Անդրադառնալով թեմային՝ 168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ ավելորդ է նույնիսկ ասել, թե որքան բարդ թեմա է դա։
«Հայաստանը պետք է անհրաժեշտ փոփոխություններ կատարի Սահմանադրության մեջ տարածաշրջանում կայուն խաղաղության համար»,- ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ՝ այս մասին այսօր Ստամբուլում հայտարարել է Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովը «3+3» ռեգիոնալ խորհրդատվական հարթակի հերթական նիստի ընթացքում, որին մասնակցում են Հայաստանի, Թուրքիայի, Ռուսաստանի, ինչպես նաև Իրանի ԱԳ նախարարները։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանն այսօր նախագահական նստավայրում կընդունի «3+3» ռեգիոնալ խորհրդատվական հարթակի նիստի մասնակից արտգործնախարարներին։ Այս մասին տեղեկացնում են թուրքական ԶԼՄ-ները։
«Մենք գիտենք, որ առանձին՝ երկկողմ ձևաչափերով ապաշրջափակման թեման քննարկվում է վերջերս ՌԴ-Իրան, ՌԴ-Ադրբեջան, ՌԴ-Հայաստան, ՀՀ-Իրան ձևաչափերում, ուստի ժամանակն է, որպեսզի այս ամենն ամփոփվի մեկ որոշմամբ»,- նման կարծիք հայտնեց Սիմոնովը։
Երևան-Բաքու խորացող տարաձայնությունների ու ռեգիոնալ լարվածության ֆոնին Միացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտը կարճ, սակայն բովանդակային անդրադարձ է կատարել Երևան-Բաքու գործընթացին՝ ըստ էության ընդունելով ԱՄՆ «անկարողությունը», որպես միջնորդ, բանակցային գործընթացում։
Մենք հսկայական պատասխանատվություն ենք զգում, մենք հասկանում ենք նաև, թե ինչի են մեզ դատապարտում, քանի որ դա Արևմուտքի դժգոհությունն է հրահրում։ Սակայն միևնույն է՝ պատրաստ ենք դա անել»։
Սալամիի խոսքով, այս մակարդակով հանդիպման ժամանակ, բնականաբար, Ադրբեջանի ու Իրանի պաշտոնյաների օրակարգից չէին կարող դուրս մնալ ռեգիոնալ ապաշրջափակման թեմաները, որոնց վերաբերյալ Իրանն ունի առանձնահատուկ դիրքորոշում ու կարծիք։
ՀՀ ԱԳՆ-ն Բաքվին առաջարկել է օր առաջ սկսել կոմունիկացիաների ապաշրջափակման իրագործման գործընթացը։ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Անի Բադալյանն «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում հայտարարել է, որ, շահագրգռված լինելով տարածաշրջանի բոլոր տրանսպորտային և տնտեսական ենթակառուցվածքների ապաշրջափակմամբ, ինչը և իրականում նախատեսված է եռակողմ հայտարարությամբ՝ ՀՀ-ն Ադրբեջանին առաջարկել և առաջարկում է օր առաջ սկսել ապաշրջափակման իրագործման գործընթացը:
ՀՀ-ում ԵՄ դիտորդական առաքելության վերաբերյալ Ադրբեջանի բանակի գլխավոր շտաբի պետի քննադատություններին արձագանքելով՝ ԵՄ-ն հայտարարում է՝ ՀՀ-ում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը պատրաստ է Ադրբեջանի հետ հետագա համագործակցության։ «Ազատության» ադրբեջանական ծառայությանը Եվրամիության արտաքին հարաբերությունների և անվտանգության քաղաքականության գծով խոսնակ Պիտեր Ստանոն ասել է, որ Եվրամիությունն Ադրբեջանի իշխանություններին տեղյակ է պահել Հայաստանում իր դիտորդական առաքելության մասին, և առաքելությունը պատրաստ է Ադրբեջանի հետ հետագա համագործակցությանը։
«Սահմանների բացումը հանգեցնելու է նրան, որ դրանք անկարևոր են դառնալու»,- այս մասին այսօր «Խաղաղության խաչմերուկ. միավորելով անվտանգությունն ու ժողովրդավարությունը» համաժողովի ընթացքում ասաց գերմանացի քաղաքական գործիչ, Եվրոպական խորհրդարանի նախկին պատգամավոր Էլմար Բրոքը։
«Սա ամրապնդում է ձեր կարողությունը, հատկապես, եթե խոսքը գնում է նաև խաղաղության առաքելություններին մասնակցելու մասին։ Մենք 10 միլիոնանոց միջոցառում ունենք, որն ուղղված է նրան, որ Հայաստանը նույնպես մասնակցի Եվրամիության կողմից իրականացվող խաղաղության առաքելություններին։ Մենք կանաչ լույս ենք ստացել անդամ պետություններից, և սա բարդ գործընթաց է»,- ասաց Վասիլիս Մարագոսը։
Ռուս ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ՀՀ իշխանություններն իրականացվողը ներկայացնում են ՀՀ ինքնիշխանության ամրապնդման քողի ներքո, որ իբրև թե ռուս սահմանապահներին իրենց տեղակայման վայրերից հանելով՝ ՀՀ-ն ամրապնդում է իր անկախությունն ու ինքնիշխանությունը։ Սակայն, ըստ նրա, իրականում տեղի է ունենում այլ բան։
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն Աշխաբադում առաջին անգամ հանդիպել է Իրանի նորընտիր նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի հետ։ Հոկտեմբերի 22-24-ը Կազանում կայանալիք BRICS-ի գագաթնաժողովում նախատեսվում է երկու պետությունների ղեկավարների ևս մեկ հանդիպում։ Այս մասին գրում է ռուսական «Վեդոմոստի»-ն։
Նիկոլ Փաշինյանի վերջին այցը Ռուսաստան թե Երևանում, թե Մոսկվայում երկար կհիշեն Փաշինյանի աղմկահարույց լուսանկարների պատճառով։ Ռուսական պետական գործակալության կողմից ԱՊՀ ղեկավարներից միայն Փաշինյանին նման ռակուրսներից լուսանկարելն ու տեղադրելն ակնհայտորեն ՌԴ վերաբերմունքի դրսևորում է Փաշինյանի նկատմամբ։ Ինչպես գրել էինք օրերս մեր անդրադարձներում, ՌԴ-ում նման կիքսեր այլ ղեկավարների նկատմամբ չեն պատահում։
Նիկոլ Փաշինյանի՝ Մոսկվա կատարած վերջին աշխատանքային այցի ընթացքում ռուսական կողմն առաջին անգամ կիրառեց, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը։
ԱՊՀ հարթակի միջոցառումների մասնակցելու նպատակով Նիկոլ Փաշինյանի և ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի այցը Մոսկվա տարբեր առանձնահատուկ ուշադրության են արժանացել՝ հաշվի առնելով հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա լուրջճգնաժամը։ Նիկոլ Փաշինյանը նախօրեին ԱՊՀ մյուս ղեկավարների, այդ թվում՝ Իլհամ Ալիևի հետ մասնակցել է նաև ԱՊՀ ոչ պաշտոնական հավաքի՝ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ծննդյան տարեդարձի կապակցությամբ։ Իսկ Արարատ Միրզոյանը մասնակցել է ԱՊՀ արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի նիստին։
Ռուսական պետական «ՌԻԱ Նովոստի» գործակալությունն այսօր իրենց պատրաստած ֆոտոռեպորտաժից հեռացրել է Նիկոլ Փաշինյանի անհաջող լուսանկարները։
Ռուսական պետական «ՌԻԱ Նովոստի» գործակալությունն այսօր Մոսկվայում կայացած ԱՊՀ ղեկավարների խորհրդի նիստից Նիկոլ Փաշինյանի մասնակցությամբ խիստ անհաջող և նույնիսկ անպարկեշտ, պաշտոնական էթիկետին չհամապատասխանող կադրեր է տարածել։
ՌԴ ղեկավարն այսօր միայն երկկողմ շփումներ ունեցավ Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի հետ, որոնք հակամարտության կարգավորման թեման չշոշափեցին, այլ կենտրոնացան երկկողմ հարաբերությունների, առևտրաշրջանառության և համատեղ պրոյեկտների վրա։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևն ասաց, որ ադրբեջանական կողմը գուցե սպասում է աշխարհաքաղաքական նշանակության մի շարք իրադարձությունների, որոնցից հետո կկողմնորոշվի՝ ինչ սցենարով առաջ շարժվել։ Սա, նրա խոսքով, ցույց է տալիս, թե գործընթացը որքան կախյալ է աշխարհաքաղաքական իրադարձություններից։
«Հոկտեմբերի 7-ի երեկոյան՝ իր ծննդյան օրը, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ոչ պաշտոնական շփվելու է ԱՊՀ երկրների ղեկավարների հետ, իսկ հոկտեմբերի 8-ին նախատեսվում է ԱՊՀ գագաթնաժողովը»,- այս մասին լրագրողների հետ զրույցում հայտնել է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։
«Բացատրությունն այն է, որ եթե տվյալ երկիրը չի համապատասխանում իրենց պատկերացրած սկզբունքներին և անում է քայլեր, որոնք հեռու են արևմտյան տրամաբանությունից, պետք է հեռու մնան ԵՄ-ից»,- ասաց Լուկիանովը։
«Կարծում եմ՝ հասունացել էր այն փուլը, որպեսզի արևմտյան հարթակում գոնե մեկ պայմանավորվածություն տեղի ունենար ի օգուտ Հայաստանի, սակայն Արևմուտքը և մասնավորապես ԱՄՆ-ը չկարողացան Հայաստանի համար մեկ խնդիր լուծել և ՀՀ-ի առաջարկը՝ ստորագրել համաձայնեցված փաստաթուղթը, հնարավոր դարձնել։ Երևանը չստացավ Արևմուտքից այս ուղղությամբ այն, ինչ ակնկալում էր, թեև Արևմուտքի միջնորդությամբ Երևանը պատրաստ էր առաջ ընթանալ այնպիսի հարցերում, որոնք հայտարարում էր իբրև կարմիր գիծ բանակցություններում։
Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ հարաբերություններում միակողմանիորեն խաղաղության ձգտող, պատերազմի ժամանակաշրջանում, այսպես կոչված, խաղաղության օրակարգն արտաքին քաղաքական միակ այցեքարտ դարձրած ՀՀ իշխանությունները սկսել են խոստովանել՝ Ադրբեջանը հակված չէ ստորագրել խաղաղության համաձայնագիր, և կան լուրջ կասկածներ, որ ռազմական հետագա մտադրություններ ունի։
Լիբանանի տարածքում Իսրայելի սկսած ցամաքային գործողությունից մեկ օր անց՝ հոկտեմբերի 1-ին, Իրանն ամենախոշոր բալիստիկ հրթիռային հարձակումն իրականացրեց դեպի Իսրայել։ Վերջին ամիսների ընթացքում սա Իրանի թվով երկրորդ նմանատիպ օդային գործողությունն է Իսրայելի ուղղությամբ։
«Հայաստանը քաղաքական կամք չի տեսնում Ադրբեջանի կողմից՝ ստորագրելու խաղաղության համաձայնագրի համաձայնեցված մասը»,- այս մասին այսօր Վարշավայի Անվտանգության միջազգային համաժողովի՝ Հարավային Կովկասին նվիրված քննարկման ընթացքում ասաց ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը։
Մերձավոր Արևելքում շարունակվող Իսրայել-Գազա մեկամյա թեժ պատերազմն է՛լ ավելի է ընդլայնվում։ Սա հասկանալիորեն սպառնալիքներ է ստեղծում Հայաստանի Հանրապետության համար՝ հաշվի առնելով հակամարտությանն Իրանի անուղղակի մասնակցությունը, ինչպես նաև Իսրայելի ցանկությունը՝ Իրանին ներքաշել ավելի լայն պատերազմի մեջ։
Չնայած օրերս բարձրագույն ՄԱԿ ԳԱ ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանը մեծ վստահությամբ պնդեց, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը ճանաչել են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, Ադրբեջանի ղեկավարությունը ոչ անսպասելիորեն շարունակում է տարածքային պահանջ հնչեցնել։ «Ղարաբաղի և արևելյան Զանգեզուրի մեր հայրենակիցները, որոնք երբեք չեն տեսել այդ հողերը, ոգևորությամբ և անհամբերությամբ են սպասում վերադարձի օրվան՝ անհամբեր սպասելով Մեծ վերադարձի ծրագրի իրականացմանը»,- հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը և հավելել՝ «վստահ եմ՝ նույն պատկերը կտեսնենք նաև Արևմտյան Ադրբեջան վերադարձի ժամանակ»։
Փաշինյան-Էրդողան նյույորքյան հանդիպումը և Էրդողանի գաղտնազերծումը, թե Փաշինյանը դիմել է Թուրքիային Երևան-Բաքու միջնորդության համար, շարունակում է լայնորեն քննարկվել հայկական մամուլում։
«Թուրքիան միջնորդության ունակ չէ»,- այս մասին այսօր 168․am-ի հետ զրույցում ասաց APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանը՝ անդրադառնալով Թուրքիայի նախագահ Թայիբ Էրդողանի այն պնդմանը, թե Փաշինյանն առաջարկել է նպաստել Երևան-Բաքու կարգավորմանը։
