168․am-ի աղբյուրների համաձայն, ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետը, որն իրեն դիրքավորել է՝ որպես ամերիկյան կողմից միջնորդ, գործարք է առաջարկում, որի էությունը կայանում է նրանում, որ այս փուլում ՀՀ-ն ու Ադրբեջանը յուրաքանչյուրը կանեն մեկական զիջում և կհրաժարվեն կարևոր դիրքորոշումից։
Հայ-թուրքական, այսպես կոչված, կարգավորման գործընթացում վերջին շրջանում նորությունների, Հայաստանի ու Թուրքիայի հատուկ բանագնացների միջև հանդիպումների բացակայության, նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների չիրականացման և ամենաբարձր մակարդակով Թուրքիայի կողմից նախապայմանների հռչակման ֆոնին հունիսի 18-ին Նիկոլ Փաշինյանը սեփական նախաձեռնությամբ հեռախոսազրույց ունեցավ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի հետ։ ՀՀ կառավարության փոխանցմամբ, Փաշինյանը շնորհավորել է Թուրքիայի նախագահին Կուրբան Բայրամի առթիվ, իսկ Թուրքիայի նախագահը նրան է շնորհավորել գալիք Վարդավառի՝ Հիսուս Քրիստոսի Պայծառակերպության տոնի առթիվ։
Ռուս պաշտոնյաները սկսում են զգուշացնել ՀՀ իշխանություններին հնարավոր հետևանքների և «երկու աթոռին նստելու» քաղաքականության անթույլատրելիության, անհնարինության մասին։
«Ռուսաստանի հետ Հայաստանի ռազմատեխնիկական համագործակցությունը 96 տոկոսից իջել է 10 տոկոսից էլ քիչ, որը եղել է Ռուսաստանի որոշումը։ Ռուսաստանն է որոշել զենք-զինամթերք չմատակարարել։ Մինչ այսօր էլ չեն մատակարարել»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը՝ անդրադառնալով Ռուսաստանի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցությանը։
«Արևմուտքը որևէ ինքնուրույն քայլ չի հանդուրժելու իրեն հավատարմության երդում տված երկրների կողմից։ Ես, իհարկե, կարծում եմ, որ Արևմուտքը կորուստներ է կրելու նման քաղաքականության հետևանքով»,- նկատեց նա։
«Եթե ստեղծվի նման մեխանիզմ, ինչո՞վ են զբաղվելու և ի՞նչ գործառույթներ են իրականացնելու ԵՄ դիտորդները։ Այդ մեխանիզմի կարիքը չէր լինի, եթե դիտորդներն իրենց գործառույթներն իրականացնեին։ Ուստի լավ հասկանալով խնդրի խորքը՝ ԵՄ ներկայացուցիչը ողջունում է նոր մեխանիզմի ներդրման առաջարկը»,- ասաց Եվսեևը։
Նախօրեին ՀՀ ԱԳՆ-ն ուշագրավ արտաքին քաղաքական հայտարարություն տարածեց՝ ճանաչելով Պաղեստինը՝ որպես պետություն։ ՀՀ ԱԳՆ տարածած հայտարարության համաձայն, Գազայում տիրող աղետալի հումանիտար իրավիճակը և շարունակվող ռազմական հակամարտությունն այսօր միջազգային քաղաքական օրակարգի՝ կարգավորում պահանջող առաջնային խնդիրներից մեկն է:
«Նման հյուպատոսություն Սյունիքում ունի նաև Իրանը։ ՌԴ-ն ցանկանում է բացել հյուպատոսարան ինչպես Սյունիքում, այնպես էլ Ղարաբաղում։ Կարծում եմ՝ սրանք ՌԴ-ի կողմից առանցքային որոշումներն են, որոնք արտացոլում են ՌԴ հետաքրքրությունները և ռեգիոնից չհեռանալու որոշումը»,- նկատեց վերլուծաբանը։
ՌԴ ԱԳ նախարարությունը սկսում է զգուշացնել Հայաստանին ՆԱՏՕ-ի և ԱՄՆ-ի հովանու ներքո անցնելու հետևանքների մասին։ Комсомольская правда-ի հետ զրույցում ՌԴ փոխարտգործնախարար Միխայիլ Գալուզինը հայտարարել է, որ Հայաստանի անցումն ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի «հովանոցի» տակ անհնարին կդարձնի Ռուսաստանի Դաշնության հետ և ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում միասնական պաշտպանական տարածքի պահպանումը։
Հարավային Կովկասում և դրա շուրջ «եռացող» աշխարհաքաղաքական իրադարձությունների ֆոնին ՀՀ իշխանությունները չեն դադարում Թուրքիայի իշխանություններին ընդառաջ քայլեր կատարել։
Թեհրանում բանակցություններ են վարել Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար Ալի Բաղերի Քանին և ՌԴ ԱԳ նախարարի՝ ՀՀ և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցով հատուկ ներկայացուցիչ Իգոր Խովաևը։ Այս մասին հայտնում է IRNA-ն։
«Ժողովրդավարության մեջ խաղաղ ճանապարհով հավաքվելու իրավունքը կենսական իրավունք է»,- այս մասին այսօր հայ-ամերիկյան համաժողովի շրջանակում լրագրողների հետ կարճ ճեպազրույցում ասաց ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի քաղաքային և նահանգային դիվանագիտության գծով հատուկ ներկայացուցիչ, դեսպան Նինա Հաչիգյանը՝ անդրադառնալով օրերս Երևանի կենտրոնում ոստիկանության գործադրած բռնությանը խաղաղ ցուցարարների նկատմամբ։
Դժգոհելով մոտ մեկ ամիս առաջ Ադրբեջանում Բելառուսի նախագահի հայտարարությունից՝ Նիկոլ Փաշինյանն օրերս տեղեկացրեց՝ հայկական կողմի պաշտոնական այցերը Բելառուս դադարեցվում են։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովն ասաց, որ փոխպետքարտուղարների այցերը Հայաստան, որոնք ուղեկցվում են ՀՀ իշխանությունների հակառուսական հայտարարություններով այն մասին, որ ՀՀ-ն լքելու է ՀԱՊԿ-ը, պատահական չեն և լիովին համապատասխանում են ՀՀ իշխանությունների հիմնական արտաքին քաղաքականությանը։
«ՀՀ-ՀԱՊԿ առճակատման վերջին այս փուլից հետո արդեն պարզորոշ դարձավ, որ ՀՀ-ն պատրաստ է լքել ՀԱՊԿ-ը։ Սակայն, այնուամենայնիվ, կարծում եմ, որ ժամանակ ձգելով՝ Փաշինյանի իշխանությունը փորձում է շոշափել աշխարհաքաղաքական հնարավոր ելքերը ՌԴ-Արևմուտք պատերազմում Ուկրաինայի տարածքում, փորձում է նաև ստուգել ՌԴ արձագանքներն այդ կարևոր փոփոխությանը հայ-ռուսական հարաբերություններում, այդ մասին անընդհատ խոսելով և հետագայում քայլի ազդեցությունը ու դրան արձագանքը հնարավորինս թուլացնելով։
Երևանում հունիսի 11-ին կայացավ Հայաստան-Միացյալ Նահանգներ ռազմավարական երկխոսության երկրորդ նիստը, որն ամերիկյան կողմից գլխավորեց փոխպետքարտուղար Ջեյմս Օ՛Բրայենը։
Այսօր Ազգային ժողովի մոտ Ոստիկանների գործադրած բիրտ ուժի հետևանքով վնասվածք է ստացել Genesis Armenia ուղեղային կենտրոնի հիմնադիր, հայտնի լրագրող, հեռուստամեկնաբան Աբրահամ Գասպարյանը։
«ՀԱՊԿ-ը փուչիկ դաշինք է, որի անդամները, պարզվեց, ոչ թե իրենց պայմանագրային պարտավորություններն են կատարում, այլ գնացել, Ադրբեջանի հետ պլանավորում են ՀՀ-ի դեմ պատերազմ»,- այս մասին այսօր ԱԺ-ում հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Մինչ հայաստանյան հասարակությունը կենտրոնացած է ներքաղաքական զարգացումների և Բագրատ սրբազանի առաջնորդած շարժման վրա, ուշագրավ զարգացումներ են տեղի ունենում հարավկովկասյան ռեգիոնում և դրա շուրջ։ Նախօրեին տեղի ունեցավ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի նախապես չհայտարարված աշխատանքային այցը Թուրքիա, որի օրակարգը սկսվեց օդանավակայանում Ալիև-Էրդողան հանդիպմամբ այնպես, ինչպես օրերս Պուտինի Բելառուս կատարած այցի ժամանակ։ Բնականաբար, հանդիպումն օդանավակայանում նրանց բուն հանդիպումը չէր։
ԱՄՆ-ը աջակցում է ՀՀ-Ադրբեջան տևական խաղաղության հաստատման ջանքերին։ Հայ-ամերիկյան ռազմավարական երկխոսության հանդիպման մեկնարկին այս մասին հայտարարեց ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը։
Այսօր ՀՀ-ն ու ԱՄՆ-ը նոր համաձայնագիր կստորագրեն։ Այս մասին այսօր հայ-ամերիկյան ռազմավարական երկխոսության հանդիպման մեկնարկին հայտարարեց ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը։
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևի գնահատմամբ՝ հայտարարությունն ուշագրավ էր և ցույց էր տալիս, թե Արևմուտքն աշխարհաքաղաքական որ ռեգիոններին է ուշադրություն դարձնում։ Նա մատնանշեց, որ, ինչպես կարելի էր սպասել, հայտարարության առաջին բաժնում շուրջ չորս կետ նվիրված էր Ուկրաինային, իսկ Հարավային Կովկասին հետագա բաժիններից մեկում՝ մի քանի նախադասություն միայն։
«Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման նախօրեի հանրահավաքը Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի առաջնորդությամբ, նրա ելույթն ու գիշերվա իրադարձությունները լայնորեն լուսաբանվում են միջազգային մամուլում, հատկապես՝ ռեգիոնալ ԶԼՄ-ներում։
Ռուսական և ադրբեջանական ԶԼՄ-ներն ակտիվորեն լուսաբանում են Երևանի կենտրոնում՝ Հանրապետության հրապարակում, Բագրատ սրբազանի առաջնորդությամբ մեկնարկած բազմամարդ հանրահավաքը։ Ռուսական ՏԱՍՍ գործակալությունը գրում է, որ Երևանի Հանրապետության հրապարակում ընթացող ընդդիմության հանրահավաքը սկսվեց աղոթքով և Հայաստանի օրհներգի համատեղ կատարմամբ։ «Միջոցառումը, որին մասնակցում է մի քանի տասնյակ հազար մարդ, հեռարձակվում է տեղական լրատվական ԶԼՄ-ների կողմից։ Դրանից հետո մոնիտորը ցուցադրել է հատուկ ջոկատայինների գործողությունները քննադատող մի պատմություն։
ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը հունիսի 10-12-ը կայցելի Հայաստան։ Այս մասին հաղորդում է ԱՄՆ Պետքարտուղարությունը։ Համաձայն օրակարգի՝ Օ՛Բրայենը հանդիպելու է կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ՝ քննարկելու Նահանգների աջակցությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ճանապարհի առաջընթացին, ներառյալ՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը՝ որպես սահմանազատման հիմք օգտագործելը:
«Ինչպես երևում է, ՀՀ Սահմանադրության հարցն ուղիղ բանակցությունների և միմյանց փոխանցված բանակցային փաթեթների մաս չէ, այլ սա վերաբերում է Ադրբեջանի այն պահանջների շարքին, որոնք հնչեցվում են հրապարակային։ Սակայն երեկ ամենևին էլ առաջին անգամը չէր, երբ Ադրբեջանի ղեկավարն այս հարցը բարձրացնում էր, ինչը նշանակում է, որ սա կայուն դիրքորոշում է, և Ադրբեջանն իր այդ պահանջից չի հրաժարվելու։
Օրերս ՀՀ ԱԺ-ում ԱԳ նախարարության 2023 թվականի բյուջեի կատարողականի թեժ դրվագներով քննարկման ժամանակ հանկարծակիորեն պարզվեց, որ Թուրքիան իբրև թե չունի որևէ պահանջ ՀՀ-ից։ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը, փորձելով գովաբանել Թուրքիային և հայ-թուրքական անպտուղ, երկար դադարներով բանակցային գործընթացը, կարելի է ասել, պաշտպանել Թուրքիայի իշխանություններին հայաստանյան ընդդիմությունից, հայտարարել է, թե Թուրքիայի կողմից պահանջներ չկան իրենց ուղղված։
Հունիսի 1-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի զանգ-շնորհավորանքը Նիկոլ Փաշինյանին շարունակում են լայնորեն քննարկել ռեգիոնալ փորձագիտական շրջանակներում։ Նույնիսկ Ադրբեջանում անտարբեր չեն մնացել այդ զանգի նկատմամբ, հաշվի առնելով հանգամանքը, որ ՌԴ նախագահը հաճախ չէ նախաձեռնում հեռախոսային խոսակցություններ՝ հատկապես Ուկրաինայում սկսված պատերազմից հետո։
«ՀՀ-ն այն երկիրն է, որն արդեն տեսել է այս երկրների փորձը, և կարծում եմ, ՀՀ-ում հասկանում են, որ դա կարող է երկարատև ու բարդ փուլ լինել։ Սակայն մասամբ հասկանալի է նաև ՀՀ իշխանությունների մղումը դեպի Արևմուտք, քանի որ ՌԴ-ն ներկայումս կենտրոնացած է իր գլխավոր մարտահրավերի վրա, թեև ընդհանուր առմամբ փորձում են ցույց տալ, թե բնականոն քաղաքականությունը շարունակվում է, սակայն դա այդքան էլ այդպես չէ, ինչը բնական է»,- ասաց Սիմոնովը։
«Սա նշանակում է, որ թե՛ Արևմուտքի, թե՛ եվրասիական ռեգիոնի համար Ադրբեջանը կարևոր երկիր է դարձել և հենց այդ դերակատարությամբ։ Իհարկե, ինչ-որ պահի կրկին վրա է հասնելու ընտրություն կատարելու ժամանակը, որից Ադրբեջանն այդքան խուսափում է, սակայն որևէ աշխարհաքաղաքական կենտրոնի չմիանալու քաղաքականությունը ոչ միշտ է ընկալելի»,- նկատեց Տարասովը՝ հավելելով, որ այն դեռ ստացվում է, սակայն խնդրահարույց է ապագա զարգացումների տեսանկյունից։
