Մինչ Հայաստանի հարևանությամբ ծավալվում ու բարդանում է Իրան-Իսրայել պատերազմը, տապալվում են ռուս-ուկրաինական բանակցությունները, Նիկոլ Փաշինյանն ակտիվացրել է շփումները թուրքական կողմի հետ։
5-րդ օրն է, ինչ Հայաստանի անմիջական հարևանությամբ շարունակվում է Իրան-Իսրայել ոչ կոնտակտային պատերազմը։
Գործարար, բարերար Սամվել Կարապետյանը ռուսական «Russia Today»-ին մեկնաբանել է իր տանը ՀՀ ՆԳՆ-ի կողմից անցկացված խուզարկությունները ու գործողությունները։ Նա մասնավորապես ասել է․ «Նրանք ցանկանում էին մասկի շոու անել և ինձ ձերբակալել։ Եվ մարդիկ, սովորական մարդիկ, որոնք հավաքվել էին բակում, հակահարված տվեցին»։
«Ամերիկացիները հմուտ ստախոսներ են»,-այս մասին այսօր հրավիրած մամուլի ասուլիսում հայտարարեց ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպան Մեհդի Սոբհանին, անդրադառնալով ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատան տարածած հաղորդագրությանը։
«Չունենք տվյալներ ու թիվ, որ Իրանից Հայաստան իրանցիներ են ժամանել»,- այս մասին այսօր մամուլի ասուլիսի ընթացքում ասաց ՀՀ-ում ԻԻՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանին։
«ԱՄՆ նախագահը կարծես սատկած ձի վարելու ընթացքի մեջ է»,- այս մասին այսօր հրավիրած մամուլի ասուլիսում հայտարարեց ՀՀ-ում ԻԻՀ դեսպան Մեհդի Սոբհանին՝ անդրադառնալով ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի սպառնալիքին՝ տարհանել Թեհրանը, թուրք-ադրբեջանական հնարավոր մասնակցությանն Իրանի դեմ պատերազմին, ինչպես նաև Սյունիքի շուրջ հնարավոր զարգացումներին։
Արդեն չորրորդ օրն է՝ Հայաստանի անմիջական հարևանությամբ լայնածավալ պատերազմ է ծավալվում Իրանի Իսլամական Հանրապետության ու Իսրայելի միջև։
«Ուշադրություն դարձնենք, որ Իսրայելը մեծացրել է հարվածների աշխարհագրությունը, իսկ Իրանը զգուշացրել է ԱՄՆ-ին ու Ֆրանսիային, Մեծ Բրիտանիային, որ Իսրայելին աջակցության դեպքում թիրախավորելու է Մերձավոր Արևելքում այդ երկրների ռազմական օբյեկտները, Իրանը սպառնում է նաև միջուկային փորձարկում իրականացնել, Հորմուզի նեղուցը գուցե փակվի, այդ մասին ևս խոսվում է, սա լայնամասշտաբ ու բավականին ծանր բախում է, որը դեռ կշարունակի լուրջ հետևանքներ ունենալ»,- ասաց վերլուծաբանը։
Ռուս արևելագետ Ստանիսլավ Տարասովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Իսրայելը կարողացավ Թրամփի նկատմամբ ճնշումներով և ժամեր առաջ Իրանին հասցված հարվածներով տապալել Իրանի ու ԱՄՆ-ի միջև սկսված բանակցային գործընթացը, որը պետք է շարունակվեր կիրակի օրը Մասկատում։ Նրա խոսքով, արդեն ակնհայտ է, որ իրավիճակը գտնվում է լայնածաված ռեգիոնալ պատերազմի շեմին, և Իրանի, Իսրայելի հետագա գործողություններից շատ բան է կախված լինելու։
ԱՄՆ-Իրան բանակցային 6-րդ ռաունդին ընդառաջ քաղաքական-դիվանագիտական հարթությունում իրավիճակն էականորեն լարվել է։ Նախ հիշեցնենք, որ Օմանի արտգործնախարար Բադր ալ-Բուսաիդին հայտարարել է, թե ԱՄՆ-ի և Իրանի միջև միջուկային թղթապանակի շուրջ բանակցությունների 6-րդ փուլը կկայանա Մասկատում կիրակի օրը՝ հունիսի 15-ին։
Վերջին մի քանի շաբաթների ընթացքում իրանական կողմն ակտիվորեն անդրադառնում է Իրանի դերին ռեգիոնալ կապուղիների ապաշրջափակման գործընթացում։
«Բայց փաստորեն կան այլ հարցեր, օրինակ՝ Ադրբեջանը պահանջում է լուծարել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Այս խումբը չի գործում, բայց Ադրբեջանը սկզբունքային դիրքորոշում ունի, որ Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանն ընդառաջ այն պետք է համատեղ լուծարվի։ Հայաստանն էլ առաջարկում է այն լուծարել Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման հետ մեկտեղ։
Վերջերս ՌԴ Անվտանգության հարցերը համակարգող բարձրաստիճան ներկայացուցիչների 13-րդ միջազգային հանդիպմանը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հանդես եկավ ռազմավարական նշանակության ելույթով՝ շեշտելով, թե կարևոր է, որ Եվրասիան լինի խաղաղության և կայունության տարածք։
ՌԴ զորքերը հունիսի լույս 7-ի գիշերը զանգվածային հարված են հասցրել անօդաչուներով, ավիառումբերով և հրթիռներով Խարկովի և արվարձանների ուղղությամբ։ Այս մասին հայտնել են Խարկովի մարզի ղեկավար Օլեգ Սինեգուբովը և Ուկրաինայի ԱԻՊԾ-ն։
Ռեգիոնալ երկրների ղեկավարների միջև ինտենսիվ շփումներ են ծավալվում, այս դեպքում՝ հեռախոսազանգեր։
«Աշխարհաքաղաքական իրավիճակը գտնվում է է՛լ ավելի մեծ էսկալացիայի շեմին»,- 168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդաշարի եթերում ասաց ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը՝ անդրադառնալով ուկրաինական պատերազմում ստեղծված իրավիճակին՝ Կիևի ահաբեկչական հարձակումներին ՌԴ տարածքում, ստամբուլյան գլոբալ բանակցություններին ու էսկալացիայի ռիսկերին:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևն ասաց, որ ինչպես Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարի այցի դեպքում, Կալլասի ՀՀ ապագա այցին ևս մեծ կշիռ են փորձելու հաղորդել՝ ցույց տալով Հայաստանի եվրոպական հանձնառությունը և Արևմուտքի կարևորությունը ՀՀ արտաքին քաղաքական կյանքում։
ԱՄՆ նոր վարչակազմը միջնորդական ջանքեր է ներդնում Երևան-Բաքու գործընթացում Խաղաղության համաձայնագրի ուղղությամբ առաջընթացի հասնելու և նոր սրում թույլ չտալու համար։
«Ֆրանսիան ներկայումս խնդիր ունի Հարավային Կովկասում թե՛ Ադրբեջանի, թե՛ Վրաստանի հետ հարաբերություններում, Ադրբեջանի հետ հարաբերություններն այնքան էլ դրական փուլում չեն, Վրաստանի հետ հարաբերություններում՝ ևս, պայմանավորված Վրաստանի իշխանությունների քաղաքականությամբ, ուստի միակ կետը, որի վրա հիմնվում է ու տարածում է իր ազդեցությունը, դա Հայաստանն է:
Մինչ Նիկոլ Փաշինյանն այս կամ այն հարթակում հայտարարում է, թե «պատերազմ չի՛ լինելու, լինելո՛ւ է խաղաղություն», Ադրբեջանը շարունակում է խախտել հրադադարի ռեժիմը՝ թիրախավորելով ՀՀ բնակավայրերը։
Օրերս Թուրքիայի ԱԳ նախարար Հաքան Ֆիդանն աշխատանքային այց էր կատարել Մոսկվա, որտեղ, ի թիվս այլ հանդիպումների ու բանակցությունների, ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ քննարկեց Հարավային Կովկասի հարցը։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը Լաչինից վերադարձի ճանապարհին, օդանավում պատասխանելով լրագրողների հարցերին, անդրադարձել է նաև Ադրբեջանի պահանջած, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» մասին հարցին՝ հայտարարելով, որ ակնկալում են Իրանի աջակցությունը։
ՀՀ իշխանություններն իրենց հայտարարած դիվերսիֆիկացված, բալանսավորված և բալանսավորող արտաքին քաղաքականության շրջանակում մտադիր են ռազմավարական դաշնակցություն հաստատել Ֆրանսիայի հետ՝ զուգահեռաբար հայտարարելով իրենց եվրոպական ընտրության մասին։
Չնայած Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը վերջին ամիսներին Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կայունացման գործընթաց է սկսել, շարունակում է կոշտ հայտարարություններ անել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» թուրք-ադրբեջանական պրոյեկտի վերաբերյալ՝ նույնպիսի կոշտ գնահատականներ ակնկալելով պաշտոնական Երևանից։
Կարծում եմ՝ պատահական չէր ուշադրությունը հենց այդ թեմայի նկատմամբ, հայաստանյան տրամադրությունները Ռուսաստանի համար կարևոր են։ Թե այդ անդրադարձերն ի՞նչ կփոխեն, բարդ է ասել, սակայն դա նաև ՌԴ վերաբերմունքի դրսևորում էր։
Մայիսի 21-ին Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում տեղի ունեցավ Թյուրքական պետությունների կազմակերպության անդամ երկրների ղեկավարների ոչ պաշտոնական գագաթնաժողովը, որին մասնակցեցին նաև Ղազախստանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի նախագահները: Գագաթնաժողովից հետո ստորագրվեց ամփոփիչ հռչակագիր՝ բաղկացած 71 կետից:
«Դա կարող է ունենալ՝ ինչպես արագ, այնպես էլ՝ շատ դանդաղ արդյունքներ, հատկապես, երբ դեռ հստակ չէ, թե ինչ պայմանավորվածություն է հնարավոր կողմերի միջև»,- նշեց նա։
«Սեփական պատմությունն ու անցյալը մոռանալ չի՛ կարելի»,- այս մասին այսօր Հայ-ռուսական սլավոնական համալսարանում ուսանողների ու դասախոսական կազմի հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ՌԴ Արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը՝ ըստ էության անդրադառնալով ՀՀ իշխանությունների, այսպես կոչված, «Իրական Հայաստան» գաղափարին:
«Մենք պատրաստ ենք քննարկել ՌԴ գործողությունների հետ կապված բոլոր ասպեկտները: Ռուսաստանը Հայաստանի հանդեպ իր պարտավորությունները չի խախտել»,- այս մասին այսօր Հայ-ռուսական սլավոնական համալսարանում իր ելույթի ընթացքում ասաց ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը՝ անդրադառնալով հայ-ռուսական հարաբերություններում առաջացած խնդիրներին ու հարաբերությունների ներկայիս վիճակին:
«Ինչո՞ւ, որովհետև այդ կոմպրոմիսային առաջարկները, որոնք տարիներ շարունակ առաջ էին մղվում ռուսական ղեկավարության կողմից, մերժվեցին: Սա էլ ընտրության իրավունքն է»,- նկատեց Լավրովը:
