Ապրիլի 19-ին Արցախի նախկին պետնախարար, Ադրբեջանի կողմից ապօրինաբար կալանավորված բարերար Ռուբեն Վարդանյանի ընտանիքը տարածած հայտարարությամբ տեղեկացրեց, որ Բաքվի բանտում պահվող Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել։
2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին և դրան հաջորդած մի քանի օրերի ընթացքում Ադրբեջանն Արցախի Հանրապետությունն ամբողջովին օկուպացնելուց, խաղաղ բնակիչներին ցեղասպանության վտանգի ներքո էթնիկ զտման ենթարկելուց հետո, օրերս Ստեփանակերտից հանել է Կարմիր խաչի գրասենյակը և տեղափոխել ադրբեջանական Բարդա քաղաք։
168.am-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց՝ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն ի՞նչ անելիքներ ունի, որպեսզի հայ պատանդներին Ադրբեջանը չստիպի հարցազրույցներ տալ։
Սեպտեմբերի 19-ին, երբ Ադրբեջանը պատերազմ սկսեց 9 ամիս բլոկադայի մեջ պահվող Արցախի Հանրապետության և խաղաղ բնակչության դեմ, ցեղասպանության սպառնալիքի տակ բռնի տեղահանեց արցախահայությանը։
Մեկ անգամ չէ, որ Ադրբեջանը հայտարարել է Արցախի Հանրապետությունից Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի գրասենյակը հանելու մասին, ըստ ադրբեջանական կողմի, այնտեղ կազմակերպության գրասենյակն իր աշխատակիցներով անելիք չունի։
168.am-ի հետ զրույցում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին ասաց, որ մինչև այսօր Կարմիր խաչի իր գործըներները շարունակում են մնալ Ստեփանակերտում։
Երեկ ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի վարչակազմի միջև բանակցությունների արդյունքում պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել երկու պետությունների միջև վստահության կառուցման ուղղությամբ շոշափելի քայլեր ձեռնարկելու մասին։
168.am-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց՝ արդյո՞ք Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեից այցելել են գերության մեջ գտնվող անձանց՝ Ռուբեն Վարդանյանին, Դավիթ Բաբայանին, Լևոն Մնացականյանին, Դավիթ Մանուկյանին։
168.am-ի հետ զրույցում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին ասաց, որ ստեղծված իրավիճակը հաշվի առնելով, Կարմիր խաչն առաջարկել է իր մարդասիրական աջակցությունը տարբեր ուղղություններով։
Այսօր Արցախի տեղեկատվական շտաբը տեղեկացրել էր, որ ադրբեջանական կողմը Լաչինի միջանցքում գտնվող ապօրինի անցակետից առևանգել է ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ Արցախից Հայաստան եկող Ալեն Նելսոնի Սարգսյանին՝ ծնված 2001թ.։
168.am-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց, թե արդյո՞ք ՀՀ-ի կողմից Արցախին ուղարկված հումանիտար բեռը տեղ հասցնելու համար որևէ քայլ ձեռնարկվել է, ի՞նչ կարող են անել հումանիտար աղետի մեջ գտնվող 120 հազար արցախահայության համար։
Հունիսի 15-ից սկսած՝ Ադրբեջանը թույլ չի տալիս, որպեսզի Արցախի Հանրապետությունից բուժառուներին Կարմիր Խաչը տեղափոխի Երևան՝ բուժվելու նպատակով։
Մայիսի 26-ի՝ ժամը 19:00-ից որոնվող, մարտական հենակետեր սնունդ մատակարարող ՀՀ ԶՈՒ 2 զինծառայողներն առևանգվել են Ադրբեջանի կողմից։
«Այս պահին որևէ տեղեկություն չունենք, մենք նույնպես հետևում ենք։ Հարցը մեր ուշադրության կենտրոնում է»։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ին հայտնեց ԿԽՄԿ հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցման և կանխարգելման ծրագրերի ղեկավար Զառա Ամատունին՝ անդրադառնալով ՀՀ ԶՈՒ երկու հայ զինծառայողների հետ կապի ընդհատմանը։
Ապրիլի 30-ին, երբ ադրբեջանական կողմը զավթեց Արցախ-Հայաստան սահմանագծին գտնվող Հակարիի կամուրջը և տեղադրեց անցակետ՝ հսկողություն սահմանելով ճանապարհով երթևեկողների նկատմամբ, Կարմիր խաչի մեքենաներով հնարավոր չի եղել Արցախից բուժառուներ տեղափոխել Երևան։
Ապրիլի 23-ին ադրբեջանական կողմը հերթական անգամ կոպտորեն խախտելով 2020թ. նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթները և շարունակաբար ապատեղեկատվություն տարածելով Հայաստանից Արցախ զենք տեղափոխելու վերաբերյալ, փակել է Արցախ-Հայաստան սահմանագծին գտնվող Հակարիի կամուրջը և իրականացնում է հսկիչ անցակետեր տեղադրելու աշխատանքներ: Տարածքը, ի դեպ, գտնվում է ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի հսկողության ներքո:
Առավոտյան համացանցում լուրեր էին շրջանառվում, որ Բաքվի բանտում սպանվել է 44-օրյա պատերազմից հետո գերեվարված լիբանանահայ Վիգեն Էուլջեքյանը, որը Բաքվում դատապարտվել էր 20 տարվա ազատազրկման։
168.am-ի հետ զրույցում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին պատասխանելով հարցին՝ նշեց, որ իրավիճակի առնչությամբ առաջին իսկ օրվանից Կարմիր խաչը հայտնել է իր պատրաստակամությունը՝ միջնորդական դերի ներքո օգտակար լինել։
168.am-ի հետ զրույցում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին ասաց, որ Կարմիր Խաչի միջնորդությամբ Արցախից մեկ հիվանդ է տեղափոխվել Երևան։
168.am-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց՝ հայկական կողմն այդ փոխանցումը Կարմիր խաչի միջոցո՞վ է իրականացրել, թե՞ առանց միջնորդի է գործընթացը տեղի ունեցել։
«Մենք պատրաստ ենք մեր մանդատի շրջանակներում մասնակցել այդ աշխատանքներին, բնականաբար, այդ աշխատանքների հրատապությունը մենք շատ լավ հասկանում ենք, սակայն այս պահի դրությամբ չունենք որևէ հստակություն։ Մենք պետք է ունենանք որևէ երաշխիք, որպեսզի տվյալ պարագայում թիմերը կարողանան տեղում աշխատել, ուստի նման աշխատանք կատարելն այս պահին անհնարին է, որովհետև պետք է լինի կողմերի համաձայնությունը։ Այս հարցը մենք պահում ենք ուշադրության կենտրոնում և փորձում ենք շարունակել մեր երկխոսությունը կողմերի հետ։ Կրկնում եմ՝ գործի անցնելու համար չունենք կողմերի փոխհամաձայնությունը, հստակություն և համապատասխանաբար՝ անվտանգության երաշխիքներ»,- շեշտեց մեր զրուցակիցը։
Սեպտեմբերի 13-ին Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի վրա տարբեր ուղղություններով հարձակման հետևանքով հայկական կողմը թշնամու ագրեսիայի հետևանքով ունի 28 անհետ կորած զինծառայող։ Այս թիվն օրերս պաշտոնապես հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ ԱՊՀ երկրների ղեկավարների գագաթնաժողովին։
168.am-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց, թե արդյո՞ք Կարմիր խաչից արդեն այցելել են հայ գերիներին, որոնց մասին հայտարարել էր Նիկոլ Փաշինյանը։
168.am-ը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի hաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց, Բաքուն վերադարձրե՞լ է հայ զինծառայողների դիերը, և հրադադարի պայմաններում արդյո՞ք սկսել են որոնողական աշխատանքները։
Ադրբեջանական տելեգրամյան ալիքները գրում են, որ Բաքուն պատրաստ է միակողմանիորեն հայկական կողմին հանձնել մինչև 100 հայ զինվորի դիերը։ Այս մասին հայտնել է Ադրբեջանի բանտարկյալների, անհայտ կորածների և պատանդների հարցերով պետական հանձնաժողովը։
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի ներկայացուցիչները հուլիսի վերջին հերթական անգամ այցելել են Բաքվում պահվող հայ գերեվարված անձանց։ 168.am-ի հետ զրույցում փոխանցեց Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին։
