«Արևմուտքը մեզ համար շատ կարևոր գործընկեր է, բայց ճիշտ նշված նշաձողերի և ճիշտ օրակարգի պայմաններում: Իսկապես մեր ներքին կյանքի բարեփոխումների հարցում շատ կարևոր գործընկեր է, բայց ո՞վ ասաց, որ նախկին 3 նախագահների օրոք այդ բալանսավորվածությունը չի եղել»,- «Հայկական օրակարգ» նախագծի հերթական՝ «Ինչպե՞ս փոխել Հայաստանն աղետի տանող ընթացքը» խորագրով, քննարկման ժամանակ ասաց քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը:
Նիկոլ Փաշինյանի վերջին ասուլիսը, ըստ «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցի, հիմնականում արտաքին լսարանի համար էր:
«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը կուսակցության նախաձեռնած քննարկման ընթացքում խոսելով իշխանափոխության հրատապության մասին՝ նաև հորդորով դիմեց Նիկոլ Փաշինյանին.
«Մենք գտնվում ենք մի օրհասական վիճակում, որտեղ հապաղելը հավասարազոր է՝ կանաչ լույս վառել 3-րդ Հանրապետության ինքնասպանության համար»,- «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն այսպես սկսեց կուսակցության հրավիրած՝ իշխանափոխության օրակարգով քննարկումը:
«Իրենք պատրաստում են ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի դուրսբերմանը։ Փաշինյանը նման խոստում է տվել, հիմա այդ հարցին պետք է հասնի Արևմուտքի միջոցով, ինչը չի ստանում, կամ գնալու է Էրդողանից երաշխիք ուզելու, որ ռուս սահմանապահներին սահմանից եթե հեռացնի, Թուրքիան չի հարձակվի։ Իհարկե, կարող է Էրդողանը 2 տարի չհարձակվի, բայց պարզ է, թե հետո ինչ կանի։ Հայաստանի զորակոչի ենթակա ռեսուրսը չի բավականացնում անգամ հայ-ադրբեջանական սահմանին, ուստի, եթե հանում է ոուս զինծառայողներին, ապա գնալու է լիզելու Էրդողանի կոշիկները»:
«Բայց եթե ընդդիմությունը չկազմակերպվի և այս հնարավոր հանրաքվեն չդարձնի նրան անվստահություն հայտնելու միջոց, նա Սահմանադրական հանրաքվեի տապալման, այլընտրանքի պարագայում ունի պլան բ՝ հնարավոր պատերազմի ռիսկերի պատասխանատու կնշանակի հայ ժողովրդին»։
«Եթե քաղաքակիրթ իշխանություն ունենայինք 44-օրյա պատերազմից հետո, հնարավորինս նման ձևակերպումները հնարավորություն կտային կասեցնել պարտության հետևանքների խորացումը։ Երևի բոլորն են համաձայն, որ նոյեմբերի 9-ի ստատուս-քվոն շատ ավելի բարենպաստ էր, քան այն, ինչ հիմա մենք ունենք՝ որպես իրավիճակ»,- «Ի՞նչ ուղերձներ ենք հղում հասարակությանը» պանելային քննարկման ժամանակ նշեց քաղաքագետը։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, խոսելով Հայաստանի համար Փաշինյանի նոր Սահմանադրության անհրաժեշտության մասին հայտարարությունների մասին, դրանք պայմանավորեց Ադրբեջանի նախագահի պահանջներով՝ ընդգծելով, որ Փաշինյանն այդ քայլին գնում է Ալիևի հրահանգով և ցուցումով։
«Ինչո՞ւ գնացիք նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության չեղարկմանը, ռուսական ազդեցության թուլացման համար ուրացաք Արցախը, որ հիմա Սյունիքի հարցը քննարկե՞ք։ Ադրբեջանը մեզ առաջարկում է Կալինինգրադի մոդելը, իսկ դա նշանակում է, որ ինչպես Կալինինգրադում ապրողն է առանց մաքսային և սահմանային վերահսկողության գնում Ռուսաստան և՝ հակառակը, այնպես էլ Ադրբեջանն է ուզում առանց մաքսային հսկողության երթևեկել Հայաստանով դեպի Նախիջևան։ Լավ, եթե, ի վերջո, հանգելու էիք այս լուծմանը, ինչո՞ւ զոհաբերեցիք Արցախը, չէ՞ որ Արցախը զոհաբերելուց ասում էիք՝ դա արեցիք, որ փրկեք Սյունիքը»,- ասաց Սուրենյանցը։
«Փաշինյանին խորհուրդ կտայի հնարավորինս քիչ կապկել, նմանակել, օրինակ՝ Պուտինին կամ Լուկաշենկոյին: Նրանք ավտորիտար ղեկավարներ են: Երբ իրենք գնում ու իրենց ստորադասներին այդ կարգի դիտողություններ կամ նկատողություններ են անում, դա սովորական երևույթ է իրենց համակարգի համար: Ինքը մի կողմից՝ խոսում է ինչ-որ արևմտյան արժեքների, դեմոկրատիայի ու այլ բաների մասին, մյուս կողմից՝ PR նպատակներով ստորադասին նվաստացնում է: Դա պետք չէ անել, պետք է պարզապես ձևավորել աշխատող համակարգ»,- եզրափակեց քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը:
«Ընդհանրապես, նման խոսույթն է արհեստական, որովհետև դու ձախողել ես քո քաղաքականությունը, հիմա դրսում մեղավորներ ես փնտրում,- ասաց Սուրենյանցը, ապա հիշեցրեց,- Երբ երեկ նա խոսում էր մեր պետականության սխալ հիմքերի մասին, երբ պետության հիմնադիր հայրերին խոսույթ էր վերագրում, որի կրողը նրանք երբեք չեն եղել, երբ ասում էր՝ ԼՂ խնդիրն անլուծելի է, հարվածում էր պետության հիմքերին, այսինքն՝ հող էր նախապատրաստում Երրորդ Հանրապետության ապալեգիտիմացման համար:
Դեկտեմբերի 11-ին Բրյուսելում կայացավ Արևելյան գործընկերության արտգործնախարարների հանդիպումը, որի ընթացքում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդես եկավ ելույթով և կրկնելով Նիկոլ Փաշինյանի ավելի վաղ հնչեցրած նախադասությունները՝ հայտարարեց. «Մենք հանձնառու ենք այնքան մոտենալ ԵՄ-ին, որքանով Եվրոպական միությունը դա հնարավոր կհամարի»։
«Դա կարող է տարբեր պատճառաբանություններ ունենալ՝ սկսած նրանից, որ Նիկոլ Փաշինյանը ցանկանում է արտաքին քաղաքական վեկտոր փոխել՝ ինչպես նոյեմբերի 9-ից հետո: Կամ՝ ինչպես նոյեմբերի 9-ից հետո անցկացրեց ընտրություններ, որպեսզի այդ փաստաթուղթը մարսի, իսկ այժմ՝ Ղարաբաղի կործանումից հետո է անցկացնում ընտրություններ, որպեսզի այդ կործանումը մարսի ու պատրաստվի նորից նշաձող իջեցնել՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում»,- պարզաբանեց նա:
«Հիմա մենք մի հատ սարդոստայնի մեջ ենք, որտեղ իշխանությունը, շնորհիվ իր քարոզչական ու այլ լծակների, նաև շնորհիվ նրա, որ կարողանում է ուղղորդել հասարակությանը, կարողանում է այդ հարթության վրա իր համար բավականին շահեկան դիրք ընդունել: Ցանկացած հեղափոխական իշխանություն չի կարող թթվածին ունենալ՝ առանց ներքին թշնամու կերպար ստեղծելու: Ընդ որում, սա միայն հայկական «հիվանդություն» չէ: Նույնը վերաբերում է նաև Վրաստանին ու Ուկրաինային»,- համոզմունք հայտնեց քաղաքագետը:
«2022 թվականի ապրիլին նա հռչակեց Ղարաբաղի կարգավիճակի իջեցման նշաձող, որի էպոպեան դարձավ 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ի տխրահռչակ քառակողմ հայտարարությունը, որով ՀՀ-ն պաշտոնապես հայտարարեց, թե այլևս ԼՂ կարգավիճակի հարցում վեճ չունի Ադրբեջանի հետ, և այն ճանաչեց ունիտար Ադրբեջանի մաս:
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը 168.am-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով Եվրախորհրդարանում Փաշինյանի արած հայտարարությանը՝ համոզմունք հայտնեց, որ այդ առումով ներկա իշխանությունները գլուխ գովելու որևէ տեղ չունեն, քանի որ Արցախի մեր հայրենակիցներն արտագաղթել են իրենց հայրենի երկիր: Իսկ նրանց մեծամասնությունն այստեղ, բնակարանային հարցերից մինչև կենցաղավարություն, կազմակերպել է՝ շնորհիվ իրենց հարազատների ու հանրության ներկայացուցիչների, և ո՛չ կառավարության ջանքերի:
«Որքանո՞վ են մտացածին կամ բեմադրված ահաբեկչության փորձի մեջ կասկածվողներ ձերբակալելու մասին պատմությունները, դա նման է պատերազմից հետ պետական դավաճաններ գտնելու մասին հայտարարություններին, թեև չկան դրանք ապացուցող դատավճիռներ։ Մյուս կողմից՝ զգացե՞լ եք, որ վերջին շրջանում շատ են խոսում Հոկտեմբերի 27-ի կրկնության մասին։ Իրենց չեղած հալով՝ իրենց ուզում են նմանեցնել Կարեն Դեմիրճյանին ու Վազգեն Սարգսյանին»։
Սուրենյանցի խոսքով՝ անհասկանալի է հայկական կողմի նվիրվածությունը բրյուսելյան հարթակին, երբ Բրյուսելն անգամ չի ցանկանում Ալիևին հանդիպման տանել, և կամ գուցե ռեսուրսները չեն բավարարում, քանի որ Արևմուտքը թաթախված է երկու պատերազմի մեջ:
«Ի՞նչ ռեսուրսով։ Իհարկե, Ադրբեջանն էլ, Ռուսաստանն էլ այդ եռակողմ հայտարարության բազմաթիվ կետեր չեն կատարել: Եվ, առաջին հերթին, հիմնականում Ադրբեջանի, բայց նաև Ռուսաստանի մեղքով է, որ այդ ստատուս-քվոն հիմա չի գործում, բայց արդյո՞ք Փաշինյանն ունի այնպիսի մի արտաքին աջակցություն, որ կարողանա նույնիսկ գոյություն չունեցող փաստաթղթի ռեժիմից դուրս գալ:
Արցախի հարցը փակված է. այդ էջը փակել է ոչ թե Արցախի նորընտիր նախագահ Սամվել Շահրամանյանը, այլ Նիկոլ Փաշինյանը՝ ճանաչելով Արցախն ամբողջությամբ Ադրբեջանի կազմում, հետևաբար, սխալ է Արցախի մի քանի օրվա իշխանությանը մեղադրել Արցախը հանձնելու մեջ, ինչպես անում է, օրինակ, Նիկոլ Փաշինյանի գրպանում տեղավորված սովորական պրոպագանդիստ, Արցախի անվտանգության խորհրդի նախկին ղեկավար Սամվել Բաբայանը, որը կատարել և կատարում է Փաշինյանի մանր-մունր պատվերները։
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս տեղեկություններին՝ նկատեց. «Ալիևը կարողացավ Փաշինյանին քաշել, այսպես կոչված, բրյուսելյան գործընթացի ծուղակ, և այդ գործընթացից ստացավ առավելագույնը, այսինքն՝ լեգիտիմացրեց Արցախի նկատմամբ Ադրբեջանի ինքնիշխանությունը:
Վաղը՝ սեպտեմբերի 21-ին, կմահանա Հայաստանի 3-րդ Հանրապետությունը. Արցախի ոչնչացմամբ վաղը կդադարի գոյություն ունենալ Հայաստանի Հանրապետությունը, որի կայացման հիմքում ղարաբաղյան շարժման քաղաքական, քաղաքակրթական և մշակութային հիմքերն էին։ Այլևս մենք ապրում ենք անցման մի ռեժիմում, և հայտնի չէ, թե ի՞նչ կծնվի 3-րդ Հանրապետության վախճանից հետո։
«Արևմտյան ծուղակի և՛ մասնակից, և՛ զոհ Փաշինյանը, միևնույն ժամանակ վախենում է ռուսական զայրույթից. եթե չվախենար, ապա հիմա ստորագրել էր արևմտյան տարբերակը, որը նույն ադրբեջանականն է, որի նպատակն Արցախում ապրող հայերի տարհանումն է»։
«Կարո՞ղ է ստացվի, որ ոչ միայն չվերթերը տեղի չունենան, այլև այդ հայտարարությունների ու մեկ-երկու թռիչքների պատճառով՝ թշնամու կողմից թիրախավորվի Կապան քաղաքը, թե չէ թռիչքներին ոչ ոք դեմ չէ, եթե դրանց անվտանգությունն ապահովված լիներ»,- եզրափակեց Սուրեն Սուրենյանցը:
«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը վստահեցնում է՝ Նիկոլ Փաշինյանն Ալիևի հետ սինքրոն գործելով՝ ձախողել է Արցախի հիմնախնդրով զբաղվող ռուսական հարթակը և հայտնվել է արևմտյան ծուղակում, որտեղ Հայաստանը միայն հարվածներ է ստանում, ինքն էլ հանձնում է Արցախը՝ ապահովելու համար սեփական անվտանգությունը։
