«Քութաիսսկի՝ արվեստը փակ տարածքում» ցուցահանդեսը նոյեմբերի առաջին կեսին անցկացվել է Քութաիսի քաղաքի նախկին բանտի տարածքում։ Բանտը չի գործում 2005 թվականից. տեղացիներն այն անվանում են ռուսերեն «Քութաիսսկի» բառով։ Գարիկ Ենգիբարյանը նախկին բանտի պատուհաններին տեղադրել է վերջին տարիներին տարբեր երկրներում բերանը կարելու միջոցով իրենց բողոքն արտահայտած մարդկանց լուսանկարները։
Պատասխանելով հարցին, թե այդքան սիրելով թատրոնը՝ ինչո՞ւ, ի վերջո, չի վերադառնում Հայաստան՝ դերասանուհին պատասխանեց, որ իրեն պարզապես չեն կանչում այստեղից, իսկ այնտեղ թոշակ է ստանում և իր համար ապրում:
System of a Down խմբի պաշտոնական կայքը տեղեկացրել է, որ աշխարհահռչակ խումբը սկսում է իր «Wake Up The Souls Tour» համերգային շրջագայությունը՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին։
«Մարդն ինչ ընտրություն էլ կատարում է իր կյանքում՝ պետք է գիտակցված անի: Եվ եթե ինչ-որ բանից հրաժարվում է, պետք է նժարի մյուս կողմում դրվի համարժեք մի այլ ընտրություն: Կարևոր է հասկանալ՝ հանուն ինչի կատարեցինք այս կամ այն ընտրությունը մեր կյանքում»,- ասում է Հրաչուհին:
Որքան խոշոր է արվեստագետը, հարցն ավելի է մեծանում: Արվեստը չի պատասխանում: Արվեստը հարց է բարձրացնում: Ո՞վ է Մալևիչը… Նա լուծում է իր ժամանակի խնդիրը: Նա մեծ նկարիչ է, սակայն չնչին խնդիր է լուծել, որովհետև այդ ժամանակ ակտուալ էր չնչին խնդիրը՝ ֆորմայի ջախջախման խնդիրը:
Սերժ Սարգսյանը կարևորել է նման ձևաչափով համագործակցությանը պարբերական բնույթ հաղորդելը և լսել ֆորումի նպատակների իրագործման ուղղությամբ հանդիպման մասնակիցների ծրագրերն ու առաջարկությունները:
Չէինք ցանկանա մտածել, որ երկարամյա մանկավարժ Անահիտ Բախշյանը չի տարբերում Երեւանի Ժամանակակից արվեստի թանգարանը Գեղագիտության ազգային կենտրոնից, որին էլ պատկանում է խնդրո առարկա արհեստանոցը: Համենայն դեպս, եւս մեկ անգամ հատուկ տիկին Բախշյանի համար ընդգծենք, որ Երեւանի ժամանակակից արվեստի թանգարանի որեւէ սրահում որեւէ խմբակ չի գործում: Երեւանի ժամանակակից արվեստի թանգարանը եւ Գեղագիտության ազգային կենտրոնը տարբեր կառույցներ են, տարբեր գործառույթներով եւ գտնվում են տարբեր հասցեներում:
Ֆիլմը պատմում է ԱՄՆ-ից Հայաստան վերադարձած պլաստիկ վիրաբույժ Արսենի մասին (Սոս Ջանիբեկյան), ով անկախ իր կամքից հայտնվում է իրեն «բռնել» փորձող երեք կերպարի ձեռքում: Ժիրայր Տարունցը (Հովհաննես Ազոյան) ընկած է նրա հետեւից, որպեսզի համոզի իր «ընկերոջ» համար անօրինական պլաստիկ վիրահատություն կատարել, լրագրողուհի Տաթեւը (Թամարա Պետրոսյան) Արսենին հետևում է՝ հոդված պատրաստելու նպատակով, իսկ ԱՄՆ գործակալ Ժասմինը (Սաթի Ջանիբեկյան) հասարակ աղջկա կերպարով վերահսկում է Արսենին, որպեսզի նա ոչ մի անօրինական քայլ չկատարի:
«Մեր ուսումնասիրությունները մեզ թույլ են տալիս բարձրաձայն և պաշտոնապես հայտարարել, որ վերջին 40 տարիների ընթացքում Գեղագիտության ազգային կենտրոնում ստեղծված դպրոցն այսօր հավասարը չունի աշխարհում, և մենք համոզվեցինք, որ դա ո՛չ ռեժիմից է, ո՛չ սոցիալական պայմաններից և ո՛չ էլ մութ ու ցուրտ տարիների հետևանք է, այլ պարզապես այս դպրոցի մանկավարժներն անսահման նվիրյալներ են»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Գեղագիտության ազգային կենտրոնի գլխավոր տնօրեն Լևոն Իգիթյանը:
«Մենք պիտի ընտրություն կատարեինք կովկասյան երկրներից Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, բայց ցանկանում էինք գնալ այնտեղ, որտեղ կա խոսքի ազատություն: Մենք այժմ այն երկրում ենք, որտեղ հենց սկզբից էլ մեզ ասացին՝ այստեղ կարող եք ասել այն, ինչ կամենում եք: Դրա համար շատ հպարտ ենք և շատ շնորհակալ, այսինքն՝ մենք չգնացինք փողի հետևից, այլ եկանք այնտեղ, որտեղ թատրոնի մեջ սիրտ կա»:
Ձեր ստեղծագործական ժառանգությունը նոր շունչ ու նոր որակ է հաղորդել հայ երաժշտարվեստին՝ առանձնանալով իր ինքնատիպ մեղեդայնությամբ և խորն ու հարուստ բովանդակությամբ:
Աշխարհում գործող միակ հայկական պետական թատրոնը 160 տարեկան է: Դարեր ապրած թատրոնը հարուստ է իր պատմությամբ ու խաղացանկերով: Ժամանակին այս թատրոնի բեմն իրենց խաղով զարդարել են Վահրամ Փափազյանը, Սիրանույշըգ Այստեղ թիֆլիսահայ հանդիսատեսը վայելել է Վարդան Աճեմյանի բեմադրած ներկայացումները, նոր դարի հանդիսատեսին են մատուցվել նաև Հայաստանի առաջատար բեմադրիչների` Վահե Շահվերդյանի և Հակոբ Ղազանչյանի ներկայացումները:
Հայրենիքը… ես այստեղ ծնած եմ, մարդ իր ծնած տեղը կուզե մեռնել, գիտես: Բան մըն էլ կա. տես ես փողոցով կը քայլեմ, պատուհանեն գեղեցիկ աղջիկ մը նայեցավ ես սիրահարվեցա, ադ աղջիկը իմ հայրենիքս է:
Դուք անցել եք ստեղծագործական մեծ ճանապարհ, հարստացրել հայ կերպարվեստը Ձեր ինքնատիպ կտավներով, որոնք հավաքականորեն ձևավորում են Ձեր ստեղծագործական յուրօրինակ աշխարհը՝ իրականի և երևակայականի սահմանագծին:
«Դեմ եմ, երբ աղավաղում են երգը: Ընդհանրապես վատ երգ չկա, պետք է մեկնաբանությունը ճիշտ լինի: Յուրաքանչյուր ազգ ունի իր հոգու կերտվածքը, ըստ դրա էլ՝ ստեղծվում է նրա արտահայտչամիջոցը, այսինքն՝ ձայնախաղերը: Մենք՝ հայերս, հաճախ երգում ենք՝ վերցնելով ուրիշների (հիմնականում` թուրքերի) ձայնախաղերը»:
Սարդոստայնը երկու ապակու մեջտեղում է, հերմետիկ փակված: Այսօրվա իմ ուսումնասիրություններով դա երկար կյանք ունի: Մեկ-մեկ լինում է, չէ՞, որ երկար ժամանակ չես մտնում նկուղ, հետո մտնում ու տեսնում ես, որ սարդոստայնը կա, ընդամենը փոշի կարող է նստած լինել վրան, որի ծանրությունից գուցե այն պոկվի: Բայց այս պարագայում, եթե դա էլ չկա, եթե հերմետիկ փակված է, իսկ սարդի թելն էլ նույն մետաքսն է, օդի, ջրի հետ շփում չկա, ու ոչինչ չի լինի:
Վերջինս «Thank you, հայրիկ» ֆիլմում հանդես է եկել ոչ միայն որպես դերակատար, այլև պրոդյուսեր և սցենարի համահեղինակ: Այն հարցին, արդյո՞ք դժվար չէր լինել թե էկրանին, թե էկրանից այն կողմ, Միքայել Պողոսյանը պատասխանում է. «Հեշտ չէ, բայց իմ դեպքում դա ավելի լիարժեք արտահայտվելու միակ ճանապարհն է
Օրերս ավարտվեց Հայաստանում անցկացվող միակ գովազդային փառատոնը`«Երևանի միջազգային հաղորդակցման բիենալեն»: Բիենալեի շրջանակներում Հայաստան էր այցելել ավելի քան 30 հյուր, որոնք իրենց փորձով ու գիտելիքներով կիսվեցին համապատասխան մասնագետների հետ: Միջոցառմանն այս տարի ներկայացվել էր թվով 320 աշխատանք, որի 10 տոկոսը հայաստանյան մասնակիցներինն էր: Բիենալեի ավարտից հետո հոկտեմբերի 19-22-ը ժյուրիի մի խումբ անդամներ այցելել են նաև Լեռնային Ղարաբաղ և առաջարկել` ստեղծել Ղարաբաղի բրենդը:
«Մշակույթի նախարար ջան, ո՞ւմ ես ասում, որտեղի՞ց գումար գտնի, էն արխեոլոգն այնտեղից է ինչ-որ բաներ դուրս տալիս, թող տեր կանգնեն: Ինչքան աննշան բան գտնում են, ասում են` մեր թվարկությունից հազար տարի առաջվա իր ենք գտել, իսկ ինչո՞ւ 11 հազար տարվա հնությունը չեն գտնում»:
Նորման Մքլարենը հայտնի է իր աշխատանքում նորարար մոտեցմամբ : Աշխատել է Լոնդոնում, Նյու Յորքում, այնուհետև տեղափոխվել Կանադա: 1952 թվականին նրա «Հարևաններ» ֆիլմ արժանացել է Օսկար մրցանակի:
«Անբան Հուռին» մուլտֆիլմի սկիզբը, որը YouTube-ում 700.000-ից ավելի դիտում է արձանագրել, շարունակելու և ավարտին հասցնելու նպատակով դրամահավաք է սկսվել Indiegogo միջազգային հարթակում: Այցելելով հետևյալ կայք՝ յուրաքանչյուրը կարող է իր օգնությունը բերել մուլտֆիլմի ստեղծմանը՝ սկսած խորհրդանշական 1 դոլարից:
Ժակլին Սարխոշյանը, սակայն, չէր հայտնել, թե որ երկիր է մեկնում: 168.am-ին հայտնի դարձավ, որ բալետի առաջնակարգ պարուհին ամուսնու՝ «Բարեկամություն» խմբի մենապարող Կարեն Մակինյանի հետ արդեն Լիբանանում է:
«Ես Էրդողանին և նրա խմբին չեմ վստահում: Էրդողանն այսօր մի բան է ասում, վաղը կարող է ուրիշ բան ասել: Նա մեզ կարող է կոտրել, նրան չպետք է հավատալ: Ես բոլոր այն երիտասարդներին եմ վստահում, որոնք նստում են Թաքսիմում: Մի հինգ տարի առաջ, երբ Թուրքիայում ցանվեց հանդուրժողականության սերմը, նրանք 500 հոգի էին, այսօր արդեն ապրիլին Թուրքիայի 2000 քաղաքացի է հավաքվում Թաքսիմում, որոնք հայ չեն, և այդ թիվը, կտեսնեք, գնալով շատանալու է: Այո, կան շատ հայեր, որոնց համար այսօրվա թուրքը մնում է թշնամի: Ի դեպ, միայն Թուրքիայից դուրս ապրող հայեր չեն դրանք»:
«Ցանկանում եմ գնալ, բայց շատ հաճախ էլի վերադառնալ: Ես երբ գալիս եմ Հայաստան, փորձում եմ ինձ հետ Իտալիայից ինչ-որ բան բերել, իմ մշակույթը բերել, ու երբ գնում եմ Իտալիա, ինձ հետ տանում եմ մի կտոր Հայաստանից: Մենք պետք է մեծացնենք մեր քաղաքների համագործակցությունը մեր մշակույթների սերտացման միջոցով»:
«Որպեսզի լեզուն զարգանա ու չմեռնի, պետք է այդ լեզվով նոր բառեր ստեղծվեն: Գիտություն չունենք, որովհետև այսօր ունենք «տգիտությունների» ակադեմիա, ճիշտ է` կան հատուկենտ գիտնականներ, որոնք այսօր գիտությամբ են զբաղվում, բայց մնացած դեպքերում մենք հասկանում ենք, որ գործ ունենք տզի նման պետության ջանից հյութեր քաշող ծերակույտի հետ, ու նրանք կոչվում են «էլիտա»»:
«Այսօր առավոտյան ես ծիածան տեսա, որն արդեն հրաշք է: Այն հայտնվել էր այնպես, ինչպես Նոյի տապանը Արարատի վրա: «Խաղաղության ծառ»-ն առաջարկեցի տեղադրել քաղաքի կենտրոնում, քանի որ ամբողջ հրապարակը խորհրդանշական է. Կաթողիկոսի արձանը կարծես օրհնում է այս ծառը, որը համայնքի սիրտն է, մշակույթի, վարչական շենքերի համախմբումն էլ ապահովում է հոգևորի և աշխարհիկի ներկայությունը»:
«Այն, ինչ միջազգային հանրության համար ընդամենը տարածք է, մեզ համար սրբազան հայրենիք է»:
Էմիլ Ստեփանյանն ասաց, որ փորձել են ստեղծել նախագիծ, որը կներկայացնի Հայաստանը App Store և Google Play շուկաներում. «Ժամանակը ցույց է տալիս, որ ամեն ինչ գնում է դեպի սմարթ համակարգերի օգտագործման տարածմանը, գրեթե բոլորն ունեն սմարթ տեխնիկա, որով կարող են այսօր իսկ ներբեռնել «Հայկական գանձեր»-ը (Armenian Treasures):
Այսօր Նկարիչների միությունում կազմակերպվել էր «Ֆոտոթերապիա» կորպորատիվ ցուցահանդես-վաճառք, որի հասույթի մի մասը տրամադրվելու է «Արմենակ և Աննա Թադևոսյանների բժշկական կենտրոն»-ին: Ցուցահանդեսը հազմակերպել էր «Գոյ» հոգեբանական կենտրոնը, որի հիմնադիր-տնօրեն Հասմիկ Հակոբյանը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ նկարները մեկնաբանվում են հոգեբան-մասնագետների կողմից և դրական նշանակություն, ազդեցություն են թողնում մարդկանց վրա. «Մենք փորձում ենք լուսանկարների միջոցով փոխել մարդկանց […]
Նախագիծը ստեղծել է Արսենի Ժիլյաեվը հայ արվեստագետների, մշակութաբանների, քաղաքական ակտիվիստների և համադրող Եվա Խաչատրյանի հետ համատեղ՝ Արվարձան մշակութային կենտրոնի և ArtsLink արվեստի կացարանի համատեղ ծրագրի շրջանակներում:
