈՒ տեսանելի և անտեսանելի խնդիրները, ցավոք սրտի, շատ են՝ սկսած կառավարման համակարգի կոմպետենտությունից, վերջացրած ԶՈՒ ստորաբաժանումների առջև դրված խնդիրներով։ Ինչքան էլ իշխանության տարբեր դեմքեր խոսեն բանակի բարեփոխումների և այս կամ այն երկրներից զենքեր գնելու մասին, միևնույն է, խնդիրները շարունակում են չլուծված մնալ, կամ լավագույն դեպքում՝ կիսատ լուծում են ստանում։
Հուլիսի 24-ին Iran International կայքը տեղեկություն էր տարածել, թե Հայաստանն ու Իրանը 500 միլիոն դոլարի սպառազինության ձեռքբերման գաղտնի պայմանագիր են ստորագրել։
«Ադրբեջանի ահաբեկչական ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը գիտակցում է, որ մարդկության դեմ հանցագործություն կատարելը չի կարող չհանգեցնել պատասխանատվության: Սրան զուգահեռ՝ COP29-ին ընդառաջ Ադրբեջանի ղեկավարությունը ջանում է «մարդասեր» ձևանալ և փորձել խաղալ այն խաղը, որը իրենց թույլ կտա որպես քաղաքական մեծ թատերաբեմում դեռևս որոշ ժամանակ պատասխանատվության չենթարկված և բռնապետության անունը կրող երկիր հանդես չգալ»:
«Հիմա բոլոր ջանքերն ուղղված են նրան, որ մինչև նոյեմբեր որևէ պայմանագիր ստորագրվի. Նախապես նշեմ, որ դա չի լինելու խաղաղության պայմանագիր, լինելու է միջանկյալ պայմանագիր, որտեղ նշված կլինեն ապագա պայմանագրի հիմնական սկզբունքները»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ Սերգեյ Մելքոնյանը՝ ընդգծելով՝ Ալիևը շահագրգռված չէ որևէ փաստաթուղթ ստորագրել, բայց դա պետք է ԱՄՆ-ին:
«Եթե Մերձմերձավոր Արևելքը խառնվում է և Իրանն էլ ներքաշվում է դրա մեջ, մենք կարող ենք սպասել, որ, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» հետ կապված սրացումներ կարող են տեղի ունենալ: Օգտվելով Իրանի խառը վիճակից՝ կարող է Ադրբեջանի կողմից՝ ագրեսիա, իսկ Թուրքիայի կողմից՝ դրա պաշտպանություն տեղի ունենալ: Մանավանդ, որ վերջերս Էրդողանն էլ որպես հարաբերությունները կարգավորելու նախապայման՝ նշել է «Զանգեզուրի միջանցք»-ի իրագործումը»:
Ռուսաստանի իշխանությունները կալանավորել են Պաշտպանության նախարարության ևս մեկ բարձրաստիճան պաշտոնյայի։ Քննչական կոմիտեի հաղորդմամբ՝ գեներալ-մայոր Վլադիմիր Շեստերովը ձերբակալվել է խարդախության կասկածանքով:
Եթե ՀՀ իշխանությունների դիրքորոշումն այս հարցի շուրջ վերջին շրջանում չի փոխվել, ապա ՀՀ-ն դեմ է այն մոդելին, որն առաջարկում է Ադրբեջանը։ Սակայն ուշագրավն այն է, որ ԱՄՆ դիվանագետներն օր օրի ավելի ու ավելի շատ են խոսում ճանապարհների բացման կարևորությունից։
«Սակայն այդ հակասությունները հրապարակային դաշտում հայտարարություններում չեն արտացոլվում, այլ միայն քայլերից է հնարավոր զգալ, որ կան խնդիրներ, կոռեկտությունն ընդհանուր առմամբ պահպանվում է, քանի որ հարաբերությունների գինը բարձր է երկու կողմի համար էլ։ Սակայն այստեղ Երևանը լռում է, Անկարան անում է այնպես, ինչպես հարմար է։ Եվ դա կարծես չի անհանգստացնում Երևանին»,- ասաց նա։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ամերիկաբնակ քաղաքագետ, միջազգայնագետ Աղասի Ենոքյանն է։
Օրեր առաջ 168.am-ն անդրադարձել էր Հայաստանի՝ Եվրամիությանն անդամակցության հարցով հանրաքվե անցկացնելու մասին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը՝ «ԵՄ-ն պատրա՞ստ է մեզ ընդունել, ես այդ հարցի պատասխանը չեմ կարող տալ», և ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Վաղարշակ Հարությունյանի Բելգորոդում պնդմանը՝ «պետությունների միջև հարաբերությունները որոշվում են ոչ թե թերթերում ինչ-որ հոդվածներով, առանձին մարդկանց հայտարարություններով, այլ միջպետական համաձայնագրերով»:
Օրերս 168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, ռազմական փորձագետ Վիտալի Մանգասարյանը, անդրադառնալով Հայաստանի կողմից՝ Պաղեստինի անկախության ճանաչմանը, նկատել էր, որ դա այս փուլում նպատակահարմար չէր, քանի որ իր մեջ լրացուցիչ ռիսկեր է պարունակում:
Նախօրեին ՀՀ ԱԳՆ-ն ուշագրավ արտաքին քաղաքական հայտարարություն տարածեց՝ ճանաչելով Պաղեստինը՝ որպես պետություն։ ՀՀ ԱԳՆ տարածած հայտարարության համաձայն, Գազայում տիրող աղետալի հումանիտար իրավիճակը և շարունակվող ռազմական հակամարտությունն այսօր միջազգային քաղաքական օրակարգի՝ կարգավորում պահանջող առաջնային խնդիրներից մեկն է:
Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր ԱՐԹՈՒՐ ԽԱՉԻԿՅԱՆՆ աշխարհաքաղաքական զարգացումների, Հարավային Կովկասում գերտերությունների, աշխարհաքաղաքական էլիտաների խաղերի, Հայաստանում ԱՄՆ, Եվրոպայի, Իսրայելի և առհասարակ՝ հավաքական Արևմուտքի հավակնությունների, Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների, ՀՀ իշխանություններին սատարող հասարակական-քաղաքական ֆունկցիոներների, Թուրքիայի, Ադրբեջանի նկրտումների, տարածաշրջանում Ռուսաստանի վարած քաղաքականության մասին զրուցել է Միչիգանի համալսարանի մագիստրատուրայի պատմաբան, Սանկտ Պետերբուրգի Ազգային հետազոտական համալսարանի տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի պատմության ամբիոնի հետդոկտորանտ ՊԻԵՏՐՈ ՇԱՔԱՐՅԱՆԻ (Pietro Shakarian) և ԱՄՆ-Ռուսաստան համաձայնության ամերիկյան կոմիտեի (ACURA) ավագ խորհրդական, The American Conservative-ի խմբագիր ու քաղաքական մեկնաբան, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի նախկին աշխատակից ՋԵՅՄՍ ՔԱՐԴԵՆԻ հետ:
Պաղեստինի պետության ճանաչումը ՀՀ-ի կողմից այս փուլում նպատակահարմար չէր, քանի որ իր մեջ լրացուցիչ ռիսկեր է պարունակում: Մենք գիտենք, որ իսրայելական կողմը տարբեր ձևերով աջակցում է Ադրբեջանին, և 44-օրյա պատերազմի օրերին մեծ աջակցություն է ցուցաբերել՝ և՛ զենքի, և՛ մասնագետների ու փորձի փոխանակման տեսքով: Եվ այս իրավիճակում բոլորից առաջ ընկնել և ճանաչել Պաղեստինի պետությունը, կարծում եմ, ոչ մի լավ բանի չի տանի:
