Մշակույթ

Համերգը տեղի է ունենում «Վլադիմիր Սպիվակովը հրավիրում է…» խորագրով միջազգային փառատոնի շրջանակներում:

Մեր հարցին, թե ի՞նչ է արվում այսօր մեր երաժշտության գանձերն աշխարհին հասանելի դարձնելու համար, թեկուզև օգտագործելով այդ նույն գովազդային հնարքները, Անուշը պատասխանեց. «Առաջին դարբնողը, որտեղ կերտվում են ապագա ուսուցիչները, լուսատուները, դա երաժշտական դպրոցն է, ուսումնարանը, հետո արդեն՝ Կոնսերվատորիան… Ինչ որ պետք է արվեր՝ արվում է և շարունակում է արվել: Թե հետո երաժիշտն ինչ ընտրություն կկատարի և ինչը կորոշի պրոպագանդել, դա արդեն այլ հարց է»:

Ապրիլի 1-ից 6-ը Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքի «Մեգարոն Մուսիկիս» համերգասրահում անցկացվեց Մանկական երգչախմբերի հինգերորդ փառատոնը, որը Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի կապակցությամբ այս տարի նվիրված էր Հայաստանին: Որպես հատուկ հյուր` Հայաստանը փառատոնում ներկայացրեց «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» երգչախումբը` Տիգրան Հեքեքյանի ղեկավարությամբ:

Ապրիլի 1-6-ը Հունաստանի Սալոնիկ քաղաքում անցկացվեց Տիգրան Հեքեքյանի ղեկավարած «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» երգչախմբի և Մանկական երգչախմբերի հինգերորդ փառատոնը: Չնայած ադրբեջանական և թուրքական դիվանագիտական կառույցների ընդվզմանն ու բողոքներին, այն նվիրվել էր Հայաստանին և Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին: Թուրք և ադրբեջանցի դիվանագետներին ու երաժիշտներին չհաջողվեց կանխել փառատոնի կազմակերպիչների որոշումը՝ նվիրել այն Հայաստանին՝ որպես հարգանքի տուրք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին:

Այսօր Հայաստան է ժամանում աշխարհահռչակ դիրիժոր և ջութակահար Վլադիմիր Սպիվակովը։

Մաեստրոն Հայաստան է գալիս Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի միջոցառումների շրջանակներում։ Սպիվակովը և նրա ղեկավարած Ռուսաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը Երևանում կունենան 3 համերգ՝ ոգեկոչելով Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը։

Հայկական գերեզմանների թվայնացմամբ զբաղվող hush.am կայքն օրերս ավարտել է հայ գրողների և հասարակական գործիչների` Թբիլիսիի պանթեոնի թվայնացման աշխատանքները։ Ըստ ծրագրի տնօրեն Միհրան Վարդանյանի, թվայնացումն առայժմ միակ միջոցն է` ինչ-որ տարածքում պահելու այն ամբողջ ինֆորմացիան, որ կա նշանավոր այդ պանթեոնում, որի վիճակը գնալով անմխիթար է դառնում, և շատ տվյալներ անհետանում են։

UWC Դիլիջան քոլեջում ապրիլի 7-ի երեկոյան համերգով հանդես եկավ Կոմիտասի անվան լարային քառյակը՝ շարունակելով քոլեջում մեկնարկած համերգների շարքը, որը կազմակերպել են «Հայաստանի զարգացման նախաձեռնություններ» (IDeA) հիմնադրամն ու UWC Դիլիջան քոլեջը:

Կոնստանտին Ռայկինի հետ զրույցում, իհարկե, չէր կարող նաև չհիշատակվել իր հայրը՝ սովետական հայտնի դերասան Արկադի Ռայկինը: Կոնստանտին Ռայկինը պատմեց ոչ միայն հոր մասին, այլև՝ մոր, ու նշեց՝ եթե մայրը չլիներ, հայրն առանց մոր՝ դրա կեսն էլ չէր լինի. մայրն իր ամբողջ կյանքն էր նվիրել հորը: Կոնստանտինը նաև ասաց, որ ավելի շատ մորն է նման, քան՝ հորը:

Այսօր Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնի բեմում հայ հանդիսատեսը հնարավորություն կունենա վայելել ռուս հայտնի դերասան Կոնստանտին Ռայկինի խաղը: Վերջինս ժամանել է Հայաստան իր հայտնի «Своим голосом» ներկայացումը հայաստանյան հանդիսատեսին մատուցելու համար: Դերասանն այս մոնո-ներկայացումը համարում է իր կյանքի ներկայացումը և դրանով ներկայանում է աշխարհի հանդիսատեսին մոտ 40 տարի:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանին` կասեմ, որ աստեղ այն ամենալավ երաժիշտներն են ապրում, ում ես ճանաչում եմ, նույնիսկ Մոսկվայում այդպիսիներին չեմ հանդիպել, փողային նվագախմբերը պարզապես հիասքանչ են, այստեղ խենթանալու աստիճանի լավ երաժիշտներ կան: «Կատուները», «Թայմ Ռիփորթը» («Time Report»)` դրանք խելագարվելու չափ լավն են, «Կատուներն» ընդհանրապես պայթեցրել են հիմա ամբողջ Մոսկվան:

Ինձ խոստացիր, որ կհիշես անունը իմ:
Ինձ խոստացիր, որ կսիրես օրերը հին:
Ինձ խոստացիր, որ կպատմես հազար հեքիաթ:
Ինձ խոստացիր, որ կմնաս միշտ հարազատ:

«Ես ընդհանրապես կարծում եմ, որ արվեստը երկխոսություն է, կուզեի՝ այդ երկխոսության պակասը չլիներ, շատ կարևոր է, երբ դու հասկանում ես, որ այն, ինչ ասում ես, գտնում է իր լսողին: Թատրոնը, ի տարբերություն ուրիշ արվեստների, երբեք վերջնական՝ 100 տոկոսանոց գործ բեմ չի բարձրացնում, այն դառնում է 100 տոկոսանոց՝ հանդիսատեսի շնորհիվ: Ես կմաղթեի, որ մենք հնարավորինս կարողանայինք իրար հետ լեզու գտնել, փորձել խոսել այն կարևորի մասին, որը բոլորիս հուզում է, և փորձել խոսել այդ ամեն ինչի մասին այսօրվա լեզվով»:

Ամերիկյան Element Band խմբի անդամները վստահեցրին, որ խումբը չեն հիմնել փող վաստակելու համար, այլ` մանկուց իրենց ընտանիքներում լսած հայկական գեղեցիկ երգերը նոր սերնդին ներկայացնելու նպատակ են ունեցել։ Սոսե Քեշիշյանը երգում է 7 տարեկանից, սովորել է Կալիֆոռնիայի համալսարանի էթնո-երաժշտագիտության բաժնում, համալսարանական տարիներին էլ ծանոթացել է ծագումով լիբանանահայ, ԱՄՆ տեղափոխված երաժիշտ Արա Դաբանջյանի հետ և միացել Element Band-ին։ Սոսեն աշխատում է ամերիկյան հեռուստատեսության ասպարեզում` հեռուստաֆիլմերի դերասանների հագուստների ձևավորմամբ է զբաղվում։

Ամերիկյան Element Band խմբի անդամ Արա Դաբանջյանը պատասխանելով 168.am-ի հարցին, թե հնարավո՞ր է ԱՄՆ-ում դրամ վաստակել` հայկական երգեր երգելով, ասաց. «Ինչպես Հայաստանում, Լոս-Անջելեսում էլ հնարավոր չէ մաքուր հայկական երաժշտությամբ փող վաստակել: Արմենչիկ կամ Թաթա պիտի լինես` երաժշտությամբ փող վաստակելու համար: Հայկական մաքուր, անխառն երաժշտության դեպքում այսօր դա գրեթե անհնար է: Ամերիկացիները կարող են. նրանք միլիոնավոր լսարան ունեն, իսկ մեր երաժշտությունը մնում է քչաթիվ ճաշակով մարդկանց համար, որոնք, Լոս-Անջելեսում, ամեն դեպքում ավելի շատ են, քան` Հայաստանում»:

Հայաստանի Փայտարվեստի թանգարանն ամբողջ աշխարհում միակ մասնագիտացված թանգարանն է, միակը՝ ամբողջ Եվրոպայում: Այն հիմնադրվել է 1977թ.՝ փայտարդյունաբերության նախարար Ալբերտ Ստեփանյանի նախաձեռնությամբ, ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ Գրիգոր Խանջյանի և ՀՀ վաստակավոր նկարիչ Հովհաննես Շարամբեյանի աջակցությամբ։ Թանգարանի ինտերիերը ձևավորված է Գրիգոր Խանջյանի էսքիզներով, իսկ մետաղյա ձևավորումը՝ նկարիչ-դարբին Վարդան Օհանյանի։ Հավաքածուն համալրվել է կոլեկցիոներների և հեղինակների նվիրատվությունների, հետագայում՝ գիտարշավային նյութերի ու ձեռքբերումների շնորհիվ։

«Ես կասկածներ ունեմ, որ Ադամի և Եվայի նկատմամբ Աստծո հետաքրքրությունը չափազանց անկեղծ ու տևական չէր՝ չնայած, իհարկե, նրա կողմից արտակարգ աշխատանք էր կատարվել։ Ես Էլ եմ բացարձակապես հեռացած իմ հերոսներից՝ թե՛ աշխատելու ընթացքում, թե՛ դրանից հետո»:

«Թաջ Մահալ. հայուհին և Հնդկաստանի խորհրդանիշը» վավերագրական ֆիլմը առաջիկայում մասնակցելու է մի շարք փառատոնների՝ Չեխիայում, Լեհաստանում և Ֆրանսիայում: Այս մասին հայտարարել է ժապավենի պրոդյուսեր Արմեն Շահբազյանը:

Երկար փնտրտուքներից հետո վերջապես հաջողվեց երիտասարդ երգիչ գտնել՝ Հիսուսի կերպարի համար։ Սակայն Հուդայի կերպարի համար դա Վինչիին 3 տարի չէր հաջողվում բնորդ ընտրել։

Նյույորքաբնակ նշանավոր դաշնակահար Շահան Արծրունին ասում է` մեծ ջանքեր է գործադրել` պնդելով, որ Ախթամարի «Սուրբ Խաչ» եկեղեցու մուտքին դրված բացատրական ցուցանակում անգլերեն և թուրքերեն լեզուներով ավելացվի այսօր արդեն առկա «հայկական» բառը։

«Կերպարների գաղափարը հետաքրքիր, անսպասելի և զարմացնող էր եվրոպացի հանդիսատեսի համար, այդ մասին էին վկայում արձագանքները։ Գուցե մեր երկրպագուների համար դիմահարդարումը տարօրինակ էր, բայց հավատացեք, դա չափազանց ազդեցիկ, էկզոտիկ և հետաքրքիր էր այլազգի հանդիսատեսի համար»,- ասում է Ինգա Արշակյանը:

Քանդակագործ Լևոն Թոքմաջյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ պատմեց Լեոնիդ Ենգիբարյանի քանդակի այսօրվա ճակատագրի մասին ու հիշեց նաև դրա պատմությունը: 1992-1993 թվականներին, երբ Երևանի քաղաքապետը Համբարձում Գալստյանն էր, մի օր Լևոն Թոքմաջյանին իր մոտ է կանչում ու առաջարկում՝ հենց քանդակագործի ցանկությամբ մի երկու բան անել քաղաքի համար: «Տենց բան հազվագյուտ ա լինում, գիտեք…»,-ասում է քանդակագործը:

Մայրս ինձ միշտ ասում էր. «Եթե դու զինվոր լինես, ապա գեներալ կդառնաս, իսկ եթե հոգևորական՝ անպայման քահանայապետ»։ Դրա փոխարեն՝ ես դարձա նկարիչ և Պաբլո Պիկասոն։

Վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի գլխավորությամբ կառավարությունում քննարկվել է ՀՀ մշակույթի նախարարության՝ 2014 թ. ընթացքում կատարված հիմնական աշխատանքների, գերակա խնդիրների, ՀՀ կառավարության 2014 թ. գործունեության միջոցառումների ծրագրի կատարման և գնահատված կատարողականի հաշվետվությունը:

– Չցանկանալը` հայտնի դառնալ, և չձգտելը` տարբեր հասկացողություններ են։ Ես ուզո՛ւմ եմ հանրահայտ լինել։ Ըստ էության, իմ մասնագիտության մեջ դա հաջողության մի յուրօրինակ ցուցանիշ է։ Այլ հարց է ձևաչափը։ Կարելի է անընդմեջ վազվզել այս ու այն հարցազրույցին կամ հեռուստահաղորդմանը, և վաղ թե ուշ կդառնաս ճանաչելի, բայց դա կլինի անցողիկ երևույթ։ Ես կուզենայի, որ հանրաճանաչությունը լիներ ուղիղ համեմատական` արած գործերի որակին, ոչ թե որոշվեր լրագրողների հետ հանդիպումների քանակով։

«Թաջ Մահալ. հայուհին և Հնդկաստանի խորհրդանիշը» վավերագրական ֆիլմի ռուսալեզու տարբերակը, որի պրեմիերան մարտի 8-ին կայացել էր Մոսկվայում, այսօրվանից հասանելի է Համացանցում: Հնդկահայքի մոռացված պատմության մասին բացառիկ մանրամասներ ներկայացնող ժապավենը «Հայկական չափանիշ» կինոկենտրոնի կողմից ստեղծվող «Անծանոթ հայեր» ֆիլմաշարի մասն է: Այն նկարահանվել է հանրության միջոցներով և չի հետապնդում կոմերցիոն նպատակներ:

Որոշ նկարիչներ կարողանում են իրենց ստեղծագործությունները հրաշալիորեն համադրել շրջապատող միջավայրի հետ: Նրանց հաջողվել է փողոցների տարբեր անկյուններ վերածել հետաքրքիր աշխատանքների:

Տնօրենի թեկնածուն պետք է ունենա գիտական աստիճան, ընտրության պահին լինի 65 տարեկանից ցածր տարիքի, ունենա գիտակազմակերպչական աշխատանքի փորձ, մասնագիտական ուղղվածությամբ պետք է համապատասխանի գիտական կազմակերպության հիմնական ուղղություններից մեկին: Թեկնածուների առաջադրման համար կարող են դիմել մինչև մարտի 18-ը:

Ճապոնական մշակույթի հանելուկային և անիմանալի լինելու մասին կարելի է խոսել ժամերով, քանի որ այն խիստ տարբերվում է եվրոպականից։ Եվ այսօր էլ աշխարհի ամենաժամանակակից և տեխնոլոգիական զինվածությամբ հավասարը չունեցող երկիրը պահպանում է կապն իր արմատների և ավանդույթների հետ։

Նորա Արմանին դերասանության և կինոռեժիսուրայի մրցանակակիր է, ով ունի մեծ ճանաչում միջազգային բեմերից և էկրանից տաբեր լեզուներով: Նա կազմակերպում և իրականացնում է ֆիլմերի ցուցադրման հանդիսություններ և հյուրընկալում միջազգային և Միացյալ Նահանգների ֆիլմերի փառատոններ՝ ACI-ը Լոս Անջելեսում և Քենեդի կենտրոնը Վաշինգտոնում: